Diyarbakır Kentindeki Parklarda Kullanıcı Memnuniyetinin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 2, 11 - 25, 31.12.2024

Esra Aydın , Canan Koç

https://doi.org/10.17100/nevbiltek.1588997

Öz

Parklar, kullanıcıların betonlaşan alanlardan kaçmaları için mekânlar oluşturarak toplumun yaşam kalitesinin artmasında önemli rol oynamaktadır. Parkların konumu, erişebilirliği ve sundukları aktiviteler kullanıcı tercihlerini etkilemektedir. Dolayısıyla, parkların kullanıcı talepleri doğrultusunda doğru tasarlanması sağlıklı ve sürdürülebilir kentler için önem arz etmektedir. Parklar, doğa ile insan arasında uyumu sağlamaları, rekreasyon ve eğlenmeye olanak vermeleri açısından kente sayısız katkılar sağlamaktadır. Çalışmada, Diyarbakır kentinde bulunan 15 Temmuz Şehitler Parkı, Göletli Park ve Park 75 örnekleminde parkların kullanıcı memnuniyeti açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Parkların seçiminde konum, büyüklük ve peyzaj ögeleri etkili olmuştur. Parklardaki kullanıcı memnuniyet düzeyini belirlemek için anket uygulanmıştır. Parklarda otoparkların, aydınlatma ve rekreasyon faaliyetlerinin yetersiz olduğu, özellikle Göletli Park ve Park 75’in akşam kullanım için uygun olmadığı belirtilmiştir. Parklarda çeşme ve havuz gibi öğeler bulunmasına rağmen bunların sayısının yetersiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların parklara çeşitli amaçlarla geldikleri görülmüş, 15 Temmuz Şehitler Parkı’na çocuklar için gelen katılımcıların memnuniyetlerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda, kullanıcıların memnuniyet düzeylerinin artırılması için parklarda ağaçlandırmanın yapılması, güvenliğin sağlanması, bakım ve onarımların gerçekleştirilmesi, aydınlatma ve oturma birimleri gibi kent mobilyalarının yeterli sayıda ve uygun yerlerde konumlandırılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

yaşam kalitesi, parklara erişim, rekreasyon

Kaynakça

• [1]. Gürbüz, H., Yılmaz, V., “Eskişehir rekreasyon alanlarından Kentpark’ın kullanım tercihini etkileyen faktörlerin araştırılması” Researcher, 5(2): 187–200, 2017
• [2]. Farkas, J. Z., Hoyk, E., De Morais, M. B., Csomós, G., “A systematic review of urban green space research over the last 30 years: A bibliometric analysis” Heliyon, 9(2), 2023
• [3]. Doğan, E. N., Güngör, S., “Ankara Göksu parkının kullanan kişiler tarafından alan yeterliliğinin tespit edilmesi ve değerlendirilmesi” Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 10, 2821-2826, 2022
• [4]. Reyes-Riveros, R., Altamirano, A., De La Barrera, F., Rozas-Vásquez, D., Vieli, L., Meli, P., “Linking public urban green spaces and human well-being: A systematic review” Urban Forestry and Urban Greening, 61,127105, 2021
• [5]. Karadeniz, Z., “Peyzaj Tasarım Kriterleri Açısından Samsun Kent Parklarının İncelenmesi”. Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.Yüksek Lisans Tezi, Ordu, 2019
• [6]. Palliwoda, J., Priess, J. A., “What do people value in urban green? Linking characteristics of urban green spaces to users' perceptions of nature benefits, disturbances, and disservices” Ecology and Society, 26(1), 2021
• [7]. Onsekiz, D., Emür, S. H., “Kent parklarında kullanıcı tercihleri ve değerlendirme ölçütlerinin belirlenmesi” Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(24), 69-105, 2008
• [8]. Wan, C., Shen, G. Q., Choi, S., “Underlying relationships between public urban green spaces and social cohesion: A systematic literature review” City, Culture and Society, 24, 100383, 2021
• [9]. Vargas-Hernández, J. G., Pallagst, K., Zdunek-Wielgołaska, J., “Urban Green Spaces as a Component of an Ecosystem” Cham: Springer International Publishing, Sustainable Development and Environmental Stewardship: Global Initiatives Towards Engaged Sustainability, 165-198, 2023
• [10]. Şengül, S., Ender Altay, E., “Rekreasyon alanlarında peyzaj tasarım önerilerinin geliştirilmesi: Bursa Ayvalı çevresi” Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 38(1), 179-202, 2024
• [11]. Alkan, Y. “Kent parklarının kullanıcı memnuniyeti açısından irdelenmesi: Çanakkale örneği” Kent Akademisi, 12 (39),519-530, 2019
• [12]. Vural, H., “Bingöl halkının yeşil alan kullanımı ve kent parkları yeterliliklerinin değerlendirilmesi” Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(1), 79-90, 2020
• [13]. Gürer, N., Uğurlar A., “Kent parklarında kullanıcı memnuniyeti: Ankara Kuğulu Park örneği” Megaron, 12 (3), 443-459, 2017
• [14]. Soydan, O., “Kent parklarının kullanıcı memnuniyetinin Niğde örneğinde incelenmesi” Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (20), 712-722, 2020
• [15]. Nüfusune, “Türkiye nüfusu, il, ilçe, mahalle, köy nüfusları” https://www.nufusune.com/diyarbakir-nufusu (Erişim Tarihi: 23.05.2024), 2024
• [16]. Sıvalıoğlu, P., Berköz, L., “Relationship between place attachment and user satisfaction at some national parks in Turkey” ITU J Faculty Arch, 13(1), 171-181, 2016
• [17]. Zamanis, A., Ayhan Selçuk, İ., Karataş, N., “Karşıyaka ilçesi yeşil alanlarının kullanıcı profili ile birlikte değerlendirilmesi” Planarch - Design and Planning Research, 8(1), 93- 102, 2024
• [18]. Bekar, M., Gülpınar Sekban, D. Ü., “Kullanıcı memnuniyeti açısından Trabzon sahil kıyısının değerlendirilmesi” Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(2), 563-576, 2018
• [19]. Korkut, C., Gültekin, P., Özdede, S., “İstanbul Maltepe-Kartal kıyı şeridi örneğinde rekreasyonel kullanıcı memnuniyetinin belirlenmesi ve rekreasyon olanaklarının değerlendirilmesi” Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 17(2), 330-350, 2021
• [20]. Güreşçioğlu, S., Demir, Z., “Düzce Melensu parkının kullanıcı memnuniyeti açısından değerlendirilmesi” Safran Kültür Ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 38-51, 2019
• [21]. Koçan, N., Metin, N., “Fetihpaşa Korusu’nun peyzaj tasarımı ve kullanıcı memnuniyeti üzerine bir değerlendirme” Nevşehir Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 9(2), 164-174, 2020
• [22]. Beyli, K. N., Yeşil, M., “Ordu (Altınordu) kenti parklarının kullanıcı memnuniyeti açısından irdelenmesi” Akademik Ziraat Dergisi, 8(2), 243-250, 2019
• [23]. Atabeyoğlu, Ö., Ayhan, A., “Giresun kenti parklarında kullanıcı memnuniyeti” Kent Akademisi, 13(2), 305-314, 2020
• [24]. Koçan, N., Metin, N., “Küçük Çamlıca Korusu’nun peyzaj tasarımı ve kullanıcı memnuniyeti üzerine bir değerlendirme” Ordu Üniversitesi Bilim Ve Teknoloji Dergisi, 10(1), 46-56, 2020
• [25]. Kahya, C.,Yerli, Ö., “Kentsel açık mekanlarda kullanıcı memnuniyeti değerlendirmesi:Adapazarı kent park örneği” Duzce University Journal of Science and Technology, 6(4), 765-778, 2018