Goran, Kurd, and Hewramani Relations at the Heart of the Manuscripts

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 18, 173 - 197, 31.12.2022

Modares Saeedi

Öz

This article aims to discover the answers to the questions regarding the history of the Kurdish language. The main objective of this work is the analysis of Goran-Hawrami dialects. In this framework, the answers to these questions shall be clearly formulated: what are the features of the Kurdish language known as Hawrami dialect, and what are the distinct characteristics? Also, how can we categorize this dialect, and how to define it? What are the available documents and records about this dialect, and what are the levels of the works done on these documents? In light of these questions and their answers, this research will conduct an analysis of the manuscripts written in Hewrami-Gorani dialect so that this dialect can be introduced and assessed in a more comprehensive evaluation.

Anahtar Kelimeler

Kurd,, Goran, Relations, Manuscript, Kurdish language, Hewrami, Gorani, manuscript, history of language

تیکەڵی گۆران، کورد و هەورامانی دلێ دەسنویسەکانە

Öz

ئا په رسه ئەسڵیه کە چی گوتاره نه شۆنیش گێرمێ، بابەتوو ئەژناسەی تاریخی تیکەڵی زوانی کوردی چه نی گوران و هەورامیا. بە زوانی ساڏەتەر گەرەکمانە جوابوو ئی پەرسێ بزانمێ، کە زوانی کوردی هەورامی بە تایبەت جە شێوازی نویسیاریش جە ویەردەنە، چێشش پنە واچیان و بە کام نام و عینوانۆ ئەژناسیان؟ چی بارەو هەروەرەنە بەڵگە و سەنەدێما وستێنێ ڕوە، شیکاریما سەر کەردێنێ و یاگێشا جە چوارچۆ مەنزوومێوی تەحلیلیەنە دیاریما کەردێنە. بەڵگەو سەریچ (هەر چا چوارچۆنە گونجیۆ و ئانەیە سەلەمنۆ کە « کوردی » گردگیرتەرین ئەژناسێوا کە ویەردەنە گورانی و هەورامیش پنە ئەژناسیان

Anahtar Kelimeler

Kurd, Goran, Relations, Kurdish language, Hewrami, Gorani, manuscript, history of language

Kaynakça

• سه رچه مێ قۆبادی ( ۱۲۷۵ کۆچی مانگی )، خەسرەو و شیرین
• ڕۆستەم و زەنوون
• سەی ساڵحی مێڏەشتی
• عەبدۆلمۆئمین مەردۆخی، کەشکۆڵ
• فەرەجۆڵڵا ترکاشوەند(۱۱۴۷مانگی/۱۷۳۴ زایینی)، جەنگنامەو نادرشای
• عەبدۆڵڵا بڵبه ری(فەوت: ١٣٥٦ مانگی) صحیفة المنوَّر من الشریعة الانوار
• عەلی ئەکبەری وەقایعنگاری کوردستانی، بدایة اللغة، فەرهەنگی کوردی بە فارسی
• محمد بن فضل الله محبی (فەوت: ۱۱۱۱مانگی) ، خلاصه الاثر فی اعیان القرن الحادی العشر
• ملا محمد کریم نامی(1292 مانگی)، خاور نامه
• محمود پاشای جاف(1287 مانگی)، کەشکۆڵ
• مەولانا خالید نه قشبه ندی(1238 مانگی)
• مێعراجنامەو ڕەسوڵی(1228 مانگی)
• میرزا مه حموود مسته وفی، حدیقه سلطانی