Cinsel İstismara Uğramış Çocukların Sosyodemografik Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 135 - 147, 06.12.2019

Kamile Çetin , Hayrunisa Altıner

Öz

Çocuklara uygulanan
istismarlar içinde, cinsel istismar her toplumda öne çıkan ve günümüzde de devam
eden önemli bir sosyal sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada çocuğun
cinsel bütünlüğü, kişiliği ve güven duygusunu zedeleyen cinsel istismar
olgusunun sosyodemografik özellikleri ele alınarak mağdur odaklı incelenmesi
amaçlanmıştır. 2016-2017 yılları arasında Konya merkezde bulunan Çocuk Eğitim
Destek Merkezi (ÇODEM)’nde bakım ve koruma altına alınan cinsel istismara maruz
kalmış 12-18 yaş aralığında 16 kız çocuğu ile çalışma yürütülmüştür. Mağdurların
hepsi devlet tarafından koruma altında olan 18 yaş altı çocuklardan oluşmakta
ve eğitim seviyeleri genel olarak ilköğretim mezunu olduğu belirlenmiştir. Aile
yapısı parçalanmış, ekonomik durumu iyi olmayan, aile içi ilişkilerin iyi
olmadığı ortamlarda yetişmiş bireylerden oluşmaktadır. Cinsel istismara uğramış
çocukların madde bağımlılığı ya da kötü alışkanlıklarının olduğu,  intihar düşüncesinin
yoğun olarak yaşandığı fakat psikolojik tedavi ve rehabilite süresine geçilince
bu duyguların zamanla azaldığı belirlenmiştir. Suçu işleyen kişilerin genellikle
çocukların arkadaş ve tanıdık çevrelerinden olduğu ve suçluların sabıka
dosyaları incelendiğinde ise, büyük çoğunluğu cinsel suç ya da şahsa karşı
işlenen suçlardan sabıkalı oldukları belirlenmiştir. Genellikle kırsal bölgede
doğmuş ve koruma altına alınana kadar gece kondu ya da müstakil evde yetişmiş
bireylerden oluşmaktadırlar. İlk istismara uğrama yaşının 8 ile 16 yaş
aralığında değiştiği tespit edilmiştir. Çalışma;  konuyla ilgili profesyonel kişilerin ve
uzmanların riskli grupların belirlenmesi ve kalıcı önlemlerin alınabilmesi
adına ışık tutulacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İstismar, Rehabilite, İhmal, Risk faktörleri

Sociodemographical Evaluation of Children with Sexual Abuse

Öz

Among abused
children, sexual abuse is an important social problem that is noticeable in
every society and continues today. In this study, it is aimed to examine the
sociodemographic aspects of sexual abuse phenomenon, with a victim-oriented
view, which affects the sexual integrity, personality and confidence of the
child. The sociodemographic questionnaire was applied to 16 girls aged between
12 and 18, who were exposed to sexual abuse and taken under the protection at
the Child Education Support Center (ÇODEM) in the center of Konya between
2016-2017. All of the victims were children under the age of 18 who were under
state protection and education levels were determined to be primary school
graduates. The family structure of the victims was fragmented and consist of
the individuals who and have poor economic condition and who are not
well-educated. It has been determined that children who have been sexually
abused have substance dependence or bad habits, suicidal ideation is
experienced intensively but after the psychological treatment and
rehabilitation these feelings decrease in response to time. It was determined
that the molesters were generally friends and acquaintances of the children,
and when the molesters were examined, the majority of them were convicted of
crimes related to sexual crimes. They are generally born in rural areas and
consist of individuals raised in shanty houses or detached houses until they
are taken under protection. It was determined that the age of first abuse
varied between the ages of 8 and 16 years. In the study it is considered that
professionals and experts on the subject will be exposed to identifying risky
groups and taking permanent measures.

Anahtar Kelimeler

Abuse, rehabilitation, neglect, risk factors

Kaynakça

• Alioğlu, B. (2015). Çocuk İzlem Merkezi Raporu. Trabzon: Trabzon Barosu Çocuk Hakları Komisyonu.
• Arbarino GJ, K. K., & Cohn , A. (1992). Child malteatment as a community problem. Child Abuse and Neglect.
• Arı, Ö. (2007). Madde Kullanan Kişilerin Depresyon, Problem Çözme Becerileri ve Diğer Bazı Değişkenler Açısından Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Atabay, E. (2016). Cinsel istismar Mağduru Ergenlerde Oksidatig Stres Düzeyi ve Psikopatolojik Gelişiminde Rol Oynayan Faktörlerin İncelenmesi. (U. Tezi, Dü.) İstanbul: Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dali.
• Alpaslan, A.H. (2014). Çocukluk Döneminde Cinsel İstismar, Kocatepe Tıp Dergisi, 15 (2), 194-201.
• Avcı, A., & Tahiroğlu, A. (2007). Cinsel İstismarın Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları. Golden Print, 721-736.
• Ayaz, M., Ayaz, A. B., & Soylu, N. (2012). Çocuk ve Ergen Adli Olgularda Ruhsal Değerlendirme. Klinik Psikiyatr Dergisi(15), 33-40.
• Aydemir, İ., & Yurtkulu, F. (2012). Çocuğa Yönelik Cinsel İstismarla Mücadelede: Çocuk İzlem Merkezi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 152-165.
• Aydın, A., & Sönmez, A. (2014). Zihinsel Engelli Çocukların Sosyal Becerileri ile Artikülasyon Düzeyleri Arasındaki İlişki. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 305-320.
• Aytaç, S., & Aksoy, H. (2011). Suç Kariyeri: Suçun Meslek Haline Getirilmesi. Suç Önleme Sempozyomu (s. 1-452). Bursa: Sekine Bozdemir- Uğur Argun.
• Baloğlu, B. (2002). Sosyal Bilgilerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: DER Yayınları.
• Bulut, S. (2007). Çocuk Cinsel İstismarı Hakkında Bir Derleme. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3 (28), 139-156.
• Ceylan, A., Tuncer, O., Melek, M., Akgün, C., Gülmehmet, F., & Erden, Ö. (2009). Van Bölgesindeki Çocuklarda Cinsel İstismar. Van Tıp Dergisi, 16(4), 131-134.
• Daro, D. (2010). World Perspectives on child abuse. International Society for Prevention of Child Abuse and Neglect(8), 242.
• Demirci Özdemir, E., Özmen, S., Öztop, D. B., Özdemir, Ç., & Uytun Çıkılı, M. (2014). Çocuk ve Ergen Cinsel İstismar Olgularında İstismar ile İlişkili Sosyodemografik Özelliklerin Ailesel Değişkenlerin ve Ruhsal Bozuklukların Değerlendirilmesi. Adli Tıp Bülteni, 19(3), 146-153.
• Dönmez YE, Soylu N, Özcan Ö, Yüksel T, Demir AÇ, Bayhan PO, et al. (2014). Cinsel istismar mağduru çocuk ve ergen olgularımızın sosyodemografik ve klinik özellikleri. J Turgut Ozal Med Cent ,21, 44-48.
• Ekşi, A. (1999). Ben Hasta Değilim. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevi.
• Erdoğan, A. (2009). Pedofili Profili: Türkiye'deki Cinsel İstismarcıların Özellikleri Diğer Ülkelerden Farkımız Var Mı? Türkiyede Çocuk Ergenlerin Cinsel İstismarı: Diğer Ülkelerden Farklılıklarımız, Benzerliklerimiz, 45. Ulusal Psikiyatri Kongersi Geçmişten Geleceğe Teşhisten Tedaviye. Konferans, Panel, Kurs ve Çalışma Grubu Özetleri. Ankara: Türkiye Psikiyatri Derneği.
• Erdoğan, A., Karaman, E., & MG, v. (2011). Türkiye'nin Dört Farklı Bölgesinde Çocuk ve Ergenlere Cinsel Tacizde Bulunan Kişilerin Karakteristik Özellikleri. Anadolu Psikiyatr Dergisi(12), 55-61.
• Glaser, D., & Sexual , A. (2002). In: Rutter M, Taylor T, eds. Child and Adolescent Psychiatry. 4nd ed., Massachusetts, Blackwell Publishing Company, 1, 340-358.
• Gökçen, C. (2015). Çocukluk ÇağıCinsel İstismarlarına Yaklaşım. pazarcnselstsmarsunumu.ppt.
• Göker, Z., Aktepe, E., Hesapçıoğlu, S. T., & Kandil, S. (2010). Cinsel İstismar Mağduru Olan Çocukların Başvuru Şekilleri Klinik ve Sosyodemografik Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17(4), 15-21.
• Günaydın İG, Demirci Ş, Doğan KH, Aynacı Y. (2005). Konya’da 2002 Ocak-2005 Temmuz tarihleri arasında yapılan hymen muayenelerinin değerlendirilmesi. 12 Ulusal Adli Tıp Günleri,28 Eylül-2 Ekim 2005, Antalya. Paneller ve Poster Sunuları Kitabı, 241-245.
• http://www.anayasa.gov.tr/files/insan_haklari_mahkemesi/sunumlar/ym_4/Akarca.pdf. (tarih yok).
• http://www.anayasa.gov.tr/Kararlar/GenelKurul/Basvuru_Karari/2016-46.pdf. (tarih yok).
• Hancı, H. (2000),“Çocuk Suçluluğunda Eğitmenlerin Yaklaşımı: Bir anket çalışması”, Adli Tıp Bülteni, III. Adli Bilimler Kongresi, 5(2).
• Kara, B., Biçer, Ü., & Gökalp , A. S. (2004). Çocuk İstismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47, 141-151.
• Kaya, İ., & Eroğul, A. R. Ç. (2013). Ergenlerde çocukluk dönemi istismar yaşantılarının yordayıcısı olarak aile işlevlerinin rolü. Eğitim ve Bilim, 38(168).
• Kaytez, N., Yücelyiğit,S , & Gülkadan., N. (2018). Çocuğa Yönelik İstismar ve Çözüm Önerileri. E urasıan Journal Of Health Scıences, 1(1):18-24.
• Keser, N., Odabaş, E., & Elibüyük, S. (2010). Ana Babaların Çocuk İstismarı ve İhmali Konusundaki Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 4(3), 150-157.
• Kılıç, Y. (2016), Cinsel İstismar Mağduru Olan ve Olmayan 11 ve 18 Yaş Arasındaki Bir Grup Kız Çocuğunun Sosyo-Demografik Özellikler ve Psikolojik Belirtiler Bakımından Karşılaştırılması, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul .
• Koçak, C , Büyükgönenç, L . (2014). Toplumdaki Bireylerin Çocuk İstismarı Ve İhmaline Yönelik Bilgi Ve Görüşleri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1), 89-104.
• Koçtürk, N., & Bilge, F. (2018). Tekrarlanan ve Bir Kez Cinsel İstismara Maruz Kalan Ergenlerin Riskli Davranışları. EĞİTİM VE BİLİM, 43(193).
• Kurtay, D., Özkök, S., Yatağan, Y., Kurtay, M., & Akman, E. (2004). Çocuk İhmal ve İstismarın Multidispner Yaklaşım. T.C.Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu.
• Nasıroğlu, S. (2014). Çocuk İstismarında Rehabilitasyon ve Tedavi Merkezleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Dergisi, 6(1), 67-78.
• Oral, Ü. K., Engin, P., & Büyükyazıcı, E. (2010). Türkiye Çocuk İstismarı ve Aile İçi Şiddet Araştırması Özet Raporu. T.C. Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu.
• Özen, N., & Şener, Ş. (1997). Çocuk ve Ergenlerde Cinsel İstismar (2). İzmir: Ege Psikiyatri Sürekli Yayınları.
• Özen S, Ece A, Oto R, Tıraşçı Y, Gören S. (2005), Juvenile delinquency in a developing country: a province example in Turkey. Int J Law Psychiatry 28, 30-441.
• Öztürk, A. B. (2009). Çocuğun Cinsel İstismarı ve Aileyle Çalışma. Journal of Society & Social Work, 20(2).
• Öztop DB, Özel Özcan Ö. (2010). Cinsel istismar vakalarının sosyodemografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilmesi. Yeni Symposium 48:270-276.
• Özusta, Ş. H. (1995). Çocuklar İçin Durumluk-Süreklilik Kaygı Envanteri Uygulama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojisi Dergisi, 10(34), 32-44. Paslı, F. (2017), Cinsel İstismara Uğrayan Çocukların Ekolojik Sistem Yaklaşımı Açısından İncelenmesi Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 39-53.
• Polat, A. (2000). Çocukta Cinsel İstismar. İstanbul: Adli Tıp Der Yayınları.
• Polat, O. (2007). Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı (Cilt 1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Pişi, D. (2013). İstismar ve İhmale Uğrayan Çocukların Psiko- Sosyal Özellikleri, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Soylu, N., Pilan Şentürk, B., Ayaz, M., & Sönmez, S. (2012). Cinsel İstismar Mağduru Çocuk ve Ergenlerde Ruh Sağlığını Etkileyen Etkenlerin Araştırılması. Anotolian Journal of Psyhiarty, 13, 292-298.
• Şengül HA, Cantürk N, Cantürk G, Dağalp R. Ankara 1. Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’nde akran istismarı nedeniyle yargılanan çocukların değerlendirilmesi (2012). Türk Pediatri Arşivi 47(4): 283-289.
• Şiddeti Önleme ve Rehabilitasyon Derneği. (2016). Çocuk İstismarına Yönelik Rapor. Acıbadem Üniversitesi Suç ve Şiddetle Mücadele Uygulama ve Araştırma merkezi, 1-76 (13).
• Taçyıldız, Ç. (2013). Cinsel İstismar Suçlarında Ebeveyn Kabul/Reddi Baba ve Çocukluk Dönemi Kararlarının İşlenen Suça Etkisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü Sosyal Bilimler Anabilim Dalı.
• Taner, Y., & Gökler, B. (2004). Çocuk İstismarı ve İhmali: Psikiyatrik Yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi(35), 82-86.
• Taş A. (2017). Hacettepe Üniversitesi öğrencilerinin çocuk ihmal ve istismari hakkindaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Topal, Y., Balcı., Y, & Erbaş ,M . (2018). Muğla'da 18 yaş ve altı cinsel istismar olgularının retrospektif değerlendirilmesi. Ortadoğu Medical Journal 10 (2), 135-141.
• Tuna, S. ( 2010) Aile İçi Çocuk İstismarı: Annelerin Bazı Risk Faktörleri Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul üniversitesi
• Turhan, E., Sangün, Ö., & İnandı, T. (2006). Birinci basamakta çocuk istismarı ve önlenmesi. Türk Tabipleri Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 15(9), 153–157. Retrieved from http://www.ttb.org.tr/STED/2006/eylul/birinci.pdf
• Türkmen, N., Sevinç, İ., Kırk, Ö., Erkul, I., Tahliye, K., (2017), “Cinsel İstismara Uğrayan Kız Çocuklarının Profili“ İz.Dr. behçet uzman Çocuk Hastanesi Dergisi, 7(3), 195-202
• WHO. (2014). Dünya Sağlık Örgütü. http://www.who.int/violence_injury _prevention/ iolence/.
• Yalçın, N. (2011). Türkiye’de Çocuk İstismarı ve Çözüm Önerileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Projesi. T.C. Beykent Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.35-36.
• Yükselen, C. (2006). Pazarlama: İlkeler Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ziyalar, N. (1999). Çocuk İstismarı ve İhmalinin Önlenmesi. Çocuk Forumu (Cilt 2).