Türk-Japon işbirliğinin sergilenmesi: Kaman-Kalehöyük arkeolojik müzesi

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: Türkiye-Japonya İlişkileri 100. Yıl Özel Sayısı, 191 - 208

Gonca Zeynep Tunçbilek Dinçer

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1522065

Öz

Güncel müzecilik çalışmalarında müze artık salt bir mimari yapıya veya bu yapı içinde sergilenen eserlere odaklanılan bir mekân olarak ele alınamaz. Aksine müze, kurumsal olarak çok katmanlı bir ilişkiler ağı bütünlüğüyle ele alınmalıdır. Buna göre müze yapısını, yer aldığı sosyal ve kent bağlamıyla kurduğu ilişkiyi, müzenin etki kitlesinin sosyolojik niteliklerini, müzenin kendisini bir mimarlık yapıtı olarak sergilemesini ve son olarak müzede kullanılan sergileme yöntemlerini incelemek müze kurumunun çok katmanlı yapısını algılamak ve bu yapıyı açıklamak bakımından elzemdir. Bu makalede, Türk-Japon işbirliğini anlamak ve sergilemek adına Kırşehir’in Kaman ilçesinde yer alan Kaman-Kalehöyük Arkeolojik Müzesi ve Japon Bahçesi’ne bu katmanlı bakış açısı ile yaklaşılmaktadır. Bu çok katmanlı ilişkiler ağını araştırmak, müzenin sergileme mekânı olmasının ötesinde Türk-Japon kültürel işbirliğini besleyen, bütünleştiren ve etkileşimin sürekliliğini sağlayan kurumsal niteliğini ortaya koymaktadır. Bu kapsamda, bu diyalektik ilişkinin ortaya koyduğu işbirliği mimari olarak üç farklı ölçekten yaklaşılarak tartışılmaktadır: kentsel, mekânsal ve sosyo-kültürel bağlam, müzenin mimari yapısı ve son olarak müzede kullanılan sergileme yöntemleri.

Anahtar Kelimeler

Türk-Japon İşbirliği, Kalehöyük Müzesi, arkeoloji müzesi, müze, sergileme

Showcasing Turkish-Japanese cooperation: Kaman-Kalehöyük archaeological museum

Öz

In contemporary museum studies, museums are considered as complex networks of relationships rather than mere architectural structures housing artifacts. Instead, museums are recognized as complex, multi-layered networks of relationships. To understand a museum, it is crucial to examine its relationship with the social and urban context, the sociological characteristics of its audience, its (re)presentation as an architectural organization, and its exhibition methods. This article applies this multi-layered perspective to the Kaman-Kalehöyük Archaeological Museum and Japanese Garden in Kaman, Kırşehir in order to explore and illustrate the Turkish-Japanese collaboration. This study reveals that the museum, beyond serving as an exhibition space, fosters and integrates cultural cooperation, ensuring continuous interaction. It nurtures and integrates Turkish-Japanese cultural collaboration and ensure continuous interaction. In this context, the collaboration emerging from this dialectical relationship is discussed architecturally on three different scales: the urban, spatial, and socio-cultural context; the architectural structure of the museum; and the exhibition methods employed in the museum.

Anahtar Kelimeler

Turkish-Japanese Collaboration, Kalehoyuk Museum, Archeological Museum, Museum, Exhibition

Kaynakça

• Ambrose, T. and Crispin P. (2006). Museum Basics The International Handbook (2nd ed). London: Routledge.
• Artun, A. (2017). Mümkün Olmayan Müze: Müzeler Ne Gösteriyor? İletişim Yayınları.
• Becker, H. S. (1982). Art Worlds. London: University of California Press.
• Boast, R. (2011). Neocolonial Collaboration: Museum as Contact Zone Revisited. Museum Anthropology, ss. 34: 56 70. https://doi.org/10.1111/j.1548-1379.2010.01107.x
• Bourriaud, N. (2002). Relational Aesthetics. Dijon: Les Presses du Reel.
• Carr, D. (2001). A Museum is an Open Work. International Journal of Heritage Studies, Vol. 7, No. 2, ss. 173-183. https://doi.org/10.1080/13527250117281
• Dağdeviren, A. (2021). Algılanan Hizmet Kalitesi, Memnuniyet ve Davranışsal Niyetler Arasındaki İlişki: Kaman-Kalehöyük Arkeoloji Müzesi Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10 (1), 537-567. http://www.itobiad.com/tr/pub/issue/60435/768580
• Desvallées, A., and Mairesse, F., (eds). (2010). Key Concepts of Museology. Paris: Armand Colin.
• Gieryn, T. F. (2006). The City as Truth Spot. Social Studies of Science 36(1): 5-8. https://doi.org/10.1177/0306312705054526
• Heidegger, M. (1977). The Age of the World Picture, The Question Concerning Technology, and Other Essays. New York: Harper and Row.
• Hooper-Greenhill, E. (1990). The Space of the Museum. Continuum: The Australian Journal of Media & Culture 3 (1): 56–69. https://doi:10.1080/10304319009388149
• Hooper-Greenhill, E. (1996). The Educational Role of the Museum, London: Routledge.
• Hroch, M. (1996). From National Movement to the Fully-formed Nation: The Nation-building Process in Europe. Gopal Balakrishnan (ed.), Mapping the Nation içinde (ss. 78-97). London: Verso.
• Japan International Cooperation Agency (JICA). (July, 2015). Basic Design Study Report on the Project for the Construction of Kaman-Kalehöyük Archaeological Museum in the Republic of Turkey. (24.07.2024 tarihinde https://openjicareport.jica.go.jp adresinden ulaşılmıştır.).
• Markus, T. A. (1993). Buildings and Power: Freedom and Control in the Origin of Modern Building Types. London: Routledge.
• Ólof G. S. (2020). Blind Spots: Museology on Museum Research. Museum Management and Curatorship, 35:2, 196-209, https://doi.org/10.1080/09647775.2019.1691636
• Phillips, R. B. (2005). Re-Placing Objects: Historical Practices for the Second Museum Age. The Canadian Historical Review 86 (1): ss. 83–110. https://doi: 10.3138/CHR/86.1.83
• Preziosi, D. (1998). Museology, Encyclopedia of Aesthetics, Book 3 içinde (ss. 305-308). New York: Oxford University Press.
• Preziosi, D. (2012). Narrativity and the Museological Myths of Nationality. Bettina Messias Carbonell (ed.), Mııseıım Studies an Anthology of Contexts içinde (ss. 82-92). Massachusettes: Wiley Blackwell Publishing.
• Psarra, S. (2009). Architecture and Narrative: The Formation of Space and Cultural Meaning. Abingdon, Oxon: Routledge.
• Schubert, K. (2004). Küratörün Yumurtası. Smith R (çev.). İstanbul Sanat Müzesi Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Silav, M. (2015). Sürdürülebilir Müze Tasarımı Kaman-Kalehöyük Arkeoloji Müzesi, 2. Uluslararası Sürdürülebilir Yapılar Sempozyumu, 28-30 Mayıs 2015, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye, Bildiriler içinde (ss. 621-625).
• Steets, S. (2015). Taking Berger and Luckmann into the Realm of Materiality: Architecture as Social Construction. Cultural Sociology 10 (1) 93-108. https://doi.org/10.1177/1749975515616652
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2020a). Kaman Kalehöyük Arkeoloji Müzesi. https://muze.gov.tr/muze-detay?SectionId=KKK01&DistId=MRK adresinden 14.08.2024 tarihinde erişilmiştir.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2020b). Kaman Kalehöyük Arkeoloji Müzesi [Broşür]. https://muze.gov.tr/s3/MysFileLibrary/K%C4%B1r%C5%9Fehir%20Kaleh%C3%B6y%C3%BCk%20Arkeoloji%20M%C3%BCzesi-7ac416be-9f1b-449c-8dc7-5f4c088b6a7e.pdf adresinden 14.08.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Toon, R. (2005). Black Box Science in Black Box Science Centers. Suzanne Macleod (ed.) Reshaping Museum Space: Architecture, Design, Exhibitions. Routledge, London.
• Tzortzi, K. (2015). Museum Space: Where Architecture Meets Museology. Farnham: Ashgate.
• Vidler, A. (2001). The Space of History: Modern Museums from Patrick Geddes to Le Corbusier. M. Giebelhausen (ed.), The Architecture of the Museum: Symbolic Structures, Urban Contexts içinde (ss. 160-182). Manchester: Manchester University Press.
• Yaneva, A. (2009) Made by the Office of Metropolitan Architecture: An Ethnography of Design. Amsterdam: Uitgeverij.
• Werthmann, C. (2007). Green Roof – A Case Study: Michael Van Valkenburgh Associates’ Design For The Headquarters of The American Society of Landscape Architects. Princeton Architectural Press, New York.
• Wilson, F. and Halle, H. (1993). Mining the Museum. Grand Street 44: 151-72. https://doi.org/10.2307/25007622