YETİŞKİN BİREYLERDE KÜSME DAVRANIŞININ KENDİLERİNDE ALGILADIKLARI EMPATİ DÜZEYİ VE BENLİK SAYGISI İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 4, 2318 - 2331, 30.12.2022

Emre Pekçetinkaya Halis Özerk

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1180056

Öz

Bu çalışmanın amacı, yetişkin bireylerde küsme davranışı şiddetinin kendilerinde algıladıkları empati düzeyi ve benlik saygısı ile ilişkisinin incelenmesidir.
Araştırma örneklemi, Türkiye’nin farklı illerinde ikamet eden 18 yaş ve üzeri 343 yetişkin bireyden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; Bilgilendirilmiş̧ Gönüllü Onam Formu, Benlik Saygısı Değerlendirme Ölçeği-Kısa Formu, Empatik Eğilim Ölçeği-(EEÖ) ve araştırmacı tarafından araştırmanın amacına yönelik olarak oluşturan küsme anketi uygulanmıştır. Araştırma kapsamında tüm verilerin anlamlılık düzeyi p<.05 düzeyinde sınanmıştır. Elde edilen verilerin analizi SPSS 22.0 istatistik paket programı kullanılarak yapılmıştır.
Araştırmada küsmenin şiddetini belirlemek için üç sorunun çarpımı kullanılmış ve elde edilen veriler örneklemi ikiye bölecek şekilde “düşük küsme şiddeti” ve “yüksek küsme şiddeti olarak adlandırılmıştır. Araştırma kapsamında küsmeye ilişkin ölçülen özellik bağımsız değişken olarak değerlendirilmiştir. Benlik saygısı ve empatik eğilim puanlarının lineer bileşkesi olup “Barışıklık” şeklinde adlandırılan değişken ise bağımlı değişken olarak atanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre bireylerin barışıklık düzeyinin küsmenin şiddet düzeyine göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Klinik Psikoloji, Küsme Benlik Saygısı, Empati

Destekleyen Kurum

Yok

Kaynakça

• Acar, E. (2007). İşletme yönetiminde duygusal zekanın yeri ve önemi üzerine bir araştırma. [Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Adams, J. F. (1995). Ergenliği Anlamak. B. Onur (Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Aksüt, A. (2011). The relationship between students’ self-esteem, parental attıtudes and students’ achievement in foreign language learning. [Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi].
• Albiero, P., Matricardi, G., Speltri, D., ve Toso, D. (2009). The assessment of empathy in adolescence: a contribution to the Italian validation of the “Basic Empathy Scale”. Journal of Adolescence, 393-408. DOI: 10.1016/j.adolescence.2008.01.001
• Arıcak, T. (1999). Grupla psikolojik danışma yoluyla benlik saygısının geliştirilmesi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Armutlu, C. (2008). Sembolik tüketim: Benlik imajı uyumu üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191–215. https://doi.org/10.1037/0033-295X.84.2.191
• Baran, G., ve Haktanır, G. (1998). Gençlerin benlik saygısı düzeyleri ile anne baba tutumları algılamalarının incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 5(3), 134-141.
• Baumeister, R. F., Campbell, J. D., ve Krueger, J. I. (2003). Does high self-esteem cause better performance, interpersonal success, happiness, or healthier lifestyles? Psychol Sci in The Public Interest, 4(1), 1-44.
• Buckman, R., Tulsky, J., ve Rodin, G. (2011). Empathic responses in clinical practice: Intuition or tuition? Canadian Medical Association Journal, 183(5), 569-571. Doi: 10.1503/cmaj.090113
• Bruno, F. (1996). Psikoloji Tarihine Giriş. G. Sevdiren (Çev.). İstanbul: Kibele.
• Carlock, C. (1999). Enhancing self-esteem. (Third edition). Philadelphia: Taylor ve Francis Group.
• Cox, M. J., ve Brooks-Gunn, J. (1998). Conflict and cohesion in families: Causes and consequences. Routledge. Psychologhy Press
• Cüceloğlu, D. (1993). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Dietrich, C. (2010). Decision making: factors that ınfluence decision making, heuristics used, and decision outcomes. Inquiries Journal. 2(2), 1-3
• Dökmen, Ü. (1988), Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1-2), 155-190.
• Dökmen, Ü. (2019). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ergül, H. (2017). Evli bireylerde küsme davranışı ile evlilik uyumu ilişkisinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi].
• Freedman, S. R., ve Enright, R. D. (1996). Forgiveness as an intervention goal with incest survivors. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64(5), 983– 992.
• Gottman, J. M. (1993). The roles of conflict engagement, escalation, and avoidance in marital interaction: a longitudinal view of five types of couples. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(1), 6-15. https://doi.org/10.1037/0022-006X.61.1.6
• Guttman, H., ve Laporte, L. (2000). Empathy in families of women with borderline personality disorder, anorexia nervosa, and a control group, Family Process. 29(3), 345-358.
• Heavey, C. L., Layne, C., ve Christensen, A. (1993). Gender and conflict structure in marital interaction: A replication and extension. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(1), 16–27. https://doi.org/10.1037/0022-006X.61.1.16
• Hoffman, M. (1976). Empathy, role taking, guilt and the development of altruistic motives. T. Lickona, Moral development and behavior (s. 124-143). New York: Holt, Rinehart ve Winston.
• Ianotti, L. J. (1979). The elements of empathy. Biennial Meeting of the Society for Research in Child Development. San Fransisco, California.
• Johnson, F. P., ve Johnson, D. W. (2003). Joining Together. New York: Pearson Education Inc.
• Keefe, K., ve Berndt, T. J. (1996). Relations of friendship quality to selfesteem in early adolescence. The Journey of Early Adolescence, 16(1), 110-129.
• Konrad, S., ve Hendl, C. (2003). Duygularla Güçlenmek. İstanbul: Hayat Yayınları.
• Lee, J. (2013). The impact of a mandatory cooling-off period on divorce. The Journal of Law and Economics, 56(1), 227-243.
• Martin, G., ve Clark, R. (1982). Distress crying in neonates: Species and peer specificity. Developmental Psychology, 18(1), 3-9.
• McDonald, N., ve Messinger, D. (2011). The development of empathy: How, when, and why. A. Acerbi, J. Lombo, ve J. Sanguineti, Free will, Emotions and Moral Actions: Philosophy and Neuroscince in Dialogue (s. 341-368.). University of Miami.
• Murphy, J. G. (1982). Forgiveness and resentment. Midwest Studies in Philosophy, 7(1), 503-516
• Özmen, A. (2006). Anger: The theoretical approaches and the factors causing the emergence in individuals. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 39-56.
• Pope, A., McHale, S., ve Craighead, W. (1988). Self-Esteem Enhancement With Children And Adolescents. (First Edition). Boston: Psychology Practitioner Guidebook Series.
• Rehber, E. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
• Rose, J. (2015). The Literary Churchill. Yale University.
• Rosenberg, M. (1976). Beyond self-esteem: some neglected aspects of the self- concept. Paper presented at Annual Meeting of the American Sociological Association (New York, New York, August 30-September 3, 1976)
• Rothschild, B., ve Rand, M. (2006). The Psychophysiology Of Compassion Fatigue And Vicarious Trauma. London: W. W. Norton ve Company.
• Steffenhagen, R. (1990). Self-Esteem Therapy. New York. Praeger Publishers.
• Şahin, R. (2006). Bireylerin proaktif kişilik yapısı ile benlik saygısı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TDK. (2021, Haziran 11). www.tdk.gov.tr. adresinden alındı.
• Thomas, K. W. (1976). Conflict and conflict management. Handbook of Industrial and Organizational Psychology (s. 889-935). Chicago: Rand McNally.
• Troupe, F. (2008). Marital Conflict: A Longitudinal Study [Doctoral dissertation, Florida State University].
• Van Baaren, R., Decety, J., Dijksterhuis, A., Van Der Leij, A., ve Van Leeuwen , M. (2009). Being ımitated: consequences of nonconsciously showing empathy. J. Decety, The Social Neuroscience of Empathy. Cambridge: MIT Press. https://doi.org/10.7551/mitpress/9780262012973.003.0004
• Weger, H. (2005, February 1). Disconfirming communication and self-verification in marriage: Associations among the demand/withdraw interaction pattern, feeling understood, and marital satisfaction. Sage Journals, 22(1), 19-31
• Yavuzer, H. (2005). Gençleri Anlamak. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yörükoğlu, A. (1986). Gençlik Çağı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Sosyal ve Felsefi Eserler Dizisi.
• Yushimoto, D., Shapiro, A., O'Brien, K., ve Gottman, J. (2005). Nonverbal communication coding system of committed couples. The New Handbook of Methods in Nonverbal Behavior Research (s. 369–398). New York: Oxford University Press.
• Zahn-Waxler, Knafo, A., C., Van Hulle, C., Robinson, J., ve Rhee, S. (2008). The developmental origins of a disposition toward empathy: Genetic and environmental contributions. 737-752.