Production of Grapevine Leaves From Vineyard to Table
Yıl 2017,
, 137 - 148, 20.10.2017
Rüstem Cangi
,
Adem Yağcı
Öz
Viticulture is one of the major agricultural branches
in world. Both grape and vine (V.
vinifera) leaves in vineyard are intensely produced and consumed in Turkey.
Brined grape vine leaves, dolma is a well-liked Turkish dish, common to
Mediterranean diets. The vine leaf contains an abundant amount of vitamins,
dietary fiber and minerals. Vine leaves
can be used as both in fresh and stored forms. Young leaves are choosen for
stuffed dish. Narince, Sultani Cekirdeksiz, Yapincak and Emir grape cultivars
are more suitable for this purpose. Brined
vine leaves production and consumption has continuously increased in Turkey
recent years.
Kaynakça
- [1] FAO, www.faostat.org,2015
- [2] Yavaş İ., Fidan Y., Üzüm Değerlendirme Şekillerinin İnsan Sağlığı Yönünden Önemi. Gıda Sanayinin Sorunları ve Serbest Bölgenin Gıda Sanayine Beklenen Etkileri Sempozyumu. Adana, 216-221.,1986
- [3 ] Anonim, http://manisaolay.com/haber-150-Muthis-bir-proje!.html (erişim 05/01/ 2012),2011a
- [4] Anonim, http://www.tazeyaprak.com/index.php?do=dynamic/view&pid=7(Erişim 05/01/2012), 2011b
- [5 ] Yerasimos, M., 500 years of Ottoman cuisine [500 yıllık Osmanlı mutfağı] Istanbul: Boyut; 2002
- [6] Doğan Y., ,Nedelcheva A., Łuczaj Ł., Drăgulescu C., Stefkov G., Maglajlić A., Ferrier J., Papp N., Hajdari A., Mustafa B., Dajić-Stevanović Z. ve Pieroni A., The Importance of a Leaf: The Ethnobotany of sarma in Turkey and The Balkans. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 11: 26, 2015
- [7] Downton W.J.S., Grant W.J.R., Loveys B.RDiurnal Changes in the Photosynthesis of Field-Grown Grapevines, New Phytol. 105: 71–80.,1987
- [8] Roper T.R., Williams,, L.E. Net CO2 Assimilation and Carbohydrate Partitioning of Grapevine Leaves In Response to Trunk Girdling and Gibberellic Acid Application. Plant Physiol. 89: 1136–40. 1989
- [9] Kliewer, W.M., 1981, Grapevine Physiology. Leaflet 21231. Divisionof Agricultural Sciences University of California
- [10] Ribereau G.J., Reynold E., Science et Techniques de la Vigne.Tome 1., Biologie de la Vigne. Sols de Vignobles.Ed. Dunod. Paris., 1971
- [11] El Nehir S., Kavas A., Karakaya S., Nutrient Composition of Stuffed Vine Leaves: A Mediterranean Diatery. Journal of Food Quality, 20: 337- 341. ,1997
- [12] Anonim 2015a. Bağ Yaprağı Alım Fiyatı Üreticileri Sevindirdi http://www.haberler.com/bag-yapragi-alim-fiya¬ti-ureticileri-sevindirdi-7483396-haberi/(Erişim:20/12/2016)
- [13] Çelik H., Türkiye Bağcılığında Üretim Hedefleri, Vizyon 2023 Bağcılık Çalıştayı Tekirdağ Bağcılık Araş. İstasyonu 26-27 Haziran 2013
- [14] Göktürk. N., Artık N., Yavaş İ., Fidan Y., Bazı Üzüm Çeşitleri ve Asma Anacı Yapraklarının Yaprak Konservesi Olarak Değerlendirilme Olanakları Üzerinde Bir Araştırma. Gıda, 22 (1):15-23,1997
- [15] Ağaoğlu Y.S., Yazgan A., Kara Z., Tokat yöresinde Yaprak Salamuracılığına Yönelik Asma Yetiştiriciliği Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye II. Bağcılık Sempozyumu, Bursa, 1988
- [16] Çelik H., Kunter B., Söylemezoğlu G., Ergül A., Çelik H., Karataş H., Özdemir G., Atak A. Bağcılığın Geliştirilmesi Yöntemleri ve Üretim hedefleri, TZM VII. Teknik kongresi 11-15 ocak, 2010. Ankara 493-513.s (Erişim: 05/01/2012)
- [17] Gülcü M., Traditional Grape Products Of Thracian Region And Local Production Form İn Turkey. 33 rd World Congress of Vine and Wine, 20-25 June 2010, Tbilisi, Georgia, 2010
- [18] Anonim, http://www.haberler.com/uzumden-once-yapragi-kazandiriyor-2716637-haberi/ (Erişim: 05/12/2011), 2011c
- [19]Anonim, http://www.milliyet.com.tr/Ekonomi/SonDakika.aspx?aType=Son Dakika&ArticleID =989387&Date=10.09.2008&Kategori=ekonomi&b=Pazarda20yaprak%20satan%20kardesler,%20birikimleri%20ile%20fabrika%20kurdu, 2011d
- [20] Ölmez Cangi, S., R., Cangi, D., Kılıç, T., Bekar, Salamuralık Asma Yaprağının Dolu Zararına Karşı Sigortalanmasında Ekspertiz Rapor Parametrelerinin Belirlenmesi, Tarım Bilimleri Araş. Derg. 9 (1): 37-44, 2016¬
- [21] Anonim,. http://insanvehayat.com/erbaa-bag-yapragi/ (Erişim:20/12/216), 2016a
- [22] Cangi R., Kaya C., Kılıç D., Yıldız M., Tokat Yöresinde Salamuralık Asma Yaprak Üretimi, Hasad ve İşlemede Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri 6. Ulusal Bağ. Sem., Bil.kitabı, Cilt:2, 632-640, Tekirdağ, 2005
- [23] Kılıç D., Cangi R., Kaya C., Tokat’ta Üzümün değerlendirilmesi ve Üzümden Elde Edilen Ürünler 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kong.(2007), Kongre Kitabı, Cilt 2: 345-348, Erzurum, 4-7 Eylül 2007
- [24] Ertürk A., Tekirdağ İlinde Yetiştirilen Yapıncak Üzüm Çeşidinin Yapraklarında Salamura Öncesi Ve Sonrası Fungisit Kalıntı Miktarı. NKÜ. Fen Bil. Ens. Bitki Kor. ABD. Tekirdağ, 29 s., 2009
- [25] Cangi R., Yanar Y., Yağcı A., Topçu N., Sucu S., Dülgeroğlu D., Narince Üzüm Çeşidinin Yapraklarında Farklı Fungusit Uygulamaları ve Salamura Yöntemlerine Bağlı Olarak Fungusit Kalıntı Düzeylerinin Belirlenmesi. JAFAG, ISSN: 1300-2910 E-ISSN: 2147-8848 (2014) 31 (2), 2013
- [26] Yanar Y., Cangi R., Özata K., Tokat Yöresinde Üretilen Salamuralık Asma Yapraklarında Pestisit Kalıntı Düzeylerinin Belirlenmesi, 8. Bağcılık Ve Tekn. Sem., 25-28 Eylül Konya 2013.
- [27] Anonim, http://www.apelasyon.com/Yazi/329-yaprak-sarma(Erişim:20/12/216), 2016 b
- [28] Anonim, http://www.iib.org.tr/tr/diger-duyurular-avrupa-birligine-asma-yapragi-ihracati.html (Erişim:20/12/216), 2016c
- [29] Anonim http://www.hurriyet.com.tr/abnin-yaprak-karari-yunanistanin-sarma-ihracatini-artirdi-27096557(Erişim:20/12/216), 2016d
- [ 30] Cangi, R. ve A., Yağcı, 2016. Salamuralık Asma Yaprağı Üretimi, Kırsal Kallınma Der., sayı 5, 22-23s. https://www.tkdk.gov.tr/Content/File/Yayin/Dergi/Kirsal KalkınmaSayı-5.pdf
- [31] Çelik H., Ağaoğlu Y.S., Fidan Y., Marasalı B., Söylemezoğlu G. Genel Bağcılık. Sun Fidan A.Ş., Mesleki Kitaplar Serisi:1. Fersa Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti., Ankara, 253 s., 1998
- [32] Gülcü M., Yemeklik Asma Yaprağı Üretimi, Tekirdağ Bağcılık Arş. Ens. Müd., çiftçi broşürü, yayın no:22 (liflet), 2009
- [33] Demirhan Y. Narince ve Sultani Çekirdekdiz Üzüm Çeşitlerinden Salamuralık Asma Yaprağı Üretimine Gibberellik Asit ve Hümik Asit Uygulamalarının Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. S.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri A.B.D, s:73,Konya., 2006
- [34] Anonim, http://www.hurriyet.com.tr/asiri-yaprak-toplama-uzumu-dalinda-kuruttu-37301975 (Erişim:20/12/216), 2016e
- [35] Anonim, http://www.hurriyet.com.tr/asma-yapragini-toplayan-ureticilere-verim-kaybi-uyarisi-37276101 (Erişim:20/12/216) 2016f.
- [36] Elmalı Ö., Tokat İli Merkez İlçede Bağcılıkla Uğraşan İşletmelerin Üretim ve Pazarlama Sorunları, GOÜ. Fen Bil. Ens. Yük. L, 152 s., 2008
- [37] Bekar T., Narince(Vitis Vinifera Spp.) Üzüm Çeşidinde Yaprak Hasat Sıklığı ve Salkım Seyreltmenin Meyve, Şıra ve Şarap Kalitesine Etkisi. Doktora Tezi, GOÜ Fen Bil Ens. TOKAT, 2015
- [ 38 ] Kılıç D., Narince Üzüm Çeşidinde Farklı Budama Seviyesi ve Azot Dozlarının Salamuralık Asma Yaprak Verimi Ve Kalitesi Üzerine Etkileri, GOÜ Fen Bil. Ens. Yük. Lis. Tezi, 87 s., 2007
- [ 39] Acar İ., Farklı Azotlu Gübre Form ve Dozlarının Salamuralık Asma Yapraklarında Verim Ve Nitrat Birikimine Etkisi, GOÜ ünv. Fen Bil. Ens.Yük. Lis. Tezi, 44 s., 2013
- [40] Erdem H., Acar İ., Cangi R., Yağcı A., Topçu N., Sucu S., Tokat Yöresinde Üretilen Salamuralık Asma Yapraklarında Nitrat Kalıntı Düzeylerinin Belirlenmesi, 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sem., 25-28 Eylül KONYA, Selçuk Tarım Ve Gıda Bilimleri Dergisi A ,Cilt 27, 276-280, 2013
- [ 41] Kocatepe D., Tırıl A. Sağlıklı Beslenme ve Geleneksel Gıdalar (Healthy Nutrition and Traditional Foods). Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 55, 63., 2015
Bağdan Sofraya Yemeklik Asma Yaprak Üretimi
Yıl 2017,
, 137 - 148, 20.10.2017
Rüstem Cangi
,
Adem Yağcı
Öz
Bağcılık dünyada en temel tarımsal faaliyet kollarından birisidir. Türkiye’de bağlardan hem üzüm hem de asma (V.vinifera) yaprakları yoğun olarak
üretilmekte ve tüketilmektedir. Salamuralık asma yaprakları (dolma) Akdeniz
diyetlerinde yaygın olarak sevilen bir Türk yemeğidir. Asma yaprağı bol
miktarda vitamin, diyet lifi ve mineral içerir. Asma yaprakları hem taze hem de
salamura şeklinde kullanılabilir. Yaprak
sarması için genç yapraklar tercih edilmektedir. Salamura asma yaprağı üretimi
için Narince, Sultani Çekirdeksiz, Yapıncak ve Emir üzüm
çeşitleri daha uygundur. Salamura asma yaprağı üretimi ve tüketimi son yıllarda Türkiye’de
sürekli olarak artmaktadır. Ayrıca son yıllarda hazır gıda sektörü ve batı
ülkelerinde asma yaprağı dolmasına olan talep artmaktadır.
Kaynakça
- [1] FAO, www.faostat.org,2015
- [2] Yavaş İ., Fidan Y., Üzüm Değerlendirme Şekillerinin İnsan Sağlığı Yönünden Önemi. Gıda Sanayinin Sorunları ve Serbest Bölgenin Gıda Sanayine Beklenen Etkileri Sempozyumu. Adana, 216-221.,1986
- [3 ] Anonim, http://manisaolay.com/haber-150-Muthis-bir-proje!.html (erişim 05/01/ 2012),2011a
- [4] Anonim, http://www.tazeyaprak.com/index.php?do=dynamic/view&pid=7(Erişim 05/01/2012), 2011b
- [5 ] Yerasimos, M., 500 years of Ottoman cuisine [500 yıllık Osmanlı mutfağı] Istanbul: Boyut; 2002
- [6] Doğan Y., ,Nedelcheva A., Łuczaj Ł., Drăgulescu C., Stefkov G., Maglajlić A., Ferrier J., Papp N., Hajdari A., Mustafa B., Dajić-Stevanović Z. ve Pieroni A., The Importance of a Leaf: The Ethnobotany of sarma in Turkey and The Balkans. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 11: 26, 2015
- [7] Downton W.J.S., Grant W.J.R., Loveys B.RDiurnal Changes in the Photosynthesis of Field-Grown Grapevines, New Phytol. 105: 71–80.,1987
- [8] Roper T.R., Williams,, L.E. Net CO2 Assimilation and Carbohydrate Partitioning of Grapevine Leaves In Response to Trunk Girdling and Gibberellic Acid Application. Plant Physiol. 89: 1136–40. 1989
- [9] Kliewer, W.M., 1981, Grapevine Physiology. Leaflet 21231. Divisionof Agricultural Sciences University of California
- [10] Ribereau G.J., Reynold E., Science et Techniques de la Vigne.Tome 1., Biologie de la Vigne. Sols de Vignobles.Ed. Dunod. Paris., 1971
- [11] El Nehir S., Kavas A., Karakaya S., Nutrient Composition of Stuffed Vine Leaves: A Mediterranean Diatery. Journal of Food Quality, 20: 337- 341. ,1997
- [12] Anonim 2015a. Bağ Yaprağı Alım Fiyatı Üreticileri Sevindirdi http://www.haberler.com/bag-yapragi-alim-fiya¬ti-ureticileri-sevindirdi-7483396-haberi/(Erişim:20/12/2016)
- [13] Çelik H., Türkiye Bağcılığında Üretim Hedefleri, Vizyon 2023 Bağcılık Çalıştayı Tekirdağ Bağcılık Araş. İstasyonu 26-27 Haziran 2013
- [14] Göktürk. N., Artık N., Yavaş İ., Fidan Y., Bazı Üzüm Çeşitleri ve Asma Anacı Yapraklarının Yaprak Konservesi Olarak Değerlendirilme Olanakları Üzerinde Bir Araştırma. Gıda, 22 (1):15-23,1997
- [15] Ağaoğlu Y.S., Yazgan A., Kara Z., Tokat yöresinde Yaprak Salamuracılığına Yönelik Asma Yetiştiriciliği Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye II. Bağcılık Sempozyumu, Bursa, 1988
- [16] Çelik H., Kunter B., Söylemezoğlu G., Ergül A., Çelik H., Karataş H., Özdemir G., Atak A. Bağcılığın Geliştirilmesi Yöntemleri ve Üretim hedefleri, TZM VII. Teknik kongresi 11-15 ocak, 2010. Ankara 493-513.s (Erişim: 05/01/2012)
- [17] Gülcü M., Traditional Grape Products Of Thracian Region And Local Production Form İn Turkey. 33 rd World Congress of Vine and Wine, 20-25 June 2010, Tbilisi, Georgia, 2010
- [18] Anonim, http://www.haberler.com/uzumden-once-yapragi-kazandiriyor-2716637-haberi/ (Erişim: 05/12/2011), 2011c
- [19]Anonim, http://www.milliyet.com.tr/Ekonomi/SonDakika.aspx?aType=Son Dakika&ArticleID =989387&Date=10.09.2008&Kategori=ekonomi&b=Pazarda20yaprak%20satan%20kardesler,%20birikimleri%20ile%20fabrika%20kurdu, 2011d
- [20] Ölmez Cangi, S., R., Cangi, D., Kılıç, T., Bekar, Salamuralık Asma Yaprağının Dolu Zararına Karşı Sigortalanmasında Ekspertiz Rapor Parametrelerinin Belirlenmesi, Tarım Bilimleri Araş. Derg. 9 (1): 37-44, 2016¬
- [21] Anonim,. http://insanvehayat.com/erbaa-bag-yapragi/ (Erişim:20/12/216), 2016a
- [22] Cangi R., Kaya C., Kılıç D., Yıldız M., Tokat Yöresinde Salamuralık Asma Yaprak Üretimi, Hasad ve İşlemede Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri 6. Ulusal Bağ. Sem., Bil.kitabı, Cilt:2, 632-640, Tekirdağ, 2005
- [23] Kılıç D., Cangi R., Kaya C., Tokat’ta Üzümün değerlendirilmesi ve Üzümden Elde Edilen Ürünler 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kong.(2007), Kongre Kitabı, Cilt 2: 345-348, Erzurum, 4-7 Eylül 2007
- [24] Ertürk A., Tekirdağ İlinde Yetiştirilen Yapıncak Üzüm Çeşidinin Yapraklarında Salamura Öncesi Ve Sonrası Fungisit Kalıntı Miktarı. NKÜ. Fen Bil. Ens. Bitki Kor. ABD. Tekirdağ, 29 s., 2009
- [25] Cangi R., Yanar Y., Yağcı A., Topçu N., Sucu S., Dülgeroğlu D., Narince Üzüm Çeşidinin Yapraklarında Farklı Fungusit Uygulamaları ve Salamura Yöntemlerine Bağlı Olarak Fungusit Kalıntı Düzeylerinin Belirlenmesi. JAFAG, ISSN: 1300-2910 E-ISSN: 2147-8848 (2014) 31 (2), 2013
- [26] Yanar Y., Cangi R., Özata K., Tokat Yöresinde Üretilen Salamuralık Asma Yapraklarında Pestisit Kalıntı Düzeylerinin Belirlenmesi, 8. Bağcılık Ve Tekn. Sem., 25-28 Eylül Konya 2013.
- [27] Anonim, http://www.apelasyon.com/Yazi/329-yaprak-sarma(Erişim:20/12/216), 2016 b
- [28] Anonim, http://www.iib.org.tr/tr/diger-duyurular-avrupa-birligine-asma-yapragi-ihracati.html (Erişim:20/12/216), 2016c
- [29] Anonim http://www.hurriyet.com.tr/abnin-yaprak-karari-yunanistanin-sarma-ihracatini-artirdi-27096557(Erişim:20/12/216), 2016d
- [ 30] Cangi, R. ve A., Yağcı, 2016. Salamuralık Asma Yaprağı Üretimi, Kırsal Kallınma Der., sayı 5, 22-23s. https://www.tkdk.gov.tr/Content/File/Yayin/Dergi/Kirsal KalkınmaSayı-5.pdf
- [31] Çelik H., Ağaoğlu Y.S., Fidan Y., Marasalı B., Söylemezoğlu G. Genel Bağcılık. Sun Fidan A.Ş., Mesleki Kitaplar Serisi:1. Fersa Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti., Ankara, 253 s., 1998
- [32] Gülcü M., Yemeklik Asma Yaprağı Üretimi, Tekirdağ Bağcılık Arş. Ens. Müd., çiftçi broşürü, yayın no:22 (liflet), 2009
- [33] Demirhan Y. Narince ve Sultani Çekirdekdiz Üzüm Çeşitlerinden Salamuralık Asma Yaprağı Üretimine Gibberellik Asit ve Hümik Asit Uygulamalarının Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. S.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri A.B.D, s:73,Konya., 2006
- [34] Anonim, http://www.hurriyet.com.tr/asiri-yaprak-toplama-uzumu-dalinda-kuruttu-37301975 (Erişim:20/12/216), 2016e
- [35] Anonim, http://www.hurriyet.com.tr/asma-yapragini-toplayan-ureticilere-verim-kaybi-uyarisi-37276101 (Erişim:20/12/216) 2016f.
- [36] Elmalı Ö., Tokat İli Merkez İlçede Bağcılıkla Uğraşan İşletmelerin Üretim ve Pazarlama Sorunları, GOÜ. Fen Bil. Ens. Yük. L, 152 s., 2008
- [37] Bekar T., Narince(Vitis Vinifera Spp.) Üzüm Çeşidinde Yaprak Hasat Sıklığı ve Salkım Seyreltmenin Meyve, Şıra ve Şarap Kalitesine Etkisi. Doktora Tezi, GOÜ Fen Bil Ens. TOKAT, 2015
- [ 38 ] Kılıç D., Narince Üzüm Çeşidinde Farklı Budama Seviyesi ve Azot Dozlarının Salamuralık Asma Yaprak Verimi Ve Kalitesi Üzerine Etkileri, GOÜ Fen Bil. Ens. Yük. Lis. Tezi, 87 s., 2007
- [ 39] Acar İ., Farklı Azotlu Gübre Form ve Dozlarının Salamuralık Asma Yapraklarında Verim Ve Nitrat Birikimine Etkisi, GOÜ ünv. Fen Bil. Ens.Yük. Lis. Tezi, 44 s., 2013
- [40] Erdem H., Acar İ., Cangi R., Yağcı A., Topçu N., Sucu S., Tokat Yöresinde Üretilen Salamuralık Asma Yapraklarında Nitrat Kalıntı Düzeylerinin Belirlenmesi, 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sem., 25-28 Eylül KONYA, Selçuk Tarım Ve Gıda Bilimleri Dergisi A ,Cilt 27, 276-280, 2013
- [ 41] Kocatepe D., Tırıl A. Sağlıklı Beslenme ve Geleneksel Gıdalar (Healthy Nutrition and Traditional Foods). Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 55, 63., 2015