Bilimin Doğuşunu Tarihsel Süreklilik İçerisinde İrdeleme

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 3, 165 - 173, 01.12.2016

Eyüp Erdoğan

Öz

Bilimin tarihini aydınlatmak yalnızca bilim için değil, tüm uygarlık tarihi için önemli, gerekli fakat güç bir iştir. Güçlüklerden ilki, işe nereden başlanacağı üzerinedir. Çünkü başlangıç noktası belirlemek, bilimin nerede, ne zaman, nasıl ortaya çıktığının, dünyaya geldiğinin, doğduğunun açık ve kesin olarak bilindiğini iddia etmek demektir. Oysa bilimin doğuşu hala tam olarak aydınlatılamamış bir konudur. Ve bu yüzden bu konuda çok farklı görüşler vardır. Bunlardan biri, bilimin Antik Yunan’da doğduğu, birdenbire, mucize eseri ortaya çıktığı yönündedir. Diğeri ise, bilimin kökeninin doğu uygarlıklarına dayandığı Yunan’a sonradan geldiği yönündedir. Tarihsel sürekliliği öne çıkaran ve daha tutarlı olan ikinci görüş, bilimin farklı uygarlıkların ortak ürünü olduğu, Yunanlıların, Mısır, Mezopotamya, Hint, Çin gibi eski uygarlıkların belirli düşünce geleneklerinden, bilgi birikimlerinden, gözlem verilerinden bol miktarda alımlama yaptığı, bilimin birdenbire, mucize eseri olarak doğmuş olduğu tezinin abartılı olduğu yönündedir

Anahtar Kelimeler

Bilimin doğuşu, Yunan Mucizesi, Yunan, Mısır, Mezopotamya, Hint, Çin, Thales.

Studying the Birth of Science in Historical Continuity

Öz

Abstract Enlightening the history of science is an important, necessary but difficult job not only for the science but also for the history of all civilization. The first of the difficulties is on where to start; because determining a start point means claiming to know precisely and certainly where, when and how the science has come up, come to earth and been born. However, the birth of science is still a topic that has not been enlightened yet. This is why there are many different views on this point. One of these is that the science was born in Ancient Greece, that it came up suddenly, miraculously. Another one is that the science had been based on the Eastern civilizations and came to Greece later. The second view, putting forward the historical continuity and seeming more consistent, is in the direction of the science’s being the joint product of different civilizations, Greeks’ making plenty of receptions from the specific idea traditions, knowledge and observation data of ancient civilizations like Egypt, Mesopotamia, Indian and China, and the thesis’ that science was born suddenly, miraculously being exaggerated.

Anahtar Kelimeler

Birth of science, Greek Miracle, Greek, Egypt, Mesopotamia, Indian, China, Thales

Kaynakça

• Sarton, G. Bilim Tarihi. çev. Demir, R. Felsefe Dünyası 1994; 11:69-80. (History of Science. Encyclopedia Americana 1956: : 413-417).
• Unat, Y. Asâr-ı Bâkiye ve Yazılış Yöntemi. Osmanlı Bilimi Araştırmaları 2005;7(1); 23-24. Available from: (http:/www. journals.istanbul.edu.tr/iuoba/index)
• Yıldırım, C. Bilim Tarihi. 1 st ed. Remzi Kitabevi 1992. pp: 14,17,19-20.
• Gündüz, A. Mezepotamya ve Eski mısır Bilim, Teknoloji, Toplumsal Yapı ve Kültür. Büke Yayınları 2002. pp: 20, 273, 296.
• Serdar, Z. Thomas Kuhn ve Bilim Savaşları. çev. Kılıç E. Everest Yayınları 2001. pp:19-20.
• Kahya, E. Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılının Ardından. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi 1995; 6: 427-450.
• Sayılı, A. Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi be Tıp. Türk Tarih Kumru 1966. pp:7-8.
• Bernal, J. D. Modern Çağ Öncesi Fizik. çev. Yurtören D. Tübitak Popüler Bilim Kitapları 1995 pp: 66.
• Burkert, W. Yunan Kültüründe Yakındoğu Etkileri. çev. Yavuz, M. F. İthaki Yayınları 2012 pp: 9-12.
• Gökberk, M. Felsefe Tarihi. Remzi Kitabevi 1985. pp:14-16,21.
• Kahya, E. Hint’te Bilim. Nobel Yayın Dağıtım 1999. pp:1,68,75.
• Tekeli S, Kâhya E, Dosay M. Bilim Tarihine Giriş. Nobel Yayın Dağıtım 1999. pp: 2-5,18.
• Karlığa, B. Batıya Doğru Akan Nehir. Bahçeşehir Üniversitesi, Medeniyet Araştırmaları Merkezi 2012. pp:89.
• Russell, Bentrand. Batı Felsefesi Tarihi. çev. Muammer Sencer, Say Kitap Pazarlama 1983 pp:11.
• Meriç, C. Umrandan Uygarlığa. İletişim Yayınları 1998. pp: 10.
• Bonnard, A. Antik Yunan Uygarlığı I. çev. Kurtgözü K. Evrensel Basım Yayım 2004. pp: s:36.
• Aristoteles. Metafizik. çev. Arslan A. Sosyal Yayınları 1996. pp: 79-80,981b-20.
• Theil, P. Dünyamızı Kuranlar. çev. Tiryakioğlu S. Varlık Yayınları 1979. pp: 21.
• Erat, A. Mitoloji Sözlüğü. 13 th ed. Remzi Kitabevi 2004. pp: 267.
• Sena, C. Filozoflar Ansiklopedisi. Remzi Kitabevi 1975. pp: 385.
• Küyel, M. T. Ord. Prof. Dr. Aydın Sayılı’nın Mısırlılarda ve Mezepotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tıp Adlı Eserinin Muhtasarı. Atatürk Kültür Merkezi Yayını 1996. pp: 67.
• Heath, T. A History of Grek Mathematics. 1. st ed. Oxford: The Clarendon Press 1921. pp: 137-138.