Katma Değer Vergisi İadesi Yönünden Özel Esaslar

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 217 - 233, 30.06.2023

Kerem Öncü

Öz

İade taleplerinde Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin özel esaslar bölümündeki usul ve esasların geçerli olması adı altında yeni bir uygulama söz konusudur. Haksız vergi iadesinin önlenmesi amacını taşıyan bu uygulama, yöntem bakımından kod listesi ve özel esaslardan farklıdır. Ancak üzerinde durulması gereken bazı sorunlar söz konusudur. Öncelikle, bu konuda henüz içtihat birliğine varamayan yargı organı, mükelleflerin bu kapsama alınmasını bazen icraî işlem saymamaktadır. Ancak, katma değer vergisi iadesinin reddedilmesi sonucunu doğuran bu işlem, kişilerin hukukî durumlarını etkilemektedir. Bir diğer sorun, uygulamanın sonucu itibarı ile çalışma barışını olumsuz etkileyecek mahiyette olmasıdır. Bunun dışında mevzuatta konu ile ilgili düzenleme yer almamaktadır. Bu durum kanunîlik ilkesi bakımından eleştiriye açıktır. Ayrıca uygulamanın hukukî temelinin olmaması; mülkiyet hakkı, çalışma ve sözleşme hürriyeti ve kişisel verilerin korunmasını isteme hakkını ihlal ettiği şeklinde yorumlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

özel esaslar, katma değer vergisi, mükellef, vergi iadesi, icrai işlem

Kaynakça

• KAYNAKÇA Aykar, Özkan. Yeni KDV El Kitabı, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
• Başaran Yavaşlar, Funda. “Vergilendirme Yoluyla Temel Hak ve Özgürlüklere Müdahalede Sınır”, Kamu Hukuku, Özel Hukuk ve Ceza Hukuku Alanlarında Kamunun Önderliği ve Bireysel Özerklik Sempozyumu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2009, s. 147-201.
• Baykara, Bekir. "Özel Esaslar veya Kod Listesi Kavramı ve Hukuka Aykırılığı Üzerine", Yaklaşım Dergisi, S. 244, Nisan 2013, s. 270 – 280.
• Çağan, Nami. Vergilendirme Yetkisi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul, 1982.
• Çakmakçı, Ali / Köseer Semra. Sahte Belge ve Kaçakçılık Suçları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Ela, Hatice. Vergi Ceza Hukukunda Yanıltıcı Belge ve Sahte Belge, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• Gemalmaz, Burak. Mülkiyet Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi – 6, Avrupa Konseyi, 2018.
• Gözübüyük, Şeref / Tan, Turgut. İdare Hukuku, C. II, İdari Yargılama Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013.
• Günday, Metin. İdare Hukuku, 10. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara, 2011.
• İnce, Eyyup. Türk Vergi Sisteminde Vergi İadeleri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Mali Hukuk Anabilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul, 2016.
• Karakoç, Yusuf. “Anayasal Vergilendirme İlkeleri Üzerine Bir Değerlendirme” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 15, 2013, s. 1259-1308.
• Oktar, Kemal. KDV İstisnalar ve İadeler, Gözlem Yayıncılık Basım Dağıtım Tic. Ltd. Şti., Ankara, 2020. Öncel, Mualla / Kumrulu, Ahmet / Çağan, Nami / Göker, Cenker. Vergi Hukuku, 31. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022.
• Öncü, Kerem. Vergi Yükümlüsü Açısından Özel Hayatın Gizliliği, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Özbalcı, Yılmaz. Katma Değer Vergisi Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Oluş Yayıncılık, Ankara, 2008.
• Polat, İsmet. “KDV Uygulama Genel Tebliğine Göre Sahte Belge Nedeniyle Özel Esaslara Alınma” Legal Mali Hukuk Dergisi, S.117, 2014, s. 33 – 44.
• Solak Akman, İnci. Vergi Mahremiyetini İhlal, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Ankara, 2012.
• Süt, Çağıl. “Kod Listelerinin Hukuka Uygunluğu”, Prof. Dr. Mualla ÖNCEL’e Armağan, C. II, Ankara Üniversitesi Yayınları No: 243, Ankara, 2009, s. 1169 – 1188.
• Şenyüz, Doğan / Yüce, Mehmet / Gerçek, Adnan. Vergi Hukuku, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2022.
• Taylar, Yıldırım. “Özel Esaslara İlişkin Uygulama ve Yargı Kararları Perspektifinden Vergi Hukukunda Hukuka Aykırı Bir İşlemden Hukuka Uygun Bir Tarhiyat Çıkıp Çıkmayacağı Sorunu” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt. 12, S. 2, 2021, s. 774 - 790.
• Tekbaş, Abdullah. “Vergisel Müdahalelere İlişkin Bireysel Başvuru Kararlarında Kanunilik İlkesi” Vergi ve Temel Haklar İncelemeleri- I Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvurunun Etkileri, Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ., İstanbul, 2020, s. 21 – 50.
• Tolu, Abdullah. “İş Dünyasında Özel Esas Rahatsızlığı”, Dünya Gazetesi, 10.01.2022, https://www.bdturkey.com/mevzuat/is-dunyasinda-ozel-esas-rahatsizligi-h6522.html, (Erişim Tarihi: 27.11.2022).
• Ulusoy, Ali. Yeni Türk İdare Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• Yaltı, Billur. “’Kod Listeleri”nden “Kdv İadesi Risk Analizi’ne Geçiş: Kdv İndirim Hakkının Sınırlandırılmasına İlişkin Değerlendirmeler”, Vergi Sorunları Dergisi, S. 258, Mart 2010, s. 21 – 40.