TÜRK İSLÂMCILARININ MİLLİYETÇİLİK ALGILARI

Yıl 2011, Sayı: 26, 1 - 18, 01.12.2011

Hasan Şen

Öz

“Türk İslâmcılarının Milliyetçilik Algıları” adlı bu çalışma genel olarak, Türk İslâmcıları ve milliyetçilik ilişkisini konu edinmektedir. Bu bağlamda söz konusu çalışmada ilk olarak, İslâmcıların milliyetçilik düşüncesine karşı göseterdikleri ilk tepkileri ele alınacaktır. İkinci olarak İslâmcıların milliyetçi düşünceye yakınlaşmalarına değinecektir. Son olarak bahsedilen İslâmcıların seküler milliyetçiliğe yönelttikleri itirazları ve dinî bir çerçevede tesis etmeye çalıştıkları milliyetçilik alayışları tahlil edileceltir. Söz konusu tahlil Said Halim Paşa, Ahmed Hamdi Akseki, Mustafa Sabri, Mehmet Akif Ersoy, Necip Fazıl Kısakürek, Eşref Edip ve nihayet Nurettin Topçu gibi Türk İslâmcılarının konu ile ilgili metinlerinin analizi üzerinden gerçekleştiren bu çalışmada, İslâmcıların başlangıçta milliyetçiliğe karşı çıkmalarına rağmen onu sonradan dinselleştirerek benimsedikleri varsayımından hareket edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türk İslâmcıları, milliyetçilik, Türkiye Cumhuriyeti, modernleşme, sekülerleşme

The Perception of Nationalism of Turkish Islamists

Öz

The article named “The Perception of Nationalism of Turkish Islamists” focuses on relationship between nationalism and Turkish Islamists. In this context this study firstly aims to examine the early reactions of Turkish Islamists to the nationalism. As a secondary objective, the Islamists are getting closer to nationalist idea mentioned. Eventually, reactions which had been directed by Islamist to the secular nationalism and their religious nationalism are discussed. This analysis will be based on the discourse of Said Halim Paşa, Ahmed Hamdi Akseki, Mustafa Sabri, Mehmet Akif Ersoy, Necip Fazıl Kısakürek, Eşref Edip, and Nurettin Topçu as Turkish Islamists. This study will follow the hypothesis that in spite of Islamists objected to nationalism at first, they accepted the nationalist idea in a religious context later on.

Anahtar Kelimeler

Turkish Islamists, nationalization, republic of Turkey, Islam, modernism, secularism

Kaynakça

• Akseki, Ahmed Hamdi.(1999).“İslâm Ümmeti Nasıl Salâh Bulabilir?”, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İslâm Düşüncesinde Arayışlar, (Yayına Hazırlayanlar: Çelebi, İlyas ve Yılmazer, İlyas), İstanbul, Rağbet Yayınları
• Akyol, Taha.(1996). Medine’den Lozan’a, İstanbul, Milliyet Yayınları
• Duran, Burhanettin.(2004). “Cumhuriyet Dönemi İslâmcılığı”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, İslâmcılık (Cilt 6), İstanbul, İletişim Yayınları
• Durkheim, Emile. (1984). The Division of Labour in Society, (Translated by W. D. Halls), The Macmillan Press, London Ersoy, Mehmed Âkif.(1997).Safahat, İstanbul, İnkılap Yayınevi,
• Eşref Edip.(1998). “Din Her Şeyden Üstündür” ve “Dinsiz Türkçülük, Müslüman Türkçülük”, Türkiye’de İslâmcılık Düşüncesi, Metinler/Kişiler, Cilt.III, (Yayına Hazırlayan: İsmail Kara), İstanbul, Kitabevi Yayınları
• Halim Paşa, Said.(2003). “Meşrutiyet”, Buhranlarımız ve Son Eserleri, (Hazırlayan : Ertuğrul Düzdağ), İstanbul, İz Yayıncılık
• İnalcık, Halil. (2006). “Tanzimat Nedir?”, Tanzimat (Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu), (Derleyen:İnalcık, Halil ve Seyitdanlıoğlu, Mehmet), Ankara, Phoenix Yayınları
• Kısakürek, Necip Fazıl.(1998). Çerçeve 2, Bütün Eserleri 45, İstanbul, Büyük Doğu Yayınları
• Kısakürek, Necip Fazıl.(2002). İdeolocya Örgüsü, İstanbul, Büyük Doğu Yayınları
• Kısakürek, Necip Fazıl.(2000). Türkiye'nin Manzarası, Bütün Eserleri 43, İstanbul, Büyük Doğu Yayınları
• Köroğlu Erol.(2004). Türk Edebiyatı ve Birinci Dünya Savaşı (1914-1918) Propagandadan Millî Kimlik İnşâsına, İstanbul, İletişim Yayınları
• Küçük, Cevdet. (2006). “Osmanlı İmparatorluğu’nda ‘Millet Sistemi! Ve Tanzimat”, Tanzimat (Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu), (Derleyen:İnalcık, Halil ve Seyitdanlıoğlu, Mehmet), Ankara, Phoenix Yayınları
• Mert, Nuray.(2003). “Muhafazakârlık ve Laiklik”, Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce Muhafazakârlık, (Cilt 5), İstanbul, İletişim Yayınları
• Sabri, Şehülislâm Mustafa.(1994). Dinî Müceddidler, İstanbul, Sebil Yayınevi, Smith, Anthony, D.(1998). Modernism A critical survey of recent theories of nations and nationalism, Routledge, London
• TBMM Zabıt Cediresi, (Cilt: 9 - Sayfa: 13). l Mart 1337 (1921).
• Topçu, Nurettin. (1998a), “İdealizmi” ve “Şahsiyeti”, Mehmet Âkif, Bütün Eserleri 10 (Yayına hazırlayanlar: Ezel Erverdi-İsmail Kara), İstanbul, Dergâh Yayınları
• Topçu, Nurettin (2001). Sosyoloji, Bütün Eserleri 17 (Yayına hazırlayanlar: Ezel Erverdi-İsmail Kara), İstanbul, Dergâh Yayınları
• Topçu, Nurettin. (1998b). “Kültür ve Teknik”, Kültür ve Medeniyet, Bütün Eserleri 9 (Yayına hazırlayanlar: Ezel Erverdi-İsmail Kara), İstanbul, Dergâh Yayınları
• Topçu, Nurettin.(1998c). “Çanakkale”, “Fatih’in Şahsiyeti”, Büyük Fetih, Bütün Eserleri 11 (Yayına hazırlayanlar: Ezel Erverdi-İsmail Kara), İstanbul, Dergâh Yayınlar
• Topçu, Nurettin. (1998a), “İdealizmi” ve “Şahsiyeti”, Mehmet Âkif, Bütün Eserleri 10 (Yayına hazırlayanlar: Ezel Erverdi-İsmail Kara), İstanbul, Dergâh Yayınları
• Topçu, Nurettin (2001). Sosyoloji, Bütün Eserleri 17 (Yayına hazırlayanlar: Ezel Erverdi-İsmail Kara), İstanbul, Dergâh Yayınları
• Topçu, Nurettin. (1998b). “Kültür ve Teknik”, Kültür ve Medeniyet, Bütün Eserleri 9 (Yayına hazırlayanlar: Ezel Erverdi-İsmail Kara), İstanbul, Dergâh Yayınları
• Topçu, Nurettin.(1998c). “Çanakkale”, “Fatih’in Şahsiyeti”, Büyük Fetih, Bütün Eserleri 11 (Yayına hazırlayanlar: Ezel Erverdi-İsmail Kara), İstanbul, Dergâh Yayınları