Investigation of Consumers' Red Meat Preference and Their Views on Animal Welfare with Log-Linear Models

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 80 - 103, 30.06.2025

Şenol Çelik , Tuğba Tanman Yüksel , Turgut Aygün

Öz

In this study, using the survey data applied to Bingöl University students in 2023, the relationship structure between the variables of red meat preference reason, opinion about artificial meat production, attention to animal welfare rules and production under conditions suitable for animal welfare was investigated with the help of log-linear models according to the gender and socioeconomic level (SEL) of the students. As a result of the research, it was determined that students prefer red meat because it is delicious and they generally think negatively about artificial meat production in the laboratory environment. It was revealed that approximately 20% of the students had a positive opinion about paying attention to animal welfare rules while sending farm animals to slaughter and 74% of them had a positive opinion about the production of red meat from animals raised under conditions suitable for animal welfare. Three-way contingency tables are analyzed in this study using log-linear models, and the choice of the best model is looked at. For this purpose, in the application, a three-dimensional cross-table was created using the survey data applied to the students.

Anahtar Kelimeler

Red meat , Animal welfare , Log-linear models.

Tüketicilerin Kırmızı Et Tercihi ve Hayvan Refahı Hakkındaki̇ Görüşlerinin Log-lineer Modeller ile İncelenmesi̇

Öz

Bu çalışmada, 2023 yılında Bingöl Üniversitesi öğrencilerine uygulanan anket verilerinden yararlanarak log-lineer modeller yardımıyla öğrencilerin cinsiyeti ve sosyoekonomik düzeyine (SED) göre kırmızı et tercih sebebi, yapay et üretimi hakkında düşüncesi, hayvan refahı kurallarına dikkat edilmesi ve hayvan refahına uygun şartlarda üretilmesi değişkenleri arasındaki ilişki yapısı araştırılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin kırmızı eti lezzetli olduğu için tercih ettikleri ve laboratuvar ortamında yapay et üretimi hakkında genel olarak olumsuz düşündükleri saptanmıştır. Çiftlik hayvanları kesime gönderilirken hayvan refahı kurallarına dikkat edilmesi hususunda genel olarak yaklaşık %20’sinin ve kırmızı etin hayvan refahına uygun şartlarda yetiştirilmiş hayvanlardan üretilmesi hakkında yaklaşık %74’ünün olumlu görüşte oldukları ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, log-lineer modeller üç-boyutlu çapraz tabloların analizinde kullanılmış, uygun modelin seçilmesi aşaması incelenmiştir. Bu amaçla, uygulamada, öğrencilere uygulanan anket verisi kullanılarak üç-boyutlu bir çapraz tablo oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kırmızı et , hayvan refahı , log-lineer modeller.

Kaynakça

• Agresti, A. (2002), Categorical data analysis, John Wiley and Sons, Inc. Hoboken. New Jersey.
• Altuntaş, B. ve Doğan, H. G. (2017), Kırşehir ili kentsel alanda hane halkının kanatlı et tüketim alışkanlıklarının ve satın alma kararını etkileyen faktörlerin belirlenmesi, Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 34(2), 20-28.
• Andersen, E. (1990), The statistical analysis of categorical data. Springer-Verlag, Berlin, 520 (1990).
• Animal Charity Evaluators. (2017)., "Clean" meat or "cultured" meat: A randomized trial evaluating the impact on self-reported purchasing preferences. https://animalcharityevaluators.org/blog/clean-meat-or-cultured-meat-a-randomized-trial-evaluating-the-impact-on-self-reported-purchasing-preferences/
• Baran, A. (2020), İn vitro et’e karşı olan tutumun araştırılması: Erzurum meslek yüksekokulu öğrencileri örneği. Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 9(2), 98-106.
• Bhat, Z. F., Kumar, S. ve Bhat, H. F. (2017), In vitro meat: A future animal-free harvest. Critical reviews in food science and nutrition, 57(4), 782-789.
• Bryant, C. ve Barnett, J. (2018), Consumer acceptance of cultured meat: A systematic review. Meat science, 143, 8-17.
• Bryant, C. J. ve Barnett, J. C. (2019), What's in a name? Consumer perceptions of in vitro meat under different names, Appetite, 137, 104-113.
• Brzezinska, J. (2013), Model selection methods in log-linear analysis, Acta Universitatis Lodziensis Folia Oeconom., 285, 107- 114.
• Bülbül, S. (2006), Üç boyutlu çapraz tablolarda logaritmik doğrusal analiz: çocuk işgücü değişkenleri arasındaki etkileşimler, Uludağ Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimle Fakültesi Dergisi, 25(2), 41-70.
• Choudhury, D., Tseng, T.W. ve Swartz, E. (2020), The business of cultured meat. Trends in biotechnology, 38(6), 573-577.
• Cornish, A., Fisher, A. D., Collins, T., Degeling, C., Freire, R., Hazel, S. J., Hood, J., Lloyd, J. K. F., Phillips, C. J. C., Stafford, K.
• J., Tzioumis, V., ve McGreevy, P. D. (2018). Ranking of production animal welfare and ethics ıssues in Australia and New Zealand by veterinary students. Veterinary Sciences, 5(3), 65.
• Doğan, N. (2019), TRA1 Bölgesinde (Erzurum, Erzincan, Bayburt) hanelerin kırmızı et, tavuk eti ve balık eti tüketimine yönelik mevcut durum üzerine bir araştırma, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 6(2), 285-295.
• Ekici, G., Karaarslan, H.H. ve Kırmızı, E.N. (2022), Üniversite öğrencilerinin yapay ete yönelik tutumlarının değerlendirilmesi, Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 4(3), 260-264.
• Görkem, Ö. (2021), Üniversite öğrencilerinin hayvansal ürün tüketim alışkanlıkları: Siirt Üniversitesi örneği, Hayvansal Üretim, 62(1), 45-52.
• Gözde, E. ve Yalçin, H. (2023), Beslenme ve diyetetik öğrencilerinin yapay et tüketimine ilişkin tutumları. Akademik Gıda, 21(1), 80-89.
• Grocher, T. (2017), Meat the future and how to market it. Retrieved:16.02.2024, https://www.thegrocer.co.uk/meat/meat-the-future--and-how-to-market-it/546754.article
• Kara, M.A., Tekeli̇, A. ve Mikail, N. (2020., Üniversite öğrencilerinin tavuk eti tüketim alışkanlıkları: Siirt Üniversitesi örneği, Türkiye. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 327-336.
• Karakaya, E. ve Kiziloğlu, S. (2017), Bingöl İl merkezinde yaşayan hanehalklarının kırmızı et talebini etkileyen faktörlerin analizi, Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 32(2), 169-180.
• Karakurum, S.S. ve Dedeoğlu, A.Ö. (2023), Türkiye’de vejetaryenlik: Tüketicilerin sosyal kimlik, toplumsal adalet ve iyi-oluş arayışları. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 14(2), 1-24.
• Karakuş, K., Aygün, T. ve Alarslan, E. (2008), Gaziantep ili merkez ilçede kırmızı et tüketim alışkanlıkları, Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 18(2), 113-120.
• Kaygısız, A., Tatlıyer Tunaz, A. ve Arslan, O. (2022), Investigation of the awareness level of consumers about red meat consumption and animal welfare. Atatürk University Journal of Agricultural Faculty, 53(1), 24-30.
• Marcu, A., Gaspar, R., Rutsaert, P., Seibt, B., Fletcher, D., Verbeke, W. ve Barnett, J. (2015), Analogies, metaphors, and wondering about the future: Lay sense-making around synthetic meat. Public Understanding of Science, 24(5), 547-562.
• Mayfield, L. E., Bennett, R. M., Tranter, R. B. ve Wooldridge, M. J. (2007), Consumption of welfare-friendly food products in Great Britain, Italy and Sweden, and how it may be influenced by consumer attitudes to, and behaviour towards, animal welfare attributes. International Journal of Sociology of Agriculture and Food, 15(3), 59-73.
• Nurşen, A. (2020), Tüketim kültüründe beslenme: Sağlıklı/sağlıksız yiyecekler. İstanbul University Journal of Sociology, 40(1), 197-218.
• Onurlubaş, E., Doğan, H.G. ve Demirkiran, S. (2015), Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 32(3), 61-69.
• Palamutoğlu, R., Palamutoğlu, M. İ., Kantar, A. G., Çorapçi, B., Kazak, M. ve Kasnak, C. (2022), Üniversite öğrencilerinin et tüketimi ve gıda neofobisinin değerlendirilmesi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 144-153.
• Saygın, Ö. ve Demirbaş, N. (2018), Türkiye'de kırmızı et tüketimi: Sorunlar ve öneriler. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 32(3), 567-574.
• Seker, I., Ozen, A., Guler, H., Seker, P. ve Ozden, I. (2011), Elazığ’da kırmızı et tüketim alışkanlıkları ve tüketicilerin hayvan refahı konusundaki görüşleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(4), 543-550.
• Smith, A. (2014), US views of technology and the future: science in the next 50 years. pew research center, april 17.
• Taşkin, T., Engindeniz, S., Gbadamonsi, A.A., Kandemir, Ç. ve Koşum, N. (2020), Gençlerin kırmızı et tüketim tercihlerinin analizi: Ege Üniversitesi öğrencileri örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 57(1), 63-72.
• The Good Food Institute. (2017)., Clean meat: The naming of tissue-engineered meat. http://mfait.gfi.org/the-naming-of-clean-meat
• The Washington Post. (2016)., Lab-grown meat is in your future, and it may be healthier than the real stuff. Retrieved 16.02.2023 from https://www.washingtonpost.com/national/health-science/lab-grown-meat-is-in-your-future-and-it-may-be-healthier-than-the-real-stuff/2016/05/02/aa893f34-e630-11e5-a6f3-21ccdbc5f74e_story.html?utm_term=.339bff30314d
• Time. (2016), You asked: Should I be nervous about Lab-Grown meat? Retrieved 16.02.2024, https://time.com/4490128/artificial-meat-protein/
• Topaloğlu, E. ve Atay, A. (2020), Kategorik verilerin analizinde logaritmik doğrusal modellerin kullanımı: intihar olasılığı verileri üzerine bir uygulama. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2), 565-580.
• TÜİK. (2023), Türkiye İstatistik Kurumu, Hayvansal Üretim İstatistikleri
• Verbeke, W., Marcu, A., Rutsaert, P., Gaspar, R., Seibt, B., Fletcher, D. ve Barnett, J. (2015), ‘Would you eat cultured meat?’: Consumers' reactions and attitude formation in Belgium, Portugal and the United Kingdom. Meat science, 102, 49-58.
• Wilks, M. ve Phillips, C.J. (2017), Attitudes to in vitro meat: A survey of potential consumers in the United States. PloS one, 12(2), e0171904.
• Yaylak, E., Taşkin, T., Koyubenbe, N. ve Konca, Y. (2010), İzmir ili Ödemiş ilçesinde kırmızı et tüketim davranışlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma, Hayvansal Üretim, 51(1), 21-30.
• Yibar, A. ve Çetin, E. (2013), Hayvan refahının et kalitesi üzerine etkileri, Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 32(2), 31-38.
• YouGov. (2013)., No British demand for fake meat. Retrieved: 16.02.2024, https://yougov.co.uk/politics/articles/6841-no-demand-fake-meat?redirect_from=%2Fnews%2F2013%2F08%2F05%2Fno-demand-fake-meat%2F
• Zhang, L., Hu, Y., Badar, I. H., Xia, X., Kong, B. ve Chen, Q. (2021), Prospects of artificial meat: Opportunities and challenges around consumer acceptance, Trends in Food Science & Technology, 116, 434-444.