BIST SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSİNDE YER ALAN FİRMALARIN ETİK KODLARINA NASIL YAPILANDIĞINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 2, 89 - 110, 01.07.2016

Aydem Çiftçioğlu

Öz

İş etiği ve etik kodlar son günlerde gerek yöneticiler gerekse akademisyenler
tarafından ilgi duyulan bir konu başlığı haline gelmiştir. İş etiği kavramı,
iş dünyasında etiğe uygun davranış biçimin geliştirilmemesi durumunda
yaşanacak toplumsal ve ekonomik dengesizlikler ve sorunlara vurgu yapılarak,
işletmelerin aldıkları kararlarada, yürüttükleri faaliyetlerde paydaş
faydasını ya da refahını dikkate alan çalışma biçimini belirleyen davranış
kalıpları ya da standartları olarak tanımlanabilmektedir. İş etiği yazını incelendiğinde
kavramın ya da şirketlerin etik kodlarının kurumsal yönetim
ilkeleri ve sürdürülebilirlik kavramları ile ilişkilendirilerek tanımlandığı görülmektedir.
Bu kapsamda özellikle sermaye piyasaları düzenleme kurulları
tarafından kurumsal yönetim uyum raporlarında, işletmelerden zorunluya
da ihtiyari yükümlülük olarak etik kodların oluşturulması istenmekle
birlikte, ilgili yazında şirketlerin oluşturdukları etik kodların biçimi ve içeriği
hakkında yeterli sayıda çalışma bulunmamaktadır. Yazındaki bu kısıttan
haraketle, bu çalışmada Borsa İstanbul (BIST) Sürdürülebilirlik Endeksinde
yer alan 15 firmanın etik kodları içerik ve kapsam açısından incelenmiştir.
Araştırma bulguları, Türk firmalarının etik ve etik davranış konularında farkındalıklarının
olduğunu, ancak ilgili etik kodların toplumsal fayda yerine
şirket varlıklarının ve itibarının korunması odağında yapılandığını göstermektedir.
İncelenen etik kodlarda ağırlıklı olarak çıkar çatışması, rüşvet ve
diğer ödemelerin kabulü, rakiplerle ilişkiler ve çalışan güvenliği ve sağlığ
gibi konu başlıklarının ön plana çıktığı tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında
eldeedilen diğer bulgular, araştırmanın sonuç bölümünde detaylı olarak
tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İş etiği, etik kodlar, kurumsal yönetim, sürdürülebilirlik

HOW ETHICAL CODES FORM AMONG BIST SUSTAINABILITY INDEXED FIRMS

Öz

Nowadays, business ethics have gained significant attentionin the related
literature, even for managers and academics. Business ethics can be defined
as a corporate way of acting or operating under a framework of what is
right for the stakeholder in which lacks of ethical standards among industries
generate avitiating effect on the economic and behavioural balance
of society.In the related literature, a business’sethics as well as its code of
conduct is primarily associated with corporate governance principlesand
sustainable development issues. However, the type, format and context of
a code of conduct have not been adequatelyanalysedamong firms where
there are some legal regulations or obligations that exist within stock exchange
markets or where corporate governance reports must be disclosed.
In this scope, the aim of this study was to investigate the components and
the context of the ethical codesof 15Turkish firms that are indexed on the
Borsa Istanbul (BIST) Sustainability Index.The findings show that Turkish
firms are aware of ethical behaviours and are concerned aboutthis issue.
The scope of the ethical codes of the Turkish firms is primarily focused
on protecting the firm and its assets but not society. Most code issues
that are discussed consist of conflicts of interest followed by acceptance
bribery, relationships with competitors and employee health and safety.
Other detailed findings are also provided in the results section.

Anahtar Kelimeler

business ethichs, ethic codes, corporate governance, sustainable development

Kaynakça

• Adams, J., S., Tashchian A. & Shore T., H., (2001).Codes of Ethics as Signals for Ethical Behavior.Journal of Business Ethics, 29: 199–211.
• Aras, G. & Crowther, D., (2008). Corporate Sustainability Reporting: A Study in Disingenuity?. Journal of Business Ethics, 87, 279–288.
• Arjoon S., (2005). Corporate Governance: An Ethical Perspective. Journal of Business Ethics, 61, 343-352.
• Bonn, I. & Fisher, J. (2005). Corporate Governanace and Business Ethics: insights from strategic planing experiences.Corporate Governance An International Review, 13, (6), 730-738.
• Carroll, A.B., (1991). The Pyramid of Corporate Social Responsibility: Toward the Moral Management of Organizational Stakeholders. Business Horizon, 34(4), 39-48.
• Carroll, A, B. & Buchholtz, A.K. (2006). Business and Society: Ethics and Stakeholder Management, 6th Editon, USA, Thomson South-Western publishes.
• Cleek, M. A. & Leonard, S. L., (1998). Can Corporate Codes of Ethics Influence Behavior?. Journal of Business Ethics, 17, 619–630.
• Crone, A., & Matten, D. (2010). Business Ethics (3.th Edition). UK, Oxford University Press.
• Dominguea, L.R., Alvalez, I. G. & Sanchezan, I.M.G., (2009). Corporate Governanace and Codes of Ethics, Journal of Business Ethics, 90, 187-202.
• Elkington, J., (1998). Partnership from Cannibals with Forks: The Triple Bottom-line of The 21st Century Business. Environmental Quality Management, 37-51.