Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

WITHIN THE SCOPE OF CURRENT SUPREME COURT DECISIONS ACCOMMODATION BILLS: ACCOMMODATION PLEA AND CONSIDERATION (IN GOODS/IN CASH) PRAVISO

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 41 - 67, 08.07.2024

Furkan Şahin Fatih Bugra Erdem

https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2024512

Öz

The right inherent in bills of exchanges continues its existence irrespectively of the basic debt-credit relationship due to the abstractness of securities. Bills of exchange are mostly based on a synalagmatic relationship, and in cases where there are no promissory transactions, the relevant bill is considered as an accommodation bill. Accommodation bills are gratis but legally valid promissory notes based on a accommodation agreement concluded between the accommodation and accommodated parties. Merchants who provide loans through accommodation bills will regain their credibility in the market and reassure credit institutions, but as this practice becomes more frequent, credit inflation will become inevitable in the long run. Accommodation bills are used as a loan supply tool in default of an actual debt-creditor relationship. Therefore, legal disputes come to the fore in case the beneficiary of these bills claims compensation. Due to these developments, it has become necessary to examine the accommodation bills, which would be very prejudicial legal institution to be ignored, in the axis of the current Supreme Court decisions. This study, in these contexts, examines issues such as the economic importance and legal nature of accommodation bills, the concept of accommodation plea, the consideration proviso, gratuitousness of accommodation bills, and the elements of the negative declaratory actions.

Anahtar Kelimeler

Bill of Exchange Promissory Note Defamation of Promissory Note Action for Forfeiture Price Registration

Kaynakça

  • ADIGÜZEL B, ‘Yargıtay Kararları Işığında Kambiyo Senetlerinde Bile Bile Borçlu Zararına Hareket’ (2018) 4 Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 129-148.
  • ALTIN M and ÖĞÜTÇÜ T, Ticari Senetler (Poliçe, Bono, Çek) ve Özel Takip Yolları (Ulucan Matbaası 1980). ATİK ET, Açık Kambiyo Senetleri (2.baskı, Seçkin Yayıncılık 2019).
  • AZARKAN N, ‘Faktoring İşlemi Çerçevesinde Çeki Ciro Ile Temlik Alan Üçüncü Kişiye Karşı Şahsi Def’ilerin İleri Sürülmesi’ (2017) 22 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 89-107.
  • BİLGEN M, Uygulamada Kambiyo Senetleri (Poliçe, Bono, Çek) ve 5941 Sayılı Yeni Çek Kanununun Değerlendirilmesi (1.baskı, Adalet Yayınevi 2010).
  • BİLGİLİ F and Ertan DEMİRKAPI, Kıymetli Evrak Hukuku (4.baskı, Dora Yayınevi 2014).
  • BOZER A and GÖLE C, Kıymetli Evrak Hukuku (8.baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2018).
  • BOZGEYİK H and GÜNDOĞDU SB, ‘Yargıtay Kararları Çerçevesinde Bononda Düzenleme Sebebinin Değiştirilmesine Yönelik Beyanların İspat Yüküne Etkisi’ (2021) 7 Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 257-269.
  • BOZTOSUN AO, ‘Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı’ [2007] Legal Hukuk Dergisi 1487-1499. ÇAMOĞLU E, ‘Kambiyo Senetlerinde Borçlunun Defileri (Savunmaları)’ (2019) 35 Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 5-35.
  • ÇİÇEKLİ AF, ‘Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yoluyla Takipte Menfi Tespit Davasının Nitelikleri”’ (2021) 11 Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 839-901.
  • COŞKUN M, Kıymetli Evrak Hukuku (8.baskı, Seçkin Yayıncılık 2023).
  • DEMİR R, ‘Faktoring Sözleşmesi’ (2013) 8 Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 877-902.
  • DENİS J, ‘Les Effets de Complaisance (Etude de Jurisprudence)’ Les Presses Modernes (1937).
  • DOMANİÇ H, Kıymetli Evrak Hukuku ve Uygulaması, TTK Şerhi-IV (1.Baskı, Eskin Matbaası 1990).
  • ERDOĞAN ŞM, ‘Kambiyo Senetlerinde İyiniyetli Hamilin Korunması’ (1999) 11 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 364-394.
  • HELVACI M, ‘Kambiyo Senetlerinde Defiler’ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 1985).
  • İNAN N, ‘Kıymetli Evrak Hukukuna Ait Bazı Yargıtay Kararları (Bonolarda Hatır İddiasının Dermeyanı)’ (1968) 4 Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 704-713.
  • İNAN N, Hatır Senetleri ve Özellikle Hatır Bonoları (1.baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1969). KAÇAK N, Tüm Yönleriyle Bono-Poliçe-Çek (1.baskı, Seçkin Yayıncılık 2006).
  • KARAHAN S and others, Kıymetli Evrak Hukuku (3.baskı, Mimoza Yayınları 2015).
  • KAYAR İ, Kıymetli Evrak Hukuku (7.baskı, Seçkin Yayıncılık 2013).
  • KAYIHAN Ş, Kıymetli Evrak Hukuku (9.baskı, Seçkin Yayıncılık 2023).
  • KENDİGELEN A and KIRCA İ, Kıymetli Evrak Hukuku (7.baskı, On İki Levha Yayıncılık 2023).
  • LESCOT P and ROBLOT R, ‘Les Effets de Commerce: 1 Lettre de Change, Billets a Ordre et Au Porteur, Warrants’ [1953] Rousseau et Cie.
  • OĞUZMAN K and BARLAS N, Medeni Hukuk, Giriş-Kaynaklar-Temel Kavramlar (27.baskı, On İki Levha Yayıncılık 2021).
  • ÖZDAMAR M and others, Kıymetli Evrak Hukuku (3.baskı, Adalet Yayınevi 2022).
  • ÖZTAN F, Kıymetli Evrak Hukuku (23.bası, Yetkin Yayınları 2019).
  • PULAŞLI H, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları (9.baskı, Adalet Yayınevi 2021).
  • SARIKAYA M, Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı (1.baskı, Vedat Kitapçılık 2018).
  • STRANZL G, ‘Wechsel-, Scheck- Und Sonstiges Wertpapiererecht’. TEKİNALP Ü and POROY R, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (24.bası, Vedat Kitapçılık 2021).
  • TÜRK A, ‘Anonim Ortaklıkta Gizli Yedek Akçeler’ (2002) 4 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 173-233.
  • TÜRK A, ‘Kambiyo Senedi Borçlusu Tarafından Açılan Bedelsizliğe ve Hükümsüzlüğe Dayalı Menfi Tespit Davalarının Gösterdiği Özellikler’ (2005) 7 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 307-382.
  • ÜLGEN H and others, Kıymetli Evrak Hukuku (Vedat Kitapçılık 2013).
  • UYAR T, ‘Kambiyo Senetlerine İlişkin Haciz Yolu Ile Takiplerde Borca İtiraz Nedenleri’ (2014) 88 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 172-232.
  • YILMAZ G, ‘Yargıtay Kararları Işığında Bononun Ta’lili’ (2021) 78 Ankara Barosu Dergisi 1-36. YILMAZ L, Kambiyo Senetlerinde Def’iler (2.baskı, Aristo Yayınevi 2017).
  • YILMAZ S and PINAR H, ‘İnançlı İşlemlerin Muvazaalı İşlemlerle Karşılaştırılması Üzerine Bir Değerlendirme’ (2020) 68 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 959-998.
  • Yargıtay 9. HD, E. 2022/8693, K. 2022/11102, 04.10.2022.
  • Yargıtay 11. HD, E. 1982/5728, K. 1982/5726, 29.02.1982.
  • Yargıtay 11. HD, E. 1984/2517-2601, 4.5.1984.
  • Yargıtay 11. HD, E. 949, K. 5109, 19.9.1988.
  • Yargıtay 11. HD, E. 1988/4483, K. 1989/1412, 7.3.1989.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2016/12136, K. 2017/3661, 13.6.2017.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/2506, K. 2020/4007, 12.10.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/3250 K. 2020/4254, 20.10.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/2554, K. 2020/4326, 21.10.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/2919, K. 2020/5748, 8.12.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/4643, K. 2020/5620, 2.12.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/4815, K. 2021/438, 26.1.2021.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/3927, K. 2021/3336, 6.4.2021.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/7803, K. 2022/4559, 07.06.2022.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2022/3183, K. 2023/2946, 15.05.2023.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2022/6680, K. 2023/4189, 06.07.2023
  • Yargıtay 12. HD, E. 10881/5881, 20.4.1989.
  • Yargıtay 12. HD, E. 9201/10765, 24.9.1992.
  • Yargıtay 19. HD, E. 6728, K. 6749, 17.10.2002.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2002/459-2026, 1.3.2003.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2002/6178-3691, 7.4.2003.
  • Yargıtay 19. HD, E. 1511, K. 5786, 4.6.2007.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2007/6792, K. 621, 31.1.2008.
  • Yargıtay 19. HD, E. 12481, K. 17317, 20.11.2012.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2012/15090, K. 3236, 20.2.2013.
  • Yargıtay 19. HD E. 2015/3529/2015, K. 2015/16902, 15.12.2015.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/2545, K. 2015/1062, 25.3.2015.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2015/10754, K. 2016/3680, 02.03.2016.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/9353, K. 2017/2526, 29.3.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/10166, K. 5511, 3.7.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/11916, K. 3506, 8.5.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/12079, K. 2017/5872, 14.09.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/8917, K. 2018/696, 15.02.2018.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2019/2602, K. 2019/4278, 11.9.2019.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2018/3885, K. 2020/928, 10.6.2020.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 1963/78, K. 1963/41, 25.12.1963.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2003/19-781, K. 2003/768, 17.12.2003.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2011/19-473, K. 2011/607, 12.10.2011.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/19-89, K. 2013/1645, 4.12.2013.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/19-1155, K. 2014/660, 14.05.2014.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/12-1948, K. 2015/1247, 22.4.2015.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/2402, K. 2015/1532, 10.6.2015.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/19-2238, K. 2015/1062, 25.3.2015.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/12-330, K. 2017/1088, 7.6.2017.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/19-821, K. 2019/58, 05.02.2019 Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/748, K. 282, 10.3.2020.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/969, K. 2021/866, 29.06.2021.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2021/(19)11-659, K. 82, 8.2.2022.
  • Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, 30/6 Sayılı, 12.04.1933.
  • Yargıtay Ticaret Dairesi, E. 525, K. 5897, 26.11.1951.

GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 41 - 67, 08.07.2024

Furkan Şahin Fatih Bugra Erdem

https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2024512

Öz

Kambiyo senetlerinde mündemiç olan hak, kıymetli evrakın mücerretliği ilkesinin bir sonucu olarak temel borç ilişkisinden bağımsız bir şekilde varlığını sürdürmektedir. Kambiyo senetleri ekseriyetle sinallagmatik bir ilişkiye dayanmakta olup taahhüt altında borçlandırıcı bir işlem mevcut olmadığı hallerde ilgili senet hatır senedi olarak değerlendirilmektedir. Hatır senetleri hatır alacaklısı ve hatır borçlusu arasında akdedilen bir hatır anlaşmasına dayanan bedelsiz fakat hukuken geçerli senetlerdir. Hatır senetleri, uygulaması oldukça yaygın senetlerden olup hem yargı kararlarında hem de öğretide sıklıkla zikredilen bir müessesedir. Hatır senetleri vasıtasıyla kredi temin eden tacirler, kredi kuruluşları nezdinde itibarlarını yeniden kazanacak fakat bu uygulamanın sıklaşması ile kredi enflasyonu kaçınılmaz hale gelecektir. Bir kredi temin aracı olarak kullanılan hatır senetleri, asıl borç münasebetinin var olmadığı bedelsiz ticari senetler olarak tanımlanmaktadır. Bundan dolayı, bu senetlerin lehtarı tarafından bedel talep edilmesi halinde hukuki ihtilaflar gündeme gelmektedir. Belirtilen bu gelişmeler cihetiyle göz ardı edilmesi oldukça sakıncalı bir hukuki müessese olan hatır senetlerinin güncel Yargıtay kararları ekseninde tetkik edilmesi gerekliliği hasıl olmuştur. Bu bağlamda, işbu çalışmada hatır senetlerinin iktisadi önemi, hukuki niteliği, hatır def’i kavramı, bedel kaydı, hatır senetlerinin bedelsizliği ve menfi tespit davasının unsurları hususları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kambiyo Senedi Hatır Senedi Hatır Def'i Bedelsizlik Davası Bedel Kaydı

Kaynakça

  • ADIGÜZEL B, ‘Yargıtay Kararları Işığında Kambiyo Senetlerinde Bile Bile Borçlu Zararına Hareket’ (2018) 4 Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 129-148.
  • ALTIN M and ÖĞÜTÇÜ T, Ticari Senetler (Poliçe, Bono, Çek) ve Özel Takip Yolları (Ulucan Matbaası 1980). ATİK ET, Açık Kambiyo Senetleri (2.baskı, Seçkin Yayıncılık 2019).
  • AZARKAN N, ‘Faktoring İşlemi Çerçevesinde Çeki Ciro Ile Temlik Alan Üçüncü Kişiye Karşı Şahsi Def’ilerin İleri Sürülmesi’ (2017) 22 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 89-107.
  • BİLGEN M, Uygulamada Kambiyo Senetleri (Poliçe, Bono, Çek) ve 5941 Sayılı Yeni Çek Kanununun Değerlendirilmesi (1.baskı, Adalet Yayınevi 2010).
  • BİLGİLİ F and Ertan DEMİRKAPI, Kıymetli Evrak Hukuku (4.baskı, Dora Yayınevi 2014).
  • BOZER A and GÖLE C, Kıymetli Evrak Hukuku (8.baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2018).
  • BOZGEYİK H and GÜNDOĞDU SB, ‘Yargıtay Kararları Çerçevesinde Bononda Düzenleme Sebebinin Değiştirilmesine Yönelik Beyanların İspat Yüküne Etkisi’ (2021) 7 Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 257-269.
  • BOZTOSUN AO, ‘Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı’ [2007] Legal Hukuk Dergisi 1487-1499. ÇAMOĞLU E, ‘Kambiyo Senetlerinde Borçlunun Defileri (Savunmaları)’ (2019) 35 Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 5-35.
  • ÇİÇEKLİ AF, ‘Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yoluyla Takipte Menfi Tespit Davasının Nitelikleri”’ (2021) 11 Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 839-901.
  • COŞKUN M, Kıymetli Evrak Hukuku (8.baskı, Seçkin Yayıncılık 2023).
  • DEMİR R, ‘Faktoring Sözleşmesi’ (2013) 8 Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 877-902.
  • DENİS J, ‘Les Effets de Complaisance (Etude de Jurisprudence)’ Les Presses Modernes (1937).
  • DOMANİÇ H, Kıymetli Evrak Hukuku ve Uygulaması, TTK Şerhi-IV (1.Baskı, Eskin Matbaası 1990).
  • ERDOĞAN ŞM, ‘Kambiyo Senetlerinde İyiniyetli Hamilin Korunması’ (1999) 11 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 364-394.
  • HELVACI M, ‘Kambiyo Senetlerinde Defiler’ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 1985).
  • İNAN N, ‘Kıymetli Evrak Hukukuna Ait Bazı Yargıtay Kararları (Bonolarda Hatır İddiasının Dermeyanı)’ (1968) 4 Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 704-713.
  • İNAN N, Hatır Senetleri ve Özellikle Hatır Bonoları (1.baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1969). KAÇAK N, Tüm Yönleriyle Bono-Poliçe-Çek (1.baskı, Seçkin Yayıncılık 2006).
  • KARAHAN S and others, Kıymetli Evrak Hukuku (3.baskı, Mimoza Yayınları 2015).
  • KAYAR İ, Kıymetli Evrak Hukuku (7.baskı, Seçkin Yayıncılık 2013).
  • KAYIHAN Ş, Kıymetli Evrak Hukuku (9.baskı, Seçkin Yayıncılık 2023).
  • KENDİGELEN A and KIRCA İ, Kıymetli Evrak Hukuku (7.baskı, On İki Levha Yayıncılık 2023).
  • LESCOT P and ROBLOT R, ‘Les Effets de Commerce: 1 Lettre de Change, Billets a Ordre et Au Porteur, Warrants’ [1953] Rousseau et Cie.
  • OĞUZMAN K and BARLAS N, Medeni Hukuk, Giriş-Kaynaklar-Temel Kavramlar (27.baskı, On İki Levha Yayıncılık 2021).
  • ÖZDAMAR M and others, Kıymetli Evrak Hukuku (3.baskı, Adalet Yayınevi 2022).
  • ÖZTAN F, Kıymetli Evrak Hukuku (23.bası, Yetkin Yayınları 2019).
  • PULAŞLI H, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları (9.baskı, Adalet Yayınevi 2021).
  • SARIKAYA M, Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı (1.baskı, Vedat Kitapçılık 2018).
  • STRANZL G, ‘Wechsel-, Scheck- Und Sonstiges Wertpapiererecht’. TEKİNALP Ü and POROY R, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (24.bası, Vedat Kitapçılık 2021).
  • TÜRK A, ‘Anonim Ortaklıkta Gizli Yedek Akçeler’ (2002) 4 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 173-233.
  • TÜRK A, ‘Kambiyo Senedi Borçlusu Tarafından Açılan Bedelsizliğe ve Hükümsüzlüğe Dayalı Menfi Tespit Davalarının Gösterdiği Özellikler’ (2005) 7 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 307-382.
  • ÜLGEN H and others, Kıymetli Evrak Hukuku (Vedat Kitapçılık 2013).
  • UYAR T, ‘Kambiyo Senetlerine İlişkin Haciz Yolu Ile Takiplerde Borca İtiraz Nedenleri’ (2014) 88 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 172-232.
  • YILMAZ G, ‘Yargıtay Kararları Işığında Bononun Ta’lili’ (2021) 78 Ankara Barosu Dergisi 1-36. YILMAZ L, Kambiyo Senetlerinde Def’iler (2.baskı, Aristo Yayınevi 2017).
  • YILMAZ S and PINAR H, ‘İnançlı İşlemlerin Muvazaalı İşlemlerle Karşılaştırılması Üzerine Bir Değerlendirme’ (2020) 68 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 959-998.
  • Yargıtay 9. HD, E. 2022/8693, K. 2022/11102, 04.10.2022.
  • Yargıtay 11. HD, E. 1982/5728, K. 1982/5726, 29.02.1982.
  • Yargıtay 11. HD, E. 1984/2517-2601, 4.5.1984.
  • Yargıtay 11. HD, E. 949, K. 5109, 19.9.1988.
  • Yargıtay 11. HD, E. 1988/4483, K. 1989/1412, 7.3.1989.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2016/12136, K. 2017/3661, 13.6.2017.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/2506, K. 2020/4007, 12.10.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/3250 K. 2020/4254, 20.10.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/2554, K. 2020/4326, 21.10.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/2919, K. 2020/5748, 8.12.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/4643, K. 2020/5620, 2.12.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/4815, K. 2021/438, 26.1.2021.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/3927, K. 2021/3336, 6.4.2021.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/7803, K. 2022/4559, 07.06.2022.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2022/3183, K. 2023/2946, 15.05.2023.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2022/6680, K. 2023/4189, 06.07.2023
  • Yargıtay 12. HD, E. 10881/5881, 20.4.1989.
  • Yargıtay 12. HD, E. 9201/10765, 24.9.1992.
  • Yargıtay 19. HD, E. 6728, K. 6749, 17.10.2002.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2002/459-2026, 1.3.2003.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2002/6178-3691, 7.4.2003.
  • Yargıtay 19. HD, E. 1511, K. 5786, 4.6.2007.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2007/6792, K. 621, 31.1.2008.
  • Yargıtay 19. HD, E. 12481, K. 17317, 20.11.2012.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2012/15090, K. 3236, 20.2.2013.
  • Yargıtay 19. HD E. 2015/3529/2015, K. 2015/16902, 15.12.2015.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/2545, K. 2015/1062, 25.3.2015.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2015/10754, K. 2016/3680, 02.03.2016.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/9353, K. 2017/2526, 29.3.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/10166, K. 5511, 3.7.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/11916, K. 3506, 8.5.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/12079, K. 2017/5872, 14.09.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/8917, K. 2018/696, 15.02.2018.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2019/2602, K. 2019/4278, 11.9.2019.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2018/3885, K. 2020/928, 10.6.2020.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 1963/78, K. 1963/41, 25.12.1963.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2003/19-781, K. 2003/768, 17.12.2003.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2011/19-473, K. 2011/607, 12.10.2011.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/19-89, K. 2013/1645, 4.12.2013.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/19-1155, K. 2014/660, 14.05.2014.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/12-1948, K. 2015/1247, 22.4.2015.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/2402, K. 2015/1532, 10.6.2015.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/19-2238, K. 2015/1062, 25.3.2015.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/12-330, K. 2017/1088, 7.6.2017.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/19-821, K. 2019/58, 05.02.2019 Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/748, K. 282, 10.3.2020.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/969, K. 2021/866, 29.06.2021.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2021/(19)11-659, K. 82, 8.2.2022.
  • Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, 30/6 Sayılı, 12.04.1933.
  • Yargıtay Ticaret Dairesi, E. 525, K. 5897, 26.11.1951.

GEDENKTATBESTÄNDE IM RAHMEN DER AKTUELLEN RECHTSPRECHUNG: VERLEUMDUNG DES GEDÄCHTNISSES UND REGISTRIERUNG DER GEGENLEISTUNG (GEGEN WARE / IN BAR))

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 41 - 67, 08.07.2024

Furkan Şahin Fatih Bugra Erdem

https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2024512

Öz

Das Recht aus Wechseln besteht unabhängig vom zugrunde liegenden Schuldverhältnis aufgrund des Grundsatzes der Handelbarkeit von Wertpapieren weiter. Wechsel beruhen in der Regel auf einem synallagmatischen Verhältnis, und in Ermangelung eines Verpflichtungsgeschäfts gilt der betreffende Wechsel als Gedächtniswechsel. Solawechsel sind unentgeltliche, aber rechtsgültige Schuldscheine, die auf einem zwischen dem Wechselgläubiger und dem Wechselschuldner abgeschlossenen Wechselvertrag beruhen. Solawechsel gehören zu den gebräuchlichsten Schuldscheinen und werden sowohl in der Rechtsprechung als auch in der Lehre häufig erwähnt. Kaufleute, die Kredite durch Solawechsel aufnehmen, werden in den Augen der Kreditinstitute wieder an Ansehen gewinnen, aber mit der zunehmenden Häufigkeit dieser Praxis wird eine Kreditinflation unvermeidlich. Solawechsel, die als Mittel zur Kreditbeschaffung verwendet werden, werden als kommerzielle Solawechsel ohne Gegenleistung definiert, zu denen kein tatsächliches Schuldverhältnis besteht. Daher kommt es zu Rechtsstreitigkeiten, wenn der Begünstigte dieser Solawechsel einen Preis verlangt. Aufgrund dieser Entwicklungen ist es notwendig geworden, den Solawechsel, ein Rechtsinstitut, das nur schwer zu ignorieren ist, im Lichte der aktuellen Entscheidungen des Kassationsgerichtshofs zu untersuchen. In diesem Zusammenhang werden in dieser Studie die wirtschaftliche Bedeutung und die Rechtsnatur von Solawechseln, das Konzept der Solawechselverteidigung, die Registrierung der Gegenleistung, die fehlende Gegenleistung von Solawechseln und die Elemente der negativen Feststellungsklage analysiert.

Anahtar Kelimeler

Wechsel Solawechsel Einrede des Solawechsels Verwirkungsklage Preisregistrierung

Kaynakça

  • ADIGÜZEL B, ‘Yargıtay Kararları Işığında Kambiyo Senetlerinde Bile Bile Borçlu Zararına Hareket’ (2018) 4 Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 129-148.
  • ALTIN M and ÖĞÜTÇÜ T, Ticari Senetler (Poliçe, Bono, Çek) ve Özel Takip Yolları (Ulucan Matbaası 1980). ATİK ET, Açık Kambiyo Senetleri (2.baskı, Seçkin Yayıncılık 2019).
  • AZARKAN N, ‘Faktoring İşlemi Çerçevesinde Çeki Ciro Ile Temlik Alan Üçüncü Kişiye Karşı Şahsi Def’ilerin İleri Sürülmesi’ (2017) 22 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 89-107.
  • BİLGEN M, Uygulamada Kambiyo Senetleri (Poliçe, Bono, Çek) ve 5941 Sayılı Yeni Çek Kanununun Değerlendirilmesi (1.baskı, Adalet Yayınevi 2010).
  • BİLGİLİ F and Ertan DEMİRKAPI, Kıymetli Evrak Hukuku (4.baskı, Dora Yayınevi 2014).
  • BOZER A and GÖLE C, Kıymetli Evrak Hukuku (8.baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2018).
  • BOZGEYİK H and GÜNDOĞDU SB, ‘Yargıtay Kararları Çerçevesinde Bononda Düzenleme Sebebinin Değiştirilmesine Yönelik Beyanların İspat Yüküne Etkisi’ (2021) 7 Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi 257-269.
  • BOZTOSUN AO, ‘Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı’ [2007] Legal Hukuk Dergisi 1487-1499. ÇAMOĞLU E, ‘Kambiyo Senetlerinde Borçlunun Defileri (Savunmaları)’ (2019) 35 Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 5-35.
  • ÇİÇEKLİ AF, ‘Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yoluyla Takipte Menfi Tespit Davasının Nitelikleri”’ (2021) 11 Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 839-901.
  • COŞKUN M, Kıymetli Evrak Hukuku (8.baskı, Seçkin Yayıncılık 2023).
  • DEMİR R, ‘Faktoring Sözleşmesi’ (2013) 8 Yaşar Üniversitesi E-Dergisi 877-902.
  • DENİS J, ‘Les Effets de Complaisance (Etude de Jurisprudence)’ Les Presses Modernes (1937).
  • DOMANİÇ H, Kıymetli Evrak Hukuku ve Uygulaması, TTK Şerhi-IV (1.Baskı, Eskin Matbaası 1990).
  • ERDOĞAN ŞM, ‘Kambiyo Senetlerinde İyiniyetli Hamilin Korunması’ (1999) 11 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 364-394.
  • HELVACI M, ‘Kambiyo Senetlerinde Defiler’ (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 1985).
  • İNAN N, ‘Kıymetli Evrak Hukukuna Ait Bazı Yargıtay Kararları (Bonolarda Hatır İddiasının Dermeyanı)’ (1968) 4 Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 704-713.
  • İNAN N, Hatır Senetleri ve Özellikle Hatır Bonoları (1.baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 1969). KAÇAK N, Tüm Yönleriyle Bono-Poliçe-Çek (1.baskı, Seçkin Yayıncılık 2006).
  • KARAHAN S and others, Kıymetli Evrak Hukuku (3.baskı, Mimoza Yayınları 2015).
  • KAYAR İ, Kıymetli Evrak Hukuku (7.baskı, Seçkin Yayıncılık 2013).
  • KAYIHAN Ş, Kıymetli Evrak Hukuku (9.baskı, Seçkin Yayıncılık 2023).
  • KENDİGELEN A and KIRCA İ, Kıymetli Evrak Hukuku (7.baskı, On İki Levha Yayıncılık 2023).
  • LESCOT P and ROBLOT R, ‘Les Effets de Commerce: 1 Lettre de Change, Billets a Ordre et Au Porteur, Warrants’ [1953] Rousseau et Cie.
  • OĞUZMAN K and BARLAS N, Medeni Hukuk, Giriş-Kaynaklar-Temel Kavramlar (27.baskı, On İki Levha Yayıncılık 2021).
  • ÖZDAMAR M and others, Kıymetli Evrak Hukuku (3.baskı, Adalet Yayınevi 2022).
  • ÖZTAN F, Kıymetli Evrak Hukuku (23.bası, Yetkin Yayınları 2019).
  • PULAŞLI H, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları (9.baskı, Adalet Yayınevi 2021).
  • SARIKAYA M, Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı (1.baskı, Vedat Kitapçılık 2018).
  • STRANZL G, ‘Wechsel-, Scheck- Und Sonstiges Wertpapiererecht’. TEKİNALP Ü and POROY R, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (24.bası, Vedat Kitapçılık 2021).
  • TÜRK A, ‘Anonim Ortaklıkta Gizli Yedek Akçeler’ (2002) 4 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 173-233.
  • TÜRK A, ‘Kambiyo Senedi Borçlusu Tarafından Açılan Bedelsizliğe ve Hükümsüzlüğe Dayalı Menfi Tespit Davalarının Gösterdiği Özellikler’ (2005) 7 Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 307-382.
  • ÜLGEN H and others, Kıymetli Evrak Hukuku (Vedat Kitapçılık 2013).
  • UYAR T, ‘Kambiyo Senetlerine İlişkin Haciz Yolu Ile Takiplerde Borca İtiraz Nedenleri’ (2014) 88 Türkiye Barolar Birliği Dergisi 172-232.
  • YILMAZ G, ‘Yargıtay Kararları Işığında Bononun Ta’lili’ (2021) 78 Ankara Barosu Dergisi 1-36. YILMAZ L, Kambiyo Senetlerinde Def’iler (2.baskı, Aristo Yayınevi 2017).
  • YILMAZ S and PINAR H, ‘İnançlı İşlemlerin Muvazaalı İşlemlerle Karşılaştırılması Üzerine Bir Değerlendirme’ (2020) 68 Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 959-998.
  • Yargıtay 9. HD, E. 2022/8693, K. 2022/11102, 04.10.2022.
  • Yargıtay 11. HD, E. 1982/5728, K. 1982/5726, 29.02.1982.
  • Yargıtay 11. HD, E. 1984/2517-2601, 4.5.1984.
  • Yargıtay 11. HD, E. 949, K. 5109, 19.9.1988.
  • Yargıtay 11. HD, E. 1988/4483, K. 1989/1412, 7.3.1989.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2016/12136, K. 2017/3661, 13.6.2017.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/2506, K. 2020/4007, 12.10.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/3250 K. 2020/4254, 20.10.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/2554, K. 2020/4326, 21.10.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/2919, K. 2020/5748, 8.12.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/4643, K. 2020/5620, 2.12.2020.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/4815, K. 2021/438, 26.1.2021.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/3927, K. 2021/3336, 6.4.2021.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2020/7803, K. 2022/4559, 07.06.2022.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2022/3183, K. 2023/2946, 15.05.2023.
  • Yargıtay 11. HD, E. 2022/6680, K. 2023/4189, 06.07.2023
  • Yargıtay 12. HD, E. 10881/5881, 20.4.1989.
  • Yargıtay 12. HD, E. 9201/10765, 24.9.1992.
  • Yargıtay 19. HD, E. 6728, K. 6749, 17.10.2002.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2002/459-2026, 1.3.2003.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2002/6178-3691, 7.4.2003.
  • Yargıtay 19. HD, E. 1511, K. 5786, 4.6.2007.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2007/6792, K. 621, 31.1.2008.
  • Yargıtay 19. HD, E. 12481, K. 17317, 20.11.2012.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2012/15090, K. 3236, 20.2.2013.
  • Yargıtay 19. HD E. 2015/3529/2015, K. 2015/16902, 15.12.2015.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/2545, K. 2015/1062, 25.3.2015.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2015/10754, K. 2016/3680, 02.03.2016.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/9353, K. 2017/2526, 29.3.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/10166, K. 5511, 3.7.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/11916, K. 3506, 8.5.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/12079, K. 2017/5872, 14.09.2017.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2016/8917, K. 2018/696, 15.02.2018.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2019/2602, K. 2019/4278, 11.9.2019.
  • Yargıtay 19. HD, E. 2018/3885, K. 2020/928, 10.6.2020.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 1963/78, K. 1963/41, 25.12.1963.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2003/19-781, K. 2003/768, 17.12.2003.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2011/19-473, K. 2011/607, 12.10.2011.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/19-89, K. 2013/1645, 4.12.2013.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/19-1155, K. 2014/660, 14.05.2014.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/12-1948, K. 2015/1247, 22.4.2015.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/2402, K. 2015/1532, 10.6.2015.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2013/19-2238, K. 2015/1062, 25.3.2015.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/12-330, K. 2017/1088, 7.6.2017.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/19-821, K. 2019/58, 05.02.2019 Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/748, K. 282, 10.3.2020.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2017/969, K. 2021/866, 29.06.2021.
  • Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, E. 2021/(19)11-659, K. 82, 8.2.2022.
  • Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, 30/6 Sayılı, 12.04.1933.
  • Yargıtay Ticaret Dairesi, E. 525, K. 5897, 26.11.1951.
Toplam 83 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Bankacılık, Finans ve Menkul Kıymetler Hukuku, Ticaret Hukuku (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Furkan Şahin 0000-0003-3406-0047

Fatih Bugra Erdem 0000-0001-8654-2684

Yayımlanma Tarihi 8 Temmuz 2024
Gönderilme Tarihi 25 Nisan 2024
Kabul Tarihi 26 Haziran 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 5 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Şahin, F., & Erdem, F. B. (2024). GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1), 41-67. https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2024512
AMA Şahin F, Erdem FB. GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI. NKU Hukuk Fakültesi Dergisi. Temmuz 2024;5(1):41-67. doi:10.51562/nkuhukuk.2024512
Chicago Şahin, Furkan, ve Fatih Bugra Erdem. “GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI”. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5, sy. 1 (Temmuz 2024): 41-67. https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2024512.
EndNote Şahin F, Erdem FB (01 Temmuz 2024) GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5 1 41–67.
IEEE F. Şahin ve F. B. Erdem, “GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI”, NKU Hukuk Fakültesi Dergisi, c. 5, sy. 1, ss. 41–67, 2024, doi: 10.51562/nkuhukuk.2024512.
ISNAD Şahin, Furkan - Erdem, Fatih Bugra. “GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI”. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 5/1 (Temmuz 2024), 41-67. https://doi.org/10.51562/nkuhukuk.2024512.
JAMA Şahin F, Erdem FB. GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI. NKU Hukuk Fakültesi Dergisi. 2024;5:41–67.
MLA Şahin, Furkan ve Fatih Bugra Erdem. “GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI”. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, c. 5, sy. 1, 2024, ss. 41-67, doi:10.51562/nkuhukuk.2024512.
Vancouver Şahin F, Erdem FB. GÜNCEL YARGITAY KARARLARI ÇERÇEVESİNDE HATIR SENETLERİ: HATIR DEF’İ VE BEDEL (MALEN/NAKDEN) KAYDI. NKU Hukuk Fakültesi Dergisi. 2024;5(1):41-67.

Eserlerin gönderilmesi veya yayınlanması için yazarlardan hiçbir ücret talep edilmemektedir.

Yazarların makale gönderebilmeleri için ORCID numarası almaları zorunludur.

Dergide yayınlanan makaleler intihal değerlendirmesinden geçirilmektedir. Benzerlik oranı % 20'den fazla olan çalışmalar yayınlanmamaktadır.


İndeksler

       21265