Alternatif Değerlendirme Yöntemlerinin Akademik Başarıya Etkisinin ve Bu Yöntemlerle İlgili Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 34 - 50, 30.06.2021

Tuğba Kepek Kemal İzci

Öz

Bu çalışmanın temel amacı; alternatif değerlendirme yöntemlerinden kavram haritaları, yapılandırılmış grid ve tanılayıcı dallanmış ağacın akademik başarıya etkisini incelemek ve öğrencilerin bu yöntemlerle ilgili düşüncelerini belirlemektir. Bu çalışmada nicel araştırma desenlerinden yarı deneysel desen kullanılarak öğrencilere akademik başarı testi ön-test ve son-test olarak uygulanmıştır. Uygulama için ortaokul 7. sınıf duyu organlarımız ünitesi belirlenmiştir. Çalışma grubunu Günaydoğu Anadolu bölgesindeki bir büyükşehirde bulunan bir ortaokulun kontrol ve deney grubunu oluşturan 2 farklı şubesindeki 7. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Uygulama boyunca deney grubu öğrencilerine verilen öğretim kavram haritaları, yapılandırılmış grid ve tanılayıcı dallanmış ağaç yöntemleriyle zenginleştirilerek sunulmuş; kontrol grubu öğrencileri için ise geleneksel öğretim yaklaşımıyla aynı kazanımlar hedeflenmiştir. İlgili ünitedeki akademik başarının belirlenmesinde yazarlar tarafından geliştirilen ve çoktan seçmeli sorulardan oluşan bir başarı testi kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde SPSS 24 paket programı kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarından elde edilen puanlar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığı “t” testi ile sınanmıştır. Deney grubu öğrencilerinin alternatif değerlendirme yöntemleriyle ilgili görüşleri ise bir anket aracılığı ile elde edilmiştir. Anket ile elde edilen öğrenci görüşleri için betimsel analiz yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre; kavram haritası, yapılandırılmış grid ve tanılayıcı dallanmış ağacın kullanılmasıyla zenginleştirilmiş öğretimin öğrencilerin duyu organlarımız ünitesi için akademik başarılarını arttırmada geleneksel öğretime göre anlamlı düzeyde daha etkili olduğu belirlenmiştir. Kullanılan bu yöntemlerle ilgili, öğrencilerin genellikle olumlu görüşe sahip oldukları ve öğretimde kullanılmasını istedikleri görülmüştür. Bulgular ilgili araştırmalar kapsamında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Alternatif değerlendirme yöntemleri, Fen başarısı, Ortaokul öğrencileri, Öğrenci görüşleri

Examining the Effect of Alternative Assessment Methods on Academic Achievement and Student Opinions About These Methods

Öz

The main purpose of this study is to examine the effect of alternative assessment methods including concept maps, structured grid, and diagnostic branched tree on students’ academic achievements and to determine students' opinions about these methods. Quantitative research method was used to achieve the aim of the study. The academic achievement test was applied as pre and post-tests by using quasi-experimental design. The unit of sense organs within the 7th grade curriculum was determined for the application. The study group consists of 7th grade students from 2 different branches, which form the control and experimental groups, from a middle school in a metropolitan city in the Southeast Anatolia region. Throughout the application, the instruction given to the experimental group students were presented by enriching them with concept maps, structured grid and diagnostic branched tree methods while the control group students, were instructed by the traditional instructional approach. The achievement test consisting of multiple-choice questions, developed by the authors, was used to determine the academic achievement in the relevant unit. SPSS 24 package program was used in the analysis of quantitative data. The significance of the difference between the scores obtained from the experimental and control groups was tested with the "t" test. The opinions of the experimental group students about alternative assessment methods were obtained through a questionnaire. Descriptive analysis approach was used for student views obtained through the questionnaire. According to the results of the study; it was determined that the teaching enriched with the use of concept map, structured grid, and diagnostic branched tree was significantly more effective than traditional teaching in increasing the academic achievement of students. It was observed that the students generally had a positive opinion about these methods and they wanted the alternative assessment methods to be used in teaching. The findings were discussed within the scope of related researches and recommendations were made.

Anahtar Kelimeler

Alternative assessment methods, Science achivement, Middle school students, Students' views

Kaynakça

• Altınışık, D. (2014). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme etkinliklerini gerçekleştirme düzeyleri(Kırıkkale ili örneği). Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Altunbey, H. (2013). Web destekli yapılandırılmış gridlerin uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akgündüz, D., & Bal, Ş. (2013). İlköğretim fen bilgisi dersi 6. sınıf biyoloji konularında kavram haritalarının kullanılmasının öğrencilerin akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 3(5), 86-96.
• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S., & Bıçak, B. (2008). Geleneksel-alternatif ölçme ve değerlendirme öğretmen el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Başoğlu, S. (2017). Klasik ve teknoloji destekli tanılayıcı dallanmış ağaç tekniğinin öğrencilerin akademik başarılarına, kavram yanılgılarına ve bilişsel yüklerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ordu: Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Bekçi, N. (2009). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin alternatif değerlendirme yöntemlerini kullanma yeterliklerinin araştırılması. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bulunuz, M., Kıryak, Z., Tomaç, B., Karagöz, F., & Recepoğlu, B. (2017). Biçimlendirici değerlendirme temelli öğretim uygulamaları: Eylem araştırması. Turkish Journal of Teacher Education, 6(2), 100-123. Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, L., Manion, L., & Keith, M. (2005). Research methods in education (5. ed.). New York, NY: Taylor & Francis.
• Çakmak, M., Gürbüz, H., & Kaplan, H. (2012). Dolaşım Sistemimiz konusunda uygullanan kavram haritalarının öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, 5(10), 9-28.
• Demirel, Ö. (2007). Eğitimde program geliştirme (10. ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Er, Ö. (2018). Fen ve teknoloji dersi 7. sınıf işık ünitesinde alternatif değerlendirme yaklaşımları temelli öğretimin öğrencilerin akademik başarıları ve tutumları üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Manisa: Manisa Celal Bayar Üniveristesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Eroğlu, M. G., & Kelecioğlu, H. (2011). Kavram haritaları ve yapılandırılmış grid ile elde edilen puanların geçerlik ve güvenirliklerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakultesi Dergisi(40), 210-220.
• Halacı, G. (2012). Sınıf öğretmenlerinin ve öğrencilerinin yapılandırılmış grid tekniğine ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• İmer, N., Canbazoğlu, S., & Doğan, A. (2009). Öğrencilerin kavram haritasına ilişkin görüşlerinin belirlenmesinde günlüklerin kullanılması. I Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi 1-3 Mayıs 2019, Çanakkale.
• Izci, K. (2016). Internal and external factors affecting teachers’ adoption of formative assessment to support learning. International Journal of Social, Behavioral, Educational, Economic, Business and Industrial Engineering, 10(8), 2541–2548.
• İzci, K. (2018). Türkiye kapsamında ortaöğretim fen bilimleri alan öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme okuryazarlıkları: Betimsel bir içerik analizi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 9(17), 23-54.
• Kaptan, F. (1998). Fen öğretiminde kavram haritası yönteminin kullanılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(14), 95-98.
• Karahan, U. (2007). Alternatif ölçme ve değerlendirme metodlarından grid, tanılayıcı dallanmış ağaç ve kavram haritaları’nın biyoloji öğretiminde uygulanması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Kocaarslan, M. (2012). Tanılayıcı dalanmış ağaç tekniği ve ilköğretim 5. sınıf fen ve teknoloji dersi maddenin değişimi ve tanınması adlı ünitede kullanılması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 269-279.
• Kurnaz, M. A., & Pektaş , M. (2013). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin ölçme-değerlendirmede kavram haritası kullanım durumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 1-10.
• Kurudayıoğlu, M., & Tüzel, S. (2010). 21. yüzyıl okuryazarlık türleri, değişen metin algısı ve Türkçe eğitimi. TÜBAR, 283-298.
• MEB. (2011). PISA Türkiye. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Ankara. Retrieved from http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA-kitab%C4%B1.pdf
• MEB. (2013). Fen Bilimleri Öğretim Programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Ankara.
• MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Ankara.. Ankara.
• MEB. (2018). Fen Bilimleri Öğretim Programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Ankara.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (sixth edition) (6 ed.). Boston: Pearson.
• Temizyürek, F., & Türktan, R. (2015). Yapılandırılmış grid test tekniğinin türkçe eğitiminde kavram öğretimine katkısı. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 271-287.
• Okur, M., & Azar, A. (2011). Fen ve teknoloji dersinde kullanılan alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 387-400.
• Orhan, A. (2012). Alternatif ölçme ve değerlendirme etkinliklerinin 6. sınıf fen ve teknoloji dersi yaşamımızdaki elektrik ünitesindeki öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kırşehir: Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Özay Köse, E. (2014). Hücre ve organellerin öğretiminde kavram haritalarının kullanılması. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 116-121.
• Öztürk, P. (2011). İlköğretim 8. sınıf “canlılar ve enerji ilişkileri” ünitesinin kavram haritaları, yapılandırılmış grid ve tanılayıcı dallanmış ağaç teknikleri ile işlenmesinin öğrencilerin akademik başarılarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Vurkaya, G. (2010). Alternatif değerlendirme etkinliklerinin fen ve teknoloji dersinde kullanılmasının öğrencilerin başarı ve tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yunus, Ö. (2018). Alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerinin 6. sınıf "bitki ve hayvanlarda üreme, büyüme ve gelişme" ünitesinde kullanılmasının öğrencilerin akademik başarılarına etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü