Son Değişiklikler Çerçevesinde Patent Hakkının Haczi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 243 - 275, 30.06.2021

Fikret Sami Tiyek Önder Topal

Öz

Sınai mülkiyet hukukunu düzenleyen dağınık hükümler, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu ile tek bir yerde toplanmıştır. Bu Kanun, sınai mülkiyet hakkı kapsamında yer alan patent hakkına ilişkin bazı yenilikler getirmiştir. Bu yeniliklerden birisi de patent hakkının haciz işlemine konu olmasıyla ilgilidir.
Patent hakkının, sahibinin borcundan dolayı haczedilebileceği, Kanun'da açıkça ifade edilmiştir. Ancak, haczin konusu ve haczin icra edilmesi noktasında herhangi bir belirleme söz konusu değildir. Çalışmamızda öncelikli olarak patente ilişkin temel kavram ve haklara genel olarak yer vererek, patent hakkının haczinin konusunu ve icrasını daha anlaşılır bir şekilde ortaya koymaya çalışacağız. Bu itibarla, “patent hakkı” olarak ifade edilen ve haczin de konusunu oluşturan kavramın, kapsamı belirlenecektir. Öte yandan, haczin gerçekleştirilmesine ilişkin ne Sınai Mülkiyet Kanunu'nda ne de 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nda açık hüküm bulunmaktadır. Fakat yine de haciz İcra ve İflas Kanunu hükümler çerçevesinde icra edilecektir. Ancak haczin gerçekleştirilmesinde Kanun’un hangi hükümlerinin işlerlik kazanacağına, hangilerinin ise uygulanamayacağına yönelik bir belirleme yapılacaktır. Bu sırada da yeni bir kanuni düzenleme yapılmasının gerek olup olmadığına da çalışmamızda yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Patent, Buluş, Patent İsteme Hakkı, Patentten Doğan Hak, Haciz

Kaynakça

• Akın, Levent. “Maaş ve Ücret Haczi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 1995, C. 44, S. 1-4, s.335-363.
• Ansay, S. Şakir. Hukuk İcra ve İflâs Usulleri, İstiklâl Matbaası, Ankara, 1960.
• Arı, M. Haluk. Patent Lisansı Anlaşmalarında Münhasırlık ve Bölgesel Sınırlamalar, Rekabet Kurumu, Ankara 2003.
• Arkan, Sabih. Marka Hukuku, Cilt II, Ankara, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1998.
• Arslan, Ramazan /Yılmaz, Ejder / Taşpınar Ayvaz, Sema /Hanağası, Emel. İcra ve İflas Hukuku, 6. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• Aslan, Burcu. Marka Üzerindeki Hukuki İşlemler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2007.
• Atalı, Murat / Ermenek, İbrahim /Erdoğan, Ersin. İcra ve İflas Hukuku, 3. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• Atıcı, Cansu. Sınai Hakların Cebri İcrası, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2013.
• Ayiter, Nuşin. İhtira Hukuku, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1968.
• Belek, Veysel. Markanın Devrinin, Haczinin ve Bu İşlemler Açısından Marka Değerinin İncelenmesi, Uzmanlık Tezi, Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi, Ankara, 2011.
• Berkin, Necmeddin M. İcra Hukuku Dersleri, 2. Bası, Hamle Matbaası, İstanbul, 1969.
• Bolayır, Nur. “Fikri Mülkiyet Haklarında Cebri İcra Sistemi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Dergisi Özel Sayı, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’ e Armağan, C. I, Y. 2014, İzmir, 2015, s. 2513-2570.
• Canbolat, Talat. İşçi Buluşları, Beta Yayınları, İstanbul, 2007.
• Cornaz, Patrici. L’exécution forcée des droits de propriété intellectuelle, Lausanne 2002, s. 79-80 (Bolayır, s. 2531’den naklen).
• Çağlar, Hayrettin. Marka Hukuku Temel Hususlar, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013.
• Çamlıbel Taylan, Esin. Marka Hakkının Kullanımıyla Paralel İthalatın Önlenmesi, Seçkin Yayınları, Ankara, 2001.
• Çolak, Uğur. Türk Marka Hukuku, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• Demirci, Aylin. Gayrimaddi Malların Haczi ve Paraya Çevrilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2002.
• Dönmez, Murat. “Marka Haczi ve Paraya Çevrilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl 2009, Sayı 84, s. 375-385.
• Engelbert, Marina, Pfändung ausgewählter Immaterial-güterrechte, FHVR, Heft 64, 2007, https://www.hwr-berlin.de/fileadmin/portal/Dokumente/Fachbereiche-Institute/FB4/Forschung/FB-4-Heft-2007-64.pdf, Erişim Tarihi: 08.03.2021.
• Erdem, Bahadır. Patent Hakkının Korunmasına ve Patent Hakkına İlişkin Sözleşmelere Uygulanacak Hukuk, 2. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2002.
• Erel, Şafak. Türk Fikir ve Sanat Hukuku, 3. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• Erturgut, Mine. İcra ve İflâs Hukukunda Menkullerin Paraya Çevrilmesi, Ankara, 2000, s. 193; Özel, Çağlar, Marka Lisans Sözleşmesi, Ankara, Seçkin Yayınları, 2002.
• Gottwald, Peter, Zwangsvollstreckung, Kommentar zu den §§ 704-915 h ZPO mit Antrags- und Klagemustern für die Rechtspraxis, 5. Auflage, 2005.
• Görgün, L. Şanal. “Eser Üzerinde Rehin Tesisi ve Cebri İcra Konusu Olarak Eser”, Ankara İktisadi ve Ticari Bilimler Dergisi, C. V, 1973/1, s. 135-168.
• Güneş, İlhami. “Türk Patent Hukuku Uygulamasında İşçi (Hizmet) Buluşları, Serbest Buluş Kavramı ve Karşılaştırmalı Hukuk” Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi, Y. 2010 Sa. 2, s. 13-23.
• Güneş, İlhami. Sınai Mülkiyet Kanunu Işığında Uygulamalı Patent ve Faydalı Model hukuku, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• Hirsch, E. Eduard. Hukuki Bakımdan Fikrî Say, Cilt I, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1942.
• Hirş, E. Eduard. Fikrî ve Sınaî Haklar, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1948.
• İmre, Zahit. Medeni Hukuka Giriş, Yenilenmiş ve Genişletilmiş İkinci Bası, İstanbul, 1976.
• Jäger, Carl. Das Bundesgesetz betreffend Schuldbetreitbung und Konkurs, Band I, Zürich 1911; Band II, Zürich 1911.
• Karslı, Abdurrahim. İcra ve İflas Hukuku, 3. Baskı, Alternatif Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• Kaya, Arslan. “Türk Hukukunda Patentten Doğan Haklar”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1997, C. LV, S. 4, 1997, s.173-200. (Kaya, Patent)
• Kaya, Arslan. Marka Hukuku, Arıkan Yayınevi, İstanbul, 2006. (Kaya, Marka)
• Keskinci, Derya. “Hizmet Buluşları”, Prof. Dr. Ergun Önen’e Armağan, Alkım Yayınevi, İstanbul, 2003.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, 2. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013.
• Koch, Raphael, Kindl/Meller-Hannich, Gesamtes Recht der Zwangsvollstreckung 4. Auflage 2021, https://beck-online.beck.de/Dokument?vpath=bibdata%2Fkomm%2FKinMelWolKoZV_4%2FZPO%2Fcont%2FKinMelWolKoZV.ZPO.p857.glII.gl4.glc.glaa.htm, Erişim Tarihi: 08.03.2021.
• Kuru, Baki / Arslan, Ramazan/ Yılmaz, Ejder. İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, 28. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014.
• Kuru, Baki. İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2013. (Kuru, El Kitabı)
• Kuru, Baki. İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflas Hukuku, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2016. (Kuru, İcra)
• Musielak, Hans-Joachim/Voit, Wolfgang. Musielak/Voit Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz, 17., neubearbeitete Auflage, München, 2020, https://beck-online.beck.de/?vpath=bibdata%2Fkomm%2FMusielakZPOKO_17%2FZPO%2Fcont%2FMusielakZPOKO%2EZPO%2Ep857%2Ehtm, (Erişim Tarihi: 08.03.2021).
• Muşul, Timuçin. İcra ve İflas Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2013.
• Münchener Kommentar zur ZPO, Band 2, §§ 335-945b, (Herausgegeben von Wolfgang Krüger, Thomas Rauscher) 6. Auflage 2020, https://beck-online.beck.de/Dokument?vpath=bibdata%2Fkomm%2Fmuekozpo_6_band2%2Fzpo%2Fcont%2Fmuekozpo.zpo.p857.htm&pos=1&hlwords=on, (Erişim Tarihi:08.03.2021).
• Noyan, Erdal. Patent Hukuku, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011.
• Ortan, Ali Necip. İşçi Buluşları Hukuku, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, İzmir, 1987.
• Öztek, Selçuk. “Son Değişikliklerden Sonra Türk Patent Hukukunun Anahatları”, Marmara Üniversitesi Avrupa Topluluğu Enstitüsü Avrupa Araştırmaları Dergisi, C. 4, S. 1-2, 1995-1996, s. 55-63.
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Sungurtekin Özkan, Meral/Özekes, Muhammet, İcra ve İflas Hukuku, 10. Bası, Ankara 2012. (Pekcanıtez/Atalay/Sungurtekin Özkan/Özekes)
• Postacıoğlu, İlhan. İcra Hukuku Esasları, 4. Bası, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1982.
• Postacıoğlu, İlhan E. / Altay Sümer. İcra Hukuku Esasları, Genişletilmiş 5. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010.
• Saraç, Tahir. “551 Sayılı KHK’nin 11. Maddesine Göre Patent İsteme Hakkı ve Hakkın Sahibi”, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yaş Günü Armağanı, Seçkin Yayınları, İstanbul, 2001. (Saraç, 551 sayılı KHK)
• Saraç, Tahir. Patentten Doğan Hakka Tecavüz ve Hakkın Korunması, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2003. (Saraç, Patentten Doğan Hak)
• Saraç, Tahir (Karahan, Sami/Suluk, Cahit/Saraç, Tahir/Nal, Temel). Fikri Mülkiyet Hukukunun Esasları, 3. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012. (Saraç)
• Sarı, Onur. Patent Lisans Sözleşmeleri, Seçkin Yayınları, Ankara, 2019. https://ws1.turcademy.com/ww/webviewer.php?doc=23027, (Erişim Tarihi: 03.01.2021).
• Sivil, Osman. “Markanın Haczi ve Rehni”, Legal Fikri ve Sınai Haklar Dergisi, Yıl 2007, Sayı 9, s. 62-74.
• Suluk, Cahit (Karasu, Rauf/Nal, Temel). Fikri Mülkiyet Hukuku, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020. (Suluk, 2020)
• Suluk, Cahit/ Nal, Temel, (Karahan, Sami/Suluk, Cahit/Saraç, Tahir/Nal, Temel), Fikri Mülkiyet Hukukunun Esasları, 3. Baskı, Seçkin, Ankara, 2013.
• Şehirali, Feyzan H. Patent Hakkının Korunması, Turhan Kitapevi, Ankara, 1998.
• Tamer, Ahmet. Patent ve Faydalı Model Hakkına Aykırılığın Sonuçları, Bilge Yayınevi, Ankara, 2013.
• Taş Korkmaz, Hülya. “Marka Hakkının Haczi ve Paraya Çevrilmesi”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt XII, Sayı 2, Y. 2013, s. 23-43. (Taş Korkmaz, Marka Haczi)
• Taş Korkmaz, Hülya. İflâs Masası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2010.
• Tekinalp, Ünal. “Yeni Patent Hukukunda Buluş Sahibi İlkesi”, İHFM Prof. Dr. Orhan Münir Çağıl’a Armağan Sayısı, 1997, C.LV, S. 4, s.129-136.
• Tekinalp, Ünal. Fikrî Mülkiyet Hukuku, 5. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012. (Tekinalp, Fikri Mülkiyet)
• Topal, Önder. “Senede Bağlanmamış Anonim Şirket Payının Haczi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Özel Sayı: Prof. Dr. Zeki Hafızoğullarına Armağan, C. 65, S. 4, Y. 2016, (s. 2977-3016).
• Topuz, Gökçen. “Marka Haczi ve Paraya Çevrilmesi”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, , C. III, S. 2, Yıl 2008, s. 403-417. (Topuz, Marka Haczi)
• Topuz, Gökçen. Hisse Haczi ve Satışı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• Uyar, Talih. “Paraya Çevrilmesi Özel Bir Usulü Gerektiren Mal ve Haklar İİK m. 121”, Ankara Barosu Dergisi, Sa. 3, 1978, s. 431-435.
• Ülgen, Hüseyin/Helvacı, Mehmet/Kaya, Arslan/ Nomer Ertan, Füsun. Ticari İşletme Hukuku, 6. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2019.
• Ülgen, Hüseyin/Teoman, Ömer/Helvacı, Mehmet/Kendigelen, Abuzer/Kaya, Arslan/Ertan, N. Füsun Nomer. Ticari İşletme Hukuku, 3. Tıpkı Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2009.
• Ünal, Mücahit. Marka Tescilinden Doğan Haklarla İlgili Hukuki İşlemler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2007.
• Üstündağ, Saim. İcra Hukukunun Esasları, 8. Bası, İstanbul 2004.
• Yasaman, Hamdi/Altay, Sıtkı Anlam. (Yasaman, Hamdi/Altay, Sıtkı Anlam/Ayoğlu, Sıtkı/Yusufoğlu, Fülürya/Yüksel, Sinan), Marka Hukuku 556 Sayılı KHK Şerhi, Cilt II, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2004.
• Yıldırım, Kamil/ Deren-Yıldırım, Nevhis. İcra Hukuku, 5. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2012.