CHANGES IN PREPAID HOUSING SALES AND DISTANCE AGREEMENTS WITH THE LAW NO. 7392

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 413 - 441, 30.12.2022

Mehmet Doğar

Öz

7392 SAYILI KANUN'UN ÖN ÖDEMELİ KONUT SATIŞI VE MESAFELİ SÖZLEŞMELER BAKIMINDAN GETİRDİĞİ YENİLİKLER

Öz

Gelişen teknoloji ve Covid-19 pandemisi ile birlikte tüketicilerin satın alma alışkanlıkları değişmiştir. 2014 yılında yürürlüğe giren 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (TKHK) bazı hükümleri günümüzde tüketiciye istenilen düzeyde koruma sağlayamadığı gibi, ticari hayatta yaşanan dijital değişim ve dönüşümün de gerisinde kalmıştır. Örneğin, ekonomik ömrünü tamamlayan bazı ürünlerin onarım, güncelleme ya da iyileştirme yapılarak tekrar satışa sunulması, yeni getirilen düzenlemelerden biri olarak göze çarpmaktadır. Yenilenmiş ürün olarak da adlandırılan bu tür malların hangi şartlarda, ne şekilde satışa sunulacağı, tüketicilerin satış sonrası nasıl korunacağı, üzerinde tartışılması gereken ve önem arz eden bir konudur. Bu nedenle, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (7392 sy. Kanun) ile bazı yeni düzenlemeler getirilmiş, bazı hükümlerde ise değişikliğe gidilmiştir.
Tüketiciler günümüzde çoğunlukla ürün ya da hizmet satın alma kararını internet üzerinden yapmış oldukları araştırma ve yorumlara göre vermektedir. Özellikle sosyal medya etkileyicilerinin (influencer/fenomen) sosyal medya hesaplarından yapmış oldukları tanıtım ve paylaşımlarından etkilenen tüketiciler, ilgili ürün veya hizmeti satın almak için üretici/satıcı/sağlayıcı ile umumiyetle mesafeli sözleşme kurmakta ve bunu genellikle e-ticaret siteleri aracılığı ile gerçekleştirmektedir. Korona virüs salgını ile beraber sayıları ve işlem hacimleri ciddi oranlarda artan e-ticaret siteleri ise üretici/satıcı/sağlayıcı ile tüketiciler arasında kurulan mesafeli sözleşmelere aracılık etmektedir. E-ticaret sitelerinde gözlenen hızlı büyüme dikkate alındığında tüketicilerin taraf olduğu mesafeli sözleşmeler bakımından bir takım yeni koruma önlemlerinin alınması gerekmekte ve buna bağlı olarak bahsi geçen mesafeli sözleşmelere aracılık eden platformlara yeni yükümlülükler getirilmektedir. Bununla beraber tüketicilerin özel olarak sipariş ettiği bir kısım ürünler bakımından teslim süresi konusunda istisna getirilmektedir.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun m. 40-46 arasında düzenlenen ön ödemeli konut satışlarında konutun teslim edilme süresi de değişikliğe uğramıştır. Buna göre, TKHK m. 44’te azami otuz altı ay olarak belirlenen konutun teslim süresi, yapılan değişiklikle beraber kırk sekiz aya çıkarılmaktadır. Bu çalışmada, 7392 sy. Kanun ile getirilen bir kısım düzenlemelerin amacı ve kapsamı açıklanarak, yukarıda kısaca değinilen değişikliklerin tüketici bakımından olumlu ve olumsuz tarafları değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tüketici Hukuku, 7392 Sayılı Kanun, Mesafeli Sözleşme, E-Ticaret, Ön Ödemeli Konut Satışı

Kaynakça

• Acar, Hakan. “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Çerçevesinde Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesi”, Fatih Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2015, Cilt: 3, Sayı: 1, s. 11-40.
• Akipek, Şebnem. “Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması Hakkında Avrupa Birliği Direktifi ve Türkiye’nin Uyumu”, BATİDER, C.XXI, S.4, 2002, s. 45-66.
• Aslan, Kemale Leyla. “İnternet Üzerinden Yapılan Alışverişlerde Tüketicinin Korunması” Tüketici Hukukunun Güncel Sorunları, (Edt. Zeytin Çağrı, Gözde), Oniki Levha, İstanbul, 2020, s. 315-342.
• Atamer, Yeşim M. Kredi ve Diğer Finansman Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması, Oniki Levha, İstanbul, 2016.
• Avcı Braun, Cihan. “Tüketicinin Korunması Kanun Kapsamında Mesafeli Sözleşmeler” Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Tüketici Hukuku Sempozyumu Özel Sayısı, Yıl: 2015, C.XII, S. 2, s. 1-45.
• Aydoğdu, Murat. Tüketici Hukuku Dersleri, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
• Aydoğdu, Murat/ Nart, Serdar. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022. Bozbel, Savaş. “Türk Hukukunda Mesafeli Sözleşmeler”, AÜEHFD, Cilt:3, Sayı: 3-4, Aralık 2003, s. 783-804.
• Bütün Yılmaz, Derya G. “Mesafeli Sözleşmelerin Kapsamı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2020, C.69, S. 2, s. 325-368.
• Çabri, Sezer. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021 (Şerh).
• Çabri, Sezer. “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Ön Ödemeli Konut Satışı Sözleşmesi”, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları, (Edt: Tokbaş, Hakan/Üçışık, Fehim), Bilge Yayınevi, Ankara, 2015, s. 205-240.
• Dalkılıç Demir. Müge, Bağlı Kredi ile Ön Ödemeli Konut Satışı, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2019.
• Demir, Mehmet. Mesafeli̇ Sözleşmelerle İlgili AB Yönergesine Göre Tüketı̇cı̇nı̇n Geri̇ Alma Hakkı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2004.
• Doğar, Mehmet. Ön Ödemeli Konut Satışı, Oniki Levha, İstanbul, 2018.
• Eren, Fikret Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 19. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2015.
• Erman, Hasan. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi, 3. Baskı, Der Yayınları, İstanbul, 2010.
• Genç, Ahmet Ali. Ön Ödemeli Konut Satışında Konutun Zamanında Devir ve Teslim Edilmemesi, Aristo Yayınevi, İstanbul, 2021.
• Gezder, Ümit. “Mesafeli Sözleşmeler”, Yeni Tüketici Hukuku Konferansı (Der: İnceoğlu, Murat), Oniki Levha, İstanbul, 2015, s. 327-342.
• Gümüş, M. Alper. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, C.1, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
• İnal, Emrehan. Sonuca Katılmalı Sözleşme Kavramı ve Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi, 2. Baskı, Oniki Levha, İstanbul, 2011.
• İnal, Emrehan. İnternette Sözleşmelerin Kurulması, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2005 (2005).
• İnal, Tamer. “Ön Ödemeli Konut Satışı”, Milli Şerh (Edt. Tokbaş, Hakan/Tüzüner, Özlem), Aristo Yayınevi, İstanbul, 2016, s. 621-738 (Şerh).
• İnceoğlu, M.Murat/ Baş Süzel, Ece. “Mesafeli Sözleşme Kurulmasına Aracılık Edenlerin Tüketiciye Karşı Sorumluluğu (TKHK m.48/f.5)” Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 189-190, 2020, s. 475-491. Kara, İlhan. Tüketici Hukuku, Engin Yayınevi, Ankara, 2015.
• Karakocalı, Ahmet/ Kurşun, Ali Suphi. Tüketici Hukuku, Aristo Yayınevi, İstanbul, 2015.
• Makaracı, Aslı. “6502 Saylı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Ön Ödemeli Konut Satışı”, Yeni Tüketici Hukuku Konferansı, (Der. İnceoğlu, Murat), Oniki Levha, İstanbul, 2015, s. 241-259.
• Oğuzman, Kemal/ Öz, M. Turgut. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Güncellenip Genişletilmiş 19. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2021.
• Öz, Turgut. “6502 Sayılı Kanunda İnşaat Sektörü Bakımından Getirilen Yenilikler ve Değişiklikler”, 6502 Sayılı Kanuna Göre Bankacılık ve İnşaat Sektörlerinde Tüketici Hukuku ve Uygulamaları, Bankacılık ve İnşaat Sempozyumu, (Edt. Tokbaş, Hakan/ Döner, İsa) 3.Baskı, Bilge Yayınevi, Ankara, 2015, s. 83-114.
• Öz, Turgut. “Konusu Taşınmaz Olan Tüketici Sözleşmelerinde Geçerlilik ve Borca Aykırılık”, Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları 2014-2015, (Edt. Tokbaş, Hakan/ Üçışık, Fehim), Bilge Yayınevi, Ankara, 2015, s. 138-160.
• Özbay Özdoğru. Zeynep. İnternet Ortamında Faaliyet Gösteren Aracılık Edenlerin Mesafeli Sözleşmeden Dolayı Tüketı̇cı̇ye Karşı Sorumluluğunun Şartları, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2021.
• Özel, Çağlar. Tüketicinin Korunması Hukuku, 2.Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2014.
• Özlük, Betül. “Akıllı Mesafeli Sözleşmelerde Bilgilendirme Yükümlülüğü”, Bilişim Hukuku Dergisi, Yıl: 2020, C. 2, S. 1, s. 81-113.
• Özmen, E.Saba/ Vardar Hamamcıoğlu, Gülşah. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Uyarınca Ön Ödemeli Konut Satış Sözleşmesi, Oniki Levha, İstanbul, 2016.
• Özsunay, R. Murat. “Mesafeli Sözleşmeler ve E-Ticarette Tüketicinin Korunması” Sektörel Bazda Tüketici Hukuku ve Uygulamaları 3. Tüketici Hukuku Sempozyumu, (Edt. Tokbaş, Hakan/ Üçışık, Fehim), Bilge Yayınevi, Ankara, 2014, s. 656-665.
• Sert Sütçü, Selin. “Mesafeli Sözleşmelerin Kurulmasına Aracılık Edenlerin Tüketici Hukuku Bağlamında Sorumluluğunun Belirlenmesi”, NEÜHFD, Yıl: 2021, Cilt: 4, Sayı:1, s. 276-287.
• Tançağı Çetin, Betül. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 48. Maddesi Kapsamında Mesafeli Sözleşmelerde İfa, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2019.
• Tekçe, Ayşegül. “Mesafeli Satış Sözleşmeleri ve Bu Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması”, ASBÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2021, S. 1, s. 224-276.
• Topaloğlu, Mustafa. “Topaloğlu Şerhi”, Milli Şerh, (Edt. Tokbaş, Hakan/ Tüzüner, Özlem), Aristo Yayınevi, İstanbul, 2016, s. 759-794
• Vardar Hamamcıoğlu, Gülşah. Ön Ödemeli Konut Satışlarına İlişkin Kanun Hükümlerinin Eleştirisi ve Çözüm Önerileri, Aristo Yayınevi, İstanbul, 2020.
• Uzun Kazmacı, Özge. “TKHK Çerçevesinde Elektronik Sözleşmeler”, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Disiplinler Arası Yaklaşım, (Edt. Hamamcıoğlu, Esra/ Uzun Kazmacı, Özge/ Yardım, M.Ertan/ Karamanlıoğlu, Argun/ Sayın, Zeliha Gizem), Seçkin Yayınevi, Ankara, 2016, s. 27-32.
• Uzun Kazmacı, Özge. “İnternet Üzerinden Kurulan Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması”, Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.22, S.3, 2016, s. 2791-2818.