Manisa İli Karaağaçlı Beldesinde Çocuk Bakımına Yönelik Yöresel Uygulamalar

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 1, 15 - 33, 01.04.2013

Süheyla Rahman , Selim Altan Sırrı Çam Hasan Yüksel

Öz

Modern tıbbın imkânlarından faydalanamayan veya pek çok sebeple tıbbın bu gibi uygulamalarından uzak durmayı tercih eden insanların, hastalıkların teşhis ve tedavisi amacıyla atalarından öğrendiği ya da kendi deneyimlerinden elde ettiği yöntemlerin toplamı geleneksel hekimlik olarak bilinmektedir. Toplum sağlığını yakından ilgilendiren bu tür uygulamaların bir kısmının faydalı olup olmadığı hala tartışmalıyken, birçoğunun zararlı olduğu tıbben kanıtlanmıştır. Çocuk sağlığının halk sağlığı bakımından önemi dikkate alındığında, geleneksel hekimlik uygulamalarının araştırılması ve konu ile ilgili eğitim çalışmalarının planlanmasının önemi anlaşılacaktır. Yaptığımız bu araştırma ile bir yandan kırsal kesimde geleneksel hekimlik uygulamaları tespit edilirken diğer yandan bu tür uygulamaların göçmen topluluklardaki uygulama farklılıklarının tespiti amaçlanmıştır. Çalışmanın sonunda belirlediğimiz; çocukluk hastalıklarından korunma ve bunların tedavisi ve bakımı amacıyla bilinen ve uygulanan yöntemler arasında; ileride bebeğin el ve ayaklarının düzgün olması için kundak yapılması, yeni doğanın sabırlı olması için üç ezan beklendikten sonra emzirilmesi, pişik olmaması için yeni doğanın tuzlanması gibi uygulamalar sayılabilir. Tıbbi literatürde bu uygulamaların zararlı olduğuna dair yayınlar mevcuttur. Araştırma sonuçları, bu bölgede yaşayan bireyler arasında kent merkezine yakın mesafede ve modern tıp olanaklarına kolaylıkla ulaşabilir konumda olunmasına rağmen, pek çok geleneksel hekimlik uygulamasının günümüzde de canlılığını muhafaza ettiğini ve bir kısmının bilindiği halde uygulanmadığını ortaya koymuştur

Anahtar Kelimeler

Geleneksel hekimlik, Çocuk, Göçmen

Local Applications About The Child Care in Karaağaçlı District of Manisa

Öz

Abstract The sum of methods which are the people whose couldn't provide benefits from the opportunities of modern medicines or prefer to stay away from applications like these, because of many reasons; obtained by experiences of learned from ancestors or their own experiences, on the purpose of diagnosing and treating of the diseases; is known as traditional medicine. Some kind of these applications closely related to the public health are still arguable if they are useful but most of them are harmful is demonstrated by the medicine. In consideration of importance of child health with regard to public health, significance of researching traditional medicine applications and planning of education studies related to subject, will be understood. In this study which we have done is aimed to; on the one hand assigning of the traditional medicine applications at the rural region; in the other hand, determination of application differences in communities of immigrants. Between of the methods that are known and applied for prevention, treatment and care of childhood diseases that we have determinated at the end of the study; applications as if; swaddling for newborn's hands and foot to be smooth, breastfeeding after waiting to call three times prayer (azan) for newborn's to be patient and salting of the newborn for not being rash in the future; can be counted. There are publications of these applications could be harmful, in the medical literatures. Consequences of the study demonstrate that; most of traditional medicine applications maintain the vitality some of them known well but not applied; although it is easy to acces to modern medicine opportunities and very close to the city center (10 km) among individuals living in this region.

Anahtar Kelimeler

Immigrant, Child, Traditional Medicine

Kaynakça

• Kaplan M. Halk tıbbının kökenleri: Teşhisten tedaviye din ve büyü ilişkisi. Milli Folklor Dergisi. 2011;23(91):150-156
• Altan S. Manisa Tıp Folkloru. Akademi Kitabevi İzmir 2000.
• Özyazıcıoğlu N., S. Polat, 12 Aylık çocuğu olan annelerin çocuk bakımına ilişkin başvurdukları geleneksel uygulamalar. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2005;8(1):63-71.
• Göker F. S. Çocuk polikliniğimize müracaat eden 3-36 ay çocuklarda nutrisyonel rikets sıklığı ve bulguların yorumu. (Yayınlanmamış uzmanlık tezi) 2006.
• Çalışkan Z., M. Bayat, Annelerin bebek bakımı uygulamaları ve etkileyen faktörler: Bir Kapadokya örneği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2011;14(2):23-30.
• Biltekin Ö. ve ark. Naldöken sağlık ocağı bölgesinde 0-11 aylık bebeği olan annelerin doğum öncesi dönem ve bebek bakımında geleneksel uygulamaları. STED Dergisi, 2004;13(5):166-168.
• Manisa nüfus ve sağlık araştırması-1999 Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. 2001 s. 107- 108.
• Yüksel D., Gaziantep ve Çevresinde Doğumla İlgili İnanış ve Uygulamalar (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) 2007.
• Nuredini M. Makenonya’daki Müslümanlarda doğum, evlenme ve ölüm ile ilgili inanışlar ve uygulamalar. (Yayınlanmamış Doktora Tezi) 2007.
• Çiftçi E. K. 1-3 Aylık bebeklerde gaz sancısı, etkileyen faktörler ve annelerin bu konudaki uygulamamaları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) 2005.
• Yalaz M. İnfantil Kolik Tedavi Modellerinin İncelenmesi. Türkiye Klinikleri: Pediatri,2003;12(3):206-210.
• Osborn-Dewitt-First-Zenel. Pediatri. Güneş Tıp Kitabevi Ltd. Çev.M.Yurdakök 2007.
• Açık, Y., Rahman, S., Deveci, S.E., Sevindik, F. “Elazığ il Merkezinde Yaşayan Doğum Yapmış Kadınların Bebek Bakımı Konusunda Bildikleri ve Uyguladıkları Geleneksel Yöntemler,” 5. Uluslararası Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Kongresi, Ankara, 19-22 Nisan 2007.
• Çokişler N. Girit göçmenleri Türk halk kültürü üzerine bir araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) 2007.
• Bölükbaş N. ve ark. 0-12 Aylık bebeği olan annelerin çocuk bakımında başvurdukları geleneksel uygulamalar. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, 2009;6(1):164-176.
• Duranlı M. Saha Türklerinde halk hekimliği ile ilgili pratikler ve bu pratiklerin değerlendirilmesi. In: Prof.Dr. Fikret Türkmen Armağanı. İzmir 2005 s. 207-213.
• Kesgin M. T., H. Özcebe Türkiye’de çocuk bakımındaki geleneksel inanç ve uygulamalar. Türkiyat Araştırmaları Dergisi 2004;1(1):43-56.
• Eğri G.B., A. Konak, Doğum sonu dönem ile ilgili geleneksel inanç ve uygulamalara dünyadan ve Türkiye’den örnekler. Journal of World of Turks, 2011;3(1):143-155.
• Berkow R. The Merck Manual Tanı Tedavi El Kitabı 16. Baskı çev.: M. Keklikoğlu, M. Tuzcu. Nobel Tıp Kitabevleri İstanbul 1995.
• Çetinkaya A. D. Özmen, S. Cambaz Manisa’da çocuğu olan 15-49 yaş kadınların doğum sonu dönemde yeni doğan sağlığı ile ilgili geleneksel uygulamaları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008;12(2):39-46.
• Forrest E. C. Primitive concepts of disease. American Archaeology and Ethnology 1932;32(2):185-252.