COVID-19 PANDEMİSİNİN DİJİTAL PLATFORMLARA YANSIMASI: EKŞİ SÖZLÜK ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 25 - 38, 28.04.2023

Susin Gören Kekeç , Kübra Şanlı

https://doi.org/10.56493/nkusbmyo.1226708

Öz

Bu çalışma, Covid-19 pandemisinin dijital platformlara nasıl yansıdığını konu edinmektedir. Bu bağlamda dijital platformlardan biri olan Ekşi Sözlük üzerinden küresel bir sağlık krizi olarak da nitelendirilen Covid-19 pandemisine yönelik görüşlerin analiz edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Sağlık Bakanlığı tarafından ilk vakanın tespit edildiği günden sonraki ilk iki ay olan 12 Mart – 12 Mayıs 2020 tarihleri aralığında Ekşi Sözlük’te Covid-19 başlığı altında yer alan yorumlar evreninden yargısal örneklem yöntemiyle belirlenen 839 görüş, araştırmacıya analitik bir bakış açısı sağlayan eleştirel söylem çözümlemesiyle incelenmiştir. Araştırma sanal kamusal alanda sanal kimlikler aracılığıyla pandeminin toplumsal etkilerini okumaya yönelik olması nedeniyle önemli görülmektedir. Nitekim elde edilen bulgular doğrultusunda pandeminin insanlarda kaygı düzeyini arttırdığı ve fiziksel izolasyonun insanları psikolojik olarak olumsuz etkilediği görülmüştür. Ayrıca pandeminin ortaya çıkış nedeni ve seyrine yönelik söylem farklılığı, medya içeriklerinin birbiriyle örtüşmemesiyle ilişkilendirilmiştir. Bu durumun bir diğer nedeni de kullanıcıların farklı dünya görüşlerine sahip olmalarıyla açıklanmıştır. Bu söylemler okunduğunda da ilgili kurumların (Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı) eleştirildiği sonucuna da varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Dijital Medya, Ekşi Sözlük, Kamusal Alan

Kaynakça

• Açer, T.M. (2020). Kamusal Alanın Yeni Yüzü Ekşi Sözlük Üzerinden Toplumsal Cinsiyet, İktidar ve Beden Analizi, Erciyes İletişim Dergisi. 7(2). 767-788.
• Alankuş, K. S. (1995). Temsili Kamuoyu, Kamusal Alan, Kamusal İletişim, Kamular ve Kamusal Mekânlar. (Yayımlanmamış Doçentlik çalışması) Ankara: Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi.
• Arendt, Hannah (2013). İnsanlık Durumu. İstanbul: İletişim Yayınları
• Armağan, A. ve Deniz, Ş. (Aralık 2012). “Çocuk İstismarının Sosyal Paylaşım Platformlarında Temsil Biçimleri: Pozantı Cezaevinde Kalan Çocuklar Örneğinin Ekşi Sözlük’te Sunumu”, The Journal Of Academic Social Science Studies. 5 (7), 69-88.
• Aslantürk, G. ve Turgut, H. (2015). 8284 Vakası: Ekşi Sözlük’te Cinsiyetçi Kamusallığın Yeniden Üretilmesi. İlef Dergisi. 2(1), 45-76.
• Baltacı A. (Haziran 2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1).231-274.
• Biçer Olgun, H. (2017). Jürgen Habermas, Hannah Arendt ve Richard Sennett’in kamusal alan yaklaşımları. Sosyolojik Düşün, 2(1), 45-54.
• Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N.,y Rubin, G. J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. 912–920. https://doi.org/10.1016/ S0140-6736(20)30460-8 / 10. Eylül. 2022.
• Castells, M. (2012). İsyan ve Umut Ağları İnternet Çağında Toplumsal Hareketler. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Çalışkan. O. (2014). Kamusal Alan Bağlamında Ağ Toplumu ve Yeni Kamusal Alan Arayışı. Maltepe Üniversitesi · İletişim Fakültesi Dergisi. 1(1), (41-62)
• Çelik H. ve Ekşi H. (2008). Söylem Analizi, Selçuk İletişim Dergisi. 27(27), 99-117.
• Dursun, O, ve Yıldız F. (2022). Yeni Medya ve Kamusal Alan: İletişim Akademisyenlerinin Perspektifi, Connectist: İstanbul University Journal of Communication Sciences, 62, 1-32
• Ekşi Sözlük. covid-19, https://eksiozluk.com/covid-19--6362411, (Erişim Tarihi: 15.05.2020).
• Gencer, N. (Aralık 2020). Pandemi Sürecinde Bireylerin Koronavirüs (Kovid-19) Korkusu: Çorum Örneği, Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi 2(4). 1153-1172
• Gürel, E. ve Yakın, M. (2007). Ekşi Sözlük: Postmodern Elektronik Kültür. Selçuk İletişim Dergisi. 4(4) 203-219.
• Faırclough N. ve Graham P. (2020). Eleştirel Söylem Çözümlemesi olarak Marx: Eleştirel Yöntemin Yaratılış ve Küresel Sermayenin Eleştiri ile Bağıntısı. (147-197). Söylem ve İdeoloji. İstanbul: Su Yayınevi
• Fetvacı, Z.Z. (2022). Haber Kaynağı Olarak Sosyal Medya Kullanım Tercihleri: Ekşi Sözlük Örneği. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
• İşleyen, A. (2019). İnternet, kamusal alan ve demokrasi: Ekşi Sözlük'te bedelli askerlik tartışmaları örneği Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi. 2, 50-63
• Habermas, J. (2004). Kamusal alan. Kamusal Alan (95-102). İstanbul: Hil Yayınları
• Koç, C. (2015). Neoliberalizmde devlet ve kamusal alan üzerine bir bakış. TBB Dergisi. 117. 91-116.
• Miskinov, Y. (2010). “Discursive qualities of public discussion on the Russian internet: Testing the Habermassian communicative action empirically”. Online Deliberation Fourth International Conference, C. F. Machintosh (ed.) University of Leeds, s. 60-75.
• Porsuk. A. Ö., ve Çerit, Ç. (2021). Sosyal Medyada Covıd-19 Aşısı Tartışmaları: Ekşi Sözlük Örneği, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24(2), 342-
• Özçetin B.; Tümay Arslan, U. & Binark, M. (2012). Türkiye'de internet, kamusallık ve demokratik kanaat oluşumu. Folklor/Edebiyat, 18, 72(4), 51-76.
• Özdemir, D. Y. (2015). “Taciz Anlatılarında Cinsiyetçi Söylemlerin Yeniden İnşası: #Sendeanlat”, Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi. 2(2). 80-103.
• Özer, Ö. (2015). Teun Adrian Van Dijk Örneğinde Eleştirel Söylem Analizi. İletişim Araştırmalarında Yöntemler Uygulama ve Örnekleri. (202-237). Besim Yıldırım (edt.) Konya: Literatürk Yayınları
• Sarıbay, Y.Ş. (2000). Kamusal Alan Diyalojik Demokrasi Sivil İtiraz. İstanbul: Alfa Yayınları
• Sennett, R (1996). Kamusal İnsanın Çöküşü. Serpil Durak ve Abdullah Yılmaz (çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Şantaş, F. ve Kahraman, G. (2017). Sağlık Çalışanlarına Yönelik Algı: Hekim, Hemşire ve Eczacının “Ekşi Sözlük”te Sunumu, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 8 (9). 207- 226.,
• Şadiye, D. (2012). Çocuk İstismarının Sosyal Paylaşım Platformlarında Temsil Biçimleri: Pozantı Cezaevinde Kalan Çocuklar Örneği Ekşi Sözlük’te Sunumu, The Journal of Academic Social Science Studies.5(7). 69-88.,
• Şener, G. (2006). İnternet ve Demokrasi İlişkisine Dair Eleştirel Bir Yaklaşım, inet-tr’06 - XI. "Türkiye'de İnternet" Konferansı Bildirileri. https://www.academia.edu/4458593/%C4%B0nternet_ve_demokrasi_ili%C5%9Fkisine_dair_ele%C5%9Ftirel_bir_yakla%C5%9F%C4%B1m
• Taşcıoğlu R. ve Kekeç G. S. (Kasım 2018). Özgecan Aslan Cinayetinin Dijital Platformlarda Yansıması: Ekşi Sözlük Üzerine Bir İnceleme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 30. 439-452.
• Tuncer, Ç. P. (2020). Sosyal Medya ve Şiddet: Ekşi Sözlük’te Çinli Algısı. İnsan&İnsan, 7(25). 65-84 Yalçın, N. (2015). Sosyal Medyada Simgesel Şiddet: Ekşi Sözlük Örneği (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi).
• Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yazıcı, T. (2016) “Yeni Medyanın Nefret Dili: Suriyeli Mültecilerle İlgili Ekşi Sözlük Örneği, Global Media Journal. 7 (13), 115-136.
• Yıldırım, A. (2020). Dijital Çağda Dijital Pandemi: Türkiye’de Covıd-19 Gündemi, Intermedia International e-Journal , 7(13): 381-401.,
• Yılmaz, A., vd. diğerleri, (2021). COVID-19 Süresince İnsanların Sosyal Ağlar Üzerinde Dışa Vurdukları Duygusal Tepkilerin Doğal Dil İşleme Yöntemleriyle Tespit Edilmesi Ekşi Sözlük Örneği, ACTA INFOLOGICA, 5(2):319-331
• Yücel, R. (2017). Yazılı Kültür–Dijital Kültür Bağlamında Mesajın Değişen Yapısı (Örnek Olay: Ana Brıtannıca Ansiklopedisi ile Ekşi Sözlük Karşılaştırması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Ana Bilim Dalı.
• Zıraman, D. E. (2018). Kamusal Bir Alan Olarak İnternette Kimlik Tartışmaları: Ekşi Sözlük’te Hrant Dink ve Tahir Elçi Başlıklarının Söylem Analizi (Yayınlanmamış doktora tezi). İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü