Cilt: 2 Sayı: 1, 30.06.2022

Yıl: 2022

Araştırma Makaleleri

Kitap Kritikleri

Doç. Dr. Şükrü MADEN Karabük Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi 0000-0002-7165-6299
Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları , Tefsir

MUTALAA Dergisi telif ve tercüme makale; metin neşri ve tercümeleri; kitap, tez, sempozyum, seminer, konferans, panel gibi bilimsel araştırma ve etkinlik tanıtım ve değerlendirmeleri; deneysel, betimsel ve kuramsal çalışmalar; model önerileri vb. yazılar yayınlayarak bilime katkı sunmayı amaçlamaktadır.

MUTALAA Dergisi, İslam toplumlarının yaşadığı farklı coğrafyalardaki tarihi, güncel veya gelecekte ortaya çıkması muhtemel sorunlara ve problemlere odaklanmaktadır. Bu sorunların kaynağı sosyal, siyasal, iktisadi, dini, kültürel olabilir. Araştırmacının bütün bu kaynak ve sebeplerden farklı olarak herhangi bir disiplinin yöntemiyle hareket etmesi veya multi-disipliner bir yöntemle sorunu tartışması beklenir. Karşılaştırmalı araştırmaların, değişik bakış açılarının küreselleşen dünyada hakikati keşfetmede daha yararlı olduğu varsayılır. Araştırmaların Temel İslam Bilimleri, Felsefe ve Din Bilimleri, İslam Tarihi ve Sanatları, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Eğitimi gibi alanlarda daha fazla olması beklenir.

YAZIM KURALLARI

Dergiye yayımlanması için gönderilen yazıların aşağıdaki esaslar çerçevesinde kaleme alınması gereklidir. Aksi takdirde, dergiye gönderilen yazılar yayın sürecine alınmayacaktır.

Gönderilen metin daha önceden yayımlanmamış ve herhangi bir dergiye değerlendirilmek üzere sunulmamış olmalıdır.

Yazıların bilimsel sorumluluğu yazarlara aittir. Tüm yazarların çalışmaya aktif olarak katılmış olması gereklidir.

Gönderilen yazı daha önce herhangi bir toplantıda sunulmuş ise; toplantı adı, tarihi ve düzenlendiği şehir belirtilmelidir.

Yazılar dergiye gönderilmeden önce mutlaka MUTALAA yazı şablonunda (şablonu indirmek için tıklayınız) belirtilen ayarlara göre dikkatle yerleştirilmelidir.

Dergiye gönderilen çalışmalarda yazar/yazarlar hakkındaki bilgiler “ad-soyad, unvan-çalıştığı kurum ve ili, mail adresi, ORCID ID ve kurum bilgisini belirten ROR ID (https://ror.org/)” şeklinde mutlaka belirtilmelidir. Unvan-çalıştığı kurum ve bulunduğu il bilgisi İngilizce olarak da ifade edilmelidir.

Dergiye gönderilen araştırma makalelerinde hem Türkçe hem İngilizce öz/abstract mutlaka yer almalıdır. Kitap tanıtımlarında özet zorunluluğu yoktur.

Makale başlığı hem Türkçe özet hem de İngilizce özetlerden hemen önce Türkçe ve İngilizce olarak yazılmalıdır.
Makalenin başında makalenin konu, amaç, yöntem, bulgular ve sonucunu içeren en az 150 kelimeden oluşan öz/abstract yer almalı ve özetlerin sonunda 5-7 kelime arası keywords (anahtar kelimeler) bulunmalıdır. Anahtar kelimelerden birincisi makalenin ait olduğu bilim dalını göstermeli ve kelimeler genelden özele doğru sıralanmalıdır.

Dipnot veya metin içi atıflar ve kaynakça İSNAD ATIF SİSTEMİ 2. EDİSYON sistemine göre düzenlenmelidir. (https://www.isnadsistemi.org/guide/isnad2/)

Metin yazı tipi Chaparral Pro /Times New Roman 11 punto iki yana yaslı, özetler ve dipnotlar ise 9 punto, olmalıdır. Sayfa düzeni üstten, alttan, sağdan ve soldan 3,5 cm kenar boşluklu olmalı; paragraf girintisi yok, paragraf aralığı önce 0 nk, sonra 8 nk, satır aralığı 1,0 (tek) şeklinde ayarlanmalıdır. Dipnotlar 0,5 asılı ve dipnot ilk satırı tab tuşu ile soldan girintili yapılmalıdır.

Makale hacmi, her şey dahil 10.000 kelimeyi geçmemelidir.

Kitap kritiklerinde aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi önerilir:
Kitap tanıtımı bir eserin sadece bir özeti değil, eleştirel olarak incelenmesi olmalıdır. Kitap tanıtımı yapan yazar kitaptaki bilgi ve değerlendirmeleri destekleyebilir ya da karşı çıkabilir, eserin eksik kalan yönlerini belirtebilir.
Kitap kritiklerinin başlıklandırma yapılmaksızın aşağıdaki sıralamaya göre kaleme alınması önerilir:

Giriş: Öncelikle eserin ana konusu, temel amaç, yöntem, iddia ve yaklaşımı açıklanmalıdır.

Kitabın özeti: Özet bölümünde eserin ana çatısı hakkında bilgi verilip eserin öne çıkan yönleri ve yazarın çalıştığı disipline getirdiği katkılar ve belirtilmelidir.

Eleştirel tartışma: Bu kısımda kullanılan yöntemin uygunluğu, eserin alanına yaptığı katkıların önemi, konuyla ilgili mevcut çalışmaların bıraktığı boşluğu ne derece doldurduğu, görüşlerin tutarlılığı, sunulan argümanlarının güvenilirliği, ihmal edilen kaynakların olup olmadığı, işlediği konuyu netleştirip netleştirmediği, üslubun anlaşılır ve akıcı olup olmadığı sorgulanmalı, genel kabulleri ne ölçüde tadil ettiği veya derinleştirdiği, yeni bir inceleme alanı, yeni bir metodoloji veya nazari bir yaklaşım getirip getirmediği belirtilmelidir.

Sonuç: Son olarak ise kritik yazarı kitap hakkında ulaştığı sonuçlara yer vermeli, kitabın zayıf ve güçlü yönlerini vurgulamalı, yapıcı öneriler sunulmalıdır.

Kitap kritikleri en az 1000 kelimeden oluşmalıdır. Kritiğin başında bir özetin yer alma zorunluluğu yoktur.

Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. MUTALAA Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklenmektedir.

Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır (Bk. COPE Yönerge Türkçe).

Hakemli dergide bir makalenin yayımlanması saygı duyulan bilgi ağının gelişmesinde gerekli bir temel yapı taşıdır. Bu, yazarların ve onları destekleyen enstitülerinin çalışmalarının kalitesinin doğrudan yansımasıdır. Hakemli makaleler bilimsel metotları destekler ve şekillendirir. Bu yüzden beklenen etik davranışların standartlarında anlaşmaya varmak yayımlama ile ilgili tüm taraflar, yazar, dergi editörü, hakem ve yayımcı kuruluşlar için önemlidir:

1. Yazarlık
Kaynakça listesi eksiksiz olmalıdır.
İntihal ve sahte veriye yer verilmemelidir.
Aynı araştırmanın birden fazla dergide yayımlanmasına teşebbüs edilmemelidir.

Bilim araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:

a) İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,

b) Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,

c) Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,

d) Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,

e) Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dahil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dahil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dahil ettirmek,

f) Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları ve imkanları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8).

2. Yazarın Sorumlulukları
Tüm yazarlar önemli oranda araştırmaya katkıda bulunmalıdır.
Makaledeki tüm verilerin gerçek ve özgün olduğu beyanı gerekir.
Tüm yazarlar geri çekmeyi ve hataların düzeltilmesini sağlamak zorundadır.

3. Hakemliklerin Sorumlulukları
Değerlendirmeler tarafsız olmalıdır.
Hakemler araştırmayla, yazarlarla ve/veya araştırma fon sağlayıcılar ile çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
Hakemler ilgili yayımlanmış ancak atıfta bulunulmamış eserleri belirtmelidirler.
Kontrol edilmiş makaleler gizli tutulmalıdır.

4. Editöryal Sorumluluklar
Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir.
Editörler kabul ettiği ya da reddettiği makaleler ile ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
Sadece alana katkı sağlayacak makaleler kabul edilmelidir.
Hatalar bulunduğu zaman düzeltmenin yayımlanmasını ya da geri çekilmesini desteklemelidir.
Hakemlerin ismini saklı tutmalıdır ve intihal/sahte veriye engel olmalıdır.
Hakemlik süreci bilimsel yayımlamanın başarısının merkezinde bulunmaktadır. Hakemlik sürecinin korunması ve iyileştirilmesi taahhüdümüzün bir parçasıdır ve MUTALAA Dergisi'nin bilim camiasına yayıncılık etiği ile ilgili her durumda özellikle şüpheli, yinelenen yayınlar olması durumunda ya da intihal durumlarında yardım etme zorunluluğu vardır.
Okuyucu Mutalaa Dergisi'nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiğinde ya da editoryal içerik ile ilgili herhangi bir şikayeti (intihal, yinelenen makaleler vb.) olduğu zaman mutalaa@karabuk.edu.tr adresine mail atarak şikayette bulunabilir. Şikayetler gelişmemiz için fırsat sağlayacağından şikayetleri memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yapmayı amaçlarız.

İntihali Ortaya Çıkarma
MUTALAA Dergisi'ne yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, en az iki hakem tarafından çift taraflı kör hakemlik değerlendirmesine tabi tutulur. Ayrıca intihal tespitinde kullanılan özel bir program aracılığıyla makalelerin daha önce yayımlanmamış olduğu ve intihal içermediği teyit edilir.

Yayıncı
Mutalaa Dergisi, Karabük Üniversitesi Yayınları tarafından yayınlanır.

Kapsam
MUTALAA Dergisi, İslam toplumlarının yaşadığı farklı coğrafyalardaki tarihi, güncel veya gelecekte ortaya çıkması muhtemel sorunlara ve problemlere odaklanmaktadır. Bu sorunların kaynağı sosyal, siyasal, iktisadi, dini, kültürel olabilir. Araştırmacının bütün bu kaynak ve sebeplerden farklı olarak herhangi bir disiplinin yöntemiyle hareket etmesi veya multi-disipliner bir yöntemle sorunu tartışması beklenir. Karşılaştırmalı araştırmaların, holistik bakış açılarının küreselleşen dünyada hakikati keşfetmede daha yararlı olduğu varsayılır.
Karşılaştırmalı araştırmaların, Temel İslam Bilimleri, Felsefe ve Din Bilimleri, İslam Tarihi ve Sanatları, Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Eğitimi gibi alanlarında daha fazla olması beklenilir.

Yayın Sıklığı
Mutalaa Dergisi, yılda 2 sayı (Haziran - Aralık) yayımlanan hakemli bir dergidir.

Makale Değerlendirme Süreci
Dergimize gönderilen yazılar, önce Yayın Kurulu’nca dergi ilkelerine uygunluk açısından incelenir.
Uygun görülmeyenler düzeltilmesi için yazarına iade edilir.
Yayın için teslim edilen makalelerin değerlendirilmesinde akademik tarafsızlık ve bilimsel kalite en önemli ölçütlerdir.
Değerlendirme için uygun bulunanlar, ilgili alanda en az iki hakeme gönderilir. Hakemlerin isimleri gizli tutulur ve raporlar beş yıl süreyle saklanır. Hakem raporlarından biri olumlu, diğeri olumsuz olduğu takdirde, yazı, üçüncü bir hakeme gönderilebilir veya Yayın Kurulu, hakem raporlarını inceleyerek nihai kararı verebilir. Yazarlar, hakem ve Yayın Kurulunun eleştiri ve önerilerini dikkate alırlar. Katılmadıkları hususlar varsa, gerekçeleriyle birlikte itiraz etme hakkına sahiptirler.
Yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, intihal tespitinde kullanılan özel bir program aracılığıyla intihal kontrolünden geçirilir.



Yayın Dili
MUTALAA Dergisi’nde Türkçe, İngilizce ve Arapça ile yazılmış makalelere yer verilmektedir. Arapça makalelerin Türkçe ve İngilizce başlık ve özet ile Latin Alfabesi kullanılarak yazılmış kaynakça içermesi de gereklidir.
Makaleler, İngilizce başlık, öz (en az 120 kelime), anahtar kelimeler (en az 5 kavram), özet (en az 750 kelime) ve İSNAD atıf stilinde hazırlanan kaynakça içerir.


Atıf ve Referans Sistemi
MUTALAA Dergisi, atıf ve kaynakça yazımında İsnad Atıf Sistemi'nin (www.isnadsistemi.org) kullanılmasını şart koşmaktadır.

İntihal Tespit Politikası
İntihal tespitinde kullanılan özel bir program aracılığıyla makalelerin daha önce yayımlanmamış olduğu ve intihal içermediği teyit edilir.

Açık Erişim Politikası
Bu dergi; bilimsel araştırmaları halka ücretsiz sunmanın bilginin küresel paylaşımını artıracağı ilkesini benimseyerek, içeriğine anında açık erişim sağlamaktadır.

Arşivlenme
Dergi, Yayın Kurulu tarafından belirlenen yurt içi ve dışındaki kütüphanelere uluslararası indeks kurumlarına, yayımlandığı tarihten itibaren bir ay içerisinde gönderilir.

Yayın ve Değerlendirme Ücreti
MUTALAA Dergisi, yazarlardan makale değerlendirme ve yayın süreci için herhangi bir ücret talep etmemektedir.

Telif Hakkı
MUTALAA Dergisi’nde yayımlanması kabul edilen yazıların telif hakkı MUTALAA Dergisi Editörlüğü'ne devredilmiş sayılır.

Makale Kabul
MUTALAA Dergisi'ne gönderilecek yazılarda; alanında bir boşluğu dolduracak özgün bir makale olması veya daha önce yayımlanmış çalışmaları değerlendiren, bu konuda yeni ve dikkate değer görüşler ortaya koyan bir inceleme olma şartı aranır.
Makalelerin MUTALAA Dergisi’nde yayımlanabilmesi için, daha önce bir başka yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere kabul edilmemiş olması gerekir. Daha önce bilimsel bir toplantıda sunulmuş bildiriler, bu durum açıkça belirtilmek şartıyla kabul edilebilir.

MUTALAA Dergisi, yazarlardan makale gönderim, değerlendirme ve yayın süreci için herhangi bir ücret talep etmemektedir.