Dünya Ekonomisinin Alacakaranlığında Güney Kore'nin Kalkınma Deneyimini Yeniden Düşünmek / Rethinking The Development Experience Of South Korea Within The Twillight Of World Economy

Yıl 2010, Cilt: 34 Sayı: 268, 329 - 352, 27.02.2014

B. Ali Eşiyok

Öz

Özet
1960’lı yılların başlarında kalkınma göstergeleri açısından Türkiye’den daha gerilerde yer
alan Güney Kore, sanayileşmeye geç katılan (late comer) bir ülke olarak, 1960’lı ve izleyen
yıllarda uygulamaya koyduğu planlamaya dayalı kalkınma stratejisi sayesinde merkez ülkeleri
yakalamada önemli gelişmeler göstermiştir. Bu çalışmada Kore’nin hızlı sanayileşme sürecinde
esas belirleyici faktörün kalkınmacı devlet ve onun uyguladığı sanayi politikaları olduğu
ileri sürülmektedir. Kore kalkınmacı devletin uyguladığı müdahaleci ve yönlendirici sanayi
politikaları sayesinde teknolojide ve üretimde sıçrama niteliğinde gelişmeler kaydetmiştir.
Anahtar Sözcükler: Kore, Kalkınmacı Devlet, Sanayi Politikaları, Planlama, Bağımsız
Kalkınma.

 

Abstract
South Korea lagging behind of Turkey at the beginning of 1960s in terms of development
indicators has made significant process in catching center countries thanks to its development
strategy based on planning which it put into effect in 1960s and following years as a late comer
in industrialization. In this study, it is set forth that the main determinant is the developmental
state and the industrial policies it applied in the fast industrialization process of Korea.
Technology and production advanced bouncingly owing to intervening and leading industrial
policies implemented by developmental state, Korea.
Keywords: Korea, Developmental State, Industrial Policies, Planning, Independent
Development

Anahtar Kelimeler

-

Dünya Ekonomisinin Alacakaranlığında Güney Kore'nin Kalkınma Deneyimini Yeniden Düşünmek / Rethinking The Development Experience Of South Korea Within The Twillight Of World Economy

Öz

Kaynakça

• Adda, Jacques (2002). Ekonominin Küreselleşmesi, çev.Sevgi İnce, İstanbul: İletişim Yayınları. Adelman, Irma ve Sherman Robinson (1978). Income Distribution Policy in Developnig Countries: A case Study of Korea, Standford: Standford University Press.
• Akyüz, Yılmaz (2005). Trade, Growth and Industrialization:Issues, Experience and Policy Challenges, Discussion Paper 2005/3, Turkish Economic Association, http.//www.tek.org.tr (Erişim tarihi:01.05.2009).
• Alesina Alberto ve Dani Rodrik (1994). “Distributive Politics and Economic Growth”, Quarterly Journal of Economics, 109(2), s.465–490.
• Amsden, Alice (1989). Asia’s Next Giant: South Korea and Late Industrialization, Oxford:Oxford University Press. — (1990). “The World Industrialization: ‘Global Fordism’ or a New Model”, New Left Review, 182, 5–31, Türkçesi “Üçüncü Dünyada Sanayileşme”, 1991, Birikim, 28, s.20–33.
• Boratav, Korkut (1984). “Güney Kore ‘Modeli’”, Yapıt, 6, s.83–86. — (2000). “Asya ve Amerika”, Yeni Dünya Düzeni Nereye, Ankara: İmge Kitabevi, s.117–120. — (2004). “Gelişmekte Olan Ülkelerdeki Rekabet Gücü Göstergeleri”, İlhan Tekeli İçin Armağan
• Yazılar, Selim İlkin, Orhan Silier, Murat Güvenç (Ed.), İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları, s.391–405. Boskin, Micheal.J ve Lawrence. J, Lau (1992). “Capital, Technology and Economic Growth”, Technology of Nations, Nathan Rosenberg, Ralph Landau, David C. Mowery (Ed.), California: Standford University Press, s.17–55.
• Manuel Castells (2005). Ağ Toplumunum Yükselişi, çev.Ebru Kılıç, İstanbul:Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chang, Ha-Joon ve Chul-Gyue Yoo (1999). The Triumph of the Rentiers? The 1997 Korean Crisis in a Historical Perspective, Center for Economic Policy Analysis (CEPA), Working Paper No. 12, NY. Chang, Ha- Joon ve I. Grabel (2005). Kalkınma Yeniden Alternatif İktisat Politikaları Elkitabı, çev. Emre Özçelik, Ankara:İmge Kitabevi.
• Chang, Ha-Joon ve Peter Evans (2009). “Ekonomik Değişimde Kurumların Rolü”, Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma Seçme Yazılar, Fikret Şenses (Der.), İstanbul: İletişim Yayınları, s.617–678. Chang, Ha-Joon (1993). “The Political Economy of Industrial Policy in Korea”, Cambridge Journal of Economics, 17, s.131–157.
• — (2010). Industrial Policy: Can We Go Beyond an Unproductive Confrontation?, Discussion Paper 2010/1, Turkish Economic Association, http://www.tek.org.tr (Erişim tarihi:5.13.2010).
• Cummings, William (1996). “Asian Values, Education and Development”, Compare, 26, 3, s.287–303. England, Goerge and Jyuji Misumi (1986). “Work Centrality in Japan and The United States”, Journal of Cross-Culturel Psychology, 17, s.399–416
• Eşiyok, B.Ali (2010). “Kore ve Türkiye’nin Kalkınma Serüveni: Karşılaştırmalı Sayısal Bir Analiz”, Kalkınma Dergisi, 54, s.21–33, http://www.kalkinma.com.tr (Erişim tarihi:10.03.2010). Freeman Chris and Luc Soete (2003). Yenilik İktisadı, çev.Ergün Türkcan , Ankara:TÜBİTAK Yayınları.
• Göker, Aykut (2004). “Pazar Ekonomilerinde Bilim ve Teknoloji Politikaları ve Türkiye”, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Ankara:TMMOB Yayını, s.124–219. Keyder, Çağlar (1989). Devlet ve Sınıflar, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Khan, Haider (2008). Building an Innovative Economy Through Managed Creative Destruction: A Theory with Applications to South Korea, hhp://mpra.ub.uni-muenchen.de (Erişim tarihi:12.10.2009 ). Kim, Linsu (2000). The Dynamics of Technological Learning in Industrialisation”, The United Nations University/INTECH Discussion Paper, The Netherlands.
• Kotler, P., S.Jatusripitak. S. Maesincee (2000). Ulusların Pazarlanması (Ulusal Refahı Oluşturmada Stratejik Bir Yaklaşım), çev.Ahmet Buğdaycı , İstanbul:Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Lall, Sanjaya (2009). “Sanayileşme Stratejisini Yeniden Düşünmek: Küreselleşme Çağında Devletin Rolü”, Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma Seçme Yazılar, Fikret Şenses (Ed.), İstanbul: İletişim Yayınları, s.459- 508
• Landsberg, Martin Hart (2008). “Neo-Liberalizm: Mitler ve Gerçeklik”, Neoliberalizm ve Kriz, çev. Barış Baysal, Çiğdem Çidamlı, Deniz Şimşek, Levent Aydeniz , İstanbul: Kalkedon Yayınları. Lee, Jong-Wha (1990). Economic Growth And Human Development in The Republic of Korea, 1945- 1992, http://hdr.undp.org/docs/publications/ocational_papers/oc24aa.htm. (Erişim tarihi:11.10.2009).
• Luther, H.Ulrich (1984). Güney Kore Bir Model Olabilir mi?, İstanbul: Belge Yayınları. Öniş, Ziya ve Fikret Şenses (2009). “Küresel Dinamikler, Ülke içi Koalisyonlar ve Reaktif Devlet: Türkiye’nin Savaş Sonrası Kalkınmasında Önemli Politika Dönüşümleri”, Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma, Seçme Yazılar, Fikret Şenses (Ed.), İstanbul:İletişim Yayınları, s.705–743.
• Pak, Namık Kemal ve Ergün Türkcan (2000). “Türkiye-Güney Kore Kalkınma ve Teknoloji Politikaları: Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Cumhuriyet Gazetesi Bilim-Teknik Eki, Temmuz 2000, s.8- 10. Pyo, Hak K.(2005). Productivity Performance in Developing Countries, Republic of Korea, Country Case Studies, UNIDO
• Rodrik, Dani (2009a). “İktisat Politikaları Reformlarını Anlamak”, Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma Seçme Yazılar, Fikret Şenses (Der.), İstanbul: İletişim Yayınları, s. 177–233. — (2009b). Tek Ekonomi, Çok Reçete, Küreselleşme, Kurumlar ve Ekonomik Büyüme, çev. Neşenur Domaniç Ankara: Eflatun Yayınevi.
• Rueschemeyer, Dietrich and Peter Evans (1985). “The State and Economic Transformation: Toward an Analysis of the Conditions Underlying Effective Intervention”, in Bringing the State Back In, Evans, Reuschemeyer and Skocpol (Eds), Cambridge:Cambridge University Press. Schmitz, Hubert (1996). “Azgelişmiş Ülkelerde Sanayileşme Stratejileri: Tarihsel Deneyimden Çıkarılacak Bazı Dersler”, Kalkınma İktisadı Yükselişi ve Gerilemesi, Fikret Şenses (Haz.), İstanbul :İletişim Yayınları, s. 255- 283.
• Sen, Amartya (2004). Özgürlükle Kalkınma, çev. Yavuz Alogan , İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Song, Byung-Nak (1990). The Rise of Korean Economy, Hong Kong :Oxford University Press. Somel, Cem (2000). “Bağımlılık Kuramı ve Güney Kore Deneyimi”, Küreselleşme, E.Ahmet Tonak (Der.), Ankara: İmge Kitabevi, s.65–110.
• Şenses, Fikret ve Erol Taymaz (2003). “Unutulan Bir Toplumsal Amaç: Sanayileşme Ne Oluyor? Ne Olmalı?”, İktisadi Kalkınma, Kriz ve İstikrar, Oktar Türel’e Armağan, A.H.Köse-F. Şenses-E.Yaldan (Der.), İstanbul: İletişim Yayınları, s. 429–461.
• Shutt, Harry (2004). Kapitalizmle Derdim Var!, çev.Nesrin Sungur ve Ahmet Çakmak, İstanbul:Kitap Yayınevi. Singh, Ajit (1995). “How Did East Asia Grow so Fast”, Unctad Discussion Paper, 97, s.8–12. Sönmez, Atilla (2001). Doğu Asya “Mucizesi” ve Bunalımı, İstanbul:Bilgi Üniversitesi Yayınları. Sönmez, Sinan (1998). Dünya Ekonomisinde Dönüşüm Sömürgecilikten Küreselleşmeye, Ankara:İmge Kitabevi.
• Stiglitz, Joseph E. (1996). “Some Lessons From The East Asian Miracle”, The World Bank Research Observer, 11(2), s.151-177.
• Suh, Hae Joong (2009). “Development Strategy and Evolution of Korea’s Innovation System”, Models for National Technolgy and Innovation Capacity Development in Turkey, Kore Development Institute (KDI), s.28–61.
• Suner, Asuman (1999). “Doğu Asya Haritaları”, Toplum ve Bilim, 80, s.7–35.
• Sungur, Nesrin (2007). “Güney Kore’nin ‘Planlama Başarısı’nın Arkasında Yatan Nedenler”, TMMOB Sanayi Kongresi 2007, Ankara: TMMOB Makine Mühendisleri Odası Yayını. Türel, Oktar (2003). “Dünyada Sanayileşme Deneyimi: Geçmiş Çeyrek Yüzyıl (1975-2000) ve Gelecek İçin Beklentiler”, Küresel Düzen: Birikim, Devlet ve Sınıflar, Korkut Boratav’a Armağan, A.H.Köse, F.Şenses, E.Yeldan (Der.), İstanbul: İletişim Yayınları, s.11-47.
• — (2008). Türkiye’de Sanayi Politikalarının Dünü ve Bugünü, Bağımsız Sosyal Bilimciler Yayını, https://bagimsizsosyalbilimciler. org (Erişim tarihi:05.05.208). Türkcan, Ergün (2003). “Teknoloji Seçimi olarak Bilim ve Teknoloji Politikaları”, İktisadi Kalkınma, Kriz ve İstikrar, Oktar Türel’e Armağan, A.H.Köse, F.Şenses ve E.Yeldan (Der.), , İstanbul: İletişim Yayınları, s.153–169.
• Vogel, Ezra F.(1993). The Four Little Dragons:The Spread of Industrialization in East Asia, Massachusetts: Harvard University Press. Wade, Robert (2003). Governing the Market:Economic Theory and The Role of Government in East Asian Industrialization, New Jersey: Princeton University Press.
• — (2009). “Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Bugün Hangi Stratejiler Uygulanabilir?”, Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma, Seçme Yazılar, Fikret Şenses (Ed.), İstanbul: İletişim Yayınları, s.509–543. Weber, Max (1985). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, İstanbul: Hil Yayınları.
• Weiss, Linda ve John M.Hobson (1999). Devletler ve Ekonomik Kalkınma, Ankara: Dost Kitabevi. Weiss, John (2005). Export Growth and Industrial Policy: Lessons From The East Asian Miracle Experience, LAEBA 2005 Second Annual Meeting Latin America and Asia: Strategic Policies For Global Competition, Buenos Aires.
• Westphal, L.(1990). “Industrial Policy in an Export Propelled Economy:Lessons from Souuth Korea’s Experience”, Journal of Economic Perspectives, 4, s.41-59. Young, Alwyn (1994). “Lessons From the East Asian NICs:A Contrarian View”, European Economic Review, 38 (3-4), s.963-973.