GEÇİCİ MÜHLETE KARAR VERİLMEDEN ÖNCE DOĞAN BORCUN BORÇLU TARAFINDAN MÜHLET ESNASINDA ÖDENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 585 - 602, 30.12.2022

Mesut Köksoy

Öz

Geçici mühlete karar verilmesi, borçlunun malvarlığı üzerindeki tasarruf yetkisinin ortadan kalkmasına neden olmaz. Ancak İcra ve İflâs Kanunu’nun 297’nci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen hukukî işlemlerinin geçerli olarak yapılabilmesi, mahkemenin izin vermesine bağlıdır. Borçlunun maddede sayılan hukukî işlemleri serbestçe yapması mümkün değildir. Bunun dışında mahkeme mühlete karar verirken veya mühlet esnasında bazı işlemlerin geçerli olarak yapılmasını komiserinin iznine tâbi tutabilmekte veya borçlunun yerine komiserin işletme faaliyetinin devam ettirmesine karar verebilmektedir (İİK m. 297/I). Söz konusu sınırlamalar dışında borçlu, konkordato mühleti esnasında, kural olarak tasarruf yetkisine sahiptir. Bu noktada, Kanun’da sayılan tasarruf sınırlamaları arasında yer almadığı için, geçici mühlete karar verilmeden önce doğan borçların, mühlet esnasında borçlu tarafından ödenmesinin mümkün olup olmadığının tespiti önem taşımaktadır. Belirtmek gerekir ki söz konusu mesele, hem Türk hukukunda hem de İsviçre hukukunda tartışmalıdır. Bu nedenle çalışmada, geçici mühlete karar verilmeden önce doğan borçların ödenmesi hâlinde, yapılan ödemenin geçerli olup olmayacağı ve borçluya ödeme nedeniyle bir yaptırım uygulanıp uygulanamayacağı soruları açıklanmaya çalışılmaktadır. Bu bağlamda mesele, konkordatoda alacaklılar arasındaki eşitlik ilkesi ve konkordatonun amacı bakımından da değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geçici Mühlet,, Tasarruf Sınırlamaları,, Mühletten Önce Doğan Borcun Ödenmesi,, Konkordato Mühletinin Kaldırılması,, İflâs Kararı

Kaynakça

• Akil, Cenk. Sorularla Konkordato Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• Akyürek, Ayhan/Akyürek, Remziye. Konkordato Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• Albayrak, Hakan. İflâs Dışı Adi Konkordatoda Konkordato Mühletinin Sözleşmeler Bakımından Sonuçları, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• Altay, Sümer/Eskiocak, Ali. Konkordato ve Yeniden Yapılanma Hukuku, 5. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2019.
• Amonn, Kurt/Walther, Fridolin. Grundriss des Schuldbetreibungs- und Konkursrechts, 9. Auflage, Stämpfli Verlag AG, Bern, 2013.
• Arar, Kemal. İcra ve İflâs Hükümleri, C.2, İflâs, Ankara, 1945.
• Atalay, Oğuz. ‘’Konkordato Reformu Hakkında Değerlendirmeler’’, 7101 sayılı Kanunla Konkordato ve Elektronik Tebligat Konularında Getirilen Yenilikler (Editör: Muhammet Özekes), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018, s. 111-134.
• Atalı, Murat/Ermenek, İbrahim/Erdoğan, Ersin. İcra ve İflâs Hukuku, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
• Aydemir, Efrail. Konkordato ve Yeniden Yapılandırma, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Başözen, Ahmet. Müflisin Tasarruf Yetkisi, Turhan Kitabevi, Ankara, 2005.
• Bauer, Thomas/Staehelin, Daniel: Basler Kommentar zum Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs, Ergänzungsband zur 2. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel, 2017.
• Berkin, Necmeddin M. İflâs Hukuku, 4. Baskı, Fakülteler Matbaası, 1972 (İflâs).
• Berkin, Necmeddin M. İflâs Hukukunda Konkordato, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1949 (Konkordato).
• Blumenstein, Ernst. Handbuch des Schweizerischen Schuldbetreibungsrechtes, Bern, 1911.
• Börü, Levent. ‘’Adi Konkordatoda Alacaklıların Alacaklarını Bildirmesi’’, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 10, S. 1, 2019, s. 173-186.
• Budak, Ali Cem/Yağcı, Mustafa Okan. ‘’Konkordato ve Finansal Yeniden Yapılandırma’’, Bankacılar Dergisi, S. 112, 2020, s. 16-46.
• Büchi, J. Alfred. Grundzüge des schweizerischen Schuldbetreibungsrechts, 1. Band, Schulthess Polygraphischer Verlag, Zürich, 1975. Coradi, Andreas. Der Sachwalter im gerichtlichen Nachlassverfahren nach Art 293 ff. SchKG, Dissertation, Juris Druck Verlag, Zürich, 1973.
• Duran, Rukiye. Konkordato Mühleti ve Alacaklılar Bakımından Sonuçları, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• Eroğlu, Orhan. Uygulamada Konkordato, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• Favre, Antoine. Schuldbetreibungs- und Konkursrecht, Universitätsverlag, Freiburg, 1956.
• Fritzsche, Hans/Walder-Bohner, Hans Ulrich. Schuldbetreibung und Konkurs nach schweizerischem Recht, Band II, Dritte Auflage, Schulthess Polygraphischer Verlag, Zürich, 1993.
• Gmünder, Hubert. Der Betriebsverkauf in den Insolvenzverfahren Konkurs und Nachlassverfahren des SchKG, Konkursaufschub des OR sowie Chapter 11 des US Bankruptcy Code, Schriften zum Schweizerischen Zivilprozessrecht Band/Nr. 29, Dike Verlag AG, 2018.
• Gündoğan Kırmızıtaş, Türkân. 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na Göre Finansal Kiralama Sözleşmesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017.
• Gürdoğan, Burhan. İflâs Hukuku Dersleri, Ajans-Türk Matbaası, Ankara, 1966.
• Hardmeier, Hans Ulrich. ‘’Das Aktienrechtliche Moratorium und der gerichtliche Nachlassvertrag als Sanierungsinstrumente’’, Festschrift für Hans Ulrich Walder zum 65. Geburstag, Schulthess Polygraphischer Verlag AG, Zürich, 1994, s. 503-514.
• Heijmen, Pierre-Maurice. Insolvenzrechtliche Sanierungsinstrumente nach dem deutschen und schweizerischen Recht, Köln, 2012.
• Hildebrandt, Theodor/Glarner, Hans. Leitfaden zum Gebrauch für Sachwalter in gerichtlichen Nachlass-Vertragsverfahren, Schulthess Verlag, Zürich, 1950.
• Hunkeler, Daniel. Kurzkommentar Schuldbetreibungs und Konkursgesetz, Basel, 2014.
• Hunziker, Marc/Pellascio, Michel: Schuldbetreibungs- und Konkursrecht, Orell Füssli Verlag AG, Zürich, 2008.
• Hüssy, Othmar. Der Nachlassvertrag und die Stundung als Grundlagen der rechtlichen Sanierungsmassnahmen nach schweizerischem Recht, Dissertation, Winterthur, 1944.
• Jaeger, Carl/Daeniker, Marta. Schuldbetreibungs- und Konkurs- Praxis, Der Jahre 1911-1945, Orell Füssli Verlag, Zürich, 1947.
• Kaplan, İbrahim. Yeni Türk Konkordato Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• Koç, Evren/Konuralp, Cengiz Serhat/Candemir, Mehmet Ünsal. 7327 Sayılı Kanun İle 2004 Sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun Konkordatoya İlişkin Hükümlerinde Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi, Sümer Kitabevi, İstanbul, 2021.
• Kren Kostkiewicz, Jolanta. SchKG Kommentar Schuldbetreibungs- und Konkursgesetz mit weiteren Erlassen, OFK – Orell Füssli Kommentar, 20. Auflage, Orell Füssli Verlag AG, Zürich, 2020.
• Kuhn, Walter. Der Nachlassvertrag nach schweizerischem und englischem Recht, Dissertation, Zurich, 1948.
• Kuntalp, Erden. ‘’Finansal Kiralama Sözleşme Tipinin Özellikleri ve Bu Özellikler Açısından FKK m. 25/1’in Değerlendirilmesi (Finansal Kiralama Konusu Malın Teminat İşlevi)’’, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Kemal Oğuzman’a Armağan, S. 1, 2002, s. 253-271.
• Kuru, Baki. İcra ve İflâs Hukuku, C. IV, İstanbul, 1997 (İflâs).
• Kuru, Baki. İflâs ve Konkordato Hukuku, 2. Baskı, Evrim Basım- Yayım- Dağıtım, İstanbul, 1988 (Konkordato).
• Lorandi, Franco. ‘’Genehmigungsbedürftige Geschäfte während der Nachlassstundung (Art. 298 Abs. 2 SchKG)’’, Schweizerische Zeitschrift für Zivilprozess- und Zwangsvollstreckungsrecht, 2004/1, s. 73-116 (Geschäfte).
• Lorandi, Franco. “Dauerschuld¬verhältnisse im Nachlassverfahren”, Aktuelle Juristische Praxis, 10/2004, s. 1209-1224 (Nachlassverfahren).
• Lorandi, Franco. Schuldbetreibung und Konkurs (SchKG), 2. Auflage, Dike Verlag AG, Zürich, 2014 (SchKG).
• Mabillard, Ramon. ‘’Kündigung der Dauerschuldverhältnisse im ordentlichen Nachlassverfahren Prozessuale Kompensation des materiellrechtlichen Eingriffs gemäss Art. 297a VE-SchKG, Blätter für Schuldbetreibung und Konkurs, 74. Jahrgang, Heft 5, 2010, s. 189-205.
• Namlı, Mert. ‘’Türk ve İsviçre Hukuku’nda Gerçekleştirilen Reformların Konkordato Hukuku Bakımından Getirdiği Değişiklikler’’, Yargıtay Dergisi, C. 44, S. 4, Ekim 2018, s. 1479-1552.
• Oehri, Daniel. Der Sachwalter im Nachlassverfahren: Ein Diener zweier Herren, Schulthess Juristische Medien AG, Zürich-Basel-Genf, 2018.
• Özkaya Ferendeci, Hamide Özden. İflâs Hukukunda Takas, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• Öztek, Selçuk/Budak, Ali Cem/Tunç Yücel, Müjgan/Kale, Serdar/Yeşilova, Bilgehan. Yeni Konkordato Hukuku, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019 (Yazar - Öztek-Konkordato Şerhi).
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Sungurtekin Özkan, Meral/Özekes, Muhammet. İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, 8. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• Pekcanıtez, Hakan/Erdönmez, Güray. 7101 Sayılı Kanun Çerçevesinde Konkordato, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2018.
• Postacıoğlu, İlhan E. Konkordato, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1965.
• Sarısözen, M. Serhat. Konkordato, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• Simil, Cemil. Konkordatoda Mühletin Borçlu Bakımından Sonuçları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• Staehelin, Daniel. ‘’Dauerschuldverhältnisse in der Insolvenz’’, in: Sprecher, Thomas/Umbach-Spahn, Brigitte/Vock, Dominik (Hrsg), Sanierung und Insolvenz von Unternehmen V: Das neue Schweizer Sanierungsrecht, Schulthess Juristische Medien AG, Zürich, 2014, s. 105-120.
• Şengür, Evren Dilek/Çiftçi, Havva Nur. ‘’İşletmelerde Faaliyetlerin Sınıflandırılması ve Finansal Raporlama Üzerindeki Etkileri’’, Mali Çözüm Dergisi, S. 108, Y. 21, 2011, s. 35-61.
• Tanrıver, Süha. Konkordato Komiseri, Yetkin Yayınları, Ankara, 1993 (Komiser).
• Tanrıver, Süha. ‘’Konkordato Mühletinin Kaldırılması’’, Yargıtay Dergisi, Ekim S. 4, 1995, s. 491-499 (Mühlet).
• Tunç Yücel, Müjgan. Konkordato Mühletinin Alacaklılar Bakımından Sonuçları, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• Taşpınar, Sema. ‘’Adî Konkordato Hakkında İcra ve İflâs Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler’’, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Y. 2003, C. XXII, S. 2, s. 49-92.
• Ulukapı, Ömer. Konkordatonun Feshi, Mimoza Yayınları, Konya, 1998.
• Umbach-Spahn, Brigitte/Kesselbach, Stephan/Bossart, Stefan. Kommentar zum Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs SchKG, 4. Auflage, (Hrsg: Kren Kostkiewicz, Jolanta/Vock, Dominik), Zürich, Schulthess Juristische Medien, 2017.
• Umbach-Spahn, Brigitte/Kesselbach, Stephan. Kommentar zum Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs SchKG, 4. Auflage, (Hrsg: Kren Kostkiewicz, Jolanta/Vock, Dominik), Zürich, Schulthess Juristische Medien, 2017.
• Uyar, Talih. ‘’Yeni Konkordato Hukukumuzun Temel İlkeleri’’, İstanbul Barosu Dergisi, C. 92, S. 4, Y. 2018, s. 15-102.
• Üstündağ, Saim. İflâs Hukuku, 8. Baskı, İstanbul, 2009.
• Vollmar, Alexander. ‘’Art. 298’’ in Adrian Staehelin/Thomas Bauer/Daniel Staehelin (Hrsg.), Basler Kommentar zum Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs, II, 2. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel, 2010.
• Yardım, M. Ertan. ‘’İİK M. 292 Çerçevesinde Konkordato Mühletinin Kaldırılması Prosedürü’’, Medenî Usûl ve İcra İflâs Hukuku Dergisi, C. 16, S. 45, 2020/1, s. 71-131