Sigorta Şirketlerinin Finansal Raporlama Süreçlerinde Dijitalleşmenin Rolü: BİST Örneği

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 2, 399 - 420, 11.08.2025

Murat Karahan , Ali Yörük

https://doi.org/10.29067/muvu.1633947

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de sigorta sektöründe faaliyet gösteren ve payları Borsa İstanbul’da işlem gören aynı zamanda Kamu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden düzenli olarak faaliyet raporu yayımlayan altı sigorta şirketinin 2019-2023 yılları arasındaki faaliyet raporlarını inceleyerek dijitalleşme kavramına ne ölçüde yer verdiklerini ve bu sürece verdikleri önemi değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, Maxqda 2020 yazılımı kullanılarak elde edilen veriler dört ana tema altında analiz edilmiştir: Dijitalleşme ve teknoloji, raporlama süreçleri, zorluklar ve riskler, şirket stratejileri. Analiz sonuçları, sigorta şirketlerinin yenilikçi teknolojilere öncelik vererek hem rekabet avantajı kazandığını hem de finansal raporlama süreçlerini geliştirdiğini ortaya koymuştur. Dijitalleşmenin, doğruluk, şeffaflık ve yasal uyum gibi unsurlar üzerinde olumlu etkiler sağladığı, ancak teknik zorluklar, çalışan adaptasyonu ve siber güvenlik gibi risklerle karşılaşıldığı belirlenmiştir. Şirketler arasında dijitalleşme yatırımları ve stratejileri açısından farklılıklar gözlemlenmiş, Aksigorta en fazla yatırım yapan şirket olarak öne çıkarken, Ray Sigorta en az yatırım yapan şirket olarak tespit edilmiştir. Bu çalışma, dijitalleşmenin finansal raporlama süreçlerine etkisini değerlendirmesi bakımından sigorta sektörüne yönelik literatürdeki boşluğu doldurması açısından literatüre önemli bir katkı sunmaktadır. Dijitalleşmenin sigorta sektöründeki finansal raporlama süreçlerine etkilerini çok boyutlu bir bakış açısıyla ele almış ve sektörün dijital dönüşüm dinamiklerine ilişkin değerlendirmelerini içermektedir. Gelecekte dijitalleşmenin uzun vadeli etkilerini ve sürdürülebilirlik üzerindeki rolünü inceleyen araştırmaların yapılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme , Sigorta Şirketleri , Muhasebe , Finansal Raporlama , MAXQDA Analizi

Teşekkür

teşekkür ederim

The Role of Digitalization in Financial Reporting Processes of Insurance Companies: BIST Case

Öz

This study aims to evaluate the extent to which the concept of digitalization is included and the importance they attach to this process by examining the activity reports of six insurance companies operating in the insurance sector in Türkiye, whose shares are traded on Borsa İstanbul and which regularly publish activity reports through the Public Disclosure Platform (KAP) between the years 2019-2023. In the study, the data obtained using the Maxqda 2020 software was analyzed under four main themes: digitalization and technology, reporting processes, challenges and risks, and company strategies. The analysis results revealed that insurance companies gained both competitive advantage and improved their financial reporting processes by prioritizing innovative technologies. It was determined that digitalization provided positive effects on elements such as accuracy, transparency, and legal compliance, but encountered risks such as technical difficulties, employee adaptation, and cybersecurity. Differences were observed between the companies in terms of digitalization investments and strategies, and Aksigorta stood out as the company that invested the most, while Ray Sigorta was identified as the company that invested the least. This study provides an important contribution in terms of filling the gap in the literature on the insurance sector in terms of evaluating the impact of digitalization on financial reporting processes. It addresses the impact of digitalization on financial reporting processes in the insurance sector from a multidimensional perspective and includes evaluations on the digital transformation dynamics of the sector. It is recommended that future studies be conducted to examine the long-term impacts of digitalization and its role on sustainability.

Anahtar Kelimeler

Digitalization , Insurance Companies , Accounting , Financial Reporting , MAXQDA Analysis

Kaynakça

• Abdusalomova, N. B., Ergasheva, M. S. Q., ve Khaydarova, D. J. Q. (2022, December). The role of insurance companies in the national economy digitalization. In Proceedings of the 6th International Conference on Future Networks & Distributed Systems, 46-50. https://doi.org/10.1145/3584202.3584210.
• Akyüz, Y., ve Kaya, Z. (2013). Türkiye’de hayat dışı ve hayat/emeklilik sigorta sektörünün finansal performans analiz ve değerlendirilmesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(26), 355-371.
• Altan, İ. M. ve Yıldırım, M. (2019). Sigorta sektörünün finansal performansının entropi ağırlıklandırmalı TOPSIS yöntemiyle analizi ve değerlendirilmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 345-358. doi: https://doi.org/10.15869/itobiad.463395.
• Azaltun, M., Aktaş, A., Tekbaş, İ., ve Genç, S. T. (2024). ChatGPT’nin muhasebe mesleğine ve muhasebecilere yönelik öngörüleri: fırsatlar ve riskler. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, (ICAFR'23 Özel Sayısı), 93-110. https://doi.org/10.17218/hititsbd.1393675.
• Baştürka, F. H. (2019). Sigortacılık sektöründeki dijitalleşme süreci ve sigortacılık eğitimine yansıması. E R P A International Congresses on Education, 320-328.
• Bektaş, O. ve Yücel, E. (2022). Entegre raporlamada sosyal sürdürülebilirlik: Türkiye’de yayınlanan entegre raporların içerik analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (96), 59-84. doi: https://doi.org/10.25095/mufad.1177991.
• Bozkurt, R. ve Durgun Kaygısız, A. (2024). Dijitalleşme ve vergi uygulamalarında dijital teknolojilerin kullanılması. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(2), 30-39. doi: https://doi.org/10.47257/busad.1568379.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları, Çev: Selçuk Beşir Demir. Eğiten Kitap.
• Çelik, R. (2023). Haber televizyonlarının twıtter hesaplarının etkinliği: Maxqda ile veri analizi. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 13(3), 777-791. doi: https://doi.org/10.7456/tojdac.1277429.
• Demirkan S. ve Arslan Coşkun M., (2019). Endüstri 4.0 ve muhasebe sistemine etkisi üzerine kuramsal bir inceleme, Enderun Dergisi, 3(1), 40-56.
• Dereli, A. B. (2023). MAXQDA: Yaratıcı veri analizi üzerine notlar. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi, 13(1), 149-152. doi: https://doi.org/10.53495/e-kiad.1319405.
• Dursun, G. D., Ektik, D., ve Tutcu, B. (2019). Mesleğin dijitalleşmesi: muhasebe 4.0. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(6), 263-271.
• Eckert, C., ve Osterrieder, K. (2020). How digitalization affects insurance companies: overview and use cases of digital technologies. Zeitschrift für die gesamte Versicherungswissenschaft, 109(5), 333-360. https://doi.org/10.1007/s12297-020-00475-9.
• Erşan, G. G., ve Şenel, S. A. (2024). Sigorta sektöründe dijital dönüşümün sigorta acenteleri üzerindeki etkisi. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 7(1), 58-72. doi: https://doi.org/10.33712/mana.1454921.
• Eskin, İ. ve Sarısoy, Ö. (2023). Muhasebe eğitiminde dijital yetkinlikler: Türk muhasebe müfredatı üzerine bir inceleme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (58), 169-192. doi: https://doi.org/10.30794/pausbed.1228489.
• Gönen, N. V. ve Özüdoğru, H. (2021). Sigortacılıkta dijitalleşme: Sigorta sektöründeki müşteriler ve acente çalışanları üzerine bir uygulama. Third Sector Social Economic Review, 56(4), 2962-2978. doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.21.12.1739.
• Gulin, D., Hladika, M. ve Valenta, I. (2019). Digitalization and the challenges for the accounting profession. Entrenova-Enterprise Research Innovation, 5(1), 428-437. doi: https://doi.org/10.2139/ssrn.3492237.
• Gülay, A., Attila, İ. ve Kabataş, Y. (2024). Dijitalleşme ve teknolojik gelişmelerin Türkiye’de sigortacılık sektörüne etkilerinin incelenmesi: SWOT analizi ile bir uygulama. Türk Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-21.
• Gülay, A., Attila, İ., ve Kabataş, Y. (2024). Dijitalleşme ve teknolojik gelişmelerin Türkiye’de sigortacılık sektörüne etkilerinin incelenmesi: SWOT Analizi ile Bir Uygulama. Türk Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-21.
• Hoffman, C. ve Rodríguez, M. M. (2013). Digitizing financial reports–Issues and insights: A viewpoint. The International Journal of Digital Accounting Research, 13(1), 73-98. doi: https://doi.org/10.4192/1577-817/1577-8517-v13_3.
• İşseveroğlu, G. (2021). Sürdürülebilir sigortacılık için sürdürülebilirlik açıklamaları: bist sigorta şirketleri faaliyet raporlarının içerik analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (92), 47-60. doi: https://doi.org/10.25095/mufad.934240.
• Karyağdı, N. G. ve Koca, N. (2023). Dijitalleşme sürecinde mali müşavirlik mesleği: Nitel bir araştırma Elbistan örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (97), 29-48. doi: https://doi.org/10.25095/mufad.1181164.
• Klein, M. (2020). İşletmelerin dijital dönüşüm senaryolari-kavramsal bir model önerisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 997-1019. doi: https://doi.org/10.17755/esosder.676984.
• Kotan, Y. (2020). Türkiye’de sigortacılık sektörünün gelişimi ve dijitalleşmesi sürecinin swot analizi üzerine bir araştırma. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 12(2), 179-192.
• Marjaei, S., Yazdi, F. A. ve Chandrashekara, M. (2019). MAXQDA and its Application to LIS Research. Library Philosophy and Practice, 1-9.
• Mert, H., Güner, M. ve Duyar, G. (2022). Dijitalleşme sürecinin gelişimi ve muhasebe uygulamalarına etkileri yönünden İstanbul ilinde SMMM’ler üzerinde bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 22(66), 195-218. doi: https://doi.org/10.55322/mdbakis.1055937.
• Özçelik, C. (2023). Sigortacılık sektöründeki yapay zekâ ve makine öğrenmesi uygulamaları. Yüksek Lisans Bitirme Projesi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, İzmir, Türkiye.
• Parida, V. (2018). Addressıng Socıetal Challenges, Sweden. https://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:1191622/FULLTEXT02.pdf
• Sevinç, E. K. (2022). Türkiye sigorta sektöründe dijitalleşme ve dijital müşteri yolculuğu. Türkiye Sigorta Birliği Sigortacılık Makale Yarışması, 1-11.
• Soyşekerci, S. (2024). Sigortacılıkta dijitalleşme ve siber güvenlik ihlalleri. Socıal Mentalıty And Researcher Thınkers Journal (Smart Journal), 7(50), 2449-2455. doi: http://dx.doi.org/10.31576/smryj.1081.
• Şekeroğlu, S., ve Özüdoğru, H. (2019). Sigorta sektöründeki değişim: insurtech. Kazakistan 4. International Research Congress on Social Sciences, 230-237.
• Şenel, C., ve Erener, A. (2024). Türk sigorta işletmelerinde dijitalleşme ve yapay zekânın çalışan performansına etkisi. Third Sector Social Economic Review, 59(4), 2473-2490. doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.24.11.2443
• Učkar, D. ve Petrović, D. (2022). Efficiency of insurance companies in Croatia. Ekonomska misao i praksa, 31(1), 49-79. doi: https://doi.org/10.17818/EMIP/2022/1.3.
• Ulusoy, İ. (2023). Yapay zekâ ve makine öğrenmesi sigorta sektörünü yeniden şekillendiriyor. Türkiye Sigorta Birliği. https://www.tsb.org.tr/media/attachments/ipek-ulusoy_yapay-zeka-ve-makine-ogrenmesi.pdf
• Usul, H. ve Başkurt, B. B. (2022). Muhasebede dördüncü dönem: Dijitalleşmenin değiştirdiği paradigmalar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(3), 409-421.
• Yaylalı, İ. (2024). Yapay zekâ muhasebe uygulamalarının meslek mensuplarının algısına etkisi: Mardin-Şırnak meslek mensupları üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (55), 81-96. doi: https://doi.org/10.52642/susbed.1474883.
• Yücel, G. ve Adiloğlu, B. (2019). Dijitalleşme-yapay zekâ ve muhasebe beklentiler. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (17), 47-60.