Tadao Ando Mimarisinde Tinsele Olan Açıklık: Azuma Evi, Işıklı Kilise ve Su Tapınağı Örnekleri

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 503 - 518, 31.08.2021

Yağmur Ezgi Kaya Sıdıka Benan Çelikel Özgü Özturan

https://doi.org/10.26835/my.901204

Öz

Önceki çağlarda mekân, yalnız barınma ihtiyacının değil, insanın varoluşunun anlamsal bir tezahürü olmuştur. Modern çağla beraber işlevselliği öne çıkaran Batı düşünmesi, insanın mekânla olan ilişkisini de radikal bir tarzda dönüştürmüştür. Hesaplayan düşünme ile inşa edilen bu mekânların, içinde ikamet edilemeyen nesnelere dönüşmesinin farkındalığıyla Heidegger ve Frampton gibi düşünürler, Doğu yaklaşımına paralel olarak meditatif düşünmenin izlerini sürmüşlerdir. Bu, bir mimari eseri, yapıldığı dönemin teknolojisinin ve biçimsel dilinin yanı sıra; iklim, coğrafya, malzeme ve kültürüyle yapıldığı “yer”e ait kılmanın arayışıdır.

Bu çalışmada modern teknolojinin imkanlarını yadsımadan insanın özüyle ve evrenle iletişimini sürdürmesinin nasıl olabileceği sorusu, geleneksel Japon kültürünün içinde yeşerip, bu geleneği Batı mimarisiyle bütünleştirme çabasıyla öne çıkan Tadao Ando’nun mimari yaklaşımı ve yapıları üzerinden tartışmaya açılmaktadır. Metin kapsamında eleştirel bölgeselciliğin ve Zen Budizmin düşünsel kökenleri ele alınmakta ve mimarın farklı dönemlerde farklı kullanım amaçları için tasarladığı üç yapı üzerinden bu uçlar okunmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tadao Ando Mimarisi, Zen Budizmi, Hesaplayan Düşünme, Meditatif Düşünme, Eleştirel Bölgeselcilik

Being Open to the Spiritual in Tadao Ando’s Architecture: Azuma House, Church of the Light and Water Temple

Öz

Place, in the previous ages, has not only been an answer to the need for shelter but also meaningful manifestation for existence of man. In the modern age, Western thinking which is distinguished for its overemphasis on functionality, radically transformed the relationship of man with space. Thinkers like Heidegger and Frampton followed the traces of meditative thinking in parallel with the Eastern approach, with the awareness that such spaces built via calculative thinking turns into objects rather than habitable places. Its is a request that makes an architectural work belong to a “place” by means of climate, geography, material and culture together with the technology and formal language of the period in which it was made.

In this study, the question of how man can maintain communication with his essence and the universe without denying the possibilities of modern technology is opened to discussion through the architectural approach and buildings of Tadao Ando, who was born in traditional Japanese culture and became who he truly is in his effort to unite the tradition with the Western architecture. Within the scope of the text, the origins of critical regionalism and Zen Buddhism are examined and three buildings designed by the architect for different purposes of use in different periods are tried to be discussed.

Anahtar Kelimeler

Tadao Ando’s Architecture, Zen Buddhism, Calculative Thinking, Meditative Thinking, Critical Regionalism

Kaynakça

• Ando, Tadao, The Yale Studio & Current Works, Rizzoli International Publications, New York, 1989.
• Ando, Tadao, Çağdaş Dünya Mimarları 6: Tadao Ando, Boyut Yayın Grubu, İstanbul, 2000.
• Çelikel, Sıdıka Benan, Endüstriyel Tasarımda Paradigma Kaymaları, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 2015.
• De Botton, Alain, Mutluluğun Mimarisi, (Çev. Tellioğlu Altuğ, B.), Sel Yayıncılık, İstanbul, 2010.
• Frampton, Kenneth, Tadao Ando. The Museum of Modern Art, New York, 1991.
• Heidegger, Martin, Discourse on Thinking (Tra. Anderson, J. M. and Freund, E. H.), Harper & Row Publishers, 1966.
• Heidegger, Martin, The Age of World Picture. In: Young J and Hayness K et al. Eds. And tr. Martin Heidegger: Off the Beaten Track. Cambridge University Press, pp.57-85.
• Roth, Leland. M. Mimarlığın Öyküsü (Çev. Akça, E.), Kabalcı Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• Sartwell, Crispin, Yaşama Sanatı: Dünya Tinsel Geleneklerinde Gündelik Hayatın Estetiği (Çev. Abdullah Yılmaz), Ayrıntı Yayınevi, İstanbul, 2000.
• Sharr, Adam, Mimarlar için Düşünürler / Mimarlar için Heidegger (Çev. Atmaca, V.), YEM Yayın, İstanbul, 2013.
• Shiner, Larry, Sanatın İcadı, Bir Kültür Tarihi (Çev. Türkmen, İ.), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2017.
• Suzuki, Daisetz Teitaro, An Introduction to Zen Buddhism, Evergreen Black Cat Edition, New York, 1964.
• Osho, Modern Dünyada Kusursuz Farkındalık: Meditasyonu Nasıl Günlük Yaşamın Bir Parçası Yaparım? (Çev. Merve Duygun), Butik Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Tanyeli, Uğur, Ando, Modernizm ve “Japonizm”, Çağdaş Dünya Mimarları 6: Tadao Ando, Boyut Yayın Grubu, İstanbul, 2000, s. 7-16.
• Ersal, Leyla Özlem, Mimari Mekânın Biçimlendirilmesi ve Anlam Boyutu: Ontolojik Yaklaşım, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2013.
• Nazik, Emre, İç Mekân Tasarımında Mekân-Doğa İlişkisi: Tadao Ando Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi, Ankara, 2020.
• Sezegen, Ayşegül, Building Skin: Corporeal Existence of Architectural Space, M.S. Thesis, Bahçeşehir University, İstanbul, 2012.
• Şahbaz, Eray, Tasarım Sorunu Olarak Sınır ve Dilin Sorgulanması, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, 2010.
• Üçüncü, Gülşen, Gün Işığı Kullanımı Açısından Le Corbusier, Alvar Aalto ve Tadao Ando Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 1995.
• Timuremre, Nigar, Kültürün Mimarlık Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Japon Kültürü ve Ando Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2004.
• Yıldız, Gökhan, Doğal Işığın Mimari Mekanı Biçimlendirmesi ve anlam Boyutu Üzerine (Louis Kahn ve Tadao Ando), Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 1995.
• Ando, Tadao, “20. Yüzyılda Bir Masal Kahramanı: Tadao Ando” (Çev. Çevik, A.), Mimarlık Dergisi, İstanbul 1993, 251 (1), ss. 54-55.
• Ando, Tadao, “Mimarlığın Kenarından” (Çev. Çevik, A.), Mimarlık Dergisi, İstanbul 1993, 251 (1), ss. 56-59.
• Davis, Bret, W. “Heidegger ve Asya Felsefesi” (Çev. Yıldız, E. ve Yurt, E.), Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, İstanbul 2016, 31, ss. 229-244.
• Erzen, Jale Nejdet, “Tadao Ando’s Architecture in the Light of Japanese Aesthetics”, METU JFA, Ankara 2004, 21 (1-2), ss. 67-80.
• Frampton, Kenneth, “Prospects for a Critical Regionalism”, Perspecta, New York 1983, 20, ss. 147-162.
• Habibi, Rana, “Tadao Ando: Materializing Spirituality”, sufi- Journal of Mystical Philosophy & Practice, Washington DC 2018, 95, ss. 52-57.
• Heidegger, Martin, “İnşa Etmek Oturmak Düşünmek” (Çev. Yıldız, E.), Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, İstanbul 2004, 6, ss. 45-55.
• Heidegger, Martin, “Şey” (Çev. Yıldız, E. ve Kaftan, A.), Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, İstanbul 2006, 9, ss. 151-165.
• Hsu, Hao-Long., Chang, Yu-Li. and Lin, Hsiu-Hui. “Emotional Architecture – A Study of Tadao Ando’s Genius Loci Design Philosophy and Design Syntax”, IJCEBS, Taiwan, 2015, 3 (6), ss. 456-463.
• Kandil, Mustafa, “Her Detayda Bir Ruh”, Mimarlık Dergisi, İstanbul 1989, 236 (4), ss. 86-89.
• Kandil, Mustafa, “Nefes Alan Geometri”, Mimarlık Dergisi, İstanbul 1992, 247 (2), ss. 42-46.
• Tsujimura, Koichi. 2016. Martin Heidegger Düşünmesi ve Japon Felsefesi [Heidegger’in Teşekkür Cevabıyla Birlikte] (Çev. Yıldız, E. ve Yurt, E.). Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, 30, ss. 760-768.
• Wei, Zhang. 2013. “Ortak” Bir Dile Doğru yolda Olmak mı? Heidegger’in Japon Bir Ziyaretçi ile Diyaloğu (Çev. Bal, M.). Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 21, ss. 160-175.
• Web Sayfaları Yılmaz, L. 2018. Tadao Ando ve Bâtıni Perspektifler. https://medyascope.tv/2018/12/14/tadao-ando-ve-batini-perspektifler-bir-gun-benim-yapilarim-da-bozunuma-ugrayacak-yikinti-ve-harabelerin-arasinda-kalacaklar/ [Son erişim tarihi: 28.03.2020]
• URL-1 (https://i.pinimg.com/originals/93/47/16/934716c60418cf0e3aa8d976e8c6cf87.jpg)
• URL-2 (https://www.archilovers.com/projects/239056/fabrica-research-centre.html)
• URL-3 (https://sgustokdesign.com/archive/Tadao-Ando-Azuma-House-01-768x851.jpg)
• URL-4 (https://sgustokdesign.com/archive/Tadao-Ando-Azuma-House-06.jpg)
• URL-5 (https://birinindunyasi.files.wordpress.com/2016/10/azumahouse-3dsection.jpg)
• URL-6 (https://www.archdaily.com/101260/ad-classics-church-of-the-light-tadao-ando)
• URL-7 (http://www.chambres-hotes-morin-salome.fr/IMAG-INT/archi/Dedans-Dehors-conf/Ando-1989-Osaka-eglise-lumiere/)
• URL-8 (https://www.urbipedia.org/hoja/Iglesia_de_la_Luz#/media/File:TadaoAndo.IglesiaLuz.7.jpg)
• URL-9 (https://www.flickr.com/photos/7423622@N04/3589427378/)
• URL-10 (https://media-cdn.tripadvisor.com/media/photo-s/0a/d9/ab/fd/caption.jpg)
• URL-11 (https://en.japantravel.com/hyogo/honpukuji-the-water-temple/33221)