Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşu ve Seçim Gözlem Grubu Örneği: ‘’Oy ve Ötesi’’

Yıl 2016, Cilt: 40 Sayı: 4, 193 - 212, 15.12.2016

İşıl Zeynep Turkan İpek , Tevfik Karpuzcu

Öz

Demokratik devletlerin vazgeçilmez unsurlarından olan sivil toplum örgütleri, günümüzde demokratik işleyişin kontrolünde de önemli rol oynamaktadır. Siyasi seçimlerin adil, hukuki, hakkaniyetli ve demokratik kurallara uygun işlemesi için sivil toplum inisiyatif almış ve yeni örgütsel yapılar meydana getirmiştir. Örneklerini dünyanın farklı yerlerinde de görebileceğimiz bu sivil toplum örgütleri başarılı seçim süreçleri geçirilmesine katkı sağlamıştır. Türkiye’de ise ilk kez 2014 yerel seçimlerinde ‘Oy ve Ötesi’ adıyla bir araya gelmiş sivil toplum gönüllüleri, ülkedeki seçimlerinin işleyişini tarafsız olarak denetlemişlerdir. Nitekim 2015 genel seçimlerinde de Türkiye’de tüm siyasi partilerin referans olarak gösterdikleri bir sivil toplum örgütü olmuştur. Bu çalışma, Türkiye’deki seçimleri gözlemleyen ‘Oy ve Ötesi’nin yapısı, işleyişi ve ortaya çıkışını incelemeyi amaçlamaktadır. Aynı zamanda ‘Oy ve Ötesinin’ Türkiye’deki siyasi seçimlere yaptığı katkı da işlenecektir. Çalışmada sivil toplum örgütlerinin işleyişleri ve amaçlarını ortaya koyan birincil kaynaklardan ve Oy ve Ötesi’nin koordinasyon ekibiyle yapılmış olan görüşmeden yararlanılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Oy ve Ötesi, sivil toplum, seçim gözlemi, Türkiye, seçimler.

Kaynakça

• AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu (2014). Türkiye Cumhuriyeti 10 Ağustos 2014 Cumhurbaşkanı Seçimi AGİT DKİHB Sınırlı Seçim Gözlem Heyeti Sonuç Raporu, Varşova: AGİT.
• Aslan S (2010). Sivil Toplum ve Demokrasi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 357-374.
• Çaha Ö (1997). 1980 Sonrası Türkiye’sinde Sivil Toplum Arayışları. Yeni Türkiye Dergisi, Sayı:18, 48.
• Çarkoğlu A ve Aytaç S (2015). Haziran 2015 Seçimleri Türkiye Kamuoyu Dinamikleri Araştırması, İstanbul: Açık Toplum Vakfı, 2.
• Castells M (2008). The New Public Sphere: Global Civil Society, Communication Networks, and Global Governance, The Annals of American Academy, 616, 78-93.
• Çelebi S (2015). Civic Engagement In Turkey’s Democracy: The Case Of Oy ve Ötesi, Turkish Policy Quarterly, 13(4), 71-78.
• Dahl R (2001). Demokrasi Üzerine. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• De Tocqueville A (1835). De la Democratie en Amerique I. Paris Les editions de Gallimard, 1992. http://dx.doi.org/doi:10.1522/cla.toa.dem1. 17.11.2016.
• Declaration Of Global Principles For Non-Partisan Election Observation And Monitoring By Citizen Organizations and Code Of Conduct For Non-Partisan Citizen Election
• Observers And Monitors (2012). Global Network of Domestic Election Monitors. Newyork: United Nations, 1-4-6-7.
• Diamond L J (1994). Rethinking Civil Society: Toward Democratic Consolidation, Journal of Democracy, 5 (3), 11.
• Doğan İ (2013). Sivil Toplum Anlayışı ve Siyasal Sistemler, Ankara: Astana Yayınları.
• Habermas J (2008). L’espace public. Paris: Payot.
• Keane J (2010). Civil Society, Definitions and Approaches. İçinde: Helmut K.Anheier ve Stefan Toepler (der.) International Encyclopedia of Civil Society, US: Springer, 461-464.
• Kelley J (2008). Assesing The Complex Evolution Of Norms: The Rise of International Election Monitoring. International Organization. 62(2), 221-225, http://journals.cambridge.org/action/displayFulltexttype=1&fid=1825132&jid=INO&volumeId=62&issueId=02&aid=1825128. 07.02.2016
• Keyman F (2006). Türkiye’de Sivil Toplumun Serüveni: İmkânsızlıklar İçinde Bir Vaha. Ankara: Sivil Toplum Geliştirme Merkezi.
• Korkmaz Ö (2015). Oy ve Ötesi Aims For Fair Election Results, and Beyond. Hürriyet Daily News, http://www.hurriyetdailynews.com/oy-ve-otesi-aims-for-fair-electionresults-and-beyond.aspxpageID=449&nID=82369&NewsCatID=497.
• Son erişim tarihi, 09.02.2016
• Lean F S (2007). Democracy Assistance to Domestic Election Monitoring Organizations: Conditions for Success. Democratization, 14(2), 289-312.
• National Democratic Institute For Internatıonal Affairs (1995). How Domestic Organizations Monitor Elections. Washington: NDIIA.
• Müller K B (2006). The Civil Society–State Relationship in Contemporary Discourse: A Complementary Account from Giddens’ Perspective. Bjpır, Vol. 8, s. 318.
• Oy ve Ötesi Derneği ile Kişisel Görüşme, 11 Şubat 2016 tarihinde Oy ve Ötesi Dernek Merkezi’nde Oy ve Ötesi Saymanı Serdar Çepniler ve Oy ve Ötesi Gönüllüsü Sevcan Çamlıdağ ile gerçekleştirilmiştir.
• Sarıbay A (2008). İslami Politik Düşüncede Sivil Toplum: Bazı Kavramsal Sorunlar ve Bazı Çelişkiler. İçinde: M Şentürk ve A Erdoğan (der), Sivil Toplum Kavramı Tartışmaları, İstanbul: Kaknüs Yayınları, 159.
• Sarıolghalam M (1999). Ortadoğu’da Sivil Toplum Umutları: Kültürel Engeller Üzerine Bir Çözümleme, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Talas M (2011). Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye Perspektifi. TÜBAR, XXIX, 387-401.
• Tosun G (2001). Türkiye’de Devlet-Sivil Toplum İlişkisi Bağlamında Demokrasinin Pekişmesinin Önündeki Engellere İlişkin Kuramsal ve Pratik Bir Yaklaşım. Ege Akademik Bakış, 1(1), 224-243.
• Türkiye Üçüncü Sektör Vakfı (2011). Türkiye’de Sivil Toplum: Bir Dönüm Noktası. İstanbul: TÜSEV Yayınları.
• Yinanç B (2014). Civil Body Vote And Beyond To Monitor Presidential Polls (interview). Hürriyet Daily News. http://www.hurriyetdailynews.com/civil-body-vote-and-beyondto-monitorpresidentialpolls.aspxpageID=238&nID=67829&NewsCatID=339. Sonerişim tarihi, 09.02.2016.