ANALYSING THE CONCEPT OF SUSTAINABILITY FROM THE PERSPECTIVE OF CONSUMERS

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: Özel Sayı, 413 - 430, 31.12.2024

Selma Karatepe , Selin Karaköse

https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.1595907

Öz

Environmental, social, and economic challenges, including droughts resulting from global warming, the anticipated global food crisis, and the ongoing impact of the COVID-19 pandemic, highlight the escalating significance of sustainability. This heightened awareness is not limited to businesses but is drawing closer attention from governments and consumers alike. The COP28 Climate Summit convened in Dubai in December 2023 became a focal point for stakeholders contemplating sustainability, particularly in light of climate change. Concurrently, the terms 'green marketing' and 'green consumer' are increasingly prevalent in marketing literature, driven by consumers exhibiting greater awareness and a heightened demand for environmentally conscious consumption. This study aims to explore how consumers perceive the concept of sustainability, drawing insights from academic studies and professional reports. Research findings indicate that while consumers generally hold a positive attitude towards sustainable products and brands, there remains a gap in translating this positivity into concrete steps during the purchasing process. Moreover, the perception of sustainability varies based on diverse demographic and psychological factors.

Anahtar Kelimeler

sustainability, green marketing, green consumer, environmental impact, conceptual paper

SürdüRÜLEBİLİRLİK KAVRAMININ TÜKETİCİLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz

Çevresel, sosyal ve ekonomik açılardan karşılaştığımız sorunlar arasında, özellikle küresel ısınmanın neden olduğu kuraklık, dünya genelinde beklenen gıda krizi ve son birkaç yılda etkilerini yaşadığımız COVID-19 pandemisi bulunmaktadır. Bu faktörler, sürdürülebilirlik kavramının önemini her geçen gün daha da anlaşılır kılmaktadır. Bu anlayış sadece işletmelerle sınırlı kalmayıp, hükümetler ve tüketiciler arasında da giderek daha fazla benimsenmektedir. 2023 Aralık ayında Dubai'de düzenlenen COP28 İklim Zirvesi'nde, paydaşlar özellikle iklim değişikliği ile birlikte sürdürülebilirlik konusunda önemli tartışmalar yapmışlardır. Ayrıca, çevreye daha az olumsuz etki bırakan tüketim talebinin artmasıyla birlikte, yeşil pazarlama ve yeşil tüketici kavramları pazarlama literatüründe daha sık kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmanın amacı, sürdürülebilirlik kavramının tüketiciler tarafından nasıl algılandığını, akademik çalışma ve profesyonel raporlar temelinde incelemektir. Araştırma sonuçları, tüketicilerin sürdürülebilir ürün ve markalara daha olumlu bir yaklaşım sergilemelerine rağmen, satın alma süreçlerinde henüz yeterli adımları atmamış olduklarını ve sürdürülebilirlik algısının farklı demografik ve psikolojik faktörlere bağlı olarak değiştiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

sürdürülebilirlik, yeşil pazarlama, yeşil tüketici, çevresel etki, kavramsal çalışma

Kaynakça

• Aydın, S., & Tufan, F. (2018). Sürdürülebilirlik ve yeşil kavramları bağlamında Y kuşağının satın alma davranışları. Selçuk İletişim, 11(2), 397–420.
• Baydaş, A., Aktaş, M., & Yaşar, M. E. (2020). Çevre dostu ürün ve çevre dostu ürün ambalajının tüketici satın alma davranışına etkisinin belirlenmesi: Bingöl ili örneği. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 314–333.
• Bıçakcıoğlu-Peynirci, N. (2020). Sürdürülebilir kalkınma amaçları: Genel bakış. İçinde C. Madran & M. Tanyeri (Ed.), Sürdürülebilir kalkınma amaçları ile kurumsal dönüşüm (ss. x–y). Akademisyen Kitabevi.
• Boz, D., Duran, C., & Başköy, S. (2019). Yeşil pazarlama faaliyetlerinin tüketiciler üzerindeki etkileri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(22), 1346–1372.
• Close, C. (2021). The global eco-wakening: How consumers are driving sustainability. https://bit.ly/30RHKCl (Erişim Tarihi: 20.11.2023).
• Çavuşoğlu, S. (2021). Yeşil reklam ve yeşil marka farkındalığın yeşil müşteri tatmini üzerindeki etkisi: Yeşil satın alma davranışının aracılık rolü. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(3), 1355–1374.
• Deloitte. (2020). Shifting sands: How consumer behaviour is embracing sustainability. https://bit.ly/30H2mNi (Erişim Tarihi: 20.11.2023).
• Deloitte. (2021a). Küresel pazarlama trendleri 2021. https://bit.ly/3HC51ZP (Erişim Tarihi: 20.11.2023).
• Deloitte. (2021b). Shifting sands: Are consumers still embracing sustainability? https://bit.ly/3oMcLQi (Erişim Tarihi: 21.11.2023).
• Emekçi, S. (2019). Yeşil ürün iletişimi kapsamında tüketicilerin yeşil ürünlere yönelik algı ve bilgi düzeyleri. Atatürk İletişim Dergisi, (17), 21–38.
• Eryeşil, A. (2023). Sürdürülebilir tüketim bağlamında lostra işletmeleri üzerine bir inceleme. Toplum Ekonomi ve Yönetim Dergisi, 4(2), 181–196.
• Feber, D., Granskog, A., Lingqvist, O., & Nordigarden, D. (2020). Sustainability in packaging: Inside the minds of US consumers. https://mck.co/3x80bOO (Erişim Tarihi: 18.11.2023).
• Gatzer, S., & Magnin, C. (2021). Prioritizing sustainability in the consumer sector. https://mck.co/3CH6om6 (Erişim Tarihi: 20.11.2023).
• IPSOS. (2019). A throwaway world: The challenge of plastic packaging and waste. https://bit.ly/3DEN1vm (Erişim Tarihi: 21.11.2023).
• Karaman, D. (2021). Yeşil pazarlama bilgi düzeyi ve yaşam tatmininin yeşil ürün satın alma davranışına etkisi: Kuşaklararası bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (58), 155–176.
• Kartal, A., & Tatlı, E. (2020). Yeşil reklamların Z kuşağı tüketicilerin satın alma kararları üzerine etkisi. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD, 6(1), 208–224.
• Köse, Ş. G., & Aydın, K. (2020). Sürdürülebilir moda perakendeciliği: Tüketici algıları üzerine bir araştırma. Istanbul Business Research, 49(1), 86–116.
• Köymen Çağar, P., & Vural, T. (2023). Beyaz eşya sektöründe biyoplastik kullanımı. Uluslararası Sürdürülebilir Mühendislik ve Teknoloji Dergisi, 7(2), 197–215.
• Kronthal-Sacco, R. (2019). Araştırma: Aslında tüketiciler sürdürülebilir ürünleri satın alıyor. https://bit.ly/2Z90SuX (Erişim Tarihi: 16.11.2023).
• McKinsey. (2020). Moda tutkunları sürdürülebilir markalar istiyor. https://mck.co/3oPS1qG (Erişim Tarihi: 18.11.2023).
• McNamee, K., & Fernandez, J. (2021). Pandeminin ardından tüketicilerin sürdürülebilirliğe öncelik vermek için kullandığı üç şaşırtıcı yöntem. https://bit.ly/3qSyJUl (Erişim Tarihi: 19.11.2023).
• Özcan, H., & Özgül, B. (2019). Yeşil pazarlama ve tüketicilerin yeşil ürün tercihlerini etkileyen faktörler. Türkiye Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 1–18.
• Özdemir, Z., & Yaşa-Özeltürkay, E. (2019). Tüketicilerin çevre konusundaki bilinçlerinin eko–etiketli gıdalar için daha fazla ödeme isteklilikleri üzerindeki etkisi: Adana ili örneklemi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 77–100.
• Öztürk, B. N. (2021). Sürdürülebilir bir dünya için yeşil pazarlama: Tüketici dönüşümleri ve stratejiler. İçinde D. Kahraman (Ed.), Tüketici davranışları-I: Güncel akademik çalışmalar (ss. x–y). Eğitim Yayınevi.
• Park, H., & Kim, Y. K. (2016). An empirical test of the triple bottom line of customer-centric sustainability: The case of fast fashion. Fashion and Textiles, 3, 1–18.
• Sarı, S., & Manisa, R. (2023). Z kuşağının sürdürülebilir tüketim davranışı ile marka duyarlılığı ilişkisinde moda duyarlılığının aracı rolü. INCSOS VIII. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi.
• Segran, E. (2019). H&M, Zara, and other fashion brands are tricking shoppers with vague sustainability claims. https://bit.ly/3cBzCs5 (Erişim Tarihi: 21.11.2023).
• Sheth, J. N., Sethia, N. K., & Srinivas, S. (2011). Mindful consumption: A customer-centric approach to sustainability. Journal of the Academy of Marketing Science, 39(1), 21–39.
• Sun, J. J., Bellezza, S., & Paharia, N. (2021). Buy less, buy luxury: Understanding and overcoming product durability neglect for sustainable consumption. Journal of Marketing, 85(3), 28–43.
• Türkdemir, P. (2019). Faydacılıktan hazcılığa: Sürdürülebilir giysi tüketim davranışı. Beykoz Akademi Dergisi, 7(2), 17–30.
• White, K., Habib, R., & Hardisty, D. J. (2019). How to SHIFT consumer behaviors to be more sustainable: A literature review and guiding framework. Journal of Marketing, 83(3), 22–49.
• WWF. (2021). 2021 Limit Aşım Günü. https://bit.ly/30GomIJ (Erişim Tarihi: 19.11.2023).
• Yapraklı, T. Ş., & Küçükoğlu, U. (2021). Yeşil ürün satın alma davranışları ve ambalaja ilişkin tutumun çevreye karşı tutum üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 143–158.
• Yıldız, B., & Kütahyalı, D. N. (2021). Yeşil ürün tutumunun yeşil satın alma niyeti, geri dönüşüm ve yalın tüketim üzerindeki etkisi. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 365–398.
• Yılmaz, Z. (2020). Green product consumption analysis: Awareness, interest level and sensitivity of consumers. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41, 594–614.
• Yılmaz, M., & Arslan, F. M. (2021). Gelecek kaygısı ve sürdürülebilir tüketim bilincinin marka tutumu ve satın alma niyetine etkisi: Arçelik örneği. Journal of Research in Business, 5(2), 510–545.
• Yürük-Kayapınar, P., Kayapınar, Ö., & Ergan, S. (2019). Tüketicilerin yeşil ürün satın alma davranışlarının kuşaklar bakımından incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 2055–2070.
• Yüzbaşıoğlu, R., & Ataoğlu, S. N. (2021). Bireylerin yeşil gıda ürünü satın alma davranışı, tüketimi ve çevre bilincine etkisi (Manisa ili Salihli ilçesi örneği). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 58(1), 63–74.