The Impact of Educational Animated Films on Eighth-Grade Students' Science Proficiency Levels in the Energy Transformations and Environmental Science Unit

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 798 - 825

Özgür Bulduk , Esra Benli Özdemir

Öz

This study investigates the effects of educational animated films on eighth-grade students' science proficiency levels and student perceptions within the "Energy Transformations and Environmental Science" unit of the Science course. The study employs the explanatory mixed methods research model, a type of mixed methods approach. The study group consists of 30 students (16 boys and 14 girls) from a state middle school in the central Ankara district during the 2023-2024 academic year. The sample was selected using a non-probability sampling method known as purposive sampling. The data for the study were collected using a success test consisting of 10 open-ended questions related to an illustration on "Energy Transformations and Environmental Science," prepared by the researchers, and a "Semi-Structured Interview Form for Educational Films in Science Education." The questions in the success test were evaluated by the researchers according to the science proficiency levels specified in the TIMSS 2019 report. SPSS software was used for quantitative data analysis, while content analysis was employed for qualitative data analysis. The results indicate that the application of educational animated films within the "Energy Transformations and Environmental Science" unit has a positive and significant impact on the science proficiency levels of eighth-grade students. Students have stated that this method helps them better grasp what they have learned; they find it enjoyable and memorable due to its visual and auditory elements, which facilitate learning, allow them to establish cause-and-effect relationships, and promote meaningful learning rather than rote memorization. The interviews conducted after the application revealed that using educational animated films in science classes contributes to learning and provides cognitive and affective gains for students. Promoting studies aimed at increasing the use of instructional technologies in Science classes and other subjects is recommended.

Anahtar Kelimeler

Educational animated film, Science proficiency level, Middle school students

Eğitsel Çizgi Filmlerin Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi Ünitesinde 8. Sınıf Öğrencilerinin Fen Yeterlik Düzeylerine Etkisi

Öz

Bu araştırmanın amacı, Fen Bilimleri dersi “Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi” ünitesi kapsamında uygulanan eğitsel çizgi filmlerle desteklenmiş uygulamaların sekizinci sınıf öğrencilerinin fen yeterlik düzeyleri ve öğrenci görüşleri üzerinde etkisinin araştırılmasıdır. Bu araştırmada karma yöntem araştırma modellerinden açıklayıcı karma yöntem modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın çalışma grubu, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Ankara ili merkez ilçesinde bulunmakta olan bir devlet ortaokulunda öğrenimine devam eden 30 (nerkek=16, nkız=14) öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu, olasılık temelli olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme yöntemi kullanarak belirlenmiştir. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan “Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi” konusunda bir resme bağlı 10 açık uçlu sorudan oluşan bir başarı testi ve “Fen Eğitiminde Eğitsel Çizgi Filmlere Yönelik Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” ile toplanmıştır. Hazırlanan başarı testindeki sorular araştırmacılar tarafından, TIMMS 2019 raporunda belirtilen fen yeterlik düzeylerine göre değerlendirilmiştir. Nicel verilerin analizinde SPSS programı, nitel verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, Fen Bilimleri dersi “Enerji Dönüşümleri ve Çevre Bilimi” ünitesi kapsamında uygulanan eğitsel çizgi filmlerle desteklenmiş uygulamaların sekizinci sınıf öğrencilerinin fen yeterlik düzeylerinin gelişiminde olumlu ve yüksek düzeyde etkiye sahip olduğu görülmüştür. Uygulama sonrasında gönüllü 6 öğrenciyle yapılan yarı-yapılandırılmış görüşmelerde, öğrencilerin eğitsel çizgi filmlerin fen bilimleri derslerinde kullanımının öğrenmeye katkı sağlayıcı ve öğrencilere bilişsel ve duyuşsal kazanımlar sağladığı ortaya çıkmıştır. Öğrenciler, bu yöntemin öğrendiklerini daha iyi kavramalarına yardımcı olduğunu; içerdiği görsel ve işitsel öğeler sayesinde eğlenceli ve akılda kalıcı bulduklarını, öğrenmeyi kolaylaştırdığını, neden-sonuç ilişkisi kurmalarına olanak tanıdığını ve ezberlemek yerine anlamlı öğrenmeyi teşvik ettiğini belirtmişlerdir. Fen Bilimleri derslerinde ve diğer derslerde öğretim teknolojilerinin kullanımının artırılmasına yönelik çalışmalara yer verilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Eğitsel çizgi film, Fen yeterlik düzeyi, Ortaokul öğrencileri

Kaynakça

• Abdüsselam, Z. (2013). Fen öğretiminde çizgi filmlerin etkisi: Kuvveti keşfedelim örneği (Tez No. 293194). [Yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. Ada, E. ve Erdaş Kartal, E. (2019). Çevre problemleri ve sürdürülebilirdik açısından su elçileri çizgi filminin değerlendirilmesi. Kesit Akademi Dergisi, 5(20), 317-327. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1518152 Akridge, R. (1990). Cartoon physics. The Physics Teacher, 28(5), 336.
• Allen, D. (1991). Hands-on sciences. The Center for Applied Research in Education. Newyork
• Anagün, Ş. S. (2011). PISA 2006 sonuçlarına göre öğretme-öğrenme süreci değişkenlerinin öğrencilerin fen okuryazarlıklarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 84-102.
• Ateş, E. (2019). Çizgi filmlerle fen eğitimine bir aksiyon örneği (Tez No. 546264). [Yüksek lisans tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Audesirk, T., Audesirk, G., & Byers, B.E. (2006). Life on earth. USA: Pearson Prentice Hall.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-15.
• Barak, M., & Dori, Y. J. (2011). Science education in primary schools: Is an animation worth a thousand pictures?. Journal of Science Education and Technology, 20(5), 608. https://doi.org/10.1007/s10956-011-9315-2
• Bayır, E. ve Günşen, G. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının en çok izledikleri çizgi filmlerin bilimsel açılardan analizi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 746-761. https://doi.org/10.24315/trkefd.303686
• Berberoğlu, G. ve Kalender, İ. (2005). Öğrenci başarısının yıllara, okul türlerine, bölgelere göre incelenmesi. ÖSS ve PISA örneği. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 4(7), 21-35.
• Bonnet, M. (2007). Environmetal education and the issue of nature. Journal of Curriculum Studies, 39(6), 707-721.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı - İstatistik, Araştırma Deseni, Spss Uygulamaları ve Yorum (15. Baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk-Bökeoğlu, Ö. ve Köklü, N. (2011). Sosyal bilimler için istatistik (7.baskı). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cheng, H., & Monroe, M. C. (2012). Connection to nature: Children's affective attitude towards nature. Environment and Behavior, 44(1), 31-49. https://doi.org/10.1177/0013916510385082
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni. Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2011). Designing and conducting mixed methods research. Thousand Oaks, CA: Sage
• Çelik, S. Ö. (2015). 7. sınıf basit makineler konusunun film ve çizgi filmler ile öğretiminin tutuma ve akademik başarıya etkisi. (Tez No. 411430). [Yüksek lisans tezi, Erzincan Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Çolakoğlu, M. H. (2018). Öğretmenlerin PISA sonuçlarına ilişkin bazı görüş ve önerileri. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 3(1), 46-66.
• Dori, Y. J., & Belcher, J. W. (2005). How does technology-enabled active learning affect undergraduate students' understanding of electromagnetism concepts? The Journal of the Learning Sciences, 14(2), 243-279. https://doi.org/10.1207/s15327809jls1402_3
• Dalacosta, K., Kamariotaki-Paparrigopoulou, M., Palyvos, J. A., & Spyrellis, N. (2009). Multimedia application with animated cartoons for teaching science in elementary education. Computers & Education, 52(4), 741-748. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2008.11.018
• Ekiz, D.2009. Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Erdem, M. V. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde çizgi film kullanımına ilişkin öğretici görüşlerinin incelenmesi [Doktora tezi]. Adıyaman Üniversitesi.
• Erten, S. (2012). Türk ve Azeri öğretmen adaylarında çevre bilinci. Eğitim ve Bilim, 37(166), 88-100.
• Erten, S., Köseoğlu, P. ve Gök, B. (2022). Fen öğretim programlarında çevre eğitimi: Türkiye, Kanada, Amerika örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 63, 220-246. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1019038
• Erökten, S. ve Durkan, N. (2010). Çevre eğitimi dersinin öğrencilerin çevreye karşı tutumları ve davranışları üzerine etkileri. Education Sciences, 5(4), 1861-1867.
• Fidan, T., & Öztürk, İ. (2015). Perspectives and expectations of union member and non-union member teachers on teacher unions. Journal of Educational Sciences Research, 5(2), 191-220.
• Gürdal, A. (1992). İlköğretim okullarında fen bilgisinin önemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 185-188.
• Green, S. B. ve Salkind, N. J. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and understanding data. Upper Saddle River, NJ: Pearson/Prentice Hall.
• Güven, G. ve Sülün, Y. (2012). Bilgisayar destekli öğretimin 8. sınıf Fen ve Teknoloji dersindeki akademik başarıya ve öğrencilerin derse karşı tutumlarına etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1), 68-79.
• İnce Yakar, H. G. (2013). Sinema filmlerinin eğitim amaçlı kullanımı: Tarihsel bir değerlendirme. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 21-36.
• Kaba, F. (1992). Animasyon'un eğitim amaçlı kullanımı [Yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Kaptan, F. (1998). Fen Bilgisi Öğretimi, İstanbul: MEB Öğretmen Kitapları Dizisi. Anı Yayıncılık.
• Karadeniz, A. ve Akpınar, E. (2015). Web tabanlı öğretimin ilköğretim öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi. Eğitim ve Bilim, 40(177), 217-231.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Kaya, Z. (2022). Fen bilgisi öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının fen öğretiminde çizgi film kullanılmasına yönelik görüşleri (Tez No. 705861). [Yüksek lisans tezi, Giresun Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kaya, Z. ve Uzoğlu, M. (2020). Çizgi filmlerin eğitim alanında kullanılmasıyla ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, Eğitim ve Toplum özel sayısı, 6194-6214. https://doi.org/10.26466/opus.803593
• Kaymak, N. ve Öğretir Özçelik, A.D. (2020). Evrensel değerler üzerine bir inceleme: Vikingler çizgi filmi örneği. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 26-43. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.733890
• Krajcik, J. S., & Blumenfeld, P. (2006). Project-based learning. In R. K. Sawyer (Ed.), The Cambridge handbook of the learning sciences (pp. 317–334). New York: Cambridge
• Mayer, R. E. (2009). Multimedia Learning. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511811678
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi: genişletilmiş bir kaynak kitap (1. Baskı). S. Akbaba Altun ve A. Ersoy (Çev. Eds). Pagem Akademi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2023). 2023 Eğitim Öğretim Yılı Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı. MEB Yayınları.
• Mullis, I. V. S., Martin, M. O., & Davier, M. (2023). TIMSS 2023 Assessment Frameworks. Boston College, TIMSS & PIRLS International Study Center.
• Mullis, I. V. S., Martin, M. O., Foy, P., Kelly, D.L. & Fishbein, B. (2020). TIMSS 2019 International Results in Mathematics and Science. Boston College.
• National Research Council. (2012). A Framework for K-12 Science Education: Practices, Crosscutting Concepts, and Core Ideas. National Academies Press.
• Odum, E.P. & Barrett, G.W. (2008). Ekoloji’nin temel ilkeleri. Işık, K. (Eds.). Ankara: Palme Yayıncılık.
• OECD. (2016). PISA 2015 Results (Volume I): Excellence and Equity in Education. OECD Publishing.
• OECD. (2023). PISA 2023 Science Framework. Paris: OECD Publishing.
• Öztaş, S. (2008). Tarih öğretimi ve filmler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 543-556.

• Perales-Palacios, F. J. ve Vílchez-González, J. M. (2005). The teaching of physics and cartoons: can they be interrelated in secondary education?. International Journal of Science Education, 27(14), 1647-1670. https://doi.org/10.1080/09500690500206366
• Sadava, D., Hillis, M.D., Heller, H.C. & Berenbaum, M.R. (2014). Yaşam bilimi biyoloji. Gündüz, E. & Türkan, İ. (Eds). Ankara: Palme Yayıncılık.
• Scanlan, S. J., & Feinberg, S. L. (2000). The cartoon society: Using "The Simpsons" to teach and learn sociology. Teaching Sociology, 28(2), 127-139. https://www.jstor.org/stable/1319260?seq=1#metadata_info_tab_contents
• Simon, E.J., Dickey, J.L., Hogan, K.A. & Reece, J.B. (2017). Campbell temel biyoloji. Ertunç Gündüz, E. & Türkan, İ. (Eds). (pp. 639). Ankara: Palme Yayıncılık.
• Smith, M.T. & Smith, L.R. (2009). Elements of ecology. USA: International Edition, Pearson Benjamin Cummings.
• Şahin, N. F., Cerrah, L., Saka, A. ve Şahin, B. (2004). Yüksek öğretimde öğrenci merkezli çevre eğitimi dersine yönelik bir uygulama. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 113-128.
• Şentürk, M. (2020). Sosyal bilgiler dersinde eğitici çizgi roman ve eğitici çizgi film kullanımının öğrencilerin tutum, motivasyon ve akademik başarılarına etkileri (Tez No. 623840). [Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Şentürk, Ş. ve Keskin, A. (2019). Rafadan Tayfa çizgi filminin milli ve evrensel değerler açısından değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 143-157. https://doi.org/10.17494/ogusbd.548307
• Şişman, M., Acat, M. B., Aypay, A. ve Karadağ, E. (2011). TIMSS 2007 ulusal matematik fen raporu: 8. sınıflar. Ankara: EARGED Yayınları
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
• TIMSS (2019). TIMSS and PIRLS international study centre. Erişim Tarihi: https://timssandpirls.bc.edu/
• TIMSS, (2020). TIMSS and PIRLS international study centre. Erişim Tarihi: https://timssandpirls.bc.edu/
• Topal, M., Güven Yıldırım E. ve Önder, A. N. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının eğitsel filmlere ve fen bilimleri dersinde eğitsel filmlerin kullanımına ilişkin görüşleri. [Sözlü bildiri]. VIth International Eurasian Educational Research Congress, Ankara, Türkiye.
• UNESCO. (2014). UNESCO Education for Sustainable Development: A Strategy for the Decade. UNESCO Publishing.
• Uzun, H., Güven Yıldırım, E., & Önder, A. N. (2020). Eğitsel Filmlerin Öğrencilerin Başarı ve Fen Konularına Yönelik İlgi Düzeyine Etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(1), 17-35. https://doi.org/10.37217/tebd.643647
• Yener, Y., Yılmaz, M. ve Şen, M. (2021). Çizgi filmlerde değer eğitimi: TRT Çocuk örneği. International Journal of Social Sciences and Education Research, 7(2), 114-128. https://doi.org/10.24289/ijsser.846419
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri: Seçkin Yayınları.
• Yoldaş, C. (2009). Çevre bilimi dersinin sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme becerileri, erişileri ve tutumlarına etkisi. [Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.