TÜRKİYE’DE İLKOKUL DÜZEYİNDE AKICI OKUMA İLE İLGİLİ YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 347 - 363, 22.06.2020

Merve Gürkaner , Sevim Güven

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.624713

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de akıcı okuma ile ilgili ilkokul
düzeyinde yapılmış lisansüstü tezlerin betimsel olarak incelenmesi
amaçlanmıştır. Araştırmada durum çalışması yöntemlerinden belge durum çalışması
deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi 2012-2018 yılları arasında
yayınlanmış, 2 doktora tezi, 9 yüksek lisans tezi olmak üzere toplam 11 adet
lisansüstü tezden oluşmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak doküman
analizi yöntemi kullanılmıştır. Örnekleme alınan lisansüstü tezler yazar, yıl,
kurum, tezin türü, amaç, yöntem, akıcı okuma stratejileri, örneklem
özellikleri, veri toplama araçları, verilerin analiz yöntemleri ve sonuçları
düzenlenip analiz edilmiştir. Türkiye’de akıcı okuma ile ilgili ilkokul
düzeyinde yapılan lisansüstü tezlerde yarı deneysel, deneysel, deneysel
olmayan, eylem araştırması, olgu bilimsel ve karma yöntemler kullanılmıştır.
Akıcı okuma stratejileri kullanılan tezlerde eşli okuma, koro okuma,
yapılandırılmış okuma, tekrarlı okuma, SQ3R, altı dakika yöntemi, yankılayıcı
okuma, okuyucu tiyatroları ve paylaşarak okuma gibi akıcı okuma stratejiler
kullanılmıştır. Örneklem yöntemleri olarak amaçlı örnekleme, kolayda örnekleme,
seçkisiz örnekleme yöntemleri kullanılmıştır. Akıcı okuma stratejileri
kullanılan lisansüstü tezlerin sonuçları akıcı okuma stratejilerinin
öğrencilerin okuma hızlarını, doğru okuma becerilerini, prozodik okuma
becerilerini, okuduğunu anlamalarını, akademik başarılarını ve okuma
motivasyonlarını olumlu yönde geliştirdiğini göstermektedir. Sonuç olarak;
Türkiye’de ilkokul düzeyinde akıcı okuma ile ilgili farklı amaçlar ve farklı
yöntemler kullanılarak çeşitli lisansüstü tezler yayınlanmıştır. Bu
araştırmalarda akıcı okuma stratejilerinin akıcı okuma becerilerini artırdığı
gösterilmiştir. Son yıllarda akıcı okuma üzerine her yıl en az bir lisansüstü
tez yayınlanmasına karşılık bu alanda daha fazla araştırma yapılması gerektiği
saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Akıcı Okuma, Okuma Becerisi

Kaynakça

• Akbey, G. Ö. (2016). Down Sendromlu Bireylerin Akıcı Okuma Ve Okuduğunu Anlama İle Fonolojik Farkındalık Düzeyleri Arasındaki İlişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Akyol, H. (2010). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Akyol, M. (2014). Yapılandırılmış Akıcı Okuma Yönteminin Üçüncü Sınıf Öğrencilerinin Akıcı Okuma İle Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Allington, R. L. (1983). Fluency: The Neglected Reading Goal. The Reading Teacher, 36(6), 556-561.
• Babayiğit, Ö. (2018). İlkokul Öğrencilerinin Kelime Uzunluğuna Göre Okuma Hızlarının Değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 409-427.
• Baştuğ, M. (2012). İlköğretim I. Kademe Öğrencilerinin Akıcı Okuma Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Baştuğ, M. ve Akyol, H. (2012). Akıcı Okuma Becerilerinin Okuduğunu Anlamayı Yordama Düzeyi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(4), 394-411.
• Brassell, D. and Rasinski, T. (2008). Comprehension That Works: Taking Students Beyond Ordinary Understanding To Deep Comprehension, Huntington Beach, CA: Shell Education Press.
• Buck, J. and Torgesen, J. (2018). The Relationship Between Performance On A Measure Of Oral Reading Fluency And Performance On The Florida Comprehensive Assessment Test (FCRR Technical Report #1). Florida Center For Reading Research.
• Chall, J. S. (1996). Stages Of Reading Development, Fort Worth, TX: Harcourt-Brace.
• Clay, M.M. (1993). Reading Recovery: A Guide Book For Teachers In Training, Portsmouth, NH: Heinemann.
• Çankal, A. O. (2018). Akıcı Okuma Stratejilerinin 4.Sınıf Türkçe Derslerinde Okuduğunu Anlama Becerisine Ve Okuma Motivasyonuna Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Çetinkaya, F. Ç., Ateş, S. ve Yıldırım, K. (2016). Prozodik Okumanın Aracılık Etkisi: Lise Düzeyinde Okuduğunu Anlama Ve Akıcı Okuma Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 11(3), 809-820.
• Dowhower, S. L. (1991). Speaking Of Prosody: Fluency’s Unattended Bed Fellow. Theory Into Practice, 30(3), 165-175.
• Duran, E., ve Sezgin, B. (2012). Rehberli Okuma Yönteminin Akıcı Okumaya Etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 633-655.
• Eberhard‐Moscicka, A. K., Jost, L. B., Raith, M. and Maurer, U. (2015). Neurocognitive Mechanisms Of Learning To Read: Print Tuning In Beginning Readers Related To Word‐Reading Fluency And Semantics But Not Phonology. Developmental Science, 18(1), 106-118.
• Ehri, L. C. and McCormick, S. (1998). Phases Of Word Learning: Implications For Instruction With Delayed And Disabled Readers. Reading & Writing Quarterly: Overcoming Learning Difficulties, 14(2), 135-163.
• Ehri, L.C. (2002). Phases Of Acquisition In Learning To Read Words And Implications For Teaching. In R. Stainthorp and P.Tomlinson (Eds.), Learning And Teaching Reading (pp.7-28). London: British Journal Of Educational Psychology Monograph Series II.
• Fuchs, L. S., Fuchs, D., Hosp, M. K. and Jenkins, J. R. (2001). Oral Reading Fluency As An Indicator Of Reading Competence: A Theoretical, Empirical, And Historical Analysis. Scientific Studies Of Reading, 5(3), 239-256.
• Güneş, F. (2014). Anlama Modelleri. Dil Ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 9, 59-74.
• Gürbüz, A. (2015). Altı Dakika Yönteminin Akıcı Okumaya Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Hasbrouck, J. and Tindal, G. A. (2006). Oral Reading Fluency Norms: A Valuable Assessment Tool For Reading Teachers. The Reading Teacher, 59(7), 636-644.
• Hirschberg, J. (2002). Communication And Prosody: Functional Aspects Of Prosody. Speech Communication, 36(1-2), 31-43.
• Hudson, R. F., Lane, H. B. and Pullen, P. C. (2005). Reading Fluency Assessment And Instruction: What, Why, And How? The Reading Teacher, 58(8), 702-714.
• Hudson, R. F., Pullen, P. C., Lane, H. B. and Torgesen, J. K. (2009). The Complex Nature Of Reading Fluency: A Multidimensional View. Reading & Writing Quarterly, 25(1), 4-32.
• İlhan, C. (2014). SQ3R Akıcı Okuma Stratejisinin İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersi Akademik Başarıları, Problem Çözme Becerileri ve Fen Tutumlarına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Kaman, Ş. (2012). Akıcı Okuma Stratejilerini Kullanmanın İlköğretim Üçüncü Sınıf Öğrencilerinde Okuma Becerisini Geliştirmeye Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Karadağ, E. (2009). Eğitim Bilimleri Alanında Yapılmış Doktora Tezlerinin Tematik Açıdan İncelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.
• Keskin, H.K. (2012). Akıcı Okuma Yöntemlerinin Okuma Becerileri Üzerindeki Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kuhn, M. R. and Stahl, S. A. (2003). Fluency: A Review Of Developmental And Remedial Practices. Journal Of Educational Psychology, 95(1), 3-21.
• LaBerge, D. and Samuels, S. J. (1974). Toward A Theory Of Automatic Information Processing In Reading. Cognitive Psychologist, 6, 293-323.
• Logan, G. D. (1997). Automaticity And Reading: Perspectives From The Instance Theory Of Automatization. Reading & Writing Quarterly, 13(2), 123-146.
• Mastropieri, M. A., Leinart, A. and Scruggs, T. E. (1999). Strategies To Increase Reading Fluency. Intervention In School And Clinic, 34, 278-283.
• Miller, J. and Schwanenflugel, P. J. (2008). A Longitudinal Study Of The Development Of Reading Prosody As A Dimension Of Oral Reading Fluency In Early Elementary School Children. Reading Research Quarterly, 43(4), 336-354.
• Moats, L. C. (2001). When Older Students Can’t Read. Educational Leadership, 58(6), 36-40.
• Moors, A. and De Houwer, J. (2006). Automaticity: A Theoretical And Conceptual Analysis. Psychological Bulletin, 132(2), 297.
• National Reading Panel. (2000). Teaching Children To Read. Washington, DC: National Institute Of Child Health And Human Development.
• Paris, H. (2017). İlkokul Öğrencilerinin Akıcı Okuma Becerilerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Pikulski, J. J. and Chard, D. J. (2005). Fluency: Bridge Between Decoding And Reading Comprehension. The Reading Teacher, 58(6), 510-519.
• Pircioğlu, A. (2016). Ölçünlü Türkiye Türkçesini Okulda Öğrenen Çocukların Okuma Yanlışlarını Düzeltmede ve Onları Akıcı Okumaya Ulaştırmada Tekrarlı Okuma Yaklaşımının Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rize.
• Protopapas, A., Archonti, A. and Skaloumbakas, C. (2007). Reading Ability Is Negatively Related To Stroop Interference. Cognitive Psychology, 54(3), 251-282.
• Rasinski, T. V., Reutzel, D. R., Chard, D. and Linan-Thompson, S. (2011). Reading Fluency. In M. L. Kamil, P. D. Pearson, E. B. Moje, and P. P. Afflerbach (Eds.), Handbook Of Reading Research (pp. 286-319). Philadelphia: Routledge.
• Rasinski, T. V. (1990). Investigating Measures Of Reading Fluency. Educational Research Quarterly, 14(3), 37-44.
• Samuels, S. J. (2006). Reading Fluency: Its Past, Present, And Future. In T. V. Rasinski, C. L. Z. Blachowicz and K. Lems (Eds.), Fluency İnstruction: Research-Based Best Practices (pp. 7-20). New York; London: Guilford.
• Schreiber, P. A. (1980). On The Acquisition Of Reading Fluency. Journal Of Reading Behavior, 7, 177-186.
• Schwanenflugel, P. J. and Ruston, H. P. (2008). Becoming A Fluent Reader: From Theory To Practice. In M. R. Kuhn and P. J. Schwanenflugel (Eds.), Fluency In The Classroom (pp. 1-16). New York: Guilford.
• Stanovich, K. E. (1980). Toward An Interactive-Compensatory Model Of Individual Differences In The Development Of Reading Fluency. Reading Research Quarterly, 32-71.
• Stevens, E. A., Walker, M. A. and Vaughn, S. (2017). The Effects Of Reading Fluency Interventions On The Reading Fluency And Reading Comprehension Performance Of Elementary Students With Learning Disabilities: A Synthesis Of The Research From 2001 To 2014. Journal Of Learning Disabilities, 50(5), 576-590.
• Torppa, M., Eklund, K., Sulkunen, S., Niemi, P. and Ahonen, T. (2018). Why Do Boys And Girls Perform Differently On PISA Reading In Finland? The Effects Of Reading Fluency, Achievement Behaviour, Leisure Reading And Homework Activity. Journal Of Research İn Reading, 41(1), 122-139.
• Tutuk, T. (2017). İşitme Yetersizliği Olan Öğrencilere Kaynaştırma Ortamlarında Uygulanan Akıcı Okuma Çalışmalarına Yönelik Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Uzunkol, E. (2013). Akıcı Okuma Sürecinde Karşılaşılan Sorunların Tespiti Ve Giderilmesine Yönelik Bir Durum Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 70-83.
• Yıldırım, K., Turan, S. ve Bebek, N. (2012). Akıcı Okumayı Geliştirme Dersi: Farklı Bir Dil Ve Sosyokültürel Kontekstte Etkililiği. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 2012(9), 40-58.
• Yıldırım, K., Çetinkaya, Ç. ve Ateş, S. (2013). Akıcı Okumaya Yönelik Öğretmen Bilgisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(22), 263-281.
• Yıldız, M. (2013). Okuma Motivasyonu, Akıcı Okuma Ve Okuduğunu Anlamanın Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarılarındaki Rolü. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkishor Turkic, 8(4), 1461-1478.
• Wolf, M. and Katzir-Cohen, T. (2001). Reading Fluency And Its Intervention. Scientific Studies Of Reading, 5(3), 211-239.