Vasiyetnamenin Tenfizi Kavramı ve Vasiyetnamenin Tenfizi Davası

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 374 - 396, 30.06.2023

Mehmet Akçaal

Öz

Vasiyetnamenin tenfizi kavramı, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nda yer almamaktadır. Bununla beraber, vasiyetnamenin tenfizi Yargıtay içtihatlarında sıkça karşılaşılan bir kavramdır. Ölüme bağlı tasarrufun herhangi bir itiraza uğramadığının tespiti amacıyla açılan bu dava uygulamada çeşitli isimlerle anılmaktadır. Daha ziyade ise vasiyetnamenin tenfizi davası diye ifade edilmektedir. Söz konusu davanın şartları belirli mal bırakmanın olması, vasiyetnamenin geçerli olması ve vasiyetnamenin açılmış olması diye ortaya konulabilir. Görüldüğü üzere, burada aslında şeklî anlamda ölüme bağlı tasarrufun türlerinden vasiyetname değil, maddî anlamda ölüme bağlı tasarrufun türlerinden vasiyet kast edilmektedir. Türk Hukuku’nda böyle bir kavrama gerçekten gerek olup olmadığı ile vasiyetnamenin tenfizi davasının mahiyeti incelenmeye değerdir. İşte, bu çalışmada önce vasiyetnamenin tenfizi kavramından ne anlaşılması gerektiği açıklanmıştır. Daha sonra da vasiyetnamenin tenfizi davasının konusu, hukukî niteliği, şartları, tarafları, açılacağı görevli ve yetkili mahkeme, süresi ve sonucunda verilecek hüküm incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ölüme Bağlı Tasarruf, Vasiyetname, Vasiyet, Vasiyetin İfası, Vasiyetnamenin Tenfizi

The Concept of Enforcement of Will and Case for Enforcement of Will

Öz

The concept of enforcement of will is not included in Turkish Civil Code No 4721. On the other hand, enforcement of will is a concept that is frequently encountered in case law of Supreme Court. This lawsuit, which was opened to determine that testamentary disposition was not subject to any objection, is referred to by various names in practice. Rather, it is referred to as enforcement of will. The conditions of the case are to bequeath a specific legacy, testamentary disposition to be valid and will to be opened. In fact, will is meant, not a testament, which is one of the types of testamentary disposition, but a will, which is a material form of testamentary disposition. It is worth examining whether such a concept is really needed in Turkish Law and the nature of case for enforcement of will. Here, in this study, firstly, what should be understood from the concept of enforcement of will is explained. Then, the subject of case for enforcement of will, its legal nature, conditions, parties, authorized court, its duration and judgment were examined.

Anahtar Kelimeler

Testamentary Disposition, Will, Legacy, Performance of Legacy, Enforcement of Will

Kaynakça

• Akçaal, Mehmet. Medenî Hukuk, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2022.
• Akkurt, Sinan Sami / Erdoğan, Kemal / Tokat, Hüseyin. Medenî Hukuk Temel Bilgiler, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• Antalya, O. Gökhan. Miras Hukuku, IV. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• Arslan, Merve. “Yargıtay Kararları ve Doktrin Tartışmaları Işığında Ölüme Bağlı Tasarrufların İptal Sebeplerinin Değerlendirilmesi”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi¸ C. V, S. 2, 2022, s. 693-717.
• Aybay, Aydın. Miras Hukuku Dersleri, III. Baskı, Safa Matbaası, İstanbul, 2002.
• Aydın Ateş, Gülşah Sinem. Vasiyetin Yerine Getirilmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022.
• Ayiter, Nûşin / Kılıçoğlu, Ahmet M. Miras Hukuku, II. Baskı, Adalet Matbaası, Ankara, 1991.
• Baygın, Cem. “Vasiyetnamelerle İlgili İhtiyat Tedbirleri ve Özellikle Vasiyetnamenin Tenfiz Meselesi”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. III, S. 1, 1999, s. 235-262.
• Baygın, Cem. Türk Hukukunda Alacaklıların Korunması, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2005.
• Belge Çetin, Ayşe Merve. Vasiyet (Belirli Mal Bırakma), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
• Berki, Şakir. Miras Hukuku, Sevinç Matbaası, Ankara, 1975.
• Çabri, Sezer. Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 495-574), C. I, II. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022.
• Çabri, Sezer. Miras Hukuku Şerhi (TMK. m. 575-639), C. II, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• Çabri, Sezer. “Vasiyetnamenin Açılması”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XIV, S. 181-182, 2019, s. 1645-1672.
• Çaldağ, Coşkun. “Resmi Vasiyetnamenin Düzenlenme Biçimleri, Vasiyetçi için Özel Durumlar ve Resmi Vasiyetnamenin Geri Alınması”, Adalet Dergisi, C. 148, S. 67, 2021, s. 263-296.
• Demir, Mehmet. “Vasiyetnamelerin Açılması ve Yerine Getirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi¸ C. VII, S. 3, 1995, s. 342-377.
• Dural, Mustafa / Öz, Turgut. Türk Özel Hukuku, C. IV, Miras Hukuku, XI. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2017.
• Eren, Fikret. Mülkiyet Hukuku, V. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2020.
• Eren, Fikret / Yücer Aktürk, İpek. Türk Miras Hukuku, IV. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2021.
• Eviz, Esra. “Vasiyet Türleri ve Özellikleri”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 75, S. 1, 2017, s. 393-412. Geiser, Thomas / Wolf, Stephan. Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch II, Art. 457-977 ZGB, 6. Auf., Helbing & Lichtenhahn Verlag, Basel, 2019.
• Gençcan, Ömer Uğur. Miras Hukuku, III. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2016.
• Gökçe, Erdoğan. “Medeni Kanun’da Yer Alan Vasiyetname Çeşitleri ile Bunların Tenkis Davasında Karşılaştığı Farklı Sonuçlar Çözüm Yolu Nedir?”, İstanbul Barosu Dergisi, C. 88, S. 4, 2014, s. 258-264.
• Grüninger, Harold. Kurzkommentar, Schwerizches Zivilgesetzbuch, 2. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel, 2017.
• Gümüş, Mustafa Alper. Medeni Hukuk ve Medeni Usul Hukuku Boyutuyla Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2020.
• Günay, Erhan. “Vasiyetnamenin Şeklen İptali Davası”, Terazi Hukuk Dergisi, C. X, S. 109, 2015, s. 53-57.
• Gürsoy, Kemal Tahir. Türk Medeni Kanunu Hükümlerine Göre Mal Vasiyeti, Yıldız Matbaası, Ankara, 1955.
• Hatemi, Hüseyin. Miras Hukuku, IV. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2004.
• Hrubesch-Millauer, Stephanie. Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 3. Auflage, Schulthess Verlag, Zürich / Basel / Genf, 2016.
• İmre, Zahit / Erman, Hasan. Miras Hukuku, IX. Baskı, Der Yayınları, İstanbul, 2013.
• İnan, Ali Naim / Ertaş, Şeref / Albaş, Hakan. Türk Medeni Hukuku, Miras Hukuku, VIII. Baskı, İleri Kitabevi, İzmir, 2012.
• İşgüzar, Hasan / Demir, Mehmet / Yılmaz, Süleyman. Miras Hukuku, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2019.
• Kahraman, Zafer. “Önceki Vasiyetnamenin Geri Alınması Beyanı İçeren İkinci Vasiyetnamenin Sonradan Üçüncü Bir Vasiyetname ile Geri Alınması”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. VI, S. 4, 2015, s. 945-964.
• Kartal, Dilşah Büşra. “Vasiyetnamenin Geri Alınması”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi”, C. IX, S. 34, 2018, s. 317-339.
• Kılıçoğlu, Ahmet M. Miras Hukuku, 4. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2012.
• Kılıçoğlu Yılmaz, Kumru. “Resmi Vasiyetname”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C. XXX, S. 133, 2017, s. 369-392.
• Kırkbeşoğlu, Nagehan. “Ölüme Bağlı Tasarrufların Yorumu”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 23, S. 4, 2019, s. 197-225.
• Kocaağa, Köksal. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2006.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip. Miras Hukuku, 2. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1978.
• Köprülü, Bülent. Miras Hukuku Dersleri I (Mirasçılar – Ölüme Bağlı Tasarruflar), Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1976.
• Kurşat, Zekeriya. Terekenin Korunması Önlemleri, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2010.
• Kuru, Baki / Arslan, Ramazan / Yılmaz, Ejder. Medenî Usul Hukuku, XXIV. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2013.
• Küçükaydın, Emine Aslı. “Mirasçı Atama”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası¸ C. 75, S. 1, 2017, s. 431-452.
• Nomer, Halûk Nami / Ergüne, Mehmet Serkan. Eşya Hukuku, VIII. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• Oğuzman, M. Kemal. Miras Hukuku Dersleri, II. Baskı, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1978.
• Ozanemre Yayla, Hatice Tolunay. “Ön Vasiyet (Mirasçı Lehine Vasiyet) Kavramı, Ön Vasiyetin Unsurları ve Özellikleri”, Ankara Barosu Dergisi, C. 75, S. 2, 2017, s. 99-144.
• Öztan, Bilge. Miras Hukuku, XII. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2021.
• Öztürk, Mehmet. Resmî Vasiyetname, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2019.
• Sarı, Suat. Uygulamalı Miras Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2020.
• Savaş, Abdurrahman. “İnternet Ortamında Yapılan Tek Taraflı Hukuki İşlemler ve Özellikle Elektronik Vasiyetname”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 2, 2007, s. 51-91.
• Studhalter, Philipp. Orell Füssli Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, 4. Auflage, Schulthess Verlag, Zürich, 2021.
• Serozan, Rona / Engin, Baki İlkay. Miras Hukuku, III. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012.
• Taşatan, Caner. “Vasiyetname Lehine Yorum İlkesi ve Bu İlkenin Türk Medeni Kanunu’na Yansımaları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi¸ C. XXIII, S. 1, 2021, s. 571-605.
• Tekdoğan, Aydın. “Tapu İptali ile Tescil İstemli Vasiyetnamenin Tenfizi Davası”, Terazi Hukuk Dergisi, C. XV, S. 171, 2020, s. 2357-2367.
• Tuor, Peter / Schnyder, Bernhard / Schmid, Jörg. Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, XI. Auflage, Zürich, 1995.
• Türkmen, Ahmet. “Dijital Vasiyetname ve Vasiyetlerin Şekle Uygunluğunun Türk Pozitif Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi¸ C. 19, S. 2, 2020, s. 1239-1320.
• Weimar, Peter. Berner Kommentar, Band/Nr. III/1/1/1, Stämpfli Verlag, Bern, 2009.
• Yavuz, Cevdet / Topuz, Murat. “Resmi Vasiyetnamede Düzenleme Şekli (Okuma Yazma Bilen ve Bilmeyenlerin Vasiyetname Düzenleme Şekilleri Arasındaki Farklılıklar Bağlamında MK. Madde 534 ve 535’in Değerlendirmesi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, C. 4, S. 7, 2016, s. 1145-1161.
• Yelmen, Adem. “Ölüme Bağlı Tasarrufun İptali Davasının Davada Yer Almayan İlgililer Üzerindeki Etkisi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 26, S. 1, 2022, s. 69-105.
• Yeniocak, Umut. “Çocuğun Vasiyetname Yoluyla Tanınması (Yargıtay Kararı İncelemesi)”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 9, S. 100, 2014, s. 117-125.
• Yıldırım, Abdülkerim. “Sözlü Vasiyetname”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, C. V, S. 16, 2014, s. 209-227.
• Yılmaz, Süleyman. Medeni Hukuk Cilt IV Miras Hukuku, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2020.
• Yünlü, Semih. “Video Vasiyetname: Ölüme Bağlı Tasarrufların Güncellenmesi”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi¸ C. 22, S. 2, 2020, s. 717-740.
• Zevkliler, Aydın / Ertaş, Şeref / Havutçu, Ayşe / Acabey, M. Beşir / Gürpınar, Damla. Medeni Hukuk Temel Bilgiler, X. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2018.
• Zeytin, Zafer / Ergün, Ömer. Türk Medeni Hukuku, IV. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.