AUTHENTIC LEADERSHIP CHRACTERISTICS OF CLASSROOM TEACHERS

Yıl 2023, , 263 - 290, 31.03.2023

Bengü Özden Güldağlı Sibel Güven

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1195820

Öz

In this study, it is aimed to define authentic characteristics of classroom teachers by regarding the thoughts of primary school managers. To the purpose, primary school managers in Bandırma district of Balıkesir province in 2020-2021 school year are specified as the sample. Qualitative research methods are used in the study. Interviews with primary school managers are performed after having required permissions. Semi-structured interview and observation form which are prepared by expert opinions are used to collect research data. The data obtained from attendees are transferred to digital environment and are analyzed by MAXQDA 2022 program through content analysis method. It is concluded that classroom teachers have highly authentic leadership characteristics according to the findings of the research. According to the primary school managers, the most commonly owned authentic leadership skill by the classroom teachers is relational transparency and the most expected authentic leadership skill from the classroom teachers is self-awareness and self-control. As a result of the study, it is inferred that classroom teachers having authentic leadership skills affect the education of children and the society in the affirmative.

Anahtar Kelimeler

Authentic Leadership, Classroom Teacher, Manager

SINIF ÖĞRETMENLERİNİN OTANTİK LİDERLİK ÖZELLİKLERİ

Öz

Bu araştırmada sınıf öğretmenlerinin otantik liderlik özellikleri ve öğretmenlerin bu özellikleri sergileyebilme ve içselleştirebilme durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak çalışma grubu, 2020-2021 eğitim öğretim yılında Balıkesir iline bağlı Bandırma ilçesindeki ilkokul yöneticileri olarak belirlenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmış, alınan izinler doğrultusunda okul yöneticileri ile görüşme yapılmıştır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla uzman görüşleri alınarak hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme ve gözlem formu kullanılmıştır. Katılımcılardan elde edilen veriler bilgisayar ortamına aktarılmış ve MAXQDA 2022 paket programı kullanılarak içerik analizi tekniği ile incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre sınıf öğretmenlerinin otantik liderlik özelliklerine yüksek seviyede sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Okul yöneticilerine göre sınıf öğretmenlerinin en çok sahip olduğu otantik liderlik bileşeninin ilişkisel şeffaflık olduğu, sınıf öğretmenlerinden en çok bekledikleri otantik liderlik özelliklerinin öz farkındalık ve öz denetim olduğu, sınıf öğretmenlerinin otantik liderlik özelliklerine sahip olmalarının eğitimi ve toplumu olumlu yönde etkileyeceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Otantik Liderlik, Sınıf Öğretmeni, Yönetici

Kaynakça

• Akbaşlı, S. & Diş, O. (2019). Öğretmen görüşleri doğrultusunda lider okul yöneticilerinin yeterlikleri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 2(2), 86-102.
• Akbolat, M., Durmuş, A. & Ünal, Ö. (2017). Örgütsel erdemliliğin personel güçlendirmeye etkisi ve otantik liderliğin aracı rolü. İşletme Bilimi Dergisi, 5(2): 71-87.
• Akgündüz, Y. (2012). Konaklama işletmelerinde otantik liderlik ve öz yeterlilik arasındaki ilişkinin analizi. [Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Akıncı, H. (2016). İlköğretim kurumlarında çalışan kadın yöneticilerin duygusal zeka düzeyleri ile otantik liderlik özellikleri arasındaki ilişki. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Akyürek, M. İ. (2020). Otantik liderlik: bir alan yazın taraması. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(3), 99-109.
• Aslanargun, E. (2007). Modern eğitim yönetimi anlayışına yönelik eleştiriler ve postmodern eğitim yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 50(50): 195-212.
• Avcı, E. (2022). Sağlık Çalışanlarında Pozitif Psikolojik Sermaye ve Otantik Liderlik İlişkisinin İncelenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Avolio, B.J. & Gardner, W.L. (2005). Authentic leadership development: getting to the root of positive forms of leadership. The Leadership Quarterly, 16: 315-338.
• Ayça, B. (2016). Otantik liderlik davranışının iş tatmini ve örgütsel bağlılığa etkisinin incelenmesi ve otel işletmelerinde bir araştırma. [Doktora Tezi, Haliç Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Bakan, İ. & Doğan, İ. F. (2013). Liderlik: Güncel Konular ve Yaklaşımlar. Gazi Yayıncılık.
• Balta, E. (2020). Çalışanların otantik liderlik algılarının inovatif işyeri davranışları üzerindeki etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Başaran, R. (2018). Ortaokullarda otantik liderlik ile işe bağlılık arasındaki ilişki. [Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Booms, M. Ç. (2009). An Empirical Study on Transactional, Transformational and Authentic Leaders: Exploring the Mediating Role of Trust in Leader on Organizational Identification [Doktora Tezi, Yeditepe Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Booms, M. Ç. (2012). How can authentic leadeers create organizational ıdentification an emprical stduy on Turkish employees. International Journal Of Leadership Studies, 7(2), 172-190.
• Boz, A. (2016), Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile okulların akademik iyimserlik ve öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeyleri arasındaki ilişki. [Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi. Caza, A., Bagozzi, R.P., Woolley, L., Levy, L. & Caza, B.B. (2010). Psychological capital and authentic leadership. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 2(1): 53-70.
• Çelik, M. (2015). Öğretmen algılarına göre ilkokul müdürlerinin otantik liderlik davranışları. [Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi ve Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Çelik, V. (2007). Eğitimsel Liderlik. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demir, H. (2020). Öğretmenlerin Örgütsel adalet ve otantik liderlik algıları ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. [Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Demircioğlu, M.A. (2017). Çalışanların otantik liderlik algısının örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel bağlılıklarıyla olan ilişkisi üzerine bir araştırma; Katılım Bankası örneği. [Yüksek Lisans Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Demirdağ, S. (2015). Otantik liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışlarının karşılaştırılması: öğretmen adayları. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(15), 273-288. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8747
• Dinçer, H. (2013). Otantik liderlik, psikolojik sermaye ve yaratıcılık: çok düzeyli analiz. [Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu]. Ulusal Tez Merkezi.
• Doğan, S., Uğurlu, C. T., Yıldırım, T. & Karabulut, E. (2013). Okul yöneticileri ve öğretmenler arasındaki iletişim sürecinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Turkish Journal Education, 3(1), 34-47.
• Ekici, C. (2020). İlkokul yöneticileri ile öğretmenler arasındaki iletişim durumlarının incelenmesi. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 3(2), 292-311.
• Engin, M.A. (2019). Otantik liderlik üzerine bir araştırma. [Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Ersoydan, M.Y. & Karakelle S. (2014). Türkiye’deki koro şeflerinin dönüşümcü ve etkileşimci liderlik davranışlarının incelenmesi. Art-E Sanat Dergisi, 4(1): 62-68.
• Gardner, W.L., Avolio, B.J., Luthans, F., May, D.R. & Walumbwa, F. (2005). Can you see the real me? A self- based model of authentic leader and follower development. The Leadership Quarterly. 16: 343-372.
• Gardner, W.L., Cogliserid, C.C., Davis, K.M. & Dickens, M.P. (2011). Authenctic leadership: A Review of the literature and research agenda. The Leadership Quarterly, 22(6): 1120-1145. 10.1016/j.leaqua.2011.09.007
• Gezer, A. (2015). Otantik liderlik davranışlarının iş tutumlarına etkisi: Mersin ili finans sektöründe bir saha araştırması. [Yüksek Lisans Tezi, Toros Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Gök, Kırhallı B. (2015). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik düzeylerinin yaşam doyumları ve aileden algılanan sosyal destek algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Gül, H. & Alacalar, A. (2014) Otantik liderlik ile izleyicilerin duygusal bağlılıkları ve performansları arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Akademik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 540-550.
• Güven, S. (2007). Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na Ait Yuvalarda Barınan İlköğretim I. Kademe II. Devre Öğrencilerinin Derslere Katılımı ve Bunun Öğrenmeye Etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Güven, B., & Güven, S. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının risk kavramına bakış açıları ve risk algılarının incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 12(18): 323-338.
• Harter, S. (2002). Authenticity Handbook of Positive Psychology. Oxford University Press.
• Hırlak, B. (2015). Otantik liderlik, insan kaynakları yönetimi uygulamaları ve psikolojik sermaye arasındaki ilişki: sağlık sektöründe bir araştırma. [Doktora Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kernis, M.H. (2003). Toward a conceptualization of optimal self-esteem. Psychological İnquiry. 14(1): 1-27. Keser, S. (2013). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik ve psikolojik sermaye özelliklerinin karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Keser, S. & Kocabaş, i. (2014). İlköğretim okulu yöneticilerinin otantik liderlik ve psikolojik sermaye özelliklerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(1), 1-22.
• Kılıç, E. (2015). Otantik liderlik ve örgütsel güven- bir uygulama. [Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kılıç, M.E. (2019). Okul yöneticilerinin otantik liderlikleri ile öğretmenlerin motivasyon ve iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Kılıç, M. Y. & Yavuz, M. (2021). Otantik liderliğin, yöneticiye güven ve okulların değişime açıklık düzeyleri bakımından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50(2), 1033-1068.
• Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Oraganizational Behavivor, 23(6): 695-706.
• Memiş, Ç.A., Aydın, G.K., Kabasakal, H. & Saraçer, B.E. (2009). Türkiye’de otantik liderlik üzerine bir keşif çalışması. 17. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Kongre Bildiriler Kitabı içinde (ss. 294-302). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları.
• Minaz, B. (2019). Liderlik, M.A. Akın (Ed.), Etik Liderlik içinde, (2. Baskı, ss. 11-54). Pegem Akademi.
• Örs, H. (2015). Okul yöneticilerinde otantik liderlik ve çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Özdemir, H.Ö. (2017). Yöneticilerin otantik liderlik tarzlarının çalışanların sanal kaytarma ve sinizim davranışları üzerine etkileri. [Doktora Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Özerten, K. N. (2018). Okul yöneticilerinin algılanan otantik liderlik özelliklerinin öğretmenlerin mesleki motivasyonuna etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Özerten, K. N. & Otrar, M. (2019). Okul yöneticilerinin algılanan otantik liderlik özelliklerinin öğretmenlerin mesleki motivasyonlarını yordama gücü. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 247-254.
• Öztürk, İ. (2020). Liderliğe özellikler yaklaşımı, davranışçı yaklaşım ve durumsallık yaklaşımı. K.Yılmaz (Ed.), Liderlik: Kuram - Araştırma – Uygulama içinde, (1. Baskı, ss. 7-42), Pegem Akademi Yayıncılık.
• Öztürk, Z. & Dündar, H. (2003). Örgütsel motivasyon ve kamu çalışanlarını motive eden faktörler. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4 (2), 57-67.
• Soylu, Ü. (2018). Otantik liderlik ve psikolojik sermaye ilişkisi: Gaziantep’te bir alan araştırması. [Yüksek Lisans. Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Şimşek, Ş. & Çelik, A. (2018). Yönetim ve Organizasyon. Eğitim Yayınevi.
• Tarhan, A. (2019). Okul yöneticilerinin girişimci özelliklerine yönelik okul yöneticisi ve öğretmen görüşleri. Yüksek Lisans [Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Taşan, H. (2015). İlköğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin otantik liderlik ve psikolojik sermaye düzeylerinin karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Taymaz, H. (2009). Okul Yönetimi. Pegem Akademi.
• Uçar, M. (2020). Kariyer Engeli Olarak Cam Tavanın Personel Güçlendirmeye Etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Ünal, M. (2015). Ortaokul müdürlerinin otantik liderlik davranışları, öğretmenlerin sesi ve örgütsel özdeşleşmeleri arasındaki ilişki. [Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi ve Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Walumbwa, F., Avolio, B., Gardner, W., Wensing, T. & Peterson, S. (2008). Authentic leadership; Development and validation of a theory-based measure. Journal of Management, 34(1): 89-126.
• Yaşbay, H. (2011). Otantik liderlik ve örgütsel bağlılık ilişkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. basım). Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, İ. & Kılıç, E. (2017). Otantik liderliğin örgütsel güven üzerine etkileri: Erzincan Üniversitesi’nde bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1): 81-94.