PSİKOLOJİK DANIŞMA KONULU DOKTORA TEZLERİ: YÖNTEM VE ANALİZ İNCELEMESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 745 - 757, 15.07.2022

Yaren Nadir Cahit Kaya , Gizem Uyumaz , Tolga Sen

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.961064

Öz

Günümüzde psikolojik danışma uygulamalarına duyulan ihtiyaç giderek artmaktadır. Değişen ve gelişen topluma ayak uydurmada, bireysel ve kitlesel sorunlarla baş etmede psikolojik destek alma büyük pay sahibidir. Bu nedenle psikolojik danışma konulu çalışmaların incelenmesi önemlidir. Bu çalışmada Türkiye’de yapılan psikolojik danışma konulu doktora tezleri incelenmiştir. Nitel araştırma desenlerinden betimsel modelde olan ve doküman analizi kullanılan araştırmanın örneklemini; YÖK Yayın Dokümantasyon Daire Başkanlığı tarafından arşivlenen, konu bölümü psikolojik danışma olarak belirtilen 83 doktora tezi oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre; çalışma sayısının yıl aralıklarına göre geçmişten günümüze artış gösterdiği, nicel araştırma desenlerinden deneysel yöntemin daha çok kullanıldığı bulunmuştur. Çalışmalarda en çok üniversite öğrencilerinin tercih edildiği ve veri analizlerinde sırasıyla ANOVA ve t testinin en fazla kullanılan analizler olduğu bulunmuştur. Geçmişten günümüze çalışmalarda faktör analizi uygulanma sıklığının artış gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

psikolojik danışma, psikolojik danışmanlık, psikolojik danışan, doktora tezi, lisansüstü

Kaynakça

• Arık, R. S. ve Türkmen, M. (2009, Mayıs). Eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sunulan sözel bildiri, 1-3 Mayıs, 2009, Çanakkale.
• Bilgin, O.( 2019) Türkiye’de Özgüven ile İlgili Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 371-393.
• Doğan, S. (2000). Psikolojik danışman eğitiminde akreditasyon gereği bir model önerisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 14, 31–39.
• Güven, M., Kısaç, İ., Ercan, L. ve Yalçın, İ. (2009). Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi’nde yayınlanan makalelerin çeşitli özellikler açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(31), 80-87.
• Güven, M.. Aslan, B. ve Akyol, E. Y. (2017). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik alaninda yapilan doktora tezlerinin incelenmesi (2000-2016). Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(3), 136-147.
• Güven, M. ve Aslan, A. M. (2018). Psikolojik danışma ve rehberlik alanında Türkiye’deki bilimsel dergilerde yayınlanan makaleler üzerine bir inceleme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(55),593-604.
• Hackney, Harold, Cormier, Sherry, Psikolojik Danışma İlke ve Teknikleri: Psikolojik Yardım Süreci El Kitabı, çev. Tuncay Ergene ve Seher Aydemir Sevim, Mentis Yayıncılık, Ankara, 2008.
• Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(1), 49-71.
• Keldal, G. & Bilge, F. (2016). Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Alanında Karma Yöntemli Araştırmalar: Bir İçerik Analizi Çalışması, Ö. Demirel & S. Dinçer (Ed.), Eğitim Bilimlerinde Yenilikler ve Nitelik Arayışı içinde (s. 643-654). Ankara: Pegem Akademi.
• Kıral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,15, 170-189.
• Kılıç, C. (2020). Saldırganlık üzerine yapılan psikolojik danışma ve rehberlik ve psikoloji doktora tezlerinin incelenmesi. Öğretmen Eğitiminde Yenilikçi Araştırmalar Dergisi, 1(1), 01-17.
• Kılıç, M. (2019). Psikolojik Danışman Adaylarının Bazı Değişkenlere Göre Duygusal Ve Psikolojik Danışma Öz Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi) Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Kırıkkale.
• Saban, A. (2006). Lisansüstü öğrencilerin nitel araştırma methodolojisine ilişkin algıları. 15. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Muğla Sıtkı Tarancı Üniversitesi.
• Seçer, İ , Ay, İ , Ozan, C , Yılmaz, B . (2014). Rehberlik ve Psikolojik Danışma Alanındaki Araştırma Eğilimleri: Bir İçerik Analizi . Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi , 5 (41) , 49-60.
• Tosun-Sümer, E. ve Güven, M. (2018). Okul psikolojik danışmanlarıyla ilgili lisansüstü tezler üzerine bir inceleme. Journal of International Social Research, 11(60), 794- 801.
• Türkoğlu Mutlu, Z., & Güven, M. (2018). Grupla Psikolojik Danışmayla İlgili Türkiye'de Yapılmış Deneysel Çalışmaların İncelenmesi. Journal of International Social Research, 11(60).
• Poyraz, C. (2006). Türkiye'deki rehberlik hizmetlerinin tarihsel gelişimi. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 187-209.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.