COVİD-19 DÖNEMİ ACİL UZAKTAN EĞİTİM FAALİYETLERİNİN ÖĞRETMENLERDE YARATTIĞI PSİKOLOJİK GÜÇLÜKLER

Yıl 2021, , 1366 - 1384, 30.09.2021

Bahadır Battal , Didem Koşar

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.988780

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada Türkiye’deki ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarındaki öğretmenlerin Covid 19 dönemi acil uzaktan eğitim döneminde yaşadıkları psikolojik güçlükler, bu güçlüklerin kaynakları, güçlüklerle başa çıkma stratejileri ve yaşadıkları güçlüklerin salgın sonrası mesleklerine olası etkilerine ilişkin görüşlerinin betimlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgubilim kullanılmış; 25 öğretmen ile yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Öğretmenler, stres ve kaygı gibi duygulanım odaklı güçlüklerin yanında mesleki yetersizlik ve tükenmişlik gibi doğrudan meslek odaklı psikolojik güçlükler yaşadıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca öğretmenlerin bu dönemde yaşadıkları güçlüklerin temel kaynakları olarak Milli Eğitim Bakanlığı politikaları, belirsizlikler, öğrencilerin derslere katılmıyor olması belirlenmiştir. Öğretmenler yaşadıkları güçlüklerle başa çıkmakta zorlandıklarını ifade ederken; kendilerini rahatlamak adına hem bireysel hem de çevresel stratejiler kullandıklarını dile getirmişlerdir. Öğretmenler yaşadıkları psikolojik güçlüklerin salgın sonrasında bir süre daha etkisini sürdüreceğini, ancak bu dönemde okula gitmenin değerini anladıklarını ifade etmektedirler. Milli Eğitim Bakanlığı’nın gelecekteki olası acil uzaktan eğitim faaliyetlerine yönelik bir öğretim programı hazırlaması ve kriz dönemlerinde öğretmenlere psikolojik destek sunması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uzaktan Eğitim, Acil Uzaktan Eğitim, Psikolojik Güçlükler, Covid-19

Kaynakça

• Akat, M. & Karataş, K. (2020). Psychological effects of COVID-19 Pandemic on society and its reflections on education. Turkish Studies, 15(4), 1-13. doi:10.7827/TurkishStudies.44336
• Akbaş-Tuna, A. ve Türkmendağ, Z. (2020). Covid-19 pandemi döneminde uzaktan çalışma uygulamaları ve çalışma motivasyonunu etkileyen faktörler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 3246-3260. doi:10.20491/isarder.2020.1037
• Alea, L. A., Fabrea, M. F., Roldan, R. D. A., & Farooqi, A. Z. (2020). Teachers’ Covid-19 awareness, distance learning education experiences and perceptions towards institutional readiness and challenges. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 19(6), 127-144. doi:/10.26803/ijlter.19.6.8
• Arat, T. ve Bakan, Ö. (2011). Uzaktan eğitim ve uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(1-2), 363-374.
• Aslan, R. (2020). Kovid-19 fizyoloji ve psikolojiyi nasıl etkiliyor? Göller Bölgesi Aylık Ekonomi ve Kültür Dergisi, 8(88), 47-53.
• Bakan Selçuk yüz yüze eğitim sürecini değerlendirdi. (2021, 2 Nisan). Mili Eğitim Bakanlığı. http://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-yuz-yuze-egitim-surecini-degerlendirdi/haber/22927/tr adresinden edinilmiştir.
• Bakioğlu, B. ve Çevik, M. (2020). Covid-19 pandemisi sürecinde Fen Bilimleri öğretmenlerinin uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Turkish Studies, 15(4), 109-129. doi:10.7827/TurkishStudies.43502
• Bayburtlu, Y. S. (2020). Covid-19 pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecinde öğretmen görüşlerine göre Türkçe eğitimi. Turkish Studies, 15(4), 131-151. doi:10.7827/TurkishStudies.44460
• Besser, A., Lotem, S. & Zeigler-Hill, V. (2020). Psychological stress and vocal symptoms among university professors in Israel: Implications of the shift to online synchronous teaching during the Covid-19 pandemic. Journal of Voice. doi:10.1016/j.jvoice.2020.05.028
• Bozkurt, A., Jung, I., Xiao, J., Vladimirschi, V., Schuwer, R., Egorov, G., Paskevicius, M. (2020). A global outlook to the interruption of education due to COVID-19 Pandemic: Navigating in a time of uncertainty and crisis. Asian Journal of Distance Education, 15(1), 1-126. doi:10.5281/zenodo.3878572
• Bozkurt, Y., Zeybek, Z. ve Aşkın, R. (2020). Covid-19 pandemisi: Psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 304-318.
• Burke, J., & Dempsey, M. (2020). COVID-19 Practice in primary schools in Ireland report. National University of Ireland. Retrieved from INTO website: https://www.into.ie/app/uploads/2020/04/Covid-19-Practice-in-Primary-Schools-Report.pdf
• Cai, H., Tu, B., Ma, J., Chen, L., Fu, L., Jiang, Y., & Zhuang, Q. (2020). Psychological impact and coping strategies of frontline medical staff in Hunan between January and March 2020 during the outbreak of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in Hubei, China. Medical science monitor: international medical journal of experimental and clinical research, 26,( e924171-1). doi:10.12659/MSM.924171
• Carver, C. S. (1997). You want to measure coping but your protocol’s too long. : Consider the brief cope. International Journal of Behavioral Medicine, 4(1), 92-100.
• Çetin, C. ve Anuk, Ö. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde yalnızlık ve psikolojik dayanıklılık: Bir kamu üniversitesi öğrencileri örneklemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 170-189.
• Çetinkaya-Aydın, G. (2020). Covid-19 salgını sürecinde öğretmenler. TEDMEM. https://tedmem.org/covid-19/covid-19-salgini-surecinde-ogretmenler sitesinden edinilmiştir.
• Diker-Coşkun, Y. (2020). Eğitim izleme raporu 2020: Eğitimin içeriği. https://www.egitimreformugirisimi.org/wp-content/uploads/2020/11/EI%CC%87R20_Egitimin-%C4%B0cerigi.pdf adresinden alınmıştır.
• Doghonadze, N., Aliyev, A., Halawachy, H., Knodel, L., & Adedoyin, A. S. (2020). The degree of readiness to total distance learning in the face of Covıd-19 teachers’ view (Case of Azerbaijan, Georgia, Iraq, Nigeria, UK and Ukraine). Journal of Education in Black Sea Region, 5(2), 2-41. doi:10.31578/jebs.v5i2.197
• Fardin, M. A. (2020). COVID-19 and anxiety: A review of psychological impacts of infectious disease outbreaks. Archives of Clinical Infectious Diseases, 15, 1-8. doi:10.1016/j.janxdis.2020.102258
• Fidan, M. (2020). Covid-19 belirsizliğinde eğitim: İlkokulda zorunlu uzaktan eğitime ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 24-43.
• Glesne, C. (2020). Nitel araştırmaya giriş. (A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Hodges, C., Moore, S., Lockee, B., Trust, T., & Bond, A. (2020). The difference between emergency remote teaching and online learning. Educause Review, 27, 1-12.
• IPSOS (2021). Ipsos survey for The World Economic Forum. Retrieved from IPSOS website: https://www.ipsos.com/sites/default/files/ct/news/documents/2021-04/wef_-_expectations_about_when_life_will_return_to_pre-covid_normal_-final.pdf
• Janoff-Bulman, R., & Timko, C. (1987). Coping with traumatic life events. Boston: Springer.
• Jones, D. (1996). Computing by distance education: Problems and solutions. ACM SIGCSE Bulletin, 28(SI), 139-146.
• Karadağ, E. ve Yücel, C. (2020). Yeni tip Koronavirüs pandemisi döneminde üniversitelerde uzaktan eğitim: Lisans öğrencileri kapsamında bir değerlendirme çalışması. Yükseköğretim Dergisi, 10(2), 181-192. doi:10.2399/yod.20.730688
• Karadeniz, G. ve Zabcı, N. (2020). Pandemi döneminde uzaktan eğitim veren öğretmenlerin çalışma koşulları ve algıladıkları stres ile psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişki. MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(22), 301-314.
• Kaysi, F. (2020, Eylül). Covid-19 salgını sürecinde Türkiye’de gerçekleştirilen uzaktan eğitimin değerlendirilmesi. 5th International Scientific Research Congress (IBAD - 2020)’de sunulan bildiri. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/344418456_Covid19_Salgini_Surecinde_Turkiye'de_Gerceklestirilen_Uzaktan_Egitimin_Degerlendirilmesi
• Keskin, M. ve Özer-Kaya, D. (2020). Covid-19 sürecinde öğrencilerin web tabanlı uzaktan eğitime yönelik geri bildirimlerinin değerlendirilmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(2), 59-67.
• Kıcır, B. (2019). Evden çalışma: Özgürlük mü esaret Mi? Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 173-196.
• Kim, L. E., & Asbury, K. (2020). ‘Like a rug had been pulled from under you’: The impact of COVID-19 on teachers in England during the first six weeks of the UK lockdown. British Journal of Educational Psychology, 90(4), 1062-1083. doi:10.1111/bjep.12381
• Küçükkömürler, S. (2017). Belirsizliğin psikolojik etkileri. Nesne Psikoloji Dergisi, 5(10), 329-344. doi:10.7816/nesne-05-10-07
• Kürtüncü, M. ve Kurt, A. (2020). Covid-19 pandemisi döneminde hemşirelik öğrencilerinin uzaktan eğitim konusunda yaşadıkları sorunlar. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 66-77.
• Lau, J. T. F., Yang, X., Pang, E., Tsui, H. Y., Wong, E., & Wing, Y. K. (2005). SARS-related perceptions in Hong Kong. Emerging Infectious Diseases, 11(3), 417-424.
• McIntyre, P. D., Gregersen, T., & Mercer, S. (2020). Language teachers’ coping strategies during the Covid-19 conversion to online teaching: Correlations with stress, wellbeing and negative emotions. System, 94, 1-12. doi:10.1016/j.system.2020.102352
• MEB, Strateji Geliştirme Başkanlığı (2021). 2020 Yılı İdare Faaliyet Raporu.https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_03/03134336_2020_YYlY_Ydare_Faaliyet_Raporu.pdf adresinden edinilmiştir.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Mertens, G., Gerritsen, L., Duijndam, S., Salemink, E., & Engelhard, I. M. (2020). Fear of the coronavirus (COVID-19): Predictors in an online study conducted in March 2020. Journal of Anxiety Disorders, 74, 1-8. doi:10.1016/j.janxdis.2020.102258
• Muirhead, W. D. (2000). Online education in schools. International Journal of Educational Management, 14(7), 315-324.
• Ng, K. C. (2007). Replacing face-to-face tutorials by synchronous online technologies: Challenges and pedagogical implications. International Review of Research in Open and Distance Learning, 8(1), 1-15. Oberle, E., & Schonert-Reichl, K. (2016). Stress contagion in the classroom? The link between classroom teacher burnout and morning cortisol in elementary school students. Social Science and Medicine, 159, 30-37. doi:10.1016/j.socscimed.2016.04.031
• Ozamiz-Etxebarria, N., Santxo, N. B., Mondragon, N. I., & Santamaría, M. D. (2020). The psychological state of teachers during the COVID-19 crisis: The challenge of returning to face-to-face teaching. Frontiers in Psychology, 11. doi:10.3389/fpsyg.2020.620718
• Özdoğan, A. Ç. ve Berkant, H. G. (2020). Covid-19 pandemi dönemindeki uzaktan eğitime ilişkin paydaş görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 13-43. doi:10.37669/milliegitim.788118
• Özok, H. İ. (2020). Uzaktan eğitim ile ebeveynler ve öğrencilerde katlanan stres ve baş etme yöntemleri. F. Tanhan ve H. İ. Özok (Ed.), Pandemi ve eğitim içinde (s. 47-56). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Polizzi, C., Lynn, S. J., & Perry, A. (2020). Stress and coping in the time of covid-19: Pathways to resilience and recovery. Clinical Neuropsychiatry, 17(2), 59-62. doi:10.36131/CN20200204
• Prado-Gascó, V., Gómez-Domínguez, M. T., Soto-Rubio, A., Díaz-Rodríguez, L., & Navarro-Mateu, D. (2020). Stay at home and teach: A comparative study of psychosocial risks between Spain and Mexico during the pandemic. Frontiers in Psychology, 11, 1-12. doi:10.3389/fpsyg.2020.566900
• Rajkumar, R. P. (2020). Covid-19 and mental health: A review of the existing literature. Asian Journal of Psychiatry, 52. doi:10.1016/j.ajp.2020.102066
• Rasmitadila, R., Aliyyah, R. R., Rachmadtullah, R., Samsudin, A., Syaodih, E., Nurtanto, M., & Tambunan, A. R. S. (2020). The perceptions of primary school teachers of online learning during the COVID-19 pandemic period: A case study in Indonesia. Journal of Ethnic and Cultural Studies, 7(2), 90-109. doi:10.29333/ejecs/388
• Reimers, F. M., & Schleicher, A. (2020). A framework to guide an education response to the Covid-19 pandemic of 2020. Retrieved from OECD website: https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=126_126988-t63lxosohs&title=A-framework-to-guide-an-education-response-to-the-Covid-19-Pandemic-of-2020
• Sarıtaş, E. ve Barutçu, S. (2020). Öğretimde dijital dönüşüm ve öğrencilerin çevrimiçi öğrenmeye hazır bulunuşluluğu: Pandemi döneminde Pamukkale Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir çalışma. İnternet Uygulamaları ve Yönetimi, 11(1), 5-22. doi:10.34231/iuyd.706397
• Sayan, H. (2020). Covid-19 pandemi sürecinde öğretim elemanlarının uzaktan eğitime ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 11(42), 100-122.
• Schleicher, A. (2020). The impact of Covid-19 on education: Insights from education at a glance 2020. Retrieved from OECD website: https://www.oecd.org/education/the-impact-of-covid-19-on-education-insights-education-at-a-glance-2020.pdf
• Sinyolo, D. (2020). Supporting teachers in crisis contexts during COVID-19. Retrieved from Inter-agency Network for Education in Emergencies website: https://inee.org/system/files/resources/COVID-19%20Webinar%20Series%20-%20Webinar%205.pdf
• Soliman, M. (2014). Perception of stress and coping strategies by medical students at King Saud University, Riyadh, Saudi Arabia. Journal of Taibah University Medical Sciences, 9(1), 30-35.
• Talidong, K. J. B., & Toquero, C. M. D. (2020). Philippine teachers’ practices to deal with anxiety amid COVID-19. Journal of Loss and Trauma, 25(6-7), 573-579. doi:10.1080/15325024.2020.1759225
• Taylor, S. (2019). The psychology of pandemics. Cambridge Scholars Publishing.
• Tönbül, Ö. (2020). Koronavirüs (Covid-19) salgını sonrası 20-60 yaş arası bireylerin psikolojik dayanıklılıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Akademik Psikolojik Danışma ve Rehberlik Araştırmaları Dergisi, 2(2), 159-174.
• Tural, E. (2020). Covid-19 pandemi dönemi ev karantinasında fiziksel aktivite düzeyinin yaşam kalitesine etkisi. Van Sağlık Bilimleri Dergisi, 13, 10-18. United Nations (2020). Policy brief: Education during Covid-19 and beyond. Retrieved from https://www.un.org/development/desa/dspd/wpcontent/uploads/sites/22/2020/08/sg_policy_brief_covid-19_and_education_august_2020.pdf Uzoğlu, M. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının uzaktan eğitime ilişkin görüşleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 335-351.
• Vegas, E. (2020). School closures, government responses, and learning inequality around the world during COVID-19. Retrieved from Brookings website: https://www.brookings.edu/research/school-closures-government-responses-and-learning-inequality-around-the-world-during-covid-19/
• Wang, C., Pan, R., Wan, X., Tan, Y., Xu, L., Ho, C. S., & Ho, R. C. (2020). Immediate psychological responses and associated factors during the initial stage of the 2019 coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the general population in China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(5), 1-25. doi:10.3390/ijerph17051729
• World Health Organization (2020). Coping with stress during the 2019-nCoV outbreak. Retrieved from WHO website: https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/coping-with-stress.pdf?sfvrsn=9845bc3a_2
• Yamamoto, G. T. ve Altun, D. (2020). Coronavirüs ve çevrimiçi (online) eğitimin önlenemeyen yükselişi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 25-34.
• Yetkin, S. ve Aydın, H. (2014). Bir semptom ve bir hastalık olarak uykusuzluk. Türk Uyku Tıbbi Dergisi, 1, 1-8. doi:10.4274/jtsm.01
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, D. İ., Yıldırım, A. ve Eryılmaz, M. A. (2019). Sağlık çalışanlarında fiziksel aktivite ile yaşam kalitesi ilişkisi. Cukurova Medical Journal, 44(2), 325-333.
• Yılmaz, E., Güner, B., Mutlu, H., Doğanay, G. ve Yılmaz, D. (2020). Veli algısına göre pandemi dönemi uzaktan eğitim sürecinin niteliği. Konya: Palet Yayınları.