History of the Establishment of the National Tuberculosis Reference Laboratory in Türkiye

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: Sanat ve Tarih Penceresinden Tüberküloz - 100.Yıl Özel Sayısı, 26 - 28, 26.12.2023

İsmail Ceyhan , Hülya Şimşek

https://doi.org/10.31020/mutftd.1401090

Öz

"Tuberculosis Research Laboratory" in the Refik Saydam Hygiene Institute was first established by Dr. Aral Gürsel in 1951 to standardize the culture studies carried out by the Bacteriology laboratories in some Chest Diseases Hospitals working on tuberculosis (TB), to perform advanced tests such as species identification and drug susceptibility testing, and to provide methodological research and training. Aral Gürsel later changed the name of the laboratory to "Tuberculosis Training and Research Branch". The laboratory was developed according to the needs of the period and its name changed accordingly. In 1970, it was changed to "Tuberculosis Reference and Research Branch". Then, 20 Regional TB laboratories were established in various cities (Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kocaeli, Samsun, Sivas, Trabzon, Van and Zonguldak) across Türkiye. To ensure standardization, verification of grown mycobacterial strains sent from Regional TB laboratories, identification of species and drug susceptibly tests have started to be performed in the reference laboratory. In addition, the Reference laboratory has pioneered the establishment of TB laboratories in many Chest disease hospitals and provided training. Until 2011, as the "National Tuberculosis Reference Laboratory (UTRL)" affiliated with the Refik Saydam Hygiene Center, it continued its training, auditing, surveillance, and external quality assessment duties, as well as microscopy, culture, species identification, and drug susceptibility tests of mycobacteria with conventional and molecular methods. It has cooperated nationally and internationally for Research & Development activities. TB guidelines were prepared for the standardization of tests across the country and ensured their use by all TB laboratories. UTRL also provides consultancy to Mycobacteria employees across the country. With the closure of the Hygiene Institute, this laboratory was transferred first to the Turkish Public Health Institution in 2011 and to the General Directorate of Public Health of the Ministry of Health in 2017. UTRL still continues its duties under the same name.

Anahtar Kelimeler

National Tuberculosis Reference laboratory, Surveillance, Tuberculosis, Türkiye

Türkiye’de Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı’nın Kuruluş Tarihçesi

Öz

Tüberküloz (TB) çalışan bazı Göğüs Hastalıkları Hastanelerindeki Bakteriyoloji laboratuvarlarının yürüttüğü kültür çalışmalarını standartlaştırmak, tür tanımı ve ilaç duyarlılık testleri gibi ileri testler yapabilmek, metodolojik araştırmalar ve eğitim sağlamak amacıyla ilk kez 1951 yılında Dr. Aral Gürsel tarafından Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü bünyesinde “Tüberküloz Araştırma Laboratuvarı” kurulmuştur. Aral Gürsel laboratuvarın adını daha sonra “Tüberküloz Eğitim ve Araştırma Şubesi” olarak değiştirmiştir. Laboratuvar dönemin ihtiyaçlarına göre gelişmiş ve ismi de bu çerçevede değişikliğe uğramıştır. 1970 yılında ise “Tüberküloz Referans ve Araştırma Şubesi” olarak değiştirilmiştir. Ardından Türkiye genelinde çeşitli iller (Adana Ankara Antalya, Bursa, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kocaeli, Samsun, Sivas, Trabzon, Van ve Zonguldak)’de 20 adet Bölge TB laboratuvarları kurulmuştur. Standardizasyonun sağlanması amacıyla Bölge TB laboratuvarlarından gönderilen üremiş mikobakteri suşlarının doğrulanması, türlerin belirlenmesi ve ilaç duyarlılık testleri referans laboratuvarında çalışılmaya başlanmıştır. Ayrıca Referans laboratuvarı birçok Göğüs Hastalıkları Hastanelerine TB laboratuvarı kurulmasına da öncülük etmiş ve eğitim sağlamıştır. 2011 yılına kadar Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı’na bağlı “Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı” (UTRL) olarak mikobakterilerin mikroskopi, kültür, tür tayini ve ilaç duyarlılık testlerinin konvansiyonel ve moleküler yöntemler ile test edilmelerinin yanı sıra, eğitim, denetim, sürveyans ve dış kalite değerlendirme görevlerini sürdürmüştür. AR-GE faaliyetleri için ulusal ve uluslararası işbirliği yapmıştır. Testlerin ülke genelinde standardizasyonu için rehberler hazırlayarak tüm TB laboratuvarlarının kullanımını sağlamıştır. Ülke genelinde Mikobakteri çalışanlarına danışmanlık da yapmaktadır. Bu laboratuvar Hıfzıssıhha Enstitüsü’nün kapatılmasıyla 2011 yılında önce Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’na 2017 yılında ise Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğüne devredilmiştir. UTRL yine aynı isimle görevlerini sürdürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ulusal Tüberküloz Referans laboratuvarı, Sürveyans, Tüberküloz, Türkiye

Etik Beyan

Etik Onay bulunmamaktadır

Kaynakça

• Gümüşlü F. Verem Savaş Hizmetlerinde Laboratuvar ve Sonuçları, Tüberküloz ve Tüberküloz Kontrolü Kongresi, Selçuk Üniversitesi Süleyman Demirel Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi, 16-18 Kasım 2006.
• Erzin N. Refik Saydam Merkez Hıfzıssıhha Enstitisü’nün 1954 yılı çalışmaları. Türk İjiyen ve Tecrübi Biyoloji Dergisi 1954;14(3):3-15.
• TC Resmi Gazete [Internet]. Tüberküloz Laboratuvarlarının Çalışma Usul Ve Esaslarına Dair Tebliğ. Available from: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/10/20151025-3.htm.