EVALUATION OF EFFECTIVENESS TEST STATED IN HEDGE ACCOUNTING WITH RATIO ANALYSIS METHOD

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 377 - 400, 01.07.2020

Gözde Babaoğlu , Erkan Öztürk

https://doi.org/10.29067/muvu.634396

Cited By: 2

Öz

In this study, it is aimed to determine the improvement in the utilization rates of deposit banks which applying the hedge accounting and the level of effectiveness expected to be provided in hedging. The deposits banks which operating in Turkey were examined between 2014-2018 years of the annual report and the ratio analysis were utilized in the effectiveness measurement. As a result, it is determined that the increase in the exchange rate and interest rates increased the utilization rates of hedge accounting. According to the results of the effectiveness test, Akbank, QNB Finansbank and Türkiye İş Bankası are the most successful deposits banks in the desired level of effectiveness and it was seen that Türkiye Garanti Bank was determined not show the same success.

Anahtar Kelimeler

TAS 39, TFRS 9, Hedge Accounting, Effectiveness Test, Ratio Analysis

RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ KAPSAMINDA ETKİNLİK ŞARTININ RASYO ANALİZİ YÖNTEMİ İLE TESPİTİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, riskten korunma muhasebesini uygulamayı tercih eden mevduat bankalarının yıllara göre riskten korunmak amaçlı türev ürün kullanım oranlarındaki değişimin ve riskten korunmada beklenen etkinlik düzeyinin tespit edilmesidir. Çalışmanın Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankalarının 2014-2018 yılları arasındaki konsolide finansal tabloları bağımsız denetçi raporlarının incelendiği araştırma bölümünde etkinlik ölçümü için rasyo analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda yıllara göre kur ve faiz düzeylerinde yaşanan dalgalanmaların riskten korunma amaçlı türev ürün kullanımını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Etkinlik testi sonucuna göre ise, istenen etkinlik düzeyi içinde bulunmada en başarılı mevduat bankalarının Akbank T.A.Ş.,QNB Finansbank A.Ş. ve Türkiye İş Bankası A.Ş. olduğu ve Türkiye Garanti Bankası A.Ş.’nin aynı başarıyı gösteremediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

TMS 39, TFRS 9, Riskten Korunma Muhasebesi, Etkinlik Testi, Rasyo Analizi

Kaynakça

• Akbank, 2014 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 03.12.2018)
• Akbank, 2015 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 03.12.2018)
• Akbank, 2016 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 03.12.2018)
• Akbank, 2017 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 03.12.2018)
• Akbank, 2018 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 01.03.2019)
• Alternatifbank, 2014 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 15.12.2018)
• Alternatifbank, 2015 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 15.12.2018)
• Alternatifbank, 2016 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 15.12.2018)
• Alternatifbank, 2017 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 15.12.2018)
• Alternatifbank, 2018 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 01.03.2019)
• Aydın, N., Başar, M., & Coşkun, M. (2010). Finansal Yönetim. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bontas, C. B. (2009). Basic Principles of Hedge Accounting. Economy Transdisciplinarity Cognition Journal, 1–13.
• Budak, H., & Semra, E. (2012). Kredi Riski Tahminide Yapay Sinir Ağları ve Lojistk Regresyon Analizi Karşılaştırılması. Online Academic Journal of Information Technology, 3, 23–30.
• Chambers, N. (2009). Türev Piyasalar. İstanbul: Beta Yayınları.
• Çakır, H., & Sabuncu, B. (2016). Riskten Korunma Amaçlı Türev Araçların Türkiye Muhasebe Standartları Kapsamında Muhasebeleştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 121–137.
• Di Clemente, A. (2015). Hedge Accounting and Risk Management: An Advanced Prospective Model for Testing Hedge Effectiveness. Economic Notes, 44(1), 29–55.
• Doğanay, M. (2016). Döviz Kuru Riski Yönetimi: Türkiye Tütün Endüstrisi Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(1), 518–537.
• Doğanoğlu, A. U. (2014). Finansal Riskten Korunma Muhasebesi ve Türkiye Uygulamalarının Tespiti. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Emhan, A. (2009). Risk Yönetim Süreci ve Risk Yönetmekte Kullanılan Teknikler. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3), 209–220.
• Finnerty, J. D., & Grant, D. (2002). Alternative Approaches to Testing Hedge Effectiveness Under SFAS No. 133. Accounting Horizons, 16(2), 95–108.
• Finnerty, J. D., & Grant, D. (2003). Testing Hedge Effectiveness under SFAS 133. CPA Journal, 4(Apr), 40–47.
• Gündoğdu, A. (2016). Finansal Piyasalar ve Kurumlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Horcher, K. (2005). Essentials of Financial Risk Management. New Jersey: Wiley.
• Hull, J. C. (2012). Options, Futures and Other Derivatives (8. Baskı). Harlow: Pearson Education.
• Kayaalp, A. İ., & Kıymetli Şen, İ. (2017). Türev Ürünlere Ri̇skten Korunma Muhasebesi̇ne Göre Etki̇nli̇k Testleri̇nden Dollar Offset Yöntemi̇ni̇n Uygulanması. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 10(3), 315–329.
• KGK. 2018. Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve (2018 Sürümü), www.kgk.gov.tr
• KGK. 2017. TFRS 7 Finansal Araçlar Açıklamalar, www.kgk.gov.tr
• KGK. 2017. TFRS 9 Finansal Araçlar, www.kgk.gov.tr
• KGK. 2017. TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü, www.kgk.gov.tr
• KGK. 2017. TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme, www.kgk.gov.tr
• Lindahl, M. (1989). Measuring Hedging Effectiveness with R2: A Note. Journal of Futures Markets, 9(5), 469–475.
• Newbold, P. (2000). İşletme ve İktisat İçin İstatistik (4. Baskı). İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Okudan, F. (2009). Endeks Vadeli Đş lem Sözleşmeleri : Muhasebe Sorunları Çözüm Önerileri Ve Türkiye Uygulaması. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• QNB Finansbank, 2014 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 20.12.2018)
• QNB Finansbank, 2015 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 20.12.2018)
• QNB Finansbank, 2016 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 20.12.2018)
• QNB Finansbank, 2017 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 20.12.2018)
• QNB Finansbank, 2018 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 01.03.2019)
• Ramirez, J. (2007). Accounting for Derivatives: Advanced Hedging Under IFRS Account. New Jersey: John Wiley & Sons.
• Rao, S. (2012). Derivatives in Risk Management. International Journal of Advanced Research in Management and Social Science, 1(4), 55–60.
• TCMB. Gösterge Niteliğindeki Merkez Bankası Kurları, www.tcmb.gov.tr (Erişim Tarihi 10.01.2018)
• TCMB. Merkez Bankası Faiz Oranları, , www.tcmb.gov.tr (Erişim Tarihi 10.01.2018)
• Türel, A. (2008). Riskten Korunma Muhasebesi ve Finansal Tablolarda Raporlanması. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türkiye Garanti Bankası, 2014 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 25.12.2018)
• Türkiye Garanti Bankası, 2015 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 25.12.2018)
• Türkiye Garanti Bankası, 2016 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 25.12.2018)
• Türkiye Garanti Bankası, 2017 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 25.12.2018)
• Türkiye Garanti Bankası, 2018 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 01.03.2019)
• Türkiye İş Bankası, 2015 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 05.12.2018)
• Türkiye İş Bankası, 2016 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 05.12.2018)
• Türkiye İş Bankası, 2017 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 05.12.2018)
• Türkiye İş Bankası, 2018 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, ( Erişim: 01.03.2019)
• Yapı ve Kredi Bankası, 2014 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, (Erişim Tarihi: 10.12.2018)
• Yapı ve Kredi Bankası, 2015 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, (Erişim Tarihi: 10.12.2018)
• Yapı ve Kredi Bankası, 2016 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, (Erişim Tarihi: 10.12.2018)
• Yapı ve Kredi Bankası, 2017 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, (Erişim Tarihi: 10.12.2018)
• Yapı ve Kredi Bankası, 2018 Yılı Konsolide Finansal Tabloları Bağımsız Denetçi Raporu, (Erişim Tarihi: 01.03.2019)
• Yavuz, S. T. (2002). Risk Yönetimi “İçeri” Aktif Pasif Yönetimi “Dışarı” (mı?), Aktif Pasif Komitesi (APKO) Faiz Riski Yönetiminin Neresinde? Bankacılar Dergisi, 41, 21–31.
• Yıldırak, K., Çalışkan, N., & Çetinkaya, Ş. (2008). Türev Ürün Fiyatlama Teknikleri. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Yıldıran, M. (2010). İşletme Finansının Küreselleşmesi: Türk Reel Sektöründe Finansal Yapının Küreselleşmesi, Sebepler, Avantajlar, Riskler ve Yönetim Stratejileri. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Yücel, T., Mandacı, P. E., & Kurt, G. (2007). İşletmelerin Finansal Risk Yönetimi ve Türev Ürün Kullanımı: İMKB 100 Endeksinde Yer Alan İşletmelerde Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36, 106–114.