Self-Determinasyon Hakkı ve Filistin Devleti Bağlamında Filistin Sorunu

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 1, 146 - 164, 05.04.2012

Kerem Batır İlhan Aras

Öz

Filistin Sorunu hakkında çok sayıda çalışma yapılmış olmasına rağmen, sorunun self-determinasyon bağlamında yeterince incelenmediği görülmektedir. Günümüzde birçok bölgede tartışmalı bir konu olan self-determinasyonun Filistin Sorunu bağlamında incelenmesi, sorunun çözümüne yönelik bir söylem yaratabilmesi açısından çok önemlidir. Çalışmada, self-determinasyon kavramı kadar köklü ve güncel bir konu olan Filistin Sorunu, iki devletli çözüm tartışmalarıyla birlikte ele alınmıştır. Öncelikle, self-determinasyon kavramı tarihsel süreciyle ve Birleşmiş Milletler kararlarından hareketle anlatılarak, bu noktalardan Filistin Sorunu’na uygulanabilirliği için dayanak noktaları aranmıştır. Daha sonra, Filistin Devleti’nin kurulması ve muhtemel sonuçları incelenmiştir. Sonuç olarak, gerek self-determinasyon gerekse de iki devletli çözüm bağlamında devlet kurma ihtimalinin Filistin Sorunu için tartışılmasının devletleşme sürecini hızlandıracağı belirtilmiştir. Ancak, gelişmelerin toprakları üzerinde egemen bir Filistin Devleti’ni sağlayıp sağlayamayacağının yani, bütün şartlarıyla bir devlet olarak varlığını sürdürebilme durumunun belirsizliğini koruduğu üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Self-determinasyon, Filistin Devleti, İki Devletli

Kaynakça

• Akçay, D. (1988). Selfdeterminasyon: Bir İlkenin Önlenemez Nötralizasyonu, Aydın Aybay ve Rona Aybay (Ed.), Murat Sarıca Armağanı, (s.27-37), Aybay Yayınları, İstanbul.
• Arsava, F. (2009) Self-Determinasyon Hakkı ve Kosova, Uluslararası Hukuk ve Politika, 5(17), 1-21.
• Arsava, F. (1981). Selfdetermination‘ Hakkının Tarihi Gelişimine Bir Bakış ve Aaland Adaları Sorunu, Seha L. Meray’a Armağan Cilt: 1, (s. 55–67), AÜSBF Yayınları, Ankara.
• Ash, W. R. 2009. Is Palestine A State?, Rutgers Law Record, 36(2), 186-200.
• Benoliel, D. and Perry, R. 2010. Israel, Palestine and the ICC, Michigan Journal of International Law, 32, 73-127.
• Birleşmiş Milletler Antlaşması Doğrultusunda Devletler Arasında Dostça İlişkiler ve İşbirliğine İlişkin Uluslararası Hukuk İlkeleri Konusundaki Deklarasyon, Birleşmiş Milletler Genel Kurul A/RES/25/2625, (24 Ekim 1970).
• Birleşmiş Milletler Milenyum Deklarasyonu, BM Genel Kurulu A/RES/55/2, (18 Eylül 2000). 2011 tarihinde edinilmiştir.
• Boyle, F. A. 1990, The Creation of the State of Palestine, European Journal of International Law, 1(1), 301-306.
• Buchanan, A. 2004. Justice, Legitimacy, and Self-Determination Moral Foundations for International Law, New York: Oxford Universty Press.
• Cassese, A. 1995. Self-determination of Peoples: A Legal Reappraisal, Cambridge, Cambridge University Press.
• Çiftçi, S. 2009. El-Fetih Kongresi, de facto Filistin Devleti ve Ortadoğu Barış Süreci, Ortadoğu Analiz, 1(10), 33-39.
• Cop, B. and Eymirlioğlu, D. 2005. The Right of Self-Determination in International Law Towards the 40th Anniversary of the Adoption of ICCPR and ICESCR, Perceptions Journal Of International Affairs, 10(4), 115-146.
• Doğan, İ. 2006. Siyasal Bir İlke Olarak Halkların Kendi Geleceğini Belirleme İlkesine Devletler Hukuku Açısından Bakış, Kamu Hukuku Arşivi, 9(1), 1- 11.
• Doyran, E. 2008. Bir Direniş Hareketi Olarak HAMAS, Ankara: Elips Kitap.
• Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi, BM Genel Kurulu A/RES/21/2200, (16 Aralık 1966).
• Erkmen, S. 2007. Filistin‘de Kriz: İki Millet, Üç Devlet, Stratejik Analiz, 8(87), 43- 52.
• Farraj, K., Mansour, C. and Tamari, S. 2009. A Palestine State in Two Years: Interview with Salam Fayyad, Palastinian Prime Minister, Journal of Palestine Studies, 39(1), 58 –74.
• Farsakh, L. 2005. Independence, Cantons or Bantustans: Whither the Palestinian State?, Middle East Journal, 59(2), 1-16.
• Gudeleviciute, V. 2005. Does the Principle of Self-Determination Prevail Over the Principle of Territorial Integritiy?, International Journal of Baltic Law, 2 (2), 48-74.
• Kalaycı, H. 2007. Kendi Kaderini Tayin Hakkının Tarihçesi, Stratejik Analiz, 7(84) 69-75.
• Karaosmanoğlu, A. L. 2003. Kendi Kaderini Tayin, Ülke Bütünlüğü, Uluslararası İstikrar ve Demokrasi, Doğu Batı, 6(24), 147-157.
• Karaosmanoğlu, A. L. 1981. İç Çatışmaların Çözümü ve Uluslararası Örgütler, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. D. Değerlendirilmesi, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(1-2), 949-982. İlkesinin Azınlıklar Açısından
• Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi, BM Genel Kurulu Resolution 2200A (XXI), (16 Aralık 1966).
• Köchler, H. 2004. Küresel Adalet mi, Küresel İntikam mı? Dönüm Noktasındaki Uluslararası Cezai Yargı, (Çev.) Funda Keskin, Erdem Denk, İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Kurubaş, E. 2004. Kuzey Irak‘ta Olası Bir Ayrılmanın Meşruluğu ve Self- Determinasyon Sorunu, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 59(3), 147-179.
• Kütükçü, M. A. 2004. Uluslararası Hukukta Self-Determinasyon Hakkı ve Türk Cumhuriyetleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 259-276.
• Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, (Advisory Opinion), International Court of Justice, (9 Temmuz 2004).
• Murphy, J. 2006. Bir Devlet İnşa Etme Stratejisi Olarak Kurumlaşma: Filistin Örneği, Kirsten E. Schulze, Martin Stokes ve Clom Campbell (Der.), Ortadoğu’da Azınlıklar, (Çev.) Kenan Kalyon, (s.83-97), Totem Yayıncılık, İstanbul.
• Pazarcı, H. 2009. Uluslararası Hukuk, 8. Bası, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Polat, N. 1999. Ahlak, Siyaset, Şiddet Bir Kuram Olarak Uluslararası Hukuk, İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
• Quigley, J. 2009. The Palestine Declaration to the International Criminal Court: The Statehood Issue, Rutgers Law Record, 35, 1-10.
• Quigley, J. 2011. Self-determination in the Palestine Context, In Susan M. Akram, Michael Dumper, Michael Lynk and Iain Scobbie (Ed.), International Law and the Israeli-Palestinian Conflict, (p.-209-228), New York: Routledge, 2011.
• Radan, P. 2002. The Break – up of Yugoslavia and International Law, Londra: Routledge.
• Security Council Calls For Immediate, Durable, Fully Respected Ceasefire in Gaza Leading to Full Withdrawal of Israeli Forces, BM Güvenlik Konseyi Resolution 1860, (8 Ocak 2009).
• Sitta, S. E. 2002. Geriye Dönüş Hakkının Tanınması, Roane Carey (Der.), Yeni İntifada: İsrail’in Apartheid Politikasına Karşı Direnmek, (s. 479-513), Everest Yayınları, İstanbul.
• Sömürge İdaresi Altındaki Ülkelere ve Halklara Bağımsızlık Verilmesine İlişkin Deklarasyon, BM Genel Kurulu A/RES/15/1514, (14 Aralık 1960).
• Status of the Occupied Palestinian Territory, including East Jerusalem, BM Genel Kurulu A/RES/58/292, (17 Mayıs 2004).
• Taşdemir, F. 2000. İsrail – Filistin Sorununun Self-determinasyon Hakkı Çerçevesinde Analizi, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 209-225.
• The importance of the universal realization of the right of peoples to self- determination and of the speedy granting of independence to colonial countries and peoples for the effective guarantee and observance of human rights, BM Genel Kurulu A/RES/2649, (30 Kasım 1970).
• Tilley, V. 2009. Occupation, Colonialism, Apartheid?, A Re-assessment of Israel’s Practices in the Occupied Palestinian Territories Under International Law, A Study Coordinated by the Middle East Project of the Democracy and Governance Programme, Cape Town: Human Sciences Research Council of South Africa.
• The right of the Palestinian people to self-determination, BM Genel Kurulu A/RES/59/179, (3 Mart 2005).
• The right of the Palestinian people to self-determination, BM Genel Kurulu A/RES/64/150, (26 Mart 2010).
• The right of the Palestinian people to self-determination, BM Genel Kurulu A/HRC/RES/16/30, (13 Nisan 2011).
• Türbedar, E., Çaycı, S. ve Kanbolat, H. 2007. Kendi Kaderini Tayin Hakkı ve Ayrılıkçılık: Kosova‘nın Bağımsızlığı Emsal Teşkil Eder mi?, Stratejik Analiz, 8(91), 23-39.
• United Nations Relief and Works Agency for Palestine Refugees in the Near East, BM Genel Kurulu A/RES/2672, (8 Aralık 1970).
• Uz, A. 2007. Teori ve Uygulamada Self- Determinasyon Hakkı, Uluslararası Hukuk ve Politika, 3(9), 60-81.
• Weiner, J. R. and Morrison, D. 2007. Linking the Gaza Strip with the West Bank, Implications of a Palestinian Corridor Across Israel, Jerusalem: Jerusalem Center for Public Affairs.
• Young, I. M. 2005. Self-Determination as Non – Domination: Ideals Applied to Palestine/Israel, Adalah’s Newsletter, 12, 1-9.