Mobility and Railway Spatiality in the Construction and Destruction Pendulum of Modernization

Yıl 2022, , 27 - 41, 30.04.2022

Cemre Şahin Kazıcı , Özlem Arıtan

https://doi.org/10.26835/my.920003

Öz

The research aims to analyze the relationship between the construction and destruction processes, which can be experienced through spatiality, with the concept of 'movement'. In this context,the ruptures it createsare evaluated on the axis of construction/destruction in spite of the new opportunities offered diversifying and increasing mobility under the influence of industrialization. It is argued that railway spatiality which itself emerged directly with industrialization and embodies 'movement', is a breaking point of the chaotic situation of modernization that construction and destruction coexist. In this context, wagons, which are railway wagons-space, are considered as a stage of this process and the research is exemplified by the first railway wagons of different scales.

Anahtar Kelimeler

Construction / Destruction, Mobility, Industrialization, Railway Spatiality, Railcar

Modernleşmenin Yapım ve Yıkım Sarkacında Hareket ve Demiryolu  Mekânsallığı

Öz

Araştırma, modernleşme ile şekillenen ve etkileri günümüze kadar süren yapım ve yıkım süreçlerinin, ‘hareket’ kavramı ile ilişkisini çözümlemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda endüstrileşme etkisinde çeşitlenerek artan hareketliliğin sunduğu yeni olanaklara karşın bir yandan da yarattığı kopuşlar, yapım/yıkım ekseninde değerlendirilmektedir. Kendisi de doğrudan endüstrileşme ile ortaya çıkan ve ‘hareket’i somut biçimde örnekleyen demiryolu mekânsallığının, modernleşmenin dönüştürücü, yapım ve yıkımın aynı anda barındıran kaotik yapısına özgü bir kırılma noktası olduğu öne sürülmektedir. Bu bağlamda demiryolu araç-mekânı olan vagonlar bu sürecin bir sahnesi olarak ele alınmakta ve araştırma ‘farklı ölçeklerde ilk olma’ özelliği taşıyan demiryolu hatlarında kullanılan vagonlar üzerinden örneklendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yapım/Yıkım, Hareket, Endüstrileşme, Demiryolu Mekânsallığı, Vagon

Kaynakça

• Bergson, H. (1991). Matter and memory. (N. M. Paul Çev.). New York: Zone Books.
• Berman, M. (1994). Katı olan herşey buharlaşıyor. İstanbul: İletişim Yayınları
• De Block, G. & Polasky J. (2011). Light railways and the rural-urban continuum: technology, space and society in late nineteenth-century Belgium. Journal of Historical Geography. 37, (3), 312-328. De Certeau, M. (2009). Gündelik hayatın keşfi - I. (L. A. Özcan, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Engin, V. (1993). Rumeli Demiryolları. İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Ferrarini, A. (2004). Railway stations from The Gare De L'est To Penn Station. Milano: Electa Architecture.
• Hardt, M. ve Negri, A. (2008). İmparatorluk. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hegel, F. (1977). Phenomenology of spirit. (A. V. Miller Çev). New York: Oxford University Press.
• Heidegger, M. (1971). Building dwelling thinking. (A. Hofstadter Çev.) Poetry, language, thought içinde (141-160). New York: Harper Colophan Books.
• Kaya, B. (2005). Hareket kavramının modern mimarlığa etkileri üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul. Norberg-Schulz, C. (1984). Genius loci: Towards a phenomenology of architecture. New York: Rizzoli.
• Sennett, R. (2008). Ten ve taş: Batı uygarlığında beden ve şehir. (T. Birkan Çev). İstanbul: Metis Yayınları.
• Simmel, G. (1996). Metropol ve zihinsel yaşam, Cogito, (8), 81-87.
• Tanyeli, U. (2017). Yıkarak yapmak: Anarşist bir mimarlık kuramı için altlık. İstanbul: Metis Yayınları.
• Toprak, Z. (2007). Cumhuriyet, demiryolu ve laiklik: Bir “modenite” metaforu. İçinde; Toplumsal Tarih (26-31). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• Yücel, M. S. ve Taşar, M. M. (2016). Demiryolunun stratejik önemi ve erken cumhuriyet döneminde demiryolu siyaseti. Vakanüvis- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, (1), 293-342.
• Sezen, B. (2012). Yaratıcı yıkmanın dönüşüm ekseninde değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• İnternet Kaynakları
• (Url-1) Magnoliabox https://www.magnoliabox.com/products/the-international-exhibition-belgian-first-class-railway-carriage-with-smoking-saloon-attached-1862-lc100411-0854-1 (Erişim 01.09.2019)
• (Url-2) Oldphotoarchive http://oldphotoarchive.com/stories/train-travel-in-the-1800s-15-photos/3 (Erişim 18.02.2019)
• (Url-3) Pullman-museum https://www.pullman-museum.org/pdfs/delightOfPullmanDining.pdf (Erişim 18.06.2019)
• (Url-4) Railwaywondersoftheworld https://railwaywondersoftheworld.com/belgian_railways.html (Erişim 01.09.2019)
• (Url-5) Railwest http://www.railswest.com/pullman.html (Erişim 08.01.2019)
• (Url-6) Spartacus-educational https://spartacus-educational.com/RAfirst.htm (Erişim 02.05.2019)
• (Url-7) Spartacus-educational https://spartacus-educational.com/RAsecond.htm (Erişim 02.05.2019)
• (Url-8) Spartacus-educational https://spartacus-educational.com/RAthird.htm (Erişim 02.05.2019)
• (Url-9) Wikiwand http://www.wikiwand.com/en/Luxury_trains (Erişim 03.09.2019)