SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ve ÖĞRETMEN ADAYLARININ MENTOR-MENTİ İLİŞKİSİNE YÖNELİK ALGILARI: BİR METAFORİK ÇALIŞMA

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 813 - 831, 30.12.2020

Mehmet Hayri Sarı , Nilgün Dağ , Özden Taşğın

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.849836

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının “mentor-menti ilişkisi”ne yönelik algılarının metaforlar aracılığıyla belirlenmesidir. Araştırmanın verileri, 2016-2017 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Mersin Üniversitesi, Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören 165 öğretmen adayı ile Nevşehir ve Mersin il merkezinde görev yapan toplam 83 sınıf öğretmeninden elde edilmiştir. Araştırmada, temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilmiş açık uçlu bir ölçme formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre, katılımcılar mentor-menti ilişkisini aynı metaforla açıklamışlardır. Hem sınıf öğretmenlerinin hem de öğretmen adaylarının “mentor-menti ilişkisi” için en fazla ürettikleri metafor usta-çıraktır. “Mentor-menti ilişkisi”nin anlamına yönelik olarak öğretmen adaylarının en fazla ürettikleri metafor yardımlaşma; sınıf öğretmenlerinin ise tecrübeden faydalanmadır. “Mentor-menti ilişkisi”ne yönelik olarak akıllara gelen ilk kişi öğretmen adayları için üniversite hocası; sınıf öğretmenleri içinse mentorum olmuştur. Hem öğretmen adaylarının hem de sınıf öğretmenlerinin “mentor-menti” ilişkisine yönelik geliştirdikleri metaforlar “tek taraflı destek” ve “karşılıklı fayda birlikteliği” kategorileri altında toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mentor, Menti, Metafor, Öğretmen Adayı, Sınıf Öğretmeni

Teşekkür

Bu çalışma, 21-23 Eylül 2017 tarihleri arasında Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi’nde gerçekleştirilen I. Uluslararası İpekyolu Akademik Çalışmalar Sempozyumu’nda sunulan özet bildirinin genişletilmiş hâlidir.

Kaynakça

• Achinstein, B. & Athanases, S. Z. (Eds.) (2006). Mentors in The Making: Developing New Leaders for New Teachers. New York: Teachers College Press.
• Akçamete, G., Aslan, B. ve Dinçer, Ç. (2010). Uygulama Öğretmenlerinin Mentörlük Becerilerinin Değerlendirilmesi. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II, 16-18 Mayıs, Ankara.
• Bakioğlu A. (Edt.) (2015). Eğitimde Mentorluk. 3. Baskı, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Barker, E. R. (2006). Mentoring-A Complex Relationship. Journal of the American Association of Nurse Practitioners, 18(2), 56-61.
• Bell, C. R. (2000). The Mentor As Partner. Training and Development, 54(2), 52-56.
• Dağ, N. ve Sarı, M. H. (2017). Areas of Mentoring Needs of Novice and Preservice Teachers. International Electronic Journal of Elementary Education (IEJEE), 10 (1), 115-129.
• Dağ, N. ve Özdemir, S.M. (2019). Sosyal, Kültürel, Ahlâkî ve Etik Yönleriyle Öğretmenlik Mesleği. (Edt.: B. Oral, A. Çoban ve M. Bars), Eğitimde Ahlâk ve Etik (ss. 51-71). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dhillon, J. K. (2009). The Role of Social Capital In Sustaining Partnership. British Educational Research Journal, 35 (5), pp. 687-704.
• Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Hudson, P. (2016). Forming the Mentor-Mentee Relationship. Mentoring & Tutoring: Partnership in Learning, 24 (1), 30-43.
• Hudson, P. & Hudson, S. (2018). Mentoring Preservice Teachers: Identifying Tensions and Possible Resolutions. Teacher Development, 22(1), 16-30.
• Inzer, L.D. & Crawford, C.B. (2005). A Review of Formal and Informal Mentoring: Processes, Problems, and Design. Journal of Leadership Education, 4(1), 31-50.
• Karacabey, M.F. (2019). Okul Müdürlerinin Aday Öğretmenlere Rehberlik Etmeleri İle Liderlik Oryantasyonları Arasındaki İlişki. Yaşadıkça Eğitim, 33(2), 140-150.
• Kılınç, U. ve Alparslan, A.M. (2014). Yükseköğretimde Mentörlük: Mentör ve Menti Bakış Açılarını Belirlemeye Yönelik Bir Uygulama. Yükseköğretim Dergisi, 4(2), 91-101.
• Kozikoglu, I. (2017). A Content Analysis Concerning the Studies on Challenges Faced by Novice Teachers. Cypriot Journal of Educational Sciences, 12(2), 91-106.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Çev.: G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Lehsem S (2014) How Do Teachers Mentors Perceive Their Role, Does It Matter?. Asia-Pasific Journal Teacher of Education 42(3), 261-274.
• Levin, P. M. (2005). Metaphors and Images of Classrooms. Available at: http://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ724893.pdf. Erişim tarihi Ağustos, 12, 2017.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (Çev. Edt.: S. Turan). Ankara: Nobel.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor (Çev.: G. Bulut). İstanbul: MESS.
• Ortony, A. (1975). Why Metaphors Are Necessary and Not Just Nice?. Educational Review, 2, 45-53.
• Özön, M.N. (1959). Osmanlıca-Türkçe Sözlük. (3. Baskı), İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitapevi.
• Saban, A. (2008). Okula İlişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Sarı, M.H., ve Altun, Y. (2015). Göreve Yeni Başlayan Sınıf Öğretmenlerinin Karşılaştıkları Sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 213-226.
• Sevük, İ.H. (1942). Edebiyat Bilgileri. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Topçu, N. (2017). Türkiye’nin Maarif Davası. (29. Baskı), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• TDK (1988). Türkçe Sözlük. II. Cilt (K-Z), Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.