The effect of operation Aksa Flood on Türkiye's foreign trade with Israel

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 4, 1827 - 1842

Kemal Kamacı , Mehmet Başkaya , Galip Afsin Ravanoglu

https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.1508850

Öz

The events initiated by Al-Aqsa Flood Operation resulted in considerable challenges, particularly in maritime shipping, which profoundly impacted regional trade. This study aims to investigate the impact of the adversities experienced as a result of Operation Aksa Flood on Turkey's foreign trade with Israel. In line with this purpose, Turkey's import and export figures with Israel in dollar terms in 6-month periods, 2022 October-2023 March period before the operation and 2023 October-2024 March period after the operation, are considered, and it is investigated whether there is a difference between the specified periods. In order to examine whether there is a difference in foreign trade figures before and after the operation, two different hypotheses regarding the export and import amounts were formed. Wilcoxon Signed-Rank Test was used to test the hypotheses. As a result of the tests, it is determined that there is a statistically significant difference in export amounts between the two periods. In addition, the percentage changes of the product groups with the highest increase and decrease in export and import amounts were revealed. Significant decreases in imports of refined petroleum products and exports of primary iron and steel were the most striking results of the study.

Anahtar Kelimeler

Foreign Trade, Al-Aqsa Flood Operation, Israel, Maritime Transportation, Turkey, Israel

Aksa Tufanı Operasyonu’nun Türkiye’nin İsrail ile olan dış ticaretine etkisi

Öz

Aksa Tufanı Operasyonu ile başlayan olaylar neticesinde özellikle deniz yolu taşımacılığında önemli sorunlar yaşanmış ve bu sorunlar bölge ticaretini de önemli ölçüde etkilemiştir. Bu çalışma, Aksa Tufanı Operasyonu sonucunda yaşanan olumsuzlukların Türkiye’nin İsrail ile olan dış ticaretine etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda olayların başlangıç tarihi olan 7 Ekim 2023’ten sonra Türkiye’nin ithalat ve ihracat rakamları dolar bazında 2023 Ekim ve 2024 Mart tarihleri arasında ele alınmış ve bu tarihler arasında farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. Verilerin karşılaştırılabilmesi için, savaşın etkilerinin başladığı 2023 yılının Ekim ayı ile 2024 yılının Mart ayı arasındaki dönem seçilmiştir. Savaş öncesi ve savaş esnasında dış ticaret rakamlarında farklılık olup olmadığını incelemek için ihracat ve ithalat tutarlarına ilişkin iki farklı hipotez oluşturulmuştur. Hipotezleri test etmek amacıyla Wilcoxon Signed-Rank Testi kullanılmıştır. Yapılan testler sonucunda, savaş öncesi dönem ile savaş dönemi arasında ihracat tutarlarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ihracat ve ithalat tutarlarında en çok artış ve azalış gösteren ürün gruplarının yüzdelik değişimleri ortaya konmuştur. Rafine edilmiş petrol ürünleri ithalatında ve ana demir ve çelik ihracatında meydana gelen önemli azalışlar çalışmadaki en dikkat çekici sonuçlar olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dış Ticaret, Aksa Tufanı Operasyonu, Deniz Yolu Taşımacılığı, Türkiye, İsrail

Kaynakça

• Abdulla, K. A. H. (2019). The Influence of Geography on Yemen's Red Sea Geopolitics and the Houthi Maritime Insurgency. [Doctoral dissertation, University of Malaya].
• Akdoğan, Y. (2023). İsrail’in Gazze Katliamı: UCM’ye Göre Savaş Suçu mu, Devlet Terörü mü? Medeniyet ve Toplum Dergisi, 7(2), 102-114.
• Alkanalka, M., Önder, E., & Bolgün, E. (2022). Rusya-Ukrayna savaşı, Ülke Politikaları Vakfı, 2022 Haziran Sayısı, 51-63.
• Anadolu Ajansı, (2023). Kızıldeniz'deki saldırılar, Avrupa-Asya arasındaki eski ticaret rotasını gündeme getiriyor. https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/kizildenizdeki-saldirilar-avrupa-asya-arasindaki-eski-ticaret-rotasini-gundeme-getiriyor/3089095. (21.12.2023)
• Aydınbaş, G. (2018). Uluslararası siyasi krizler ve ekonomik etkileri: Türkiye-Rusya uçak krizi örneği. [Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi] Ulusal Tez Merkezi.
• Baykal, R. (2012). Karma Taşımacılık Yaklaşımıyla Limanlar ve Terminaller. İstanbul: Birsen Yayınevi.
• Beşer M., Güllü İ. (2023). Türkiye-Ortadoğu İlişkilerinin Türkiye-İsrail Ticari İlişkileri Ekseninde Değerlendirilmesi: İhracat-İthalat Yakınsama Analizi. Erciyes Akademi Dergisi, 2023, 37(1), 339-352.
• Çakırca, B. (2024). Batı’nın Değer Sorununa Bir Örnek Olarak Gazze. Ombudsman Akademik, Özel Sayı 2,Gazze, 511-534.
• Erol, S. (2023). Denizyolu Taşıma Maliyetlerinin Finansmanında Türev Ürünlerin Kullanımına Yönelik Bir Uygulama. [Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi
• Erol, S., & Alver, M. (2022). Ukrayna-Rusya savaşının Trabzon Limanı’na etkileri. Avrasya Dosyası, 13(1), 29-38.
• Gölcü, A., & Demirata, B. K. (2024). İsrail’in Dezenformasyon Stratejisini Çözümlemek: Gazze Saldırıları Örneği. Ombudsman Akademik, Özel Sayı 2, Gazze, 195-226.
• IMF Port Watch, (2024). Cape of Good Hope. https://portwatch.imf.org/pages/edf18f455a2b4637a3632b6af201abe9.
• IFW KIEL, (2024). Daily number of container ships in the red sea. https://www.ifw-kiel.de/topics/international-trade/kiel-trade-indicator.
• İstanbul Ticaret Gazetesi, (2024). Kızıldeniz'deki güvenlik krizi, deniz ulaşımını alternatif yollara kaydırdı. https://istanbulticaretgazetesi.com/tr/kizildenizdeki-guvenlik-krizi-deniz-ulasimini-alternatif-yollara-kaydirdi. (07.02.2024)
• Kalaycı C. (2017). Serbest Ticaret Anlaşmalarının Türkiye’nin Dış Ticaretine Etkileri: Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi Uygulaması. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 3 (2) 2017.
• Kemiksiz N.N. (2020). Kızıldeniz’de Güvenlik: Bölgesel Sorunlar, Güç Mücadelesi ve Terörizm. Gazi Akademik Bakış Dergisi, 355 Cilt 14 Sayı 27.
• Kol, B. (2010). Türkiye’nin Dış Ticaretinde Deniz Taşımacılığın Önemi ve Sorunları [ Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Konbul Ç., Turğut M. (2012). Süveyş ve Panama Kanalı Çerçevesinde Kanal İstanbul’un Lojstik Potansiyelinin SWOT analizi ile değerlendirilmesi, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi,(12), 586-604.
• Mucuk, H., Özdemir, H. ve Anik, M. A.(2023). El-Aksa Tufanı operasyonu ve Türkiye’de kamuoyunun Filistin algısı. Fikriyat Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3(2), 101.
• Öçal, B., & Öztürk, M. S. (2022). Rusya-Ukrayna savaşının Türkiye ile Ukrayna arasındaki dış ticarete etkisi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (27), 577-596.
• Özer, A. C. (2019). Türkiye’nin komşu ülkelerle ticareti üzerine bir değerlendirme. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (1), 292-313.
• Saban, M. ve Güğercin, G. (2009). Eylül Üniversitesi, Deniz Taşımacılığı İşletmelerinde Maliyetleri Etkileyen Faktörler ve Sefer Maliyetleri, Denizcilik Dergisi, 1 (1).
• Seçkin, Ümit. (2014). Liner Taşımacılıkta Dış Ticaret Operasyon İşlemlerinin Lojistik Süreçlerinin İncelenmesi Ve Ambarlı Limanı Örneği. [Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Şahin, I. F. (2022). Türkiye’nin 1980-2021 Dönemi Dış Ticaret Gelişiminin İrdelenmesi. Gümrük Ticaret Dergisi, 9 (27).
• Şerefli, M. (2016). Dış ticaretin ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (3).
• Ticaret Bakanlığı (2024). İsrail’e ihracat kısıtlaması. https://ticaret.gov.tr/haberler/israile-ihracat-kisitlamasi. (09.04.2024)
• Ticaret Bakanlığı (2023). Dış Ticaret Lojistiği Raporu. Uluslararası Hizmet Ticareti Genel Müdürlüğü.
• TRT Haber, (2023). Kızıldeniz’de neler oluyor? https://www.trthaber.com/haber/dunya/kizildenizde-neler-oluyor-821685.html. (19.12.2023)
• TUSMOD, (2024). Rota Bazlı Nanlun Endeksi. https://tusmod.org/navlun-endeks
• TÜİK, (2024). Dış Ticaret İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Dis-Ticaret-104
• UTİKAD (2022). Lojistik Sektörü Raporu. https://www.utikad.org.tr/UTIKAD-Raporlari
• Yaycı, C. (2019). Irak’ta yaşanan savaşlar ve Türkiye’ye etkileri. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 15 (30), 331-352.
• Yazıcı, M. (2016). 1995-2014 Döneminde Türkiye- İsrail Dış Ticareti [Sözlü Sunum]. 2nd International Middle East Symposium: State, Non-Stare Actors and Democracy in The Middle East, Kırıkkale.