ALMANCADA ÖNEKLİ FİİLLER: “EIN “ ÖNEKİ ÖRNEĞİNDE BİR İNCELEME

Yıl 2018, , 77 - 91, 29.06.2018

Zeki Uslu , Huriye Habacı

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.421650

Öz

Önekli fiiller Almancada çok
yaygındır. Ancak yabancı dil olarak Almanca öğretiminde yeterince ele
alınmamaktadır. Bu durum Almanca öğrencilerinin sözcük dağarcığında ve dil
kullanımında sorunlara neden olmaktadır. Gözlemler Almanca öğrencilerinin
çoğunlukla yalnızca temel fiilleri öğrendikleri ve önekli fiillerin
olanaklarından yararlanmadıklarını göstermektedir. Bu çalışmanın amacı
Almancadaki önekli fiilleri “ein” öneki örneğinde incelemektir. Almancada
önekli fiiller ikiye ayrılır; öneki ayrılan fiiller ve ayrılmayan fiiller. “Ein”
ayrılan önektir ve birleştiği temel fiilin hem sözdizimsel hem de anlamsal
özelliğini etkilemektedir. Sözdizimsel olarak temel fiilin istemi ve
değerliğinde değişimlere neden olmaktadır. Anlam bakımından temel fiile bir
şeyin içine doğru yönelme, içine girme, içine yerleştirme ve yeni bir duruma
geçme gibi özellikler kazandırmaktadır. “Ein” önekli fiiller bu özelliklerine
göre sınıflandırılmış, Türkçe karşılıkları yazılmış ve örnek tümcelerle
gösterilmiştir. Çekimli bir dil olan Almanca ile sondan eklemeli bir dil olan
Türkçenin yapısal farklılıkları nedeniyle bu tür çalışmaların Almanca
öğrencileri için yararlı olacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Önekli fiiller, ayrılmayan fiiller, “ein” öneki, sözcük yapımı, Almanca

Kaynakça

• Bağatır, G. Balcı, T.,Wegener, R., Kaçar, E., Balcı, H. (2016). “Die Relevanz Der Verbalen Präfixbildungen Im Daf-Unterricht ” Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, 11/3, p. 389-404.
• Balcı, T., Aksöz, A.S., Serindağ, E. (2010): Almanca Önekli Eylemler Sözlüğü: Wörterbuch deverbaler deutscher Verbpräfigierungen. Adana: Ulusoy Matbaası.
• Buβmann, H. (2002). Lexikon der Sprachwissenschaft. Stuttgart: Alfred Kröner Verlag
• Duden Band 4 (1995). Duden “Grammatik der deutschen Gegenwartssprache”. Mannheim: Dudenverlag
• Eichinger, L. M. (2000). Deutsche Wortbildung Eine Einführung. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
• Engel, U. (1996). Deutsche Grammatik. Heidelberg: Julius Groos Verlag
• Erben, J. (2000). Einführung in die deutsche Wortbildungslehre. Berlin: Erich Schmidt Verlag.
• Fleischer, W. ve Barz, I. (2012). Wortbildung der deutschen Gegenwartssprache. Berlin: Walter de Gruyter.
• Helbig, G. ve Buscha, J. (1988). Deutsche Grammatik. Ein Handbuch für den Ausländerunterricht. Leibzig: Veb Verlag Enzyklopädie
• Lohde, M. (2006). Wortbildung des modernen Deutschen: ein Lehr- und Übungsbuch. Thübingen: Günter Naar Verlag.
• Mater, E. (1966): Deutsche Verben 1, Alphabetisches Gesamtverzeichnis. Leipzig: Bibliographisches Institut.
• Mungan, G. (1986). Die semantische Interaktion zwischen dem präfigierenden Verbzusatz und dem Simplex bei deutschen Partikel- und Präfixverb. Frankfurt: Peter Lang Verlag.
• Paul, H. (1966). Deutsches Wörterbuch. 5. Auflage. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
• Ülkü, V. (1980). Affixale Wortbildung im Deutschen und Türkischen Ein Beitrag zur deutsch-türkischen kontrastiven Grammatik. Ankara: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
• Ülkü, V. (1993). Almanca-Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yay