Mersin’de Doğumla İlgili Âdetlerin Halk Hekimliği Yönünden İncelenmesi

Yıl 2011, Lokman Hekim Journal 2011; Supplement, 22 - 22, 01.09.2011

Nilgün Çıblak Coşkun

Öz

İnsanoğlunun yaşamındaki ilk dönüm noktası doğum olayıdır. Dünyaya gelen her çocuk, ailenin ve akrabalık ilişkilerinin güçlenmesi, soyun sopun devam etmesi anlamına gelmektedir. Sayının artması da gücün, dayanışmanın ve yardımlaşmanın pekiştirilmesi bakımından büyük öneme sahiptir. Bu nedenle çocuğun doğumu, sadece anne ve babayı değil, akrabaları ve komşuları da sevindirmiştir. Doğum, kadına duyulan saygıyı arttırdığı gibi onun toplum içindeki yerini de sağlamlaştırmaktadır. Aynı şekil- de baba da dünyaya gelen çocukla beraber aile, akraba ve yaşadığı çevrede itibar kazanmaktadır. Bu nedenle halk kültüründe daha doğum olayından önce, hatta çocuk sahibi olma isteğinden başlayarak çocuğun sağlıklı doğması, doğumdan sonra anne ve bebeğin her türlü tehlikelerden korunması için doğum çevresinde pek çok âdet, inanç, gelenek ve görenek kümelenmiştir. Bunlardan bir kısmı da doğrudan halk hekimliğiyle ilgilidir. Bu bildiride öncelikle Mersin merkez ve ilçelerinde doğumla ilgili inançlar, gelenek ve görenekler, dinsel ve bü- yüsel nitelikli uygulamalar tespit edilecek ve ardından söz konusu inanç ve pratiklerin halk hekimliği açısından incelenmesi gerçekleştirilecektir. Sözlü ve yazılı kaynaklardan elde ettiğimiz bilgiler, “doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası” olmak üzere üç ana başlıkta sınıflandırılarak, söz konusu evrelerde bebek ve anneye yönelik halk hekimliği uygulamaları üzerinde durulacaktır. Bildirimizde söz konusu inanç ve pratiklerin daha çok hangi çevrelerde yerine getirildiği, ayrıca günümüzde sosyokültürel hayattaki değişimlere bağlı olarak hal- kın doğumla ilgili halk hekimliği uygulamalarına yaklaşımı da ortaya konmaya çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Geçiş dönemleri, Doğum, Halk hekimliği, Mersin, İnanç ve pratikler

Folk Medicinal Investigation of Traditional Practices about Birth in Mersin

Öz

This paper investigates beliefs, customs, traditions, religious and magical applications about birth from a folk
medicinal point of view in Mersin and its counties. The study first classifies information gathered from oral
and written sources about birth under three headings “pre-natal, labor and postpartum.” After then, the
paper explains folk-medicine applications for the baby and mother in these stages, their charecteristics and
functions. In addition, the paper informs the places and regions in which these beliefs and practices found,
and describes people’s approach to folk medicinal practices about birth depending on the changes in modern
socio-cultural life.

Anahtar Kelimeler

Man, Woman, Widow, Puberty, Menopause