Kubrick Sinemasında Tekinsiz Bir Muğlak Mekân: Overlook Oteli

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 487 - 515, 31.12.2020

Büşra Ünver

https://doi.org/10.26835/my.726152

Cited By: 1

Öz

Çalışmada mimarlık ve sinema arasındaki ilişki mekânsal duyumsamalar bağlamında ele alınmıştır. Çalışmanın amacı mimarlığın ve mekân kavramının disiplinlerarası yaklaşımla irdelenmesi, mimarlık kuramı için yeni açılımlar oluşturulmasıdır. Bu çalışmada incelenen film mekânlarının salt teknik ve matematiksel bir yaklaşımla değil, fenomenolojik -hermeneutik bir yaklaşımla ele alınması yöntem olarak benimsenmiştir. Bu bağlamda filmdeki mekânların izleyici üzerinde oluşturduğu duyumsamalar çalışmanın odağını oluşturmaktadır. Çalışmada Stanley Kubrick sinemasından 'The Shining' filmi, mekânsal duyumsama bağlamında ele alınmaktadır. Filmin ana mekânları belirlenmiş ve bu mekânlar ile duyumsamalar eşleştirilmiştir. Bu eşleşmeler; lobi - sıkışmışlık, koridorlar - tedirginlik, Torrence Ailesi'nin odası - güvensizlik, asansör - muğlaklık, labirent - kaybolmuşluk, merdiven - panik, balo salonu - yanılsama, banyo - saldırganlık olarak ortaya çıkmıştır. Sonuç bölümünde mekânsal duyumsamanın mimarlıkta hem kuram hem de uygulama için önemli bir unsur olduğu, mekânın ve mimarlığın insandan bağımsız düşünülemeyeceği, zaman ve mekân kavramları ile var olan sinema aracılığıyla vurgulanmıştır. Bu çalışmada sinemanın, mimarlık kuramının geliştirilmesine katkı sağlayacağı ve bu alanda yapılacak bilimsel çalışmaların alana yeni bakış açıları getireceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Mekân, Kubrick, The Shining, Tekinsiz

Kaynakça

• Freud, Sigmund, The Uncanny, Çev.: David McLintock, Penguin Books, London 2003.
• Kluge, Friedrich, “Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache”, Unter Mitarb. von Max Bürgisser u. Bernd Gregor, völlig neu bearbeitet von Elmar Seebold. 22. Auflage, , de Gruyter, Berlin, New York 1989, s. 301.
• Köseoğlu, Emine, Tasarım Girdisi Olarak Algılama: Lobi Mekânının Algılanmasında Kullanıcı Kültürünün Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, FBE, İstanbul 2004.
• Merleau-Ponty, Maurice, Göz ve Tin, 3. B., Çev.: Ahmet Soysal, Metis Yayınları, İstanbul 2006.
• Nelson, Thomas Allen, Kubrick, Inside a Film Artist's Maze, Indiana University Press, Bloomington 2000.
• Pallasmaa, Juhani, The Architecture of Image, Existential Space in Cinema, Rakennustieto Publishing, Helsinki 2007.
• Pekol, Banu, Tasarımda Labirentler, Radikal Gazetesi Tasarım Eki, İstanbul, Ağustos 2010.
• Usai, Paolo Cherchi, “Kubrick as Architect”, Cinemas: Journal of Film Studies 9(1), 1998, ss. 117-136.
• Walker, Alexander, Stanley Kubrick, Director, W. W. Norton & Company, New York 1999.
• Warner Brothers & Kubrick, Stanley (Producers), Stanley Kubrick (Director), The Shining [Motion Picture], Warner Bros, USA 1980.
• Žižek, Slavoj, Mimari Paralaks. Sınıf Savaşının Spandrelleri ve Diğer Fenomeni, Çev.: Bahadır Turan, Encore Yayınları, İstanbul 2011.
• URL-1: Jameson, Richard T., Kubrick' Shining. Film Comment, 1980. https://www.filmcomment.com/article/stanley-kubrick-the-shining/ (Son Erişim Tarihi: 23.04.2020, 23.30)
• URL-2: https://www.artic.edu/artworks/67958/identical-twins-roselle-n-j (Son Erişim Tarihi: 24.04.2020, 00.06)
• URL-3: http://mmmgroup2.altervista.org/e-labiri.html (Son Erişim Tarihi: 23.04.2020, 22.00)
• URL-4: https://www.moma.org/collection/works/60110 (Son Erişim Tarihi: 24.04.2020, 00.11)
• URL-5: https://www.moma.org/collection/works/61398 (Son Erişim Tarihi: 24.04.2020, 00.12)