Örgütsel Çatışma ile Yabancılaşma Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 114 - 128, 27.12.2020

Yusuf Demirgül

Öz

Örgütler, belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere bir araya gelen bireylerden oluşan topluluklardır. İnsan olgusunun bulunduğu bir ortamda çeşitli nedenlerden kaynaklanan çatışmaların doğması kaçınılmazdır. Ortaya çıkan bu çatışmanın örgütten tamamen temizlenmesi yerine belirli bir düzeyde bulunması ve yönetilmesi günümüz işletme yönetimi anlayışına daha uygundur. Bu bağlamda çatışma bulunan bir ortamda, çatışmayı yaşayan tarafların içinde bulundukları örgüte ve birlikte iş gördükleri kişilere yabancılaşması ve aidiyet duygularını yitirme olasılığı göz ardı edilmemelidir. Bu çalışma ile örgütlerde yaşanan çatışmanın yabancılaşmaya neden olup olmadığı deneysel bir araştırma ile saptanmıştır. Söz konusu deneysel araştırma anket yöntemiyle bir bakanlığın merkez teşkilatında bulunan ve gelişigüzel seçilen 404 çalışan üzerinde uygulanmıştır. Çalışanlara demografik bilgileri, çatışma ve yabancılaşma algılarına ilişkin sorular yöneltilmiştir. Toplanan veriler SPSS 26 programı kullanılarak analiz edilmiş ve bu süreçte çeşitli istatistiki metotlar kullanılmıştır. Gerçekleştirilen bütün bu çalışmalar sonucunda örgütlerde meydana gelen çatışmanın, çalışanlar üzerindeki yabancılaşmaya etkisi olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca cinsiyet ve medeni durum gibi demografik değişkenlerin çatışma ve yabancılaşma üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

örgüt, çatışma, yabancılaşma, yönetim

A Research on the Relationship Between Organizational Conflict and Alienation

Öz

Organizations are communities of individuals who come together to achieve a specific goal. It is inevitable that conflicts arising from various reasons will arise in an environment where there is a human phenomenon. It is more suitable for today's business management understanding to find and manage this conflict at a certain level instead of completely clearing it from the organization. In this context, in an environment of conflict, the possibility of alienation and losing sense of belonging to the organization and the people they work with should not be overlooked. With this study, it is determined by an empirical study whether the conflict in organizations caused alienation or not. This empirical research was conducted on 404 randomly selected employees in the headquarters of a ministry and used a survey method. Employees were asked questions about their demographic information, perceptions of conflict and alienation. The collected data were analyzed using the SPSS 26 program and various statistical methods were used in this process. As a result of all these studies it has been revealed that the conflict that occurs in organizations has an effect on alienation on employees. In addition, it was concluded that demographic variables such as gender and marital status have no effect on conflict and alienation.

Anahtar Kelimeler

organization, conflict, alienation, management

Kaynakça

• Atak, M. (2005). Örgütlerde Resmi Olmayan İletişimin Yeri ve Önemi. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 2, 59-67.
• Aydoğan, E. (2015). Marx ve Öncülerinde Yabancılaşma Kavramı. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 54, 273-282.
• Can, G. Ş. (2016). Küreselleşmeyle Gelişen Yabancılaşma Kavramı ve Sanat. The Journal of Academic Social Science Studies. 51, 229-236.
• Çetinkaya M. C. (2019). Psikolojik Dayaniklilik Ve Örgütsel Yabancilaşma Arasindaki Ilişki: Birey-Örgüt Uyumu, Birey-Iş Uyumu, Işten Ayrilma Niyeti Ve Algilanan Örgütsel Desteğin Düzenleyicilik Rolü (Perakende Sektörü Örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Ceylan, A., ERGÜN, E., ALPKAN, L. (2000). Çatışmanın Sebepleri ve Yönetimi, Doğuş Üniversitesi Dergisi. 1(2), 39-51.
• Demir, Ö., & ACAR, M. (1997). Sosyal Bilimler Sözlüğü. Ankara: Vadi Yayınları.
• Elma, C. (2003). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İşe Yabancılaşması (Ankara İli Örneği), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Eren, E. (2008). Yönetim ve Organizasyon (8. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Eryılmaz, A. & Burgaz, B. (2011). Özel ve Resmi Lise Öğretmenlerinin Örgütsel Yabancılaşma Düzeyleri. Eğitim ve Bilim Dergisi. 36(161), 271-286.
• Haqe, S. H. (2019). Yöneticilerin Örgütsel Çatışma Yönetiminde Modern Liderlik Tarzlarının Rolü: Süleyman Demirel Üniversitesi İle Bağdat Üniversitesi’nde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Jandt, F. E., (2016). Conflict & Communication. Califronia: Sage Publications.
• Kaplanoğlu, E. (2014). Mesleki Stresin Temel Nedenleri ve Muhtemel Sonuçları: Manisa İlindeki SMMM’ler Üzerine Bir Araştırma, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 64, 131-150.
• Karcıoğlu, F., Kahya, C., Buzkan, K. (2012). Çatışma Yönetim Stratejisinin Tahmin Edicileri Olarak Örgütsel Kültür Tipleri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 77-91.
• Karip, E. (2013). Çatışma Yönetimi (5. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Koçel, T. (2013) İşletme Yöneticiliği (14. Baskı). İstanbul: Beta Basım.
• Korkmaz, S. (1994). Örgütsel Çatışma Yönetimi ve Verimlilik. Verimlilik Dergisi, 1, 77–94.
• Minibaş, J. (1993). Yabancılaşma Kavramının İncelenmesi ve Banka Sektörüne Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Ofluoğlu, G. & Büyükyılmaz, O. (2008). Yabancılaşmanın Teorik Gelişimi ve Tarihsel Süreç İçinde Farklı Alanlarda Görünümleri. Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi. 10(1), 113-144.
• Öngen, T. (2009). Marks (Sınıf) ve Weber (Statü) Çözümlemelerinde Bir Uğrak Olarak Meslek ve Hekimlik. Toplum ve Hekim Dergisi. 24(2), 83-90.
• Özkalp, E. (2004). Davranış Bilimlerine Giriş. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No:1355
• Öztürk, M. (2003). Fonksiyonları Açısından İşletme ve Yönetim. İstanbul: Papatya Yayıncılık.
• Rahim, A. (2010). Functional and Dysfunctional Strategies for Managing Conflict, 23rd Annual International Association of Conflict Management Conference, 1-15.
• Rahim, M. A. (2001). Managing Conflict in Organizations (Third Edition). Westport: Quorum Books.
• Şahin, A., Emini, F. T., Ünsal, Ö. (2006). Çatışma Yönetimi Yöntemleri Ve Hastane Örgütlerinde Bir Uygulama. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 15, 553-568.
• Sasikala, P., Kalaivani, K., Agalya, Y. (2014). A Study on Emerging Issues of Conflict Management in Management Practice of Organizational Climate. Journal of Business Management & Social Sciences Research. 3(10), 53-57.
• Seeman, M. (1959). On The Meaning of Alienation. American Sociological Review, 24(6), 783–791.
• Seeman, M. (1983). Alienation Motifs in Contemporary Theorizing: The Hidden Continuity of the Classic Themes. Social Psychology Quarterly, 46(3), 171–184.
• Simmel, G. (1999). Çatışma Fikri ve Modern Kültürlerde Çatışma, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şimşek, M. Ş., Çelik, A., (2014). Meslek Yüksek Okulları İçin Yönetim ve Organizasyon (5. Baskı). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Solmuş, T. (2001). Örgütlerde Kişilerarası-Gruplararası Çatışmalar ve Çatışma Yönetimi. Türk Psikoloji Bülteni, 20, 42.
• Türkçe Sözlük (2010). Yabancılaşma. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Türkçe Sözlük, Çatışma, 01.03.2017 tarihinde http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.588748bfc7dab6.76541413 adresinden alınmıştır.
• Üngüren, E., (2008). Örgütsel Çatışma Yönetimi Üzerine Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 880-909.
• Uysal, İ., (2004). Örgütsel Çatışma Yönetimi ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na Yönelik Bir Uygulama, Yayımlanmamış Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Ankara.
• Yamane T. (2001). Temel Örnekleme Yöntemleri (Çeviri: Esin A., Bakır M. A., Aydın C., Gürbüzsel E.). İstanbul: Literatür Yayınları.
• Yatkın, A., (2008). Örgütsel Çatışmanın Ve Performans Değerlemenin İşgören Performansına Etkileri. Fırat Üniversitesi Doğu Anadolu Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 6(2), 6-18.
• Yılmaz, Ö. (2016). Örgütsel Çatışma Yönetiminde Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Rolüne İlişkin Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Yöntembilim Terimleri Sözlüğü. (1981). Çatışma. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.