ODYSSEİA'NIN APOLLONİK SÖYLEM EKSENİNDE ANALİZİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 3, 1760 - 1771, 02.10.2022

Deniz Akdeniz , Nurşah Çokbankir Şengül

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1161619

Öz

Antik Çağ’dan beri önce spesifik olarak Helen toplumunda, daha sonra büyük bir yayılım göstererek gittikçe arttan bir şekilde tüm dünyada büyük bir etki bırakmış olan kanonik metinlerden olan Homeros’un Odysseia adlı eseri her döneme farklı yönleriyle damga vurmuştur. Troia Savaşı sonrası Ithaka kralı Odysseus’un on yıllık yolculuğunu anlatan eser, başından sonuna kadar mitolojik olaylarla bezelidir. Eserde mitolojik olayların yanında elbette denizcilik faaliyetleri, bazı lokasyonlar, dinsel argümanlar, bazı halklar ve özellikleri ile ilgili kuşkuya yer bırakmayacak bir şekilde hakikate dayanan bilgiler bulunmaktadır. Ancak eser temelde, günümüzde bile sanatçılara ve her türden okura ilham veren edebiyat şahikası bir mythostur. Bunun yanında Odysseia’da sözü edilen yerleşim yerlerinin ve otokhton halkın tasvirinden mythostan logosa geçişin ve bunun yaratmış olduğu algısal dönüşümün izlerini takip etmek mümkündür. Eser doğanın domestikasyonu, tanrıların müdahil olmaları, kentsel ve kırsal yaşam kategorizasyonu ile Apollonik bir yapı arz etmektedir. Bu çalışmada Homeros’un Odysseia adlı eserindeki olaylar, tanrılar ve coğrafya Apollonik söylem ekseninde değerlendirilmiştir. Ayrıca Odysseia’ya hâkim olan söylemin mythostan logosa geçiş ile ilgili verdiği ipuçları üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Apollonik Söylem, Homeros, Odysseia, Logos, Mythos

Kaynakça

• Antik Kaynaklar: Aiskh. Khoep. (= Aiskhylos,Khoephoroi). Kullanılan Metin ve Çeviri: Aeschylus. Libation Bearers. Trans.: Herbert Weir Smyth, Harvard University Press. 1926.
• Aiskh. Eum. (= Aiskhylos, Eumenides). Kullanılan Metin ve Çeviri: Eumenides. Trans.: A. H. Sommerstein. Cambridge, Mass.-London 2009 (The Loeb Classical Library).
• Apollod. Bibl. (= Apollodoros, Bibliotheke). Kullanılan Metin ve Çeviri: Apollodorus, The Library, Trans: Sir James George Frazer. Cambridge, MA, Harvard University Press; London, 1921.
• Apollodorus, The Library of Greek Mythology, Trans: R. Hard. Oxford University Press. 2008.
• Hdt. (=Herodotos, Historiae) with an English translation by A. D. Godley. Cambridge. Harvard University Press. 1920.
• Hes. theog. (= Hesiodos, Theogonia). Kullanılan Metin ve Çeviri: Hesiod. The Homeric Hymns and Homerica. Trans. Hugh G. Evelyn-White. Theogony. Cambridge, MA.,Harvard University Press; London, 1914.
• Hom. Il. (= Homeros, Ilias). Kullanılan Metin ve Çeviri: Homer. The Iliad Trans.: A.T. Murray, Ph.D. in two volumes. Cambridge, MA., Harvard University Press; London, 1924.
• Hom. Od. (= Homeros, Odysseia). Kullanılan Metin ve Çeviri: Homer. The Odyssey. Trans.: A.T. Murray, PH.D. in two volumes. Cambridge, MA., Harvard University Press; London, 1919.
• Ovid. Met. (= Ovidius, Metamorphoses). Kullanılan Metin ve Çeviri: Publius Ovidius Naso, Dönüşümler I-XV. Çev.: A. Çoşkun Abuagla. İstanbul 2019.
• Paus. (= Pausanias, Periegesis tes Hellados). Kullanılan Metin ve Çeviri: Description of Greece. Trans.: W. H. Jones – H. A. Ormerod – R. E. Wycherley, vols. I-V. New York. 1918-2004 (The Loeb Classical Library).
• Pl. Leg. (= Platon, Leges, [νόμοι]). Kullanılan Metin ve Çeviri: Plato, Laws. Trans.: R. G. Burry, vol. I. Cambridge - Massachusetts - London 1961 (The Loeb Classical Library).
• Pl. Plt. (=Platon, Politikos). Plato. Platonis Opera, ed. John Burnet. Oxford University Press. 1903.
• Plut. Cons. Ap. (= Plutarkhos, Consolatio ad Apollonium). Kullanılan Metin ve Çeviri: Plutarch. Moralia. Trans.: Frank Cole Babbitt. Harvard University Press. London. 1928.
• Verg. Georg. (= Vergilius, Georgica). Kullanılan Metin ve Çeviri: Vergilius, Georgica. Çev.:Ç. Dürüşken. İstanbul 2015.
• Yeni Yaşam Açıklamalı Kutsal Kitap (2009). Life Publishers International.
• Modern Kaynaklar: Agamben G. (2012). Dispozitif Nedir? (E. Dedeoğlu, Çev.). Monokl Yayınları.
• Alighieri D. (2011). İlahi Komedya (R. Teksoy, Çev.). Oğlak Yayıncılık.
• Dürüşken Ç. (2014). Antikçağ Felsefesi. Homeros’tan Augustinus’a Bir Düşünce Serüveni. Alfa Yayıncılık.
• Eco U. (2019). Güzelliğin Tarihi (Ali Cevat Akkoyunlu, Çev.).Doğan Egmont Yayıncılık.
• Edwards A. T. (1993). Homer's Ethical Geography: Country and City in the Odyssey. Transactions of the American Philological Association, Vol. 123: 27 – 78.
• Finley M. I. (2003). Odysseus’un Dünyası (G. E. Durna, Çev.). Ayraç Yayınevi.
• Foucault M. (2011). Entelektüelin Siyasi İşlevi: Seçme Yazılar 1 (I. Ergüden, O. Akınhay, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Franz M. (1995). Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefi Fragmanlar I. Ek: Odysseus ve Seirenler (O. Özügül, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
• Griffith R. D. (2015). Cannibal Demeter (Pin. Ol. 1.52) and the Thesmophoria Pigs. The Classical Journal, 111/2, 129-139.
• Horkheimer M. ve Adorno W. T. (1995). Aydınlanmanın Diyalektiği: Felsefi Fragmanlar I (O. Özügül, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
• Howatson M. C. (2015). Oxford Antikçağ Sözlüğü (F. Ersöz, Çev.). Kitap Yayınevi.
• Nappi M. (2018). Kahramanlık Mitolojisi ve Efsane Dizileri. In U. Eco (Ed.), Antik Yunan (pp. 636-659). Alfa Tarih.
• Nietzsche F. (2018). Tragedyanın Doğuşu (M. Tüzel, Çev.). Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Paglia C. (2004). Cinsel Kimlikler: Nefertiti’den Emily Dickinson’a Sanat ve Çöküş (A. Hazaryan, F. Demirci Çev.). Epos Yayınları.
• Pasquale D. G. (2020). Filozoflar ve Eserleri: Yunanistan’da Bilim ve Teknik. In U. Eco (Ed.), Felsefe Tarihi: Antik Yunan (pp. 84 – 94). Alfa Kitap.
• Powell B. B. (2018). Klasik Mitoloji (S. O. Çavuş, Çev.). Bilge Kültür Sanat.
• Schopenhauer A. (2020). İsteme ve Tasavvur Olarak Dünya (A. O. Aktaş, Çev.) . Doğu Batı Yayınları.
• Thomson J. A. K. (1914). Studies in the Odyssey. Clarendon Press.
• Toepffer J. (1893). “Apaturia (2)”. RE I, col. 2672-2680.
• Vernant, J. P. (2001). Evren Tanrılar İnsanlar (M. E. Özcan, Çev.). Dost Kitabevi Yayınları.
• White D. (1981). Cyrene’s Sanctuary of Demeter and Persephone: A Summary of a Decade of Excavation. American Journal of Archaeology 85 (1): 13-30.