The Identity Orientations, Social Comparisons, Attachments To Friends And Group Integration Levels Among Young People

Yıl 2013, Cilt: 37 Sayı: 3, 141 - 174, 24.09.2013

Selçuk Aslan Ali Dönmez

Öz

Identity, a main topic of interests and conflicts in interpersonal and intergroup processes, has become one of the primary subjects in social sciences. The concept of identity may be defined as the conscious perception of an individual or a group about its status and value. “Having an identity” is considered to be good and desirable, whereas the situation of “having no identity” is evaluated negatively. An organization or community without a clear identity is considered weak, without direction, and confused (Verkuyten, 2005: 41). The identity implies not only an awareness regarding who the one really is, but also the value, recognition and respect brought by particular identities. Identity influences the behaviours and attitudes to the others. For this reason, it is necessary to take identity elements into consideration in social researches.People are actively getting involved in defining their identities. Processes of identity formation, involving many different actors, such as parents and other authorities, friends, institutions and groups, are complex. The reflected appraisals of friends and attachment to them, self evaluation via social comparisons and identifications with social groups are considered to be significant predictors of young people’s identity concepts. Studies about identity development indicate that there are positive and meaningful relations among attachement to friends, group identifications and identity orientations.In this resarch, the correlations between the identity orientations, self evaluation via social comparison, attachment to friends and group integration levels of the young, between 12-24, were investigated. Correlations between the identity orientations and some variables affiliated with social groups were examined. Identity orientations refer to the relative importance that individuals place on various identity attributes or characteristics suc as race, religion, culture and language when constructing their selfdefinitions (Cheek, 1989). Adolescents, who are the members of different social groups and who are not the members of any social groups, and genders were compared regarding some variables. The sample consisted of 657 young people (334 female, 323 male) affiliated and 661 young people (333 female, 328 male) non-affiliated with social groups. 1318 young people, living in Ankara, participated in this study in total. Some demographic variables together with The Identity Questionnaire, The Group Integration Scale, The Inventory of Peer Attachment and The Social Comparison Scale were administered to participants. The data was analyzed through the SPSS (11.0) statistical program. Findings indicated that between the dependent variables there are positive and meaningful relations. The young affiliated with social groups evaluate themselves more positive than the young non-affiliated with social groups, females have higher average scores in self evaluation, personal identity and attachment to friends than males. The findings of the study were discussed in the light of the theoretical approaches related to identity development and other findings related in the literature. It can be said that the study contributes to the literature in the way that it examines identity development in youth and reveals the relationships between the concept of identity and relevant variables.

Anahtar Kelimeler

Identity, Attachment to Friends, Social Comparison, Group Integration, Social Groups.

Gençlerde Kimlik Yönelimi, Toplumsal Karşılaştırma, Arkadaşlara Bağlılık ve Grupla Bütünleşme

Öz

Bireysel ve toplumsal süreçlerde temel ilgi ve çatışma alanlarından biri olan kimlik, sosyal bilimlerin temel konularından biri haline gelmiştir. Kimlik kavramı, bir birey ya da grubun konumu ve değeri hakkındaki bilinçli algılaması olarak tanımlanabilir. “Bir kimliğe sahip olmak” iyi ve arzulanır bir şey olarak algılanırken, “kimliğin olmaması” ya da “kimliksizlik” olumsuz olarak değerlendirilmektedir. Belirgin bir kimliği olmayan bir topluluk ya da örgüt, zayıf, ne yapacağı belirsiz ve kafası karışık olarak nitelendirilir (Verkuyten, 2005: 41). Kimlik, bireyin gerçekte kim olduğuna ilişkin bir farkındalığın yanı sıra, belirli kimliklerin getirdiği değer, kabul ve saygıyı da gösterir. Kimlik, ötekilere karşı tutum ve davranışları etkilemektedir. Bu nedenle toplumsal araştırmalarda kimlik unsurlarının ele alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır. İnsanlar kimliklerinin tanımlanmasına etkin olarak katılmaktadırlar. Ana-babalar ve diğer yetkeler, arkadaşlar, kurumlar ve gruplar gibi pek çok değişik etmeni içeren kimlik oluşum süreçleri oldukça karmaşıktır. Arkadaşlar tarafından yansıtılan görüşler ve arkadaşlara bağlılık, toplumsal karşılaştırmalar sonucu kendini değerlendirme ve toplumsal gruplarla özdeşleşme gençlerin kimlik kavramlarında önemli yordayıcılar olarak görülmektedir. Kimlik gelişimiyle ilgili yapılan araştırmalar, arkadaşlara bağlılık, gruplarla özdeşleşme ve kimlik yönelimleri arasında olumlu ve anlamlı ilişkilerin olduğunu göstermektedir. Bu araştırmada, kimlik gelişiminin bazı değişkenlerle ilişkisini belirlemek amacıyla, 12- 24 yaşları arasındaki gençlerin kimlik yönelimi (bireysel, toplumsal ve kolektif kimlik), toplumsal karşılaştırma yoluyla kendini değerlendirme, arkadaşlara bağlılık ve grupla bütünleşme düzeyleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Kimlik yöneliminin grupla ilgili bazı değişkenlerle ilişkisi araştırılmış, ergenlik dönemindeki gençlerden toplumsal gruplara üye olanlarla üye olmayanlar ve cinsiyetler arasında, incelenen değişkenler açısından anlamlı farklılıkların olup olmadığına bakılmıştır. Kimlik yönelimi, bireylerin kendilerini tanımlamalarında (etniklik, din, kültür ve dil gibi) çeşitli kimlik özelliklerine verdikleri görece önemi yansıtmaktadır (Cheek, 1989). Bu araştırmaya, Ankara ili içerisinde etkinlik gösteren değişik toplumsal gruplara üye 657 genç (334 kadın, 323 erkek) ile herhangi bir toplumsal gruba üye olmayan 661 genç (333 kadın, 328 erkek) olmak üzere, toplam 1318 kişi katılmıştır. Katılımcılara bir nüfusbilimsel bilgi formu ile birlikte Kimlik Ölçeği, Grupla Bütünleşme Ölçeği, Arkadaşlara Bağlılık Ölçeği ve Sosyal Karşılaştırma Ölçeği (SKÖ) uygulanmıştır. Verilerin çözümlemesi SPSS (11.0) istatistik paket programı ile yapılmıştır. Bulgular ele alınan bağımlı değişkenler arasında olumlu ve anlamlı ilişkilerin olduğunu göstermektedir. Bulgulara göre, toplumsal gruplara üye gençler kendilerini üye olmayanlardan daha olumlu değerlendirmektedirler. Kadınlar, erkeklerden daha yüksek SKÖ puanı, bireysel kimlik ve arkadaşlara bağlılık puanı ortalamalarına sahiptirler. Bulgular kimlik gelişimiyle ilgili kuramsal yaklaşımlar ve önceki araştırmaların bulguları ışığında tartışılmıştır. Araştırmanın, gençlerin kimlik gelişimini irdelemesi, kimlik kavramı ile ilgili değişkenler arasındaki ilişkileri ortaya koyması bakımından ilgili yazına katkıda bulunduğu söylenebilir. 

Anahtar Kelimeler

Kimlik, Arkadaşlara Bağlılık, Toplumsal Karşılaştırma, GruplaBütünleşme, Toplumsal Gruplar / Identity, Attachment to Friends, Social Comparison, Group Integration, Social Groups.

Kaynakça

• Aktaş A M (1997). Grup Süreci ve Grup Dinamikleri. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Allan S ve Gilbert P (1995). A Social Comparison Scale: Psychometric Properties and Relationship to Psychopathology. Personality and Individual Differences, 19 (3), 2932
• Armsden G ve Greenberg M T (1987). The Inventory of Parent and Peer Attachment: Individual Differences and Their Relationship to Psychological Well-Being in Adolescence, 16, 427-454.
• Aşkın M (2007). Kimlik ve Giydirilmiş Kimlikler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler
• Enstitüsü Dergisi, 10(2), 213-219. Atabek E (2002). Erken Büyüyen Çocuklar: Günümüzün Ergenleri. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Avcı F A (2009). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Arkadaş İlişkileri ve Cinsiyete Göre
• Öfke Düzeyleri ve Öfke İfade Tarzlarının İncelenmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi. Aygün Z K (2004). Self, Identity, and Emotional Well-Being Among Turkish University
• Students. The Journal of Psychology, 138 (5), 457-478. Bahadır A (2002). Ergenlik Dönemi Kişilik Gelişiminde Temel Kavramlar. Sosyal Bilimler
• Enstitüsü Dergisi, 57-65. Balkaya A ve Ceyhan E (2007). Lise Öğrencilerinin Kimlik Duygusu Kazanım Düzeylerinin
• Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 433-446. Bilgin N (1995). Kolektif Kimlik. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Bilgin N (2001). İnsan İlişkileri ve Kimlik. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Bilgin N (2007). Kimlik inşası. İzmir: Aşina Kitaplar.
• Brown J D (1998). The Self. Boston: McGrow-Hill.
• Buhrmester D (1990). Intimacy of Friendship, Interoersonal Competence and Adjustment During Preadolescence and Adolescence. Child Development, 61, 11011
• Ceylan A ve Özbal S (2008). Özdeşleşme Yoluyla Sadakat Oluşturma Üzerine Üniversite Mezunları Arasında Yapılan Bir Çalışma. C.Ü.İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9 (1), 81
• Cheek J M (1989). Identity Orientations and Self-Interpretation. İçinde: Buss DM ve Cantor N, Personality Psychology: Recent Trends and Emerging Directions, New York: Springer-Verlag, 275-285.
• Cheek J M ve Briggs S R (1982). Self-Consciousness and Aspects of Identity. Journal of Research in Personality, 16, 401-408.
• Coşkun H (2004). Kimlik Ölçeği’nin Bir Türk Örnekleminde Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, Cilt:7, Sayı:14, 49-60.
• Çelik M (2000). Epileptik, Diyabetik ve Hasta Olmayan Ergenlerin Anne-Baba Tutumu Algılarına ve Bazı Değişkenlere Göre Sosyal Algılarının Karşılaştırılması. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Çevik A (2007). Politik Psikoloji. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Çevik G B (2007). Lise 3.Sınıf Öğrencilerinin Arkadaşlık İlişkileri ve Benlik Saygılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Del Prado A M Church A T Katigbak M S Miramontes L G Whitty M Curtis G J Vargas-Flores J J Ibanez-Reyes J Ortiz F A Reyes J A S (2007). Culture, Method, and The Content of SelfConcepts: Testing Trait, Individual-Self-Primacy, and Cultural Psychology Perspectives. National Institutes of Health Author Manuscipt, 41(6), 1119-1160.
• Delikara İ E (2000). Ergenlerin Akran İlişkileri ile Suç Kabul Edilen Davranışlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Demir İ (2009). Gençlerin Kimlik Statülerinin Kültürel Karşılaştırması: İstanbul-Nusaybin Örneği. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 16 (3), 129-136.
• Demirtaş H A (2003). Sosyal Kimlik Kuramı, Temel Kavram ve Varsayımlar. İletişim Araştırmaları, 1(1), 123-144.
• Doğan T ve Yıldırım İ (2006). Üniversite Öğrencilerinin İyilik Halinin “Arkadaşlık” ve “Sevgi” Boyutlarının İncelenmesi. Eğitim Araştırmaları, 24, 77-86.
• Erdoğan Ö ve Uçukoğlu H (2011). İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Anne-Baba Tutumu Algıları ile Atılganlık ve Olumsuz Değerlendirilmekten Korkma Düzeyleri Arasındaki İlişkiler. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:19, No:1, 51-72.
• Erikson E H (1968). Identity Youth and Crisis. New York: WW Norton Company.
• Erözkan A (2004). Lise Öğrencilerinin Sosyal Karşılaştırma ve Depresyon Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Müğla Üni. SBE Dergisi, 13.
• Festinger L (2007). A Theory of Social Comparison Process. İçinde: Stapel D A ve Blanton H, Social Comparison Theories Key Readings, New York: Psychology Pres, 29-44.
• Festinger L Schachter S Back K (1963). Social Pressures in Informal Groups. California: Stanford University Press.
• Gander M J Gardiner H W (2001). Çocuk ve Ergen Gelişimi. Çev. B Onur N Çelen ve Yazar, Ankara:İmge Kitabevi.
• Gorp J V (2005). Youth, Identity and Consumption: A Research Model, Draft Paper, 7th
• ESA Conference. Torun-Poland. Gülbahçe A (2007). Mesleki Olgunluk Düzeyi Farklı Olan Öğrencilerin Sosyal
• Karşılaştırma ve Benlik İmgelerinin İncelenmesi. (Basılmamış Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi. Günaydın B ve Yöndem Z D (2007). Ergenlerde Akran Bağlılığının Bazı Değişkenler
• Açısından İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 129-1 Güvenç B (2010). Türk Kimliği: Kültür Tarihinin Kaynakları. İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• Harter S (2000). Is Self-Esteem Only Skin-Deep? The Inextricable Link Between Physical
• Appearance and Self-Esteem Among American Youth. Reclaiming Children and Youth, 9, 135-138. Hatipoğlu Z T (1996). Ergenlik Çağındaki Öğrencilerin Benlik Tasarım Düzeyleri ile
• Algılanan Anne Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi. Hortaçsu N (1991). İnsan İlişkileri. Ankara: İmge Kitabevi.
• Hortaçsu N (1998). Grup İçi ve Gruplar Arası Süreçler. Ankara: İmge Kitabevi.
• Hortaçsu N (2007). Ben Biz Siz Hepimiz: Toplumsal Kimlik ve Gruplararası ilişkiler.
• Ankara: imge Yayınları. Kağıtçıbaşı Ç (2008). Günümüzde İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Sistem Matbaacılık.
• Kocacık F (2003). Üniversite Gençliğinde Kimlik Bunalımı: Farklılaşma ve Özdeşleşme
• (Bütünleşme). Cumhuriyet Üniversitesi Sosyoloji Tartışmaları Dergisi, (1), 1-10. Köknel Ö (1986). İnsanı Anlamak. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Kroger J (2004). Identity in Adolescence: The Balance Between self and Other. New York: Routledge.
• Kumru A Carlo G Edwards C P (2004). Olumlu Sosyal Davranışların İlişkisel, Kültürel, Bilişsel ve Duyuşsal Bazı Değişkenlerle İlişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 19 (54), 109-125.
• Lapsley D K Rice K G FitzGerald D P (1990). Adolescent Attachment, Identity, and Adjustment to college: Implications for The Continuity of Adaptation Hypothesis.
• Journal of Counseling & Development, 68 (5), 561-565. Markus H R ve Kitayama S (1991). Culture and The Self: Implications for Cognition, Emotion, and Motivation. Psychological Review, 98, 224-253.
• McKillop K J Berzonsky M D Schlenker B R (1992). The Impact of Self-Presentations on Self-Beliefs: Effects of Social Identity and Self-Presentational Context. Journal of Personality, 60 (4), 786-809.
• Mead G H (1970). Self as Social Object, İçinde: Stone G P ve Farbennan H A, Social Psychology Through Symbolic Interaction, New York: Ginn-Blaisdell, 383-386.
• Meşe G (2000). Gruplararası İlişkiler ve Sosyal Kimlik. Ege Üni.Ed.Fak.Yay. Sayı:12. İzmir: Ege Üni.Basımevi.
• Mullis R L Graf S C Mullis A K (2009). Parental Relationships, Autonomy, and Identity Processess of High School Students. The Journal of Genetic Psychology, 170(4), 3263
• Nezlek J B ve Smith C V (2005). Social Identity in Daily Social Interaction. Self and Identity, 4, 243-261.
• Oyserman D (2004). Self-Concept and Identity. İçinde: Brewer M B ve Hewstone M, Self and Social Identity, Oxford: Blackwell Pub.Ltd., 5-23.
• Özbay H Şahin N Hınçal G (1991). Ergenlikte Benlik İmajı:Öğrenci Ergenler Arasında Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi, 2 (2), 82-95.
• Özgüroğlu M (1991). Adolesans Döneminde Benlik İmajı. (Basılmamış Uzmanlık Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Özkan İ (1994). Benlik Saygısını Etkileyen Etmenler. Düşünen Adam, 7 (3), 4-9.
• Özpolat A (2010). Ailede Demokratik Sosyalleşme. Aile ve Toplum Dergisi, 5 (20), 9-24. Razmjoo S A (2010). Language and Identity in The Iranian Context: The Impact of Identity Aspects on EFL Learner’s Achievement. The Journal of Teaching Language Skills, Vol.2, No.2, 99-121.
• Robbins S P (1994). Örgütsel Davranışın Temelleri. Çev. A S Öztürk, Eskişehir: ETAM A.Ş. Salmivalli C ve Isaacs J (2005). Prospective Relations Among Victimization, Rejection, Friendlesness, and Children’s Self-and Peer-Perceptions. Child Development, 76(6), 1161-1171.
• Sayıl M Uçanok Z Güre A (2002). Erken Ergenlik Döneminde Duygusal Gereksinimler, Aile ile Çatışma Alanları ve Benlik Kavramı: Betimsel Bir İnceleme. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 9(3).
• Schlenker B R ve Weigold M F (1990). Self-Consciousness and Self-Presentation: Being Autonomous Versus Appearing Autonomous. Journal of Personality and Social Psychology, 59(4), 820-828.
• Sezer Ö (2010). Ergenlerin Kendilik Algılarının Anne Baba Tutumları ve Bazı Faktörlerle İlişkisi. 100. Yıl Üni. Eğitim Fakültesi Dergisi, VII (1), 1-19.
• Shaw M E ve Costanzo P R (1982). Theories of Social Psychology. New York: McGraw-Hill Pub.Com.
• Simon B ve Brown R (1987). Perceived Intragroup Homogenity in Minority-Majority
• Context. Journal of Personality and Social Psychology, 53, 703-711. Şahin N H Durak A Şahin N (1993). Bir Grup Banka Personelinde İş Doyumu ve Stres. Araştırma Raporu.
• Şendil G (2010). Bağlanma ve Ebeveynlik Tarzları, (Bağlanma, Evlilik ve Aile Psikolojisi Kitabında, Ed.:Tarık Solmuş), 142-158. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Şimşek S (2002). Günümüzün Kimlik Sorunu ve Bu Sorunun Yaşandığı Temel Çatışma
• Eksenleri. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 29 Tajfel H (1978). The Psychological Structure of Intergroup Relations, İçinde: Tajfel H, Differentiation Between Social Groups: Studies in The Social Psychology of Intergroup
• Relations. London: Academic Press. Tajfel H (1979). Individuals and Groups in Social Psychology. British Journal of Social and Clinical Psychology, 18, 183-190.
• Tajfel H (1982). Social Psychology of Intergroup Relations. Annual Review of Psychology, 33, 1-39.
• Tajfel H ve Turner J C (1979). An Integrative Theory of Intergroup Conflict, İçinde: Austin W G ve Worchel S, The Social Psychology of Intergroup Relations, Monterey, CA: Brooks/Cole Pub.Co., 33-47.
• Tanti C Stukas A A Halloran M J Foddy M (2008). Tripartite Self-Concept Change: Shifts in the Individual, Relational, and Collective Self in Adolescence. Self and Identity, 7, 360-3
• Turner J C (1978). Social Comparison, Similarity and Ingroup-Favoritism, İçinde: Tajfel
• H, Differentiation Between Social Groups: Studies in the Social Psychology of Intergroup Relations, London:Academic Press. Türktan Ş ve Savran C (2010). Çocuklarda ve Ergenlerde Ebeveyne Bağlanma, Özgüven ve Okul Başarısı İlişkisi, İçinde: Solmuş T, Bağlanma, Evlilik ve Aile Psikolojisi, İstanbul: Sistem Yayıncılık, 243-258.
• Tüzün O ve Sayar K (2006). Bağlanma Kuramı ve Psikopatoloji. Düşünen Adam, 19, 24
• Uluğ F (1999). Eğitimde Grup Süreçleri. Ankara: TODAİE Yayınları.
• Verkuyten M (2005). Social Identity, İçinde: Verkuyten M, The Social Psychology of
• Ethnic Identity, East Sussex: Psychology Pres, 39-90. Yörükoğlu A (2000). Gençlik Çağı Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunlar. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Zırh S (1995). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Benlik İmajının Çeşitli Değişkenler
• Açısından İncelenmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi. GRUPLA BÜTÜNLEŞME ÖLÇEĞİ Sayın katılımcı, Bu anket, üyesi olduğunuz gruba yönelik duygu ve düşünceleriniz hakkında bilgi edinmek maksadıyla hazırlanmıştır. Aşağıda yer alan cümlelerin doğru veya yanlışı yoktur. Sizden, kişisel görüşünüze uygun olarak, cümlelerin karşısındaki kutulardan bir tanesini (X) işareti ile işaretlemeniz istenmektedir. Lütfen boş bırakmayınız. KE SİNLİKLE KA KA TILMIY KARAR Grup üyeleri arasında olumlu bir etkileşim vardır. Sosyal ilişkilerde her zaman öncelikle bu grup üyelerini tercih ederim. Bu grubun bir üyesi olmaktan gurur duyuyorum. Grup üyeleri grubun amaçlarına yönelik tüm yeteneklerini kullanırlar. Grup üyeleri bulundukları ortamı neşelendirir, renklendirir. Bu grubun ortak değerleri olduğunu zannetmiyorum. Grup üyeleri birlik ve bütünlük içinde hareket eder. Grubun amaçları benim amaçlarımla uyumludur. Gruptaki üyeler birbirlerine mümkün olduğunca yardım ederler. Grupta arkadaşlık ilişkileri çok iyidir. Grup içinde kendimi oldukça rahat hissediyorum. Bu grubun bir üyesi olarak kalmayı istiyorum.