TÜRKİYE’DE ÖĞRETMEN YETİŞTİRMEDE İSTİHDAM SORUNU: SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ ÖRNEĞİ

Yıl 2011, Sayı: 26, 131 - 154, 01.12.2011

Sultan Baysan Berrin Ercan Adnan Öztürk

Öz

Türkiye’de eğitim sisteminin ihtiyaç duyduğu öğretmenler 2010 yılına kadar Eğitim Fakültelerinin çeşitli programlarında yetiştirdiği elemanlarca karşılanmaktaydı. 2010 yılında Eğitim Fakülteleri dışındaki diğer fakültelerdeki çeşitli programlarda yetişen elemanlara da 2 yıllık öğretmenlik formasyon eğitimi verilerek öğretmen istihdamı için hak verilmiştir. Tüm meslek dallarında olduğu gibi mezun öğretmen adaylarının istihdamı Türkiye gibi işsizlik probleminin yaşandığı gelişmekte olan bir ülkede üzerinde durulması gereken bir konudur. Bu araştırmanın çerçevesini Sosyal Bilgiler Öğretmenliği (SBÖ) Programı oluşturmaktadır. Bu araştırmanın sonuçları Türkiye’deki üniversitelerin Eğitim Fakültelerinde giderek artan program ve kontenjan sayısına karşılık, söz konusu fakültelerden mezun olan öğretmenlerin önemli bir iş kaynağı olan devlet okullarına atamalarının giderek azaldığını göstermektedir. Bulgular, KPSS sınavı içeriği ile SBÖ program içeriklerinin örtüşmediğini, bu sınavda SB öğretmen adaylarının matematik vb alan dışı soruları da yanıtlamak zorunda olduğunu göstermekte; ayrıca öğretmen yetiştiren kurumların program ve kontenjanlarını belirlerken geleceğe yönelik öğretmen ihtiyacının dikkate alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Fakülteleri kontenjanları, KPSS, sosyal bilgiler öğretmenliği programı, öğretmen istihdamı

Employment Problem in Teacher Training in Turkey: Case Study in Social Studies Teaching

Öz

Teacher trainees whom the education system needed in Türkiye complete their education mainly at the education faculties. In 2010 a right was given to students of other faculties to become teachers after getting a education sciences formation certificate of 2 years. After sitting a hard exam called KPSS (Public Personnel Choosing Examination) teacher trainees are appointed to their occupation. At this point it is important to investigate employment problems of teachers where the rate of general employment is high. This article evaluates Social Studies teachers’ situation, because while the number of Social Studies programs and teacher trainees are increasing, the number of appointed teachers are fluctuating. Another point is that the content of KPSS exam and Social Studies curriculum do not match. That is the trainees have to answer so called general skills and culture questions including mathematics but not Social Studies questions in depth. In this point it is to be emphasised that there is a need for both revising content of the exam and matching the number of teachers needed for the education system and the number of teacher trainees. Thus, there will not be millions of unemployed graduates with no hope for becoming teachers.

Anahtar Kelimeler

KPSS, program of social studies teaching, quotas of education faculties, teacher employment

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2006). Türk Eğitim Tarihi (10.Baskı). Ankara: Pegem A.
• ANKA Haber Ajansı. (2010). En Doğurgan Kadınlar, Doğu Anadolu'da. (31.10.2010) http://www.netgazete.com/News/736122/en_dogurgan_kadinlar_dogu_ anadoluda_.aspx.
• 3.2005 tarih ve 5321 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun.
• (1945). Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, Cilt: I, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Çağlar, D. (1987). “Öğretmen adaylarının seçimi ile ilgili uygulamaların dünü, bugünü ve yarını”. Çağdaş Eğitim Dergisi. Kasım.127(9- 10)
• Devlet Planlama Teşkilatı (2000). “Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Yükseköğretim Özel İhtisas Komisyonu Raporu”, Ankara
• Dilaver, H. (1996).Türkiye’de öğretmen istihdamının dünü, bugünü ve yarını. Fındıkçı, F.: İstanbul Kültür Koleji Eğitim Vakfı.No:1.
• Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelik,18.03.2002, s. 2002/3975.
• Kandemir, A. (2010). Bakanlık Ücretli Öğretmen Sayılarını Açıkladı mı? (05.03.2010). http://www.kamudan.com..
• Kavak, Y., Aydın, A., Altun, S.A. (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982–2007), Ankara: Yükseköğretim Kurulu Yayını 2007- 5.
• Okçabal,R.(2005). Öğretmen yetiştirme sistemimiz; tarihsel gelişim, bugünkü durum ve öğretmen eğitimi sorununa bir sistemler yaklaşımı. Ankara: Ütopya.
• Oktaylar, H.C. (2010). KPSS Eğitim Bilimleri. Ankara: Yargı Yayınevi.
• ÖSYM II. Basamak Kılavuzları, (1997, 1998).
• ÖSYM Kontenjan Kılavuzları, (1999, 2006, 2007, 2008).
• Sönmezer, M.G., Eryaman, M.Y. (2008). “Kamu ve Özel Eğitim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin İş Tatmin Düzeylerinin Karşılaştırılması”, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4(2), ss.189–212.
• Şimşek, H. (2005). Eğitimde Reform ve Değişim Kararlılığı. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi tarafından 2005 Mayıs ayında düzenlenen “Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılanmanın Getirdiği Sorunlar” başlıklı panelde yapılan konuşma, Ankara.
• TC Milli Eğitim Bakanlığı Araştırma ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı (1998). Cumhuriyet’in 75. Yılında Gelişmeler ve Hedefler, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• TC Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi (Haziran 2000). c. 63, sayı 2513 Ek.
• TC Milli Eğitim Bakanlığı’nın Çalışma Programı (2007–2013). Ankara.
• Türk Eğitim Derneği (2005). Türkiye’de Üniversiteye Giriş Sistemi Araştırması ve Çözüm Önerileri Sonuç Raporu, Ankara.
• YÖK (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982–2007): Öğretmenin Üniversitede Yetiştirilmesinin Değerlendirilmesi, Ankara: YÖK Yayını 2007–5.