On Bahaa Taher’s Story “Bi al-Amsi Halimtu Bika”

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 47, 65 - 82, 28.12.2018

Zafer Ceylan

https://doi.org/10.32330/nusha.478301

Öz

Bahaa Taher who was born in
1935 in Cairo is one of the most important living figures of contemporary
Arabic literature. As an important supporter of Gamal Abdel Nasser’s “Egyptian
development project”, Taher become one of the opposition figures among the
intellectuals of the “open door policy” applied by Anwar Sadat who became the
president following the death of Abdel Nasser in 1970. He shows his
dissatisfaction with political administration by abandoning his job in state
institutions; therefore, he went abroad in 1972 and worked as a freelance
translator in some United Nations agencies. For Taher, who stayed abroad until
his retirement in 1995 and decided to return to his country in the same year,
these years are a kind of voluntary exile. The story “Bi al-Amsi Ḥalimtu Bika” (I Dreamed of You
Last Night) he had written in 1983 and he had published in his
collection which titled with the same name in 1984 is one of the typical
examples of the story of Egyptian Sixties Generation. Giving details of its
author’s life, keeping events in a mystical framework and editing out of a
symphonic language make the story stand out among the other examples in
addition to its narrative style of its period.The sequence of events in the
story, such as the works of classical Western music, sometimes rising,
sometimes descended, creates a symphonic unity. The other factors that increase
the literary value of the story are the realist, symbolist and existentialist
elements intermingled in a single story and the constant conflict of the
spatial association with the temporal difference between the main characters.
This story of the author, which we criticize in this study in terms of
language, style and content, is one of the stories that literary critics
evaluate it the most about contemporary Arabic narrative.

Anahtar Kelimeler

Bahaa Taher, Arabic Literature, Egypt, Story

BAHA TAHİR'İN ''DÜN GECE RÜYAMDA SENİ GÖRDÜM'' ADLI ÖYKÜSÜ ÜZERİNE

Öz

1935’te Kahire’de dünyaya gelen Bahâ Tâhir, günümüz
Arap edebiyatının yaşayan önemli simalarından biridir. Cemâl
Abdunnâsır’ın “Mısır’ı kalkındırma projesi”nin önemli bir taraftarı olan Tâhir,
Abdunnâsır’ın 1970’teki ölümünün ardından cumhurbaşkanı olan Enver Sedat’ın
uygulamaya koyduğu “açık kapı politikası”nın aydın kesim içerisindeki muhalif
isimlerinden biri olur. Siyasi yönetime olan memnuniyetsizliğini, devlet
kuruluşlarındaki işini bırakarak gösterir ve 1972 yılında yurt dışına çıkarak
Birleşmiş Milletlerin kimi alt kuruluşlarında serbest çevirmen olarak görev
alır. 1995 yılında emekli oluncaya dek yurt dışında kalan ve aynı yıl ülkesine
dönmeye karar veren Tâhir için bu yıllar, bir nevi gönüllü sürgünlük
yıllarıdır. Kendisinin 1983 yılında kaleme aldığı ve 1984’te aynı
adı taşıyan koleksiyonunda yayınladığı öyküsü “bi’l-Ems Ḥalimtu bike”
(Dün Gece Rüyamda Seni Gördüm) ise Mısır Altmışlılar Kuşağı
öykücülüğünün tipik örneklerinden biridir. Dönemin anlatı üslubunu içinde
barındırması yanı sıra yazarının hayatından kesitler sunması, olayların
tasavvufi bir çerçeve içinde tutulması ve senfonik bir dil üzerinden
kurgulanması, öyküyü diğer örneklerin arasından öne çıkartır. Öyküdeki olaylar
dizini, klasik Batı müziğindeki eserler gibi kimi zaman yükselerek, kimi
zamansa alçalarak senfonik bir bütünlük oluşturur. Ayrıca ana karakterler arasındaki mekânsal birliktelik ile zamansal
farklılığın sürekli bir çatışma içinde olması; realist, sembolist ve
egzistansiyalist unsurların tek bir öyküde iç içe yer alması, eserin edebi
değerini artıran diğer unsurlardır. Çalışmamızda, Tâhir’in dil, üslup ve içerik
yönünden eleştiriye tabi tuttuğumuz bu eseri, Arap öykücülüğü hususunda,
edebiyat eleştirmenlerinin üzerinde en çok durduğu öykülerin başında gelir.

Anahtar Kelimeler

Baha Tahir, Arap Edebiyatı, Mısır, Öykü

Kaynakça

• Bedevî, M. (1992) “el-Kitâbe ve’l-Ḥanîn - Ḳırâ’a fî Rivâye Hâletî Ṣafiyye ve’d-Deyr”, Fuṣûl, (S.11/2).
• ———, (2007) “Bahâ’ Ṭâhir”, Ḳâmûsu’l-edebi’l-‘Arabî el-ḥadîs, (Der. Ḥamdî es-Sekkût), Kahire: Dâru’ş-Şurûḳ.
• Er, R. (2012) Çağdaş Arap edebiyatı seçkisi, Ankara: Vadi Yayınları.
• ‘Iyd, Ḥ. (2009) el-Ḳıṣṣatu’l-‘Arabiyye el-kaṣîra, , Kahire: el-Meclisu’l-A‘lâ li’s-Seḳâfe.
• Tahir, B. (2017) Bilmezdim tavus kuşlarının uçabildiğini, (Z. Ceylan, Çev.) İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Ṭâhir, B. (2007) Hâletî Ṣafiyye ve’d-deyr. (Yazarın önsözü), Kahire: Dâru’ş-Şurûḳ.
• Yılmaz, K. ve Çetin, K. (2007) “Rüyalar ve Niyazî Mısrî’nin Ta‘bîrâtu’l-Vâkı‘ât adlı eserinde rüyaların dili”, Turkish Studies, (S.2/4).