The Effect of Technological Developments on Guidance and Psychological Counseling Services: Opinions of School Counselors

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: Özel Sayı, 92 - 128, 29.10.2023

Hayri Koç , Hatice İrem Özteke Kozan , Tolga Seki , Zeynep Şimşir Gökalp

Öz

The main purpose of the current qualitative study is to examine the impact of technological developments on guidance and counseling services. The study was conducted using a phenomenological design with the participation of 12 school counselors (6 female, 6 male) working in different provinces of Turkey. The collected data were systematically analyzed using the thematic analysis method. In the first part of the study, the participants reported in detail how they experienced the use of technology in guidance and psychological counseling services in different areas. Then, it was emphasized that technological developments contribute to guidance and psychological counseling services in different ways. Then, participants emphasized that technological developments contribute to guidance and counseling services in different ways. In this context, participants highlighted the benefits of technology in areas such as rapid delivery of services, visualization, recording of information, and professional development. However, there was also a focus on the risks associated with the use of technology. Risks such as privacy, online communication, vulnerability to cyber-attacks, and information pollution were identified by participants. Next, the challenges of using digital transformation and technological advances in education in career and mental health counseling were discussed. Participants identified the following challenges: Keeping up with technology, lack of interaction, and resolving technical issues. In the final section, participants offered suggestions on how technology could contribute more to career and mental health counseling. Among these suggestions, training counselors, developing strategies for digital archiving, and supporting clients with in-game/video stood out. Future studies can evaluate these findings for more effective design and implementation of technology-enhanced counseling services.

Anahtar Kelimeler

Digital transformation, Technological developments in education, Guidance and counseling services, School counselors, Qualitative research

Teknolojik Gelişmelerin Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerine Etkisi: Okul Psikolojik Danışmanlarının Görüşleri

Öz

Mevcut nitel çalışmanın temel amacı rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde teknolojik gelişmelerin etkilerini incelemektir. Çalışma fenomenoloji deseni kullanılarak gerçekleştirilmiş olup, Türkiye'nin çeşitli illerinde görev yapan 12 okul psikolojik danışmanının (6 kadın, 6 erkek) katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Toplanan veriler, tematik analiz yöntemi kullanılarak sistematik bir şekilde analiz edilmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde, katılımcılar rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde teknolojinin kullanımını farklı alanlarda nasıl deneyimlediklerini ayrıntılı bir şekilde paylaşmışlardır. Daha sonra, katılımcılar teknolojik gelişmelerin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine çeşitli şekillerde katkı sağladığını vurgulamıştır. Bu bağlamda, katılımcılar hizmetlerin hızlı yürütülmesi, görselliğin sunumu, bilginin kayıt altına alınması ve mesleki gelişim gibi alanlarda sunduğu avantajları öne çıkarmıştır. Bununla birlikte, teknoloji kullanımının beraberinde getirdiği risklere de odaklanılmıştır. Gizliliğin korunması, çevrimiçi iletişim, siber saldırıya açıklık ve bilgi kirliliği gibi riskler katılımcılar tarafından belirtilmiştir. Ardından, eğitimdeki dijital dönüşüm ve teknolojik ilerlemelerin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde kullanımında karşılaşılan zorluklar ele alınmıştır. Katılıcımlar teknolojiye ayak uydurma, etkileşim eksikliği ve teknik sorunların çözümü gibi konuları yaşadıkları zorluklar olarak belirtmişlerdir. Son bölümde ise, katılımcılar teknolojinin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine daha fazla katkı sağlayabilmesi için önerilerini sunmuşlardır. Bu öneriler arasında, danışmanların eğitimi, dijital arşivleme ile ilgili stratejiler geliştirme ve danışanlar için oyun/video desteği gibi öneriler öne çıkmaktadır. Gelecekteki çalışmalar, teknoloji odaklı rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin daha etkili bir şekilde tasarlanması ve uygulanması için bu bulguları değerlendirebilir.

Anahtar Kelimeler

Dijital dönüşüm, Eğitimde teknolojik gelişmeler, Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri, Okul psikolojik danışmanları, Nitel araştırma

Kaynakça

• Akdemir, S. (2023). Covid-19 pandemi sürecinde ilkokul 1. sınıf öğrencilerinin ‘okul’kavramına ilişkin metaforik algıları. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 16-28. https://doi.org/10.38151/akef.2023.42
• Akkaya, M. A. (2021). Bilgi kaynağı ve bilgiye erişim aracı olarak internet algısı: Kuşaklararası yaklaşım farklılığının karşılaştırılması. Bilgi Yönetimi, 4(2), 222-239. https://doi.org/10.33721/by.947918
• Akyay, M., & Yıldızhan, B. S. (2022). Uzaktan eğitim döneminde rehberlik hizmetlerinin öğrenci deneyimleri açısından değerlendirilmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 40-52. https://doi.org/10.51119/ereegf.2022.21
• American Counseling Association. (2014). ACA Code of Ethics. Downloaded from https://www.counseling.org/resources/aca-code-of-ethics.pdf
• American Psychological Association. (2020). Guidelines for the Practice of Telepsychology. Downloaded from https://www.apa.org/practice/guidelines/telepsychology
• Andersson, G., & Titov, N. (2014). Advantages and limitations of Internet‐based interventions for common mental disorders. World Psychiatry, 13(1), 4-11. https://doi.org/10.1002/wps.20083
• Areán, P. A., Ly, K. H., & Andersson, G. (2022). Mobile technology for mental health assessment. Dialogues in Clinical Neuroscience, 18(2), 163-169. https://doi.org/10.31887/DCNS.2016.18.2/parean
• Bacıoğlu, S. D., & Kocabıyık, O. O. (2019). Counseling traınees’vıews towards usage of onlıne counselıng ın psychologıcal servıces. European Journal of Education Studies 5(12), 46-60.
• Bektaş, H., & Kablan, Z. (2023). Uzaktan eğitim yoluyla yürütülen mesleki gelişim faaliyetlerine yönelik öğretmen görüşleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 1-22. https://doi.org/10.53506/egitim.1169201
• Boydell, K. M., Hodgins, M., Pignatiello, A., Teshima, J., Edwards, H., & Willis, D. (2014). Using technology to deliver mental health services to children and youth: a scoping review. Journal of the Canadian Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 23(2), 87-99.
• Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
• Braun, V., & Clarke, V. (2012). Thematic analysis. In H. Cooper, P. M. Camic, D. L. Long, A. T. Panter, D. Rindskopf, & K. J. Sher (Eds.), APA handbook of research methods in psychology, Vol. 2. Research designs: Quantitative, qualitative, neuropsychological, and biological (pp. 57–71). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/13620-004
• Canpolat, M. (2021). Psikolojik danışmanlık ve rehberlikte yapay zekâ kullanılabilirliği üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi, 1(1), 1-25. https://dergipark.org.tr/en/pub/ozelegitimrehberlikdergisi/issue/65815/1024621
• Canpolat, M. (2021). Psikolojik danışmanlık ve rehberlikte yapay zekâ kullanılabilirliği üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi, 1(1), 1-25.
• Carter, S. M., Shih, P., Williams, J., Degeling, C., & Mooney-Somers, J. (2021). Conducting qualitative research online: challenges and solutions. The Patient-Patient-Centered Outcomes Research, 14(6), 711-718. https://doi.org/10.1007/s40271-021-00528-w
• Clarke, V., & Braun, V. (2017) Thematic analysis. The Journal of Positive Psychology, 12(3), 297–298. https://doi.org/10.1080/17439760.2016.1262613
• Cook, D. A. (2007). Web-based learning: pros, cons and controversies. Clinical Medicine, 7(1), 37-42. https://doi.org/10.7861/clinmedicine.7-1-37
• Çil, İ., Tokat, M. A., Türkan, Y. S., & Doğan, N. (2014). Temel eğitim kurumlarında e-rehberlik ve danışmanlık karar destek sistemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29-2), 34-56.
• Eken, E., Koç, I., & Esen, E. (2022). Psikolojik danışman adaylarının çevrimiçi psikolojik danışma deneyimlerine ilişkin görüşleri: bir durum çalışması. Akdeniz Egitim Arastirmalari Dergisi, 16(40), 74-104. https://doi.org/10.29329/mjer.2022.481.5
• Elçiçek, M. (2022). Uzaktan eğitim engelleri: Bir meta-sentez çalışması. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 5(1), 35-45. https://doi.org/10.32329/uad.937271
• Erdem, A., & Özdemir, M. (2020). Çevrimiçi ve yüz yüze psikolojik danışmaya ilişkin algıları keşfetmek: nitel bir çalışma. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12, 331-363. https://doi.org/10.18863/pgy.793232
• Erdoğan, İ. & Bolat, Y. (2023). Çevrimiçi psikoeğitim programları: Sistematik bir inceleme. International Journal of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 14(52), 766-786. http://dx.doi.org/10.35826/ijoess.3268
• Esen, E. (2014). Küreselleşme süreci ve eğitime etkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 211-224. https://dergipark.org.tr/en/pub/anemon/issue/1832/22323
• Goodrich, K. M., Kingsley, K. V., & Sands, H. C. (2020). Digitally responsive school counseling across the ASCA national model. International Journal for the Advancement of Counselling, 42, 147-158. https://doi.org/10.1007/s10447-020-09396-9
• Guo, X., & Stapa, M. B. (2023). Misunderstanding in intercultural electronic written communication in Chinese business field. Multimodal Communication, 12(2), 153-166. https://doi.org/10.1515/mc-2022-0026
• Güney, E., & Yalçın, S. B. (2023). Okul Psikolojik Danışmanlarının/Rehber Öğretmenlerin COVID-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitim uygulamalarına ilişkin görüş ve önerileri. Nitel Sosyal Bilimler, 5(1), 49-67. https://doi.org/10.47105/nsb.1177120
• Irvine, A., Drew, P., Bower, P., Brooks, H., Gellatly, J., Armitage, C. J., ... & Bee, P. (2020). Are there interactional differences between telephone and face-to-face psychological therapy? A systematic review of comparative studies. Journal of Affective Disorders, 265, 120-131. https://doi.org/10.1016/j.jad.2020.01.057
• Kaplan, E., & Şentürk, Ş. (2022). Uzaktan eğitim sürecindeki okul rehberlik ve psikolojik danışma programlarının öğrenci ve öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(13), 436-460. https://doi.org/10.57135/jier.1169210
• Katz, A., & Kedem-Yemini, S. (2021). From classrooms to zoom rooms: Preserving effective communication in distance education. Journal of Information Technology Case and Application Research, 23(3), 173-212. https://doi.org/10.1080/15228053.2021.1922248
• Koç, S., & Kaçdi, R. (2022). Uzaktan eğitim sürecinde psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri: Okul yöneticilerinin ve psikolojik danışmanların deneyimleri. Uluslararası Eğitimde Yenilikçi Yaklaşımlar Dergisi, 6 (1), 63-82. https://doi.org/10.29329/ijiape.2022.437.6
• Kuzgun, Y. ve Sözalan, S. (2000). Bildemer’99 el kitabı. ÖSYM Yayını.
• Lai, J., & Widmar, N. O. (2021). Revisiting the digital divide in the COVID‐19 era. Applied Economic Perspectives and Policy, 43(1), 458-464. https://doi.org/10.1002/aepp.13104
• Lattie, E. G., Lipson, S. K., & Eisenberg, D. (2019). Technology and college student mental health: challenges and opportunities. Frontiers in psychiatry, 10, 246. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00246
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Sage
• Manhal-Baugus, M. (2001). E-therapy: Practical, ethical, and legal issues. CyberPsychology & Behavior, 4(5), 551-563. https://doi.org/10.1089/109493101753235142
• Mason, E. C., Griffith, C., & Belser, C. T. (2019). School counselors’ use of technology for program management. Professional School Counseling, 22(1), 2156759X19870794. https://doi.org/10.1177/2156759X19870794
• McIntosh, M. J., & Morse, J. M. (2015). Situating and constructing diversity in semi-structured interviews. Global Qualitative Nursing Research, 2, 1-12. https://doi.org/10.1177/23333936155976
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber [Qualitative research: A guide to design and implementation] (S.Turan, Çev. Ed.). Nobel Publishing.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2019). Nitel veri analizi: Genişletilmiş bir kaynak kitap [Qualitative data analysis: An expanded sourcebook] (S. Akbaba Altun & A. Erson, Trans). Pegem Academy Publishing. (Original work published 1994).
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2023). Eğitimde FATİH Projesi web sayfası. 20 Ağustos 2023 tarihinde http://fatihprojesi.meb.gov.tr/index.html#about adresinden erişildi.
• Mishra, L., Gupta, T., & Shree, A. (2020). Online teaching-learning in higher education during lockdown period of COVID-19 pandemic. International Journal of Educational Research Open, 1, 100012. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2020.100012
• Muslima, M. (2022). Cyber counseling: Definisi, layanan, pase dan model. Jurnal MUDARRISUNA: Media Kajian Pendidikan Agama Islam, 12(2), 361-372. https://doi.org/10.22373/jm.v12i2.14777
• Nadler, R. (2020). Understanding “Zoom fatigue”: Theorizing spatial dynamics as third skins in computer-mediated communication. Computers and Composition, 58, 102613. https://doi.org/10.1016/j.compcom.2020.102613
• Naglieri, J. A., Drasgow, F., Schmit, M., Handler, L., Prifitera, A., Margolis, A., & Velasquez, R. (2004). Psychological testing on the Internet: new problems, old issues. American Psychologist, 59(3), 150-162. https://doi.org/10.1037/0003-066X.59.3.150
• Nalbantoğlu, S. (2018). Bir temel hak olarak unutulma hakkı. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 35, 583-605. https://dergipark.org.tr/en/pub/taad/issue/52647/693627
• Özdemir, M. B., & Barut, Y. (2020). Psikolojik danışma uygulamalarında post modern bakış açısı: Çevrimiçi psikolojik danışma. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 2(3), 192-199. https://doi.org/10.35365/ctjpp.20.03.24
• Öztürk, F., Zümbül, D., & Akça, F. (2022). Online ve yüz yüze psikolojik danışmaya ilişkin tutum ile çevrimiçi mahremiyet kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(45), 1071-1095. https://doi.org/10.46928/iticusbe.1072045
• Öztürk, M. (2021). Öğretmen adaylarının açık ve uzaktan öğretime yönelik algıları: Eş-zamansız ve eş-zamanlı çevrimiçi öğrenme. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 216-230.
• Paisley, P. O., & McMahon, G. (2001). School counseling for the 21st century: Challenges and oportunities. Professional School Counseling, 5(2), 106-116.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri [Qualitative research and evaluation methods]. (M. Bütün, & B. Demir, Trans.). Pegem Academi Publishing. (Original work published 2002).
• Poh-Li, L., Jaladin, R. A. M., & Abdullah, H. S. (2013). Understanding the two sides of online counseling and their ethical and legal ramifications. Procedia-social and Behavioral sciences, 103, 1243-1251. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.10.453
• Poyrazlı, Ş., & Can, A. (2020). Çevrim içi psikolojik danışma: Etik kuralları, COVID-19 süreci, öneriler. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 3(1), 59-83.
• Puhy, C. E., Litke, S. G., Silverstein, M. J., Kiely, J. R., Pardes, A., McGeoch, E., & Daly, B. P. (2021). Counselor and student perceptions of an mHealth technology platform used in a school counseling setting. Psychology in the Schools, 58(7), 1284-1298. https://doi.org/10.1002/pits.22541
• Rickard, N., Arjmand, H. A., Bakker, D., & Seabrook, E. (2016). Development of a mobile phone app to support self-monitoring of emotional well-being: a mental health digital innovation. JMIR Mental Health, 3(4), e6202. https://doi.org/10.2196/mental.6202
• Rimel, S. E., Bam, D., Farren, L., Thaanum, A., Smith, A., Park, S. Y., ... & Sigmon, C. A. N. (2023). Technology Use During the COVID-19 Pandemic and the Ways in Which Technology Can Support Adolescent Well-being: Qualitative Exploratory Study. JMIR Formative Research, 7(1), e41694. https://doi.org/10.2196/41694
• Rotas, E. E., & Cahapay, M. B. (2020). Difficulties in remote learning: Voices of Philippine university students in the wake of Covid-19 crisis. Asian Journal of Distance Education, 15(2), 147-158. http://www.asianjde.com/ojs/index.php/AsianJDE/article/view/504
• Saban, A., & Ersoy, A. (2016). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Anı Yayınevi.
• Savaş, A. C., & Hamamcı, Z. (2010). Okullarda rehberlik hizmetlerinin internet üzerinden yürütülmesine ilişkin veli, öğrenci ve psikolojik danışmanların görüşlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 147-158.
• Silard, A., Watson-Manheim, M. B., & Lopes, N. J. (2023). The influence of text-based technology-mediated communication on the connection quality of workplace relationships: the mediating role of emotional labor. Review of Managerial Science, 17(6), 2035-2053. https://doi.org/10.1007/s11846-022-00586-w
• Sirer, E. (2020). Eğitimin ekran üzerinden teknolojik dönüşümünde pandemi dönemi’nin etkisi. OPUS International Journal of Society Researches, 16(29), 1987-2018. https://doi.org/10.26466/opus.777215
• Smith, J., & Gillon, E. (2021). Therapists' experiences of providing online counselling: A qualitative study. Counselling and Psychotherapy Research, 21(3), 545-554. https://doi.org/10.1002/capr.12408
• Stoll, J., Müller, J. A., & Trachsel, M. (2020). Ethical issues in online psychotherapy: A narrative review. Frontiers in Psychiatry, 10, 993. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00993
• Tagay, Ö., & Karataş, Z. (2018). Okul psikolojik danışmanlarının e-Rehberlik modülü kapsamında rehberlik hizmetlerinin planlanmasına ilişkin görüşleri. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 1(1), 31-43.
• Topal, N., Odacı, H., & Özer, Ş. (2022). Covid-19 pandemi sürecinde okul psikolojik danışmanlarının uzaktan eğitim hizmetlerine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(2), 1751-1789. https://doi.org/10.17152/gefad.978385
• Tuzgöl, K. (2020). Online psikoterapi ve danışmanlıkta etik. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 3(6) , 67-86 .
• Ulusoy, Y. Ö., & Cihangül, N. (2021). Uzaktan eğitim sürecinde psikolojik danışmanların krize müdahale deneyimlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi, 1(1), 195-231.
• Ulven, J. B., & Wangen, G. (2021). A systematic review of cybersecurity risks in higher education. Future Internet, 13(2), 1-40. https://doi.org/10.3390/fi13020039
• Wells, R. (2023). The impact and efficacy of e-counselling in an open distance learning environment: A mixed method exploratory study. Journal of College Student Psychotherapy, 37(2), 155-172. https://doi.org/10.1080/87568225.2021.1924098
• Yao, R., Zhang, W., Evans, R., Cao, G., Rui, T., & Shen, L. (2022). Inequities in health care services caused by the adoption of digital health technologies: scoping review. Journal of medical Internet research, 24(3), e34144. https://doi.org/10.2196/34144
• Yazıcı, H., Altun, F., Tosun, C., & Özdemir, M. (2021). Covid-19 salgının ilk aylarında gözlenen psikolojik problemler ve ruh uzmanlarının bu problemlere çevrimiçi yollarla müdahale etmeye ilişkin deneyimleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(4), 1460-1484. https://doi.org/10.53487/ataunisosbil.900363
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods in social sciences] (9th ed.). Seçkin Publishing.
• Yılmaz, M. T. (2017). Okullarda rehberlik servisleri-hizmetleri. M. E. Deniz ve A. Erözkan (Ed.), Psikolojik danışma ve rehberlik içinde (s. 70-109). Ankara: Pegem Akademi.
• Yüksel, H. (2021). Sosyal medya ortamında mahremiyet sorunu: Facebook ve WhatsApp platformları. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, 7, 86-108. https://dergipark.org.tr/en/pub/kiad/issue/66251/993535
• Yüksel-Şahin, F. (2021). Psikolojik danışmanların Covid-19’a, yüz yüze ve çevrimiçi psikolojik danışma yapmaya, yüz yüze ve çevrimiçi eğitim almaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 496-522. https://doi.org/10.21733/ibad.799721
• Zeren, Ş. G. (2014). Information and communication technology in education of psychological counselors in training. International Online Journal of Educational Sciences, 6(2), 494-509. https://doi.org/10.15345/iojes.2014.02.019
• Zeren, Ş. G. (2016). Yüz yüze ve çevrimiçi psikolojik danışma: Danışanların sorunları ve memnuniyetleri. Eğitim ve Bilim, 40(182), 127-141. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2015.4696
• Zeren, Ş. G. (2017). Therapeutic alliance in face-to-face and online counseling: Opinions of counselor candidates. Journal of Human Sciences, 14(3), 2278-2307. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i3.4203