DİJİTAL ARKEOLOJİ UYGULAMALARI: SILLYON ÇALIŞMALARI ÖRNEĞİ
Yıl 2022,
Cilt: 12 Sayı: Dijitalleşme, 320 - 328, 03.11.2022
Murat Taşkıran
Öz
Gelişen teknolojinin yansımasını arkeolojik kazılarda görmek, günümüzde yürütülen çalışmalar için bir gereklilik haline gelmiştir. Dijital arkeoloji olarak tanımlanan çalışmaların sunduğu olanaklar arazi ve laboratuvar çalışmalarında, değerlendirme ve yorumlama süreçlerinde önemli ölçüde katkı sağlamaktadır. Verilerin kaydedilmesi, dijital kopyalarının oluşturulması ve bu çalışmaların çok yönlü sürdürülebilir olması çalışmalara pratiklik, anlaşılabilirlik, arşivleme ve zamanla geliştirilebilme imkânı vermektedir. Bu çalışmada, gelişen dijital arkeolojinin kapsamı ve sunduğu olanaklar doğrultusunda Sillyon antik kenti araştırma ve kazı çalışmalarında yürütülen söz konusu dijital belgeleme ve geliştirme çalışmalarından bahsedilecektir. Sillyon arkeoloji araştırmalarında dijital imkanlar vasıtasıyla belgeleme, haritalama, 3 boyutlu modelleme ve animasyon çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmalar ile veriler dijital ortama aktarılmakta, tekrarı olmayacak alanların kaydedilmesi, çeşitli kazı planı, koruma ve onarım projelerine referans kaynağı olması sağlanmaktadır. Sillyon’da disiplinlerarası bir yaklaşımla sürdürülen çok yönlü çalışmaların modern ve aynı zamanda geliştirilebilir ilkeler çerçevesinde ele alınması, bilimsel alanda yeni bir perspektif sağlamanın yanında kültürel mirasımızın muhafaza edilmesine de katkı sunmaktadır.
Destekleyen Kurum
Kültür ve turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Antalya Valiliği, Serik Belediyesi, Pamukkale Üniversitesi, Türk Tarih Kurumu (TTK), Hamburg Üniversitesi ve Alaxander von Humboldt Vakfı
Teşekkür
Bu çalışma, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Türk Tarih Kurumu (TTK), Pamukkale Üniversitesi ve Serik Belediyesi’nin; katkılarıyla tamamlanmıştır. Ayrıca Alexander von Humboldt Vakfı ile Hamburg Üniversitesi’nin destekleri de alınmıştır. Adı geçen kurum ve kuruluşlara çok teşekkür ederiz. Ayrıca bu makalede, öncelikle yüzey araştırması sonrasında ise kazı ekibinde yer alan birçok disipline mensup uzmanın desteği ve paylaşımı çok önemli bir yere sahiptir. Desteklerinden dolayı minnet duyuyoruz.
Kaynakça
- Acosta, E., & Spettu, F., & Fiorillo, F., (2022). A Procedure to ımport a complex geometry model of a heritage building into BIM for advanced architectural representations. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, XLVI-2, W1, (pp.9-16).
- Duran, Z., & Toz, G., (2003). Tarihi Eserlerin Fotogrametrik Olarak Belgelenmesi ve Coğrafi Bilgi Sistemine Aktarılması. İtü Dergisi/d mühendislik, cilt 2, s.6, (ss.19-30).
- Fidan, D., (2021). Arkeolojik Yüzey Araştırması Tahmin Haritalarının Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Oluşturulması: Mersin İli, Silifke İlçesi Örneği. Türkiye Coğrafi Bilgi Sistemleri Dergisi 3(1), (ss.10-23).
- Giuffrida, D., Nardo, V.M., Adinolfi, O., Mastelloni, M.A., Ponterio, R.C., (2021). A theatrical double- faced mask preserved at the museum of Lipari (Messina): Study and 3D reconstruction through portable equipment. Virtual Archaeology Review, 12,24, (pp.39-48).
- Grilli, E., & Remondino, F. (2019). Classification of 3D Digital Heritage. Remote Sensing, 11, 847, (pp.1-23).
- Jensen, P., (2018). Semantically Enhanced 3D: A Web-based platform for Spatial Integration of Excavation Documentation at Alken Enge, Denmark. Journal of Field Archaeology, 43,1 (pp.31-44).
- Korumaz, G.A., & Dülgerler, O.N., & Yakar, M., (2011). Kültürel Mirasın Belgelenmesinde Dijital Yaklaşımlar. Selçuk Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi 26. 3, (ss.67-83), 71-72.
- Kumsar, H., (2020). Sillyon Antik Kenti (Serik-Antalya) Yerleşim Alanını Etkileyen Jeolojik, Mühendislik Jeolojisi ve Hidrojeolejik Faktörlerin İncelenmesi. Yüzey Araştırmaları Işığında Sillyon ve Çevresi, Sillyon Çalışmaları I, M. Taşkıran, (Ed.), (ss.291-302).
- Loy, M.P.A., & Stocker, S.R., & Davis, J.L., (2021). From archive to GIS: Recovering Spatiel Information for Tholos IV at the Palace of Nestor from the notebooks of Lord William Taylour. https://doi.org/10.11141/ia.56.5.
- Optiz, R., (2019). Publishing Archaeological Excavations at the Digital Turn. Journal of Field Archaeology 43. S1. (pp.568-582).
- Pepe, M., & Costantino, D., & Garofalo, A.R. (2020). An efficient pipeline to obtain 3D model for HBIM and structural analysis purposes from 3D point clouds. Applied Sciences, 10, 1235.
- Pepe, M., & Parente, C., (2017) Cultural Heritage Documentation ın Sıs Environment: an Application for “Porta Sirena” ın the Archaeological Site of Paestum. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Vol. XLII-5/W1, (pp.427-432).
- Roosevelt, C.H., & Cobb, P., & Moss, E., & Olson, B.R., & Ünlüsoy, S., (2015). Excavation is -Destruction- Digitization: Advances in Archaeological Practice. Journal of Field Archaeology, 40, 3, (pp.325-346).
- Taşkıran, M., (2017). Sillyon Antik Kenti Savunma Sistemi ve Pamphylia Bölgesindeki Konumu. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
- Taşkıran, M., (2020) 2018 Yılı Sillyon ve Territoryumu Yüzey Araştırması. 37. Araştırma Sonuçları Toplantısı 3. (ss.41-61).
- Taşkıran, M., (2020). Pamphylia Ovasında Bir Savunma Kenti: Sillyon. Yüzey Araştırmaları Işığında Sillyon ve Çevresi, Sillyon Çalışmaları I, M. Taşkıran, (Ed.), (ss.1-32).
- Tsilimantou, E., & Delegou, E.T., & Nikitakos, I.A., & Ioannidis, C., & Moropoulou, A., (2020). GIS and BIM as ıntegrated digital environments for modelling and monitoring of historic buildings. Applied Sciences 10, 1078, (pp. 1-26).
- Uzun, T.İ., & Spor, Y., (2019) Yersel Lazer (Nokta Bulut) Tarama Yöntemi ile Rölöve- Restitüsyon- Restorasyon Projesi Hazırlama Süreci ve Bir Örnek: Elazığ Harput Kale Hamamı. Tasarı Kuram 15 (28), (ss.1-26).
- Uzunel, Ö., (2020). Sillyon’da Yer Alan Hellenistik Kule’nin Kuzey Fasadının Yapısal Analizi. Yüzey Araştırmaları Işığında Sillyon ve Çevresi, Sillyon Çalışmaları I, M. Taşkıran, (Ed.), (ss.303-320).