Öğretmen Adaylarının Teknoloji Hakkındaki Metaforları

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 265 - 291, 30.06.2024

Ahmet Oğuz Aktürk Gürbüz Çalışkan

Öz

Bu çalışmada, öğretmen adaylarının teknoloji kavramına ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenemoloji ile gerçekleştirilmiştir. 318 öğretmen adayı bu fenomenografik araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının “Teknoloji ... gibidir; çünkü ...” cümlesindeki boşlukları doldurmasıyla elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi tekniğinden yararlanılmış ve 318 öğretmen adayı öğretmen adayları tarafından dile getirilen metaforların ortak özelliklerine göre sınıflandırılması hedeflenmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesi sonucunda öğretmen adaylarının 129 geçerli metafor ürettiği ortaya çıkmıştır. Öğretmen adayları 129 metaforun 93’ünü hareket yeteneği olmayan nesne veya soyut fikirlerle, 13’ünü insanlarla, 17’sini hayvanlarla ve 6’sını da bitkilerle ilişkilendirmişlerdir. Öğretmen adaylarının oluşturdukları metaforlar özellikleri bakımından 9 kavramsal kategori altında sınıflandırılmıştır. Çalışma sonucunda öğretmen adaylarının çoğunlukla teknolojinin sürekli gelişen yönüne vurgu yaptıkları görülürken, aynı zamanda teknolojinin hem yarar hem de zarar sağlayan bir araç olarak algıladıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji, metafor, öğretmen adayları

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

YOK

Teacher Candidates' Metaphors about Technology

Öz

The purpose of this study was to explore pre-service teachers' perceptions of the concept of technology through metaphor. The research was conducted using phenomenology, one of the qualitative research methods. A total of 318 pre-service teachers formed the study group of this phenomenological research. The data obtained by asking pre-service teachers to complete the sentence "Technology is like ...; because ..." were analysed using content analysis technique and the aim was to classify the metaphors articulated by the 318 pre-service teachers based on their common characteristics. The analysis of the data revealed that the pre-service teachers generated 129 valid metaphors. Of these 129 metaphors, 93 were associated with inanimate objects or abstract ideas, 13 with people, 17 with animals and 6 with plants. The metaphors created by the pre-service teachers were classified into 9 conceptual categories based on their characteristics. As a result of the study, it was observed that the pre-service teachers mostly emphasised the ever-evolving aspect of technology, while at the same time perceiving it as a tool with both benefits and harms.

Anahtar Kelimeler

Technology, metaphor, pre-service teachers

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Akbaba-Altun, S., & Apaydın, Ç. (2013). Kız ve erkek öğretmen adaylarının “eğitim” kavramına ilişkin metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi (Educational Administration: Theory and Practice), 19(3), 329-354.
• Akkoyunlu, B. (2002). Educational technology in Turkey: Past, present and future. Educational Media International, 39(2), 165–174.
• Arslan, S., & Şendurur, P. (2017). Eğitimde teknoloji entegrasyonunu etkileyen faktörlerdeki değişim. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 25–50. https://doi.org/10.21764/efd.21927
• Arslan, A., & Zengin, R. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 2(55), 23-36.
• Avcı, Ü., & Candan, Ö. (2023). Öğretmenlerin bilgi teknolojileri okuryazarlık düzeylerine göre endüstri 4.0 farkındalıklarının incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 160-178. https://doi.org/ 10.51119/ereegf.2023.35
• Aydın, İ. S., & Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 818-842.
• Ayna, Y., & Deniz, L (2022). Ücretli öğretmenlik: Bir metafor çalışması. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 53-71.
• Botha, E. (2009). Why metaphor matters in education. South African Journal of Education, 29, 431-444.
• Boydak Özan, M., & Demir, C. (2011). Farklı lise türlerine göre öğretmen ve öğrencilerin okul kültürü metaforu algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 106-126.
• Bozdağ, B., & Dinç, F. (2020). The perceptions of physical education teacher candidates towards the concept of distance education in the Covid-19 process: A metaphor study. International Journal of Eurasian Education and Culture, 5(11), 1954-1980.
• Buaraphan, K. (2011). Metaphorical roots of beliefs about teaching and learning science and their modifications in the standard-based science teacher preparation programme. International Journal of Science Education, 33(11), 1571–1595.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Çağrı, Ö. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının “coğrafya” kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 55-69.
• Çelebi, C. (2021). Öğretmen adaylarının insan haklarına ilişkin algıları. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-15.
• Çelik, H.C., & Kahyaoğlu, M. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının teknolojiye yönelik tutumlarının kümeleme analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(5),571–586.
• Çetin-Gündüz, H., Kızıl-Aslan, Z., & Güçlü, C.H. (2021). Eğitim fakültesi öğrencilerinin akıllı telefonlara yönelik algıları: Metafor analizi ile bir değerlendirme. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 8(1), 102-116.
• Clark, D.B., Tanner-Smith, E.E., & Killingsworth, S.S. (2016). Digital games, design, and learning: A systematic review and meta-analysis. Review of Educational Research, 86(1), 79-122.
• Çoklar, A.N., & Bağcı, H. (2010). What are the roles of prospective teachers on the educational technology use: A metaphor study. World Journal on Educational Technology, 2(3), 186-195.
• Çulha Özbaş, B., & Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama (Journal of Theory and Practice in Education), 9(3), 211-228.
• Deryakulu, D. (2006). Burnout in Turkish computer teachers: Problems and predictors. International Journal of Educational Reform, 15(3), 370-385.
• DiGironimo, N. (2010). What is technology? Investigating student conceptions about the nature of technology. International Journal of Science Education, 33(10), 1337–1352, doi:10.1080/09500693.2010.495400.
• Dils, A. K. (2004). The use of metaphor and technology to enhance the ınstructional planning of constructivist lessons. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 4(2), 214-224.
• Dobric, N. (2010). Theory of names and cognitive linguistics – the case of the metaphor. Filozifija i Drustvo, 21(1), 135-147.
• Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607 -629.
• Durukan, Ü. G., Hacıoğlu, Y., & Dönmez Usta, N. (2016). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmeni adaylarının teknoloji hakkındaki metaforları. Journal of Computer and Education Research, 4(7), 24. https://doi.org/10.18009/jcer.15212
• Ekiz, D., & Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458.
• Er Tuna, Y., & Mazman Budak, F. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “tarih” kavramına ilişkin algılarının mecazlar/metaforlar yardımıyla analizi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(14), 609-642.
• Eraslan Çapan, B. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 140-153.
• Erdoğan, T., & Gök, B. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. 8th International Educational Technology Conference, Turkey, 1071-1077.
• Eren, F., Çelik, İ., & Aktürk, A. O. (2014). Ortaokul öğrencilerinin Facebook algısı: Bir metafor analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 635-648.
• Ertmer, P. A., Ottenbreit-Leftwich, A. T., & Tondeur, J. (2014). Teachers' beliefs and uses of technology to support 21st-century teaching and learning. İçinde Helenrose Fives & Michele Gregoire Gill (Eds.), International handbook of research on teachers' beliefs (pp. 403-418). Routledge.
• Forret, M., Edwards, R., Lockley, J., & Nguyen, N. H. (2013). Pre-service teachers' perceptions of technology and technology education. PATT 27, Technology Education for the Future—A Play on Sustainability, 2-6 Dec 2013, Christchurch, New Zealand.
• Goldstein, L.S. (2005). Becoming a teacher as a hero’s journey: Using metaphor in preservice teacher education. Teacher Education Quarterly, 32(1), 7-24.
• Göksu, İ., & Koçak, Ö. (2020). Öğretmen adaylarının öğretim teknolojilerine yönelik metaforik algıları. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 9(2), 125-143.
• Groth, R.E., & Bergner, J.A. (2005). Pre-service elementary school teachers’ metaphors for the concept of statistical sample. Statistics Education Research Journal, 4(2), 27-42.
• Gök, B., & Erdoğan, T. (2010). Investigation of pre-service teachers’ perception about concept of technology trough metaphor analysis. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 9(2), 145-160.
• Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim (Education and Science), 38(169), 126-141.
• Gündüz, Ş., & Odabaşı, F. (2004). Bilgi çağında öğretmen adaylarının eğitimde öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin önemi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 43-48.
• Güner, N. (2013). Bir labirette çıkış aramak mı? Yoksa yeni ufuklara yelken açmak mı? On ikinci sınıf öğrencilerinden matematik öğrenmek ile ilgili metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1929-1950.
• Güneyli, A., & Aslan, C. (2008). Türkçe öğretmeni adaylarının anadili kavramına ilişkin olarak kullandıkları mecazlar. International Conference on Educational Sciences (ICES)’ta sunulmuş bildiri, Jun 23-25, 2008. Gazimağusa, Kıbrıs.
• Harwood, C., & Compton, V. (2007). Moving from technical to technology education: Why is it so hard? Paper presented at the TENZ Biennial Conference 2007, Auckland.
• Hays, D.G., & Singh, A.A. (2012). Qualitative inquiry in clinical and educational settings. GuilfordPress. Izgar, G. (2020). Öğretmenlerin meslekleri ile ilgili bazı temel kavramlara ilişkin zihin haritaları. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 40-51.
• Jensen, L. X., Bearman, M., & Boud, D. (2021). Understanding feedback in online learning–A critical review and metaphor analysis. Computers & Education, 173, 104271.
• Kalyoncu, R., & Liman, S. (2013). Öğretmenlerin “görsel sanatlar dersi” ve “görsel sanatlar öğretmeni” kavramlarına ilişkin metaforları. E-Journal of New World Sciences Academy, 8(1), 115-130.
• Karakoyun, F. (2017). Visual arts pre-service teachers’ metaphoric perceptions related to technology. International Journal of Eurasia Social Sciences, 8(28), 124–138.
• Kobak, M., & Taşkın, N.R. (2012). Prospective teachers’ perceptions of using technology in three different ways. Procedia-Social and Behavioral Science, 46, 3629-3636.
• Kocadağ, T., Aksoy, M.E., & Zengin, K. (2014). BÖTEB öğrencilerinin internet metaforlarının belirlenmesi: Gaziosmanpaşa üniversitesi örneği. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2014(3), 18–29.
• Koç, M. (2013). Student teachers’ conceptions of technology: A metaphor analysis. Computers & Education, 68, 1–8.
• Koehler, M.J., & Mishra, P. (2009). What is technological pedagogical content knowledge?. Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, 9(1), 60-70.
• Kurt, A.A., & Özer, Ö. (2013). Metaphorical perceptions of technology: Case of Anadolu University teacher training certificate program. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(2), 94-112.
• Lin, W.C., Shein, P.P., & Yang, S.C. (2012). Exploring personal efl teaching metaphors in pre-service teacher education. English Teaching: Practice and Critique, 11(1), 183-199.
• Mahlios, M., Massengill-Shaw, D., & Barry A. (2010). Making sense of teaching through metaphors: A review across three studies. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 16(1), 49–71.
• Massengill-Shaw, D., & Mahlios, M. (2008). Pre-service teachers’ metaphors of teaching and literacy. Reading Psychology, 29(1), 31-60.
• McShane, K. (2002). Academics’ metaphors and beliefs about university teaching and learning. Australian Association for Research in Education (AARE)’da sunulmuş bildiri. Bu yazı 05.07.2019 tarihinde, http://www.aare.edu.au/02pap/mcs02081.htm internet adresinden alınmıştır.
• Nikitina, L., & Furuoka, F. (2008). “A language teacher is like…”: Examining malaysian students’ perceptions of language teachers through metaphor analysis. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 5(1), 192–205.
• Northcote, M., & Fetherston, T. (2006) New metaphors for teaching and learning in a university context, in critical visions, Proceedings of the 29th HERDSA Annual Conference, Western Australia, 10-12 July 2006: pp 251-258. Bu yazı 10.07.2015 tarihinde, http://research.avondale.edu.au/cgi/viewcontent.cgi? article=1018&context=edu_conferences internet adresinden alınmıştır.
• Lüle Mert, E. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının dört temel dil becerilerine ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 357-372.
• Mıhçı, S., & Aktürk, A.O. (2021). Lise öğrencilerinin internet algılarının kelime ilişkilendirme testi kullanılarak incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 97-130.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. sınıflar) öğretim programı. MEB Basımevi: Ankara.
• Özpolat, A.R. (2014). Psikolojik danışma ve rehberlik bölümü öğrencilerinin “psikolojik danışma” kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 385-396.
• Pilav, S., & Uslu Üstten, A. (2013). Lise öğrencilerinin edebiyatla ilgili algılarının metaforlar yoluyla algılanması. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1073-1085.
• Power, C., Carmichael, E., & Goldsmith, R. (2007). Parrot poo on the windscreen: metaphor in academic skills learning. Journal of Academic Language & Learning, 1(1), A18-A32.
• Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the Horizon, 9(5), 1-6.
• Saban, A. (2002). Sınıf öğretmeni adaylarının ilkokula ilişkin en çok hatırladıkları ve en çok tercih ettikleri metaforlar. Eğitim Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi, 1(2), 211-223.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 135-155.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Educational Administration: Theory and Practice, 55, 459-496.
• Saban, A., Koçbeker-Eid, B.N. & Saban, A. (2014). Maratonda yarışmak ya da gizemli bir yere yolculuk yapmak: Sınıf öğretmeni adaylarının tecrübe ettikleri ve ideallerindeki öğrenme algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Science: Theory and Practice), 14(3), 995-1030.
• Saraç, H. (2019). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin akıllı tahta ve cep telefonu hakkında görüşleri: Metafor analizi çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45, 99-115.
• Semerci, Ç. (2007). “Program geliştirme” kavramına ilişkin metaforlarla yeni ilköğretim programlarına ilişkin bir bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 125-140.
• Seung, E., Park, S., & Narayan, R. (2011). Exploring elementary pre-service teachers’ beliefs about science teaching and learning as revealed in their metaphor writing. Journal of Science Education and Technology, 20(6), 703-714.
• Tatar, N., & Murat, S. (2011). Öğretmen adaylarının değerlendirmeye yönelik algıları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 70-88.
• Teo, T., Lee, C.B., & Chai, C.S. (2008). Understanding pre‐service teachers' computer attitudes: Applying and extending the technology acceptance model. Journal of Computer Assisted Learning, 24(2), 128-143.
• Thomas, L., & Beauchamp, C. (2011). Understanding new teachers’ professional identities through metaphor. Teaching and Teacher Education, 27(4), 762–769.
• Töremen, F., & Döş, İ. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin müfettişlik kavramına ilişkin metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Science: Theory and Practice), 9(4), 1973-2002.
• Uluçay, A., & Küçük, U.F. (2023). Tarih öğretiminde sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik: Geçmişi canlandırmak için yeni yollar. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 113-129.
• Ulusoy, B. (2020). 8. sınıf öğrencilerinin liselere geçiş sınavına (LGS) ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 186-202.
• Vygotsky, L.S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Wright, V., Sundberg, C., Yarbrough, S., Wilson, E., & Stallworth, B. (2002). Construction of teaching metaphors through the use of technology. Electronic Journal for the Integration of Technology in Education, 2(1), 2-22.
• Yalap, H., & Yılmaz A. (2017). Türkçe öğretmenlerinin akıllı tahta kavramına ilişkin metaforik algıları. Milli Kültür Araştırmaları Dergisi, 1(1), 13-24.
• Yapıcı, M., & Yapıcı, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının pedagojik formasyona ilişkin metaforları. Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(3), 1-26.
• Yavuz-Konokman, G., Yanpar-Yelken, T., & Sancar-Tokmak, H. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının TPAB’lerine ilişkin algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Mersin Üniversitesi örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 665-684.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yılmaz, Y. (2019). Bilimsel çalışmalarda teknoloji kullanımına yönelik lisansüstü öğrencilerin algıları. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 123-134.
• Yuan, G., & Sun, Y. (2023). A bibliometric study of metaphor research and its implications (2010–2020). Southern African Linguistics and Applied Language Studies, 41(3), 227-247.
• Zheng, H., & Song, W. (2010). Metaphor analysis in the educational discourse: A critical review. US-China Foreign Language, 8(9), 42-49.