Demokrasilerde ana tartışma konularından birisini asker-sivil ilişkileri oluşturmaktadır. Silahlı kuvvetlerin seçilmiş hükümetlere bağlılığını sağlamak önemli bir demokratik norm olarak kabul edilir. Türkiye'de asker sivil ilişkileri sorunlu bir seyir izlemiştir. Darbe ve müdahaleler; askerin, sivil ve siyasi hayat üzerindeki etkisini kalıcı ve sürekli kılan vesayet mekanizmaları Türkiye'nin demokratikleşme sürecinin önemli bir meselesi olagelmiştir. Türkiye’de AB uyum yasaları asker sivil ilişkilerinin demokratik dönüşümü açısından önemli bir başlangıç olmuştur. Ancak yine de kapsamlı demokratik dönüşüm “15 Temmuz Darbe Teşebbüsü”nden sonraki düzenlemelerle gerçekleşmiştir. Hükümet 15 Temmuz sonrası çıkarttığı kanun hükmünde kararnamelerle asker sivil ilişkilerinin demokratik dönüşümü açısından önemli adımlar atmıştır. Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları ayrı ayrı olmak üzere Milli Savunma Bakanlığına bağlanmıştır. Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlığı İçişleri Bakanlığına bağlanmıştır. Askerin atama, terfi ve tayin sistemi üzerinde MSB’nin yetkileri artırılmış; YAŞ’ın üye yapısı, çalışma ilkeleri ve kararları bakımından seçilmiş hükümet lehine güçlü yetki aktarımları yapılmıştır. MGK’nın yapısı sivilleştirmiştir. Askeri mahkemeler kaldırılmıştır. Askeri okullar kapatılmış, Milli Savunma Üniversitesi kurulmuştur. MSÜ yönetiminin sivilleşmesi, Kara Harp Okulunun kapatılması ve benzeri reformlar askerin demokratik zihin inşası açısından önemli adımlar olarak görülmüştür. RTÜK, TRT ve YÖK vb. kuruluşlarda asker üye bulundurma uygulamasından vazgeçilmiştir. Asker sivil ilişkilerinin demokratik standardı olarak önerilen birçok konu 15 Temmuz’dan sonra darbe teşebbüsünün oluşturduğu ortamın hükumete verdiği güç ve cesaretle gerçekleştirilmiştir.
Demokratik Kontrol Sivil Kontrol Vesayet Darbe Muhtıra Demokrasi
One of the main topics of discussion in democracies is military-civilian relations. Ensuring the armed forces' loyalty to elected governments is considered an important democratic norm. In Turkey, civil-military relations have followed a problematic course. Coups and interventions, along with the mechanisms that maintain the military's influence on civilian and political life, are important issues of Turkey's democratization process. The EU harmonization laws implemented in Turkey after the EU Helsinki Summit were an important beginning for the democratic transformation of civil-military relations. Nevertheless, a comprehensive democratic transformation took place after the coup attempt on July 15th. The government took important steps in terms of the democratic transformation of military-civil relations with the decree laws issued after July 15. The Chief of General Staff and force commanders were affiliated with the Ministry of National Defense. The Gendarmerie and Coast Guard Command were affiliated with the Ministry of Interior. The power of the Ministry of National Defense regarding the army's appointment, promotion, and assignment system has been strengthened. In addition, strong authority transfers have been made in favor of the elected government in terms of the member structure, working principles, and decisions of the Supreme Military Council (YAŞ). The National Security Council (MGK) was restructured to include civilians. Military courts were abolished. Military schools were closed, and the National Defense University was established. The civilianization of the management of the National Defense University, the closure of the Military Academy, and similar reforms were seen as significant steps in the democratic reformation of the military mindset. The practice of having soldiers in organizations such as RTÜK, TRT, and YÖK was abandoned. Numerous contexts presented as democratic standards in military-civilian relations were implemented with the power and courage given to the government by the environment created by the coup attempt.
Democratic Control Civilian Control Tutelage Coup Memorandum
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Türk Siyasal Hayatı |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 24 Eylül 2024 |
Yayımlanma Tarihi | 29 Eylül 2024 |
Gönderilme Tarihi | 8 Ocak 2024 |
Kabul Tarihi | 27 Şubat 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 14 Sayı: 3 |