The Legal Status of Platform Drivers: An Example of the United Kingdom

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 638 - 651

Mustafa Nalbant

Öz

With the spread of the internet, drivers and customers have been matched through websites and applications and this situation has led to the emergence of different relationships compared to the traditional employee-employer relationships. This new working style is called the "platform work" or "gig economy" and is exemplified by companies like “Deliveroo” and “Uber”. This relationship exceeds the boundaries of a typical employment contract because of the erosion of the dependency element, the core element of the employment contract. This raises the question of whether a new status is emerging for drivers. The current legal framework in our country has been found inadequate to address modern necessities. However, the United Kingdom, which encompasses different statuses (employee/worker/self-employed) in its legislative framework, has recent court decisions regarding the legal status of platform drivers. This study aims to express the deficiency in our country within the framework of comparative law principles with current court decisions in the United Kingdom.

Anahtar Kelimeler

Keywords: Platform drivers, employee, worker, self-employed, Turkey, United Kingdom

Platform Sürücülerinin Hukuki Statüsü: Birleşik Krallık Örneği

Öz

Günümüzde internetin yaygınlaşmasıyla birlikte web siteleri ve uygulamalar aracılığıyla sürücüler ve müşteriler eşleştirilmekte, dolayısıyla geleneksel işçi-işveren ilişkilerinden farklı iş ilişkileri ortaya çıkmaktadır. İfade edilen çalışma biçimi "platform çalışma" veya "gig economy" olarak adlandırılmakta ve “Deliveroo”, “Uber” gibi örnekler dünya çapında önde gelen örnekleri arasında gösterilmektedir. Ancak farklı ilişki bağımlılık unsurunun erozyonuna uğraması nedeniyle tipik iş sözleşmesinin sınırlarını aşılmaktadır ancak yeni bir işçi sınıfının doğup doğmadığı ya da yeni bir hukuki statüye ihtiyaç olup olmadığını sorularını gündeme getirmektedir. Ancak ülkemizdeki yasal mevzuat ifade ihtiyaca cevap vermekten uzaktır. Bahsedilen hususta, farklı işçi sınıflarını (işçi/çalışan/bağımsız çalışan) içeren Birleşik Krallık'taki platform sürücülerinin hukuki statülerine ilişkin güncel mahkeme kararları bulunmaktadır. Bu çalışma karşılaştırmalı hukuk prensipleri çerçevesinde ülkemizdeki eksikliğe Birleşik Krallık’taki güncel mahkeme kararlarıyla ifade etmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Platform sürücüleri, işçi, çalışan, bağımsız çalışan, Türkiye, Birleşik Krallık

Kaynakça

• Akyiğit, Ercan. İş Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 15. Baskı, Ankara, 2024.
• Aleksynska, Mariya/ Bastrakova, Anastasia/ Natalia Anastasia. Working Conditions on Digital Labour Platforms: Evidence from a Leading Labour Supply Economy, Germany, Institute of Labor Economics, 2019.
• Bower, John. A Practical Approach to Employment Law, 8. Baskı, Oxford University Press, 2009.
• Boyacı, Nil Belgin. Dijital Emek Platformları Ve Sendikalar, Türk Metal Sendikası Araştırma ve Eğitim Merkezi, 2020.
• Çelik, Nuri/ Caniklioğlu, Nursen/ Canbolat Talat. İş Hukuku Dersleri, Beta Yayınları, İstanbul, 30. Baskı, 2017.
• Cherry, M, Aloisi, A. “Dependent Contractors in the Gig Economy: Comparative Approach” American University Law Review, C.66, S.3, 2016. s. 635-689.
• Çiğdem, Serpil. “Endüstri 4.0 ve Dijital Emek Platformlarının İnsana Yakışır İş Bağlamında Değerlendirilmesi” Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi C. 77, 2019. S. 157-199.
• Davidov, Guy. “Who is A Worker?” Industrial Law Journal, C.34, 2005, 57-69.
• Davies, A. C. L. Employment Law, (Pearson, 2015).
• Sevil Doğan “‘Uber’ Platformu Çalışanlarının Hukuki Statülerine İlişkin Yaklaşımlar”, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.5, S.1, 2020.
• Elias, Patrick. “Changes and Challenges to the Contract of Employment” Oxford Journal of Legal Studies, C.38, S.4, 2018, 869-887.
• European Commission Directorate-General for Employment, Social Affairs and Inclusion. Study to Gather Evidence on the Working Conditions of Platform Workers: Final Report, European Commission Publications Office, 2020.
• Fernández-Macías, Enrique. Automation, Digitalisation and Platforms: Implications for Work and Employment Luxembourg: Publications Office of the European Union, 2018.
• Freeland, Mark. The Personal Employment Contract, Oxford University Press, 2003. s.23.
• Güzel, Ali. “Fabrikadan İnternete İşçi Kavramı ve Özellikle Hizmet Sözleşmesinin Bağımlılık Unsuru Üzerine Bir Deneme” İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi Yayını, Prof. Dr. Kemal Oğuzman’a Armağan,1996. s. 151-202.
• Halegua, Aaron. “United States” Minawa Ebisui, Sean Cooney, Colin Fenwick, Resolving Individual Labour Disputes: A Comparative Overview, ILO 2016.
• Honeyball, Simon. Employment Law,14. Baskı, Oxford University Press, 2016. IDS. Atypical and Flexible Working, London: Thompson Reuters, 2019.
• International Organization of Employers. Brief on Understanding the Future of Work (6 July 2016).
• Kenner, Jeffrey. “Uber Drivers Are Workers: The Expanding Scope of The Worker Concept in the UKs Gig Economy” in Precarious Work. The Challenge for Labour Law in Europe (Edward Elgar, 2019).
• Kovancı, Yasemin Ari. “Platform Çalışma Bağlamında Ortaya Çıkan Sorunlara Yönelik Sendikalar Ve Platform Çalışanlarının Girişimleri” Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C.10, S.20, 2020. s.325-352.
• Merve Kutlu. “Platform Çalışanlarının Hukuki Statüsü: Uber-Aslam ve Diğerleri Kararına İlişkin Bir Değerlendirme” C. 15 S. 2, 2021, s. 271-310.
• Macías, Fernández. Automation, Digitization and Platforms: Implications for Work and Employment, Eurofound Working Paper, 2017.
• Namlı, İrem. “Dijital Çağ’ da Yeni Bir Çalışma İlişkisi Modeli: “Crowd Working” Sicil İş Hukuku Dergisi, C.42 2019. S. 128-143.
• Nermin Kişi. “Paylaşım Ekonomisinin Ulaşım Sektörüne Yansımaları: Uber Örneği” Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi C.5, S.10, 2018, s.57-68.
• OECD. Employment Outlook 2019: The Future of Work Paris, OECD Publishing, 2019.
• Öztepe, Nagihan Durusoy/ Akbaş, Sezgi. “Türkiye’de Kendi Adına ve Hesabına Çalışanların Sosyal Güvenliği” Sosyal Güvenlik Dergisi C.8, S.1, 2018. s. 67-94.
• Painters, Richard/ Holmes, Ann. Cases and Materials on Employment Law (10. Baskı Oxford University Press 2015).
• Pesole, Annarosa/ Brancati, Cesira/ Fernández-Macías, / Biagi, Federico/ González Vázquez, Ignacio. Platform Workers in Europe (European Commission 2018).
• Pitt, Gwyneth/ Drew, Sandhya. Pitt’s Employment Law, 12. Baskı, Thomson Reuters 2022.
• Smith, Ian/ Baker, Aaron/ Warnock, Owen, Owen. Employment Law, 15. Baskı Oxford University Press, 2021.
• Sümer, Haluk Hadi. İş Hukuku, Seçkin yayıncılık, 27. Baskı, Ankara, 2024.
• Süzek, Sarper. İş Hukuku, 12. Baskı, Beta Yayincilik, İstanbul, 2016.
• Upex, Robert/ Benny, Richard/ Hardy, Stephan. Employment Law, 3.Baskı, Oxford University Press, 2009.
• Woodcock, Jamie, and Callum Cant. "Platform Worker Organising at Deliveroo in the UK: From Wildcat Strikes to Building Power". Journal of Labor and Society 25.2 (2022): 220-236.
• Woodcock, Jamie. “The Algorithmic Panopticon at Deliveroo: Measurement, Precarity, and the illusion of Control” Ephemera:Theory & Politics in Organizations, 20.3. (2020). S. 67-95.
• Zwick, Austin. “Welcome to the Gig Economy: Neoliberal Industrial Relations and the Case of Uber” GeoJournal 83 (2018). s. 679-691.