2015-2020 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’DE GÖSTERİME GİREN ANİMASYON FİLMLERİNDE YER ALAN KÖK DEĞERLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 4, 1717 - 1731, 31.12.2021

Sakine Hakkoymaz

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.914920

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan on kök değere dayanarak animasyon filmlerinde geçen değerlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Türk yapımı animasyon filmleri içerdikleri değerler bakımından incelenmiştir. Araştırmanın veri setini 2015-2020 arasında gösterime giren yedi animasyon filmi oluşturmaktadır. Araştırma, nitel bir araştırma olup veriler doküman incelemesi tekniğiyle toplanmıştır. Çalışma kapsamındaki filmler, araştırmacı tarafından geliştirilen “Animasyon Filmlerinde Yer Alan Değerleri İnceleme Formu” ile incelenmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin analizi ve yorumlanmasında, nitel araştırmada veri analizi yöntemlerinden betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, incelenen animasyon filmlerinde toplam 308 değer tespit edilmiştir. Bu filmlerde, yardımseverlik, dostluk, sevgi, saygı değerlerinin filmlere göre dağılımları ve işlenme sıklığı diğer kök değerlere göre yüksek iken, öz denetim ve vatanseverlik değerlerinin oldukça düşük olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Animasyon filmleri, kök değerler, değer öğretimi, Türkçe öğretim programı

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). Değerler eğitimi akımlarına genel bir bakış, Değerler Eğitimi Dergisi, 6/16 9.
• Akyol, Ş. (2010). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan sevgi te¬masının değerler eğitimi açısından incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çanak¬kale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Aslan, O. ve Yılar, Ö. (2019). Halk bilimi unsurlarının gelecek kuşaklara aktarımında çizgi filmlerin rolü: rafadan tayfa örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 646-669.
• Baki, Y. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin değer aktarımı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 109-146.
• Barak, M., Ashkar, T. and Dori, Y. J. (2011). Learning science via animated movies: Its effect on students’ thinking and motivation. Computers ve Education, 56(3), 839-846.
• Beldağ, A. ve Kaptan, S. Y. (2017). Arabalar filminin içerdiği değerlere ilişkin bir inceleme. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 487-499.
• Baumeister, R. F., Vohs, K. D. and Tice, D. M. (2007). The strength model of selfcontrol. Current Directions in Psychological Science, 16, 351– 355.
• Cengiz, Ş. ve Duran, E. (2017). Okul öncesi dönemine ait hikâye ve masallardaki değerlerin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 42(191).
• Demir, R. (2019). Türkiye’de çocuk kanallarında yayınlanan çizgi filmlerde dini ve kültürel değerler eğitimi, Yayımlanmamış doktora tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Demirtaş, S. (2009). Çocuk yuvasında kalan korunmaya muhtaç çocukların değer eğitiminde yaratıcı dramının etkililiği, Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
• İnan, H. Z. (2013). Okul öncesi eğitim programında değerler eğitiminin kapsamı. A. Arıkan (Ed.), Okul öncesi dönemde değerler eğitimi içinde (s. 95-123). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Kağan, M.C. (1963) Child developmend and personality, Evanston and London, Harper İnternotional Edition: NewYork. Kanar, S. (2019). Animasyon filmlerinin öğrencilerin değer gelişimine etkileri: Arabalar 1 animasyon filmi örneği, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karaca, S. S. (2019). Çizgi filmlerde değerler eğitimi, değerler eğitimi açısından Rafadan Tayfa çizgi filminin incelenmesi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Karakuş, N. (2015). Okul öncesi döneme hitap eden tema içerikli çizgi filmlerin değerler eğitimine katkısı yönünden değerlendirilmesi (Niloya Örneği). Değerler Eğitimi Dergisi, 12(3), 251-277.
• Kurudayıoğlu, M. ve Şahin, S. (2020). Türkçe dersi öğretim programı’nda yer alan kök değerler açısından rafadan tayfa çizgi filminin incelenmesi. Journal Of History School (Johs), 13, 2636-2656.
• Küçükoğlu, A., Albayrak, F. ve Serin, N. (2020). Değerler eğitimi bağlamında Türkçe dersi: program ve ders kitaplarının karşılaştırmalı incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1499-1518.
• MEB. (2019). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Yayınları.
• Padem, S. ve Aktan, O. (2014). İlköğretim 5. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan değerlerin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 5-24.
• Rokeach, M. (1983). Rokeach Value Survey. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
• Sadioğlu, Ö., Turan, M., Dikmen, N., Yılmaz, M. ve Özkan, Y. (2018). Değerlerin öğretiminde çizgi filmler: Rafadan Tayfa örneği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 240-251.
• Sevim, Z. (2013). Çizgi filmlerin değerler eğitimi bakımından karşılaştırılması, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Shaffer, D. R. and Kipp, K. (2010). Developmental psychology (Childhood and Adolescence), Belmont: Wadsworth Publishing.
• Susar Kırmızı, F. (2014). 4. sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinde yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259.
• Şen, Ü. (2007). Millî Eğitim Bakanlığının 2005 Yılında Tavsiye Ettiği 100 Temel Eser Yoluyla Türkçe Eğitiminde Değerler Öğretimi Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şentürk, Ş. ve Keskin, A. (2019). Rafadan Tayfa çizgi filminin milli ve evrensel değerler açısından değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 143-157.
• Tuğrul, B. ve Yılmaz, H. H. (2013). Toplum Temelli Erken Çocukluk Hizmetleri Sunumu Kılavuzu. Ankara: MEB Yayınları.
• Turhan, H. B. (2018). Türk yapımı animasyon filmlerinde değer aktarımı üzerine inceleme, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük, Ankara: TDK Yayınları.
• Ulusoy, K. (2019). Karakter değerler ve ahlak eğitimi, Ankara: Pegem Akademi.
• Yağlı, A. (2013). Çocuğun eğitiminde ve sosyal gelişiminde çizgi filmlerin rolü: Caillou ve Pepee örneği. Electronic Turkish Studies, 8(10), 707-719.
• Yaman, E., Bayburtlu, F. I., Tekir, B., ve Kirman, S. (2015). Dede Korkut çizgi filminde yer alan değerler. Değerler eğitimi dergisi, 13(29), 245-269.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. baskı). Seçkin Yayınevi.
• Zor, İ. ve Bulut, S. (2020). Toplumsal cinsiyet kavramına animasyon filmleriyle bakmak: Buz devri, shrek ve winx club: kayıp krallığın sırrı örnekleri. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(1), 58-69.